Streptokoklar 2024-25 PDF

Streptokoklar 1 https://milnepublishing.geneseo.edu/suny-microbiology- lab/chapter/metabolism-physiology-and-growth-characteristics-of- cocci/ 2 Streptococcus Gram pozitif kok sporsuz, hareketsiz Katalaz n...

Streptokoklar 1 https://milnepublishing.geneseo.edu/suny-microbiology- lab/chapter/metabolism-physiology-and-growth-characteristics-of- cocci/ 2 Streptococcus Gram pozitif kok sporsuz, hareketsiz Katalaz negatif Çiftler halinde ya da zincir oluşturan koklar Bazıları polisakkarit ya da hyaluronik asit Kaynak: Tıbbi Mikrobiyoloji (Medical Microbiology) Edit: PR yapıda kapsül taşır Murray, KS Rosenthal, MA Pfaller 3 Streptococcus Zengin besiyerinde iyi ürerler Katı besiyerlerinde 1-2 mm çapında koloniler Fakültatif anaeropturlar; aerobik ve anaerobik koşullar altında üreyebilirler Peptostreptokoklar zorunlu anaeroptur İdeal üreme ısıları 37 °C Grup D (enterokoklar) 15-45 °C’ler arasında ürer 4  Sınıflandırma Kanlı agar besiyerinde hemoliz oluşturma özellikleri Karbonhidrat yapıda ‘gruba özgül’ hücre duvarı antijenlerine göre sınıflandırma Biyokimyasal reaksiyonlar 5 https://www.technologynetworks.com/immunology/articles /gram-positive-vs-gram-negative-323007 PYR + %6,5 PYR + CAMP NaCl’de pozitif ürer Lancfield tarafından sınıflandırılan Beta hemolitik streptokoklar Biyokimyasal özelliklerine göre sınıflandırılan alfa ve gama hemolitik streptokoklar (viridans streptokoklar) 6 Hemoliz türleri https://microbenotes.com/hemolysis-of-streptococci/ 7 Lancefield Gruplandırması: Beta hemolitik streptokokları, gruba özgül hücre duvarı antijenlerine göre sınıflandırılır. Aglütinasyon araştırılır Grup A-W İnsanda sıklıkla A, B, C, D, ve G grupları bulunur. PYR………………………..…. + 8 https://step1.medbullets.com/microbiology/104175/introduction-to-streptococcus 9 Sık saptanan beta hemolitik streptokoklar- Klinik Kaynak: Tıbbi Mikrobiyoloji (Medical Microbiology) Edit: PR Murray, KS Rosenthal, MA Pfaller 10 Viridans grubu Streptokoklar (Oral florada, dişte bol, Doğal kapak endokarditlerinin en sık nedenidir!) Kaynak: Tıbbi Mikrobiyoloji (Medical Microbiology) Edit: PR Murray, KS Rosenthal, MA Pfaller 11 Streptococcus pyogenes GR (+) kok, Klinik örnekte kısa, kültürlerde uzun zincirli Katalaz negatif, Basitrasine duyarlı, TMP-SXT dirençli, PYR pozitif Kan ya da doku sıvıları ile zenginleştirilmiş besiyerlerinde iyi ürerler Kanlı agar besiyerinde geniş beta hemoliz Katı besiyerinde S koloni yaparlar, kapsüllü olanlarda M koloni Üreme ve hemoliz yapma özellikleri %10 CO2’li ortamda artar 12 Streptococcus pyogenes Büyük bir bölümü hyaluronik asit yapısında kapsüle sahiptir – İnsan bağ dokusundaki hyaluronik aside antijenik olarak benzer (S.pneumoniae, S.agalactiae gibi diğer streptokokların kapsülleri polisakkarit yapıdadır) Kapsül yapısı fagositozu önler Bakteriyel farenjitin en sık nedenidir. Çoğunlukla ciddi sistemik enfeksiyonlardan sorumludur 13 Streptococcus pyogenes-hücre duvarı M proteini Majör virülans faktörüdür! C ve G grubu streptokoklarda da bulunabilir M proteini içermeyen grup A streptokoklar virülan değildir Süperantijen Pili yapısında bulunur, Epitel hücrelerine tutunma Fagositoza direnç sağlar M spesifik antikorların varlığında fagositoz gerçekleşebilir, Bağışıklık M tipine spesifiktir (Tipe özgül) Romatizmal ateş patogenezinde önemlidir, insan kalp kasına karşı antikor oluşumunu indükler 14 https://www.scottishintensivecare.org.uk/uploads/2014-07-08-00-16- 34-GrahamDouglasSEVERESTREPT-89636.pdf 15 Streptococcus pyogenes-M proteinleri Sınıf I M proteinleri Yüzeydeki antijenleri ortak Sınıf II M proteinleri Ortak yüzey antijenleri yok Her iki sınıfı da içeren suşlar süpüratif enfeksiyonlar ve glomerülonefrite Sadece sınıf I M proteinlerini taşıyan bakteriler romatizmal ateşe yol açarlar http://www.sharinginhealth.org/pathogens/bacteria/species/streptoc occus_pyogenes.html 16 Streptococcus pyogenes-virülans ve patogenez  Fagositozdan kaçma Kapsül M protein ve M benzeri protein C5a peptidaz  Konak hücreye tutunma ve invazyon M proteini Lipoteikoik asit F proteini  Toksin üretimi Streptokokal pirojenik ekzotoksinler Streptolizin S ve Streptolizin O Streptokinaz DNaz 17 Streptococcus pyogenes-virülans ve patogenez  Fagositozdan kaçma Kapsül M protein Fagositozu kolaylaştıran C3b’yi inaktive eder Streptokoklar ancak tip spesifik M protein antikorları varlığında lökositlerce öldürülür, opsonizasyona bağlı olarak  M benzeri protein C5a peptidaz Fagositler için kemoatraktan bir komponent 18 olan C5a’yı inaktive ederler  https://www.slideteam.net/0814-streptococcus- pyogenes-bacterium-medical-images-for- powerpoint.html Konak hücreye tutunma ve invazyon M proteini Lipoteikoik asit F proteini Lipoteikoik asit ve F proteini Konak hücreye bağlanma 19 Streptococcus pyogenes-virülans ve patogenez  Streptokokal pirojenik ekzotoksinler (eritrojenik toksin) Bu toksinler A, C ve G grubu streptokoklarda bulunur Süperantijendirler, sitokin salınımına neden olurlar Nekrotizan fasiit, streptokokal toksik şok sendromu, kızıl hastalığında gözlenen döküntüler dahil pek çok ciddi klinik belirtiden sorumludur 20 Streptococcus pyogenes-virülans ve patogenez  Streptolizin O ve Streptolizin S  Streptolizin O; Kuvvetli immünojendir Kanlı agardaki hemolizden sorumludur Grup A, C, G streptokoklarda bulunur İnsanda oluşan Antistreptolizin O (ASO) geçirilmiş enfeksiyon delilidir. Deri hücrelerindeki kolesterol tarafından inhibe edilir, o yüzden kutanöz enfeksiyonu olanlarda ASO oluşmaz  Streptolizin S immünojenik değildir 21 Streptococcus pyogenes-virülans ve patogenez  Streptokinaz Streptokinaz, plasminojeni yıkar, plasmin oluşur Plasmin ise fibrin ve fibrinojeni parçalar Böylece kan ve fibrin gibi dokular parçalanarak bakterinin yayılması kolaylaşır. https://www.frontiersin.org/files/Articles/105797/fcimb-04-00128- HTML/image_m/fcimb-04-00128-g004.jpg 22 Streptococcus pyogenes-virülans ve patogenez  Dnaz (Streptodornaz) Serbest DNA’ları depolimerize ederek apse materyalinin viskositezini azaltırlar Anti-Dnaz B testi, anti-ASO antikorlarının oluşmadığı kütanöz enfeksiyonun tanısında önemlidir (Akut glomerülonefritin poststreptokoksik olup olmdığının gösterilmesi) 23 Streptococcus pyogenes-klinik Süpüratif streptokok hastalıkları – Farenjit – Yumuşak doku enfeksiyonları Piyoderma (impetigo) Erizipel Selülit (en sık nedeni S. pyogenes) Nekrotizan fasiit Toksijenik hastalıkları: Kızıl Streptokoksik Toksik Şok Sendromu Süpüratif olmayan İmmünolojik Streptokok hastalıkları – Akut Romatizmal ateş (ARA) Akut eklem romatizması – Akut glomerulonefrit (AGN) 24 Streptococcus pyogenes-klinik Süpüratif streptokok hastalıkları – Farenjit 2-4 günlük inkübasyon Ani boğaz ağrısı, ateş, halsizlik Posterior farenks eritemli ve eksüdatif Servikal lenfodanepati Farenjit sıklıkla viraldir, en sık bakteriyel etken S. pyogenes’tir 25 Streptococcus pyogenes-klinik Kızıl – Pirojenik ekzotosin – Farenjitin bir komplikasyonu – 1-2 gün sonra eritematöz döküntüler, göğsün üst kısmından başlar, ekstremitelere yayılır Döküntü basmakla solar ve en iyi karın bölgesi ve derinin kıvrım yapan yerlerinde izlenir; bu bölgelerde izlenen koyu kırmızı çizgiler Pastia çizgileri adını alır. – Ağız etrafı ve çenede döküntü yoktur, Circumoral pallor – Dil; önce “beyaz çilek dili”; sonra “kırmızı çilek dili” – 5-7 günde geriler, deskuamasyon ile iyileşir – C ve G grubu streptokoklar da neden olabilir 26 Streptococcus pyogenes- klinik – Piyoderma (impetigo) Piyoderma serotipleri farenksde persistan taşıyıcılığa neden olabilir Kişisel hijyenin bozuk, sıcak ve nemli bölgelerde sık Enfekte kişi veya eşya ile temas sonucu kolonizasyon Bakteri kaşınma, böcek ısırığı veya tırmık ile subkutanöz dokuya geçer Vezikül, püstül, kabuklanma LAP olabilir C ve G grubu Streptokoklar da neden olabilir 27  Streptococcus pyogenes- klinik Erizipel Derinin akut enfeksiyonudur. Lokalize ağrı, enflamasyon, LAP ve sistemik bulgular (ateş, lökositoz) Tutulan deri bölgesi kabarıktır, sağlam bölgeden kolayca ayırt edilir. En sık bacaklarda ve yüzde Çoğunlukla solunum yolu ya da deri enfeksiyonlarını takiben izlenir. C ve G grubu streptokoklar da neden olabilir 28 Streptococcus pyogenes-klinik Selülit Eritrojenik toksin salgılayan suşlarla oluşur Erizipelin aksine hem deri hem de derin subkutanöz dokuları tutar Akut, hızla yayılan enfeksiyon! Erizipelden iki klinik bulgu ile ayrılır: 1. Selülitte lezyon kabarık değildir 2. Selülitte sağlam deri / lezyon sınırı kesin değildir Travma, yanık, yara, cerrahi kesi sonrası izlenir. Kesin tanı için laboratuvar desteği şarttır; grup A streptokoklar dışında pek çok farklı mikroorganizma etken olabilir. 29 Streptococcus pyogenes -klinik Nekrotizan fasiit – Streptokok gangreni – Subkutanöz dokuda fasya boyunca yayılır, yoğun kas ve yağ yıkımı – Bakteri yanık, cerrahi travma, veziküler viral enf. Sonucu deriden dokuya geçer – Süreç; Selülit, büller, gangren, sistemik bulgular – Toksisite, çoklu organ yetmezliği, ölüm olabilir – Tedavide antibiyotik yetersiz, cerrahi debridman gerekir 30 Streptococcus pyogenes-klinik Streptokokal toksik şok sendromu – Tablodan eritrojenik toksin sorumludur. – M serotip 1 veya 3 ve hyalüronik asit kapsül taşıyan suşlarla gelişir. – Yumuşak doku enfeksiyonunu takip eden bakteriyemi sonucu oluşur. – Genelikle hastaların altta yatan bir hastalığı vardır (HIV, diyabet vs) – Sistemik belirtiler, şok, çoklu organ yetmezliği, – ölüm olabilir 31 Streptococcus pyogenes-klinik Diğer Süpüratif streptokok hastalıkları – Puerperal sepsis – Lenfanjit – Pnömoni – Bakteriyemi Genellikle Nekrotizan faciit ve toksik şok sendromu olan hastalarda görülür Mortalite yüksek 32 Streptococcus pyogenes-klinik Süpüratif olmayan streptokokkal hastalıklar – Poststreptokokal Hastalıklar Romatizmal ateş (Eklem romatizması) Glomerülonefrit – Akut S. pyogenes enfeksiyonundan 1-4 hafta sonra 33 Streptococcus pyogenes-klinik Akut Romatizmal ateş En önemli poststreptokoksik sekeldir. Streptokok enfeksiyonundan ortalama 20 gün kadar sonra gelişir Özgül snıf I M protein tipleri (tip 1,3,5,6,18) sorumludur? Bakterinin hücre zarı antijenleri ile insan kalp dokusu (eklem, sinoviya…) antijenleri arasındaki çapraz reaksiyona bağlıdır Tip II otoimmün aşırı duyarlılık reaksiyonu örneği Otoimmün reaksiyondur Streptokokal farenjit ile ilişkilidir Kutanöz streptokokkal enfeksiyonlarla ilgisi yoktur! 34 35 Streptococcus pyogenes-klinik – Romatizmal ateş 36 Streptococcus pyogenes-klinik – Romatizmal ateş-TANI Klinik tanı (Jones kriterleri) Öncesinde grup A streptokok enfeksiyonu olduğuna dair kanıt - Boğaz kültürü - Boğaz sürüntü örneğinde A grubu streptokok antijen pozitifliği (hızlı sonuç verir, çocuklarda negatif sonuçlanırsa boğaz kütürüyle doğrulanmalı) – Artan streptokok antikor titresi Anti-ASO (% 80 pozitif) Anti-Dnaz veya 37 Anti-hiyalüronidaz antikor artışı ARA – Jones kriterleri 38 Streptococcus pyogenes-klinik – Akut glomerulonefrit Antijen / antikor immün kompleksinin, böbrek glomerül bazal membranına toplanıp çökmesiyle oluşan enflamasyondur Tip III aşırı duyarlılık reaksiyonudur GAS’in nefritojenik suşları, nefritojenik M protein Romatizmal ateşin tersine hem farengeal hem de pyodermal streptokokkal enfeksiyonlar ile ilişkilidir. Farenjitten 1-4; deri enfeksiyonlarından 3-6 hafta sonra, genellikle çocukluk çağında Renal glomerüllerde akut inflamasyon – Ödem, – hipertansiyon, – hematüri 39 – proteinüri Streptococcus pyogenes-LABORATUVAR TANI MİKROSKOPİ – Deri enfeksiyonlarında gram boyama anlamlı olabilir Lökosit, çiftler veya zincirler şeklinde bakteri – Farenks örneklerinde anlamsız 40 Streptococcus pyogenes-LABORATUVAR TANI ANTİJEN SAPTAMA – Farenjit tanısında kullanılır – Grup spesifik karbonhidratlar ile reaksiyona giren antikorlar kullanılır – EIA ya da aglütinasyon temeline dayanırlar – Hızlı, ucuz, özgül, ancak sensitivitesi düşük (%80-90) Çocukta egatif sonuç durumunda KONFİRMASYON GEREKİR 41 Streptococcus pyogenes-LABORATUVAR TANI NÜKLEİK ASİT TEMELLİ TESTLER – Kültür kadar duyarlı, konfirmasyona gerek yok – Maliyet yüksek, – altın standart KÜLTÜR – Posterior orofarengeal sürüntü, yara yeri kazıntı örneği, kan, doku – Sonucu negatif kabul etmek için 2-3 gün beklenmelidir 42 Streptococcus pyogenes-LABORATUVAR TANI 43 Streptococcus pyogenes-LABORATUVAR TANI 44 Antikor Hastalık ASO Streptokokkal Farenjitte pozitifleşir (Romatizmal ateş ve akut glomerülonefrit tanısında kullanılır) Anti-DNAse Streptokokkal farenjitli ya da pyoderma hastalarında görülebilir Antihiyalüronidaz Deri enfeksiyonlarında pozitifleşir 45 Streptococcus pyogenes-TEDAVİ Streptokoklar (Enterokoklar hariç) Beta Laktamaz üretmezler FARENJİT – 10 gün Oral penisilin V /Tek doz benzatin Penisilin G ya da amoksisilin (S.pyogenes; penisiline yüksek oranda duyarlıdır) – Penisilin allerjisinde; oral sefalosporin ya da makrolidler – Ciddi sistemik enfeksiyonlarda; intravenöz penisilin – Tedavi başlamasından bir gün sonra bulaştırıcılık biter – Tedavi İlk 10 gün içerisinde başlanırsa romatizmal ateş gelişimini önler AGN, ROMATİZMAL ATEŞ ⁻ ARA öyküsü olan kişilere; profilaktik penisilin uygulaması ⁻ AGN ARA antimikrobiyal ilaçlarla tedavi edilemez. ⁻ Ancak tekrarlayan enfeksiyonların önlenmesi romatizmal ateş riskini azaltır. 46 Streptococcus agalactiae 47 Streptococcus agalactiae B grubu Streptokok Gram pozitif koklar Dar beta hemoliz zonu Zenginleştirilmiş besiyerlerinde iyi ürerler 48 Streptococcus agalactiae-serotipleri Virülansı primer olarak kapsül aracılığı ile fagositozdan kaçabilme yeteneğine bağlıdır 49 Streptococcus agalactiae-Klinik Gastrointestinal sistem alt kısımları ve Genito-üriner sisteme kolonize olurlar İdrar yolu enf. Deri ve yumuşak doku enfeksiyonları, Bakteriyemi Pnömoni Ürosepsis 50  Kadınların %10-30’u geçici vajinal taşıyıcı! Gebelerde 35-37. haftalarda, vajen ve rektum sürüntüsünde GBS taraması yapılmalı. Taşıyıcı gebelere antibiyotik proflaksisi verilir Gebelerde Üriner sistem enfeksiyonu Amniyonit Endometrit Yara enfeksiyonları https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/B97801239716920 00998 51 Streptococcus agalactiae Uterusta veya doğum esnasında bebek enfekte olur Yenidoğan için riskli durumlar; Erken membran rüptürü, Uzamış doğum eylemi Erken doğum Prematüre bebeklerde nötrofillerin yüzeyinde kompleman veya IgG Fc reseptörleri bulunmayabilir Riski artıran durumlar: Annede kolonizasyonun yoğun olması Annede tipe özgü antikorların bulunmaması Yenidoğanlarda; kompleman düzeyi düşüktür… 52  care/pediatrics/childrens-hospital/our-services/neonatal-intensive-care-unit Streptococcus agalactiae https://hospital.uillinois.edu/primary-and-specialty- YENİDOĞANDA Erken başlangıçlı yenidoğan hastalıkları İlk haftada ortaya çıkar Bakteriyemi, sepsis, pnömoni, menenjit! Mortalite %5, %15-30’unda körlük, sağırlık, mental gerilik olabilir Geç başlangıçlı yenidoğan hastalıkları 7gün-üç ay Menenjit, bakteriyemi Mortalite düşük, ancak kalıcı sekel olasılığı yüksek 53 Streptococcus agalactiae MİKROSKOPİ BOS Alt solunum yolu örnekleri Yara yeri eksuda 54 Streptococcus agalactiae KÜLTÜR En duyarlı yöntem LIM besiyeri; (kolistin ve nalidiksit asit içerir) PCR TEMELLİ TESTLER Gebelerde vajinal taşıyıcılığın tespitinde kültür kadar duyarlı 55 56 https://microbeonline.com/streptococcus-agalactiae-gbs-properties- pathogenesis-diagnosis/ 57 Streptococcus agalactiae TEDAVİ PENİSİLİN Taşıyıcı gebelere antibiyotik proflaksisi 58 Streptococcus pneumoniae Kapsüllü, virülansta önemli oval, gram pozitif diplokoklar, kısa zincirler – lanset, mum alevi şekilli 59  Streptococcus pneumoniae-hücre duvarı İki farklı formda teikoik asit içerir 1) plasma membranına bağlı teikoik asit F ANTİJENİ Swiatlo, E. and Ware D. 2003. Novel vaccine strategies with protein 60 antigens of Streptococcus pneumoniae. FEMS Immunol. Med. Microbiol. 38: 1-7.  Streptococcus pneumoniae-hücre duvarı İki farklı formda teikoik asit içerir 2) Yüzeydeki teikoik asit pepditoglikan tabakaya tutunmuştur ve kapsül boyunca uzanır, türe özgüldür C POLİSAKKARİDİ Swiatlo, E. and Ware D. 2003. Novel vaccine strategies with protein antigens of Streptococcus pneumoniae. FEMS Immunol. Med. Microbiol. 38: 61 1-7. Streptococcus pneumoniae-hücre duvarı Teikoik asit forforilkolin içerir S.pneumoniae nın hücre duvarına özgüldür ve hücre duvarının hidrolizinde önemli bir düzenleyicidir Swiatlo, E. and Ware D. 2003. Novel vaccine strategies with protein antigens of Streptococcus pneumoniae. FEMS Immunol. Med. Microbiol. 38: 1-7. 62 Streptococcus pneumoniae Kan ile zenginleştirilmiş besiyerine ihtiyaç duyarlar Aerobik ortamda alfa-hemolitik (pnömolizinin etkisi), anaerobik ortamda beta-hemolitik olabilirler Kapsüllü suşlar, mukoid, yuvarlak Kapsülsüz suşlar, daha küçük ve düz koloniler oluşturur 63 Streptococcus pneumoniae-virülans faktörleri Yüzey adezin proteinleri – Nazofarenks ve orofarenks epitelyumuna tutunma IgA proteaz ve pnömolizin; steril alanlara invazyon – Pnömolizin Konak hücre membranındaki kolesterole bağlarak membranda por oluşumu, silier epitelde ve fagositik hücrelerde hasar Streptococcus pneumoniae’s Virulence and Host Immunity: Aging, Diagnostics, and Prevention 64 LRK Brooks, GI Milas, Front Immunol Streptococcus pneumoniae-virülans faktörleri Peptidoglikan parçaları, teikoik asit ve pnömolizin – Lokal inflamatuar yanıtı aktivasyonu, doku hasarı Forforilkolin – Doku hücrelerindeki trombosit aktive edici faktör reseptörlerine yapışarak hücre içine girer, fagositozdan kaçar, yayılım sağlanır Streptococcus pneumoniae’s Virulence and Host Immunity: Aging, Diagnostics, and Prevention LRK Brooks, GI Milas, Front Immunol 65  Streptococcus pneumoniae-virülans faktörleri Kapsül – Majör virülans faktörü, fagositozdan korur – 91 serotipi var – İmmünojenik koruma sağlar Ekzotoksini yok, sadece pyojenik enfeksiyon yapar https://microbenotes.com/laboratory-diagnosis-treatment-and-prevention- of-streptococcus-pneumoniae/ 66 Streptococcus pneumoniae-patogenez Enfeksiyon çoğunlukla nazofarenks veya orofarenkste kolonize olan organizmaların akciğer, sinüs, kulak, kan ve meninks gibi distal bölgelere endojen yayılımı ile gelişir Damlacık yolu ile insan-insan bulaşı son derece nadirdir Yüzey adezin proteinleri ile epitelyum hücrelerine tutunur Salgısal IgA proteaz ile IgA’yı parçalar Pnömolizin ile silier epitel hücreleri ve fagositik hücrelerde hasara neden olur 67  Pnömo Otit Sinüzit Menenjit Weiser et al., 2018 68 Streptococcus pneumoniae-patogenez Doku Hasarı – Peptidoglikan parçaları, teikoik asit ve pnömolizin İnflamasyonu tetikler – Doku hasarı – Pnömokoklar hidrojen peroksit üretir – Doku hasarı 69 Streptococcus pneumoniae-patogenez Fagositozdan kaçış – Kapsül yapısı – Pnömolizin Hücre içi öldürülmeye direnç 70 Streptococcus pneumoniae Sağlıklı kişilerin nazofarenks ve orofarenksine kolonize olur Hayatın altıncı ayında kolonizasyon başlar Aşıya rağmen halen; – toplumdan kazanılmış pnömoni, – menenjit, – otitis media, – sinüzit ve – bakteriyemilerin sık rastlanılan etkenidir 71 Streptococcus pneumoniae Pnömoni; çocuklarda ve yaşlılarda daha yaygın görülür sıklıkla endojen bakterilerin aspirasyon ile alt solunum yollarına geçmesi ile görülür Lober pnömoni etkenidir! 72 Streptococcus pneumoniae Risk faktörleri: Yeni geçirilmiş influenza, viral hastalıklar, splenektomi, alkolizm, KOAH, kalp yetmezliği, Diyabet (Menenjit için ek olarak kafa tabanı kırığı, otore, rinore) 73 Streptococcus pneumoniae Otitis media – Genellikle viral enfeksiyonu takiben – Çocuk yaş grubunda sık Sinüzit – Genellikle viral enfesiyonu takiben – Her yaş grubunda 74 Streptococcus pneumoniae Menenjit; – Çocuk ve erişkinlerde menenjitin önde gelen nedenlerindendir – Bakteriyemi, kulak veya sinüs enfeksiyonları, kafa travması sonucu – Mortalite ve ciddi nörolojik bozukluklar, kalıcı sekeller diğer etkenlere bağlı menenjitlerden daha fazladır 75 Streptococcus pneumoniae-LABORATUVAR TANI Mikroskopi – Pnömoni ve menenjitin tanısında hızlı bir yöntem – Boyanmamış bir kapsül ile çevrili uzamış çiftler şeklinde diplokok mum alevi-lanset şekilli olabilir Pnömokokların srotiplendirilmesi: Kapsül şişme testi (Quellung testi) Antijen saptama Nükleik asit temelli testler Kültür 76 Streptococcus pneumoniae-LABORATUVAR TANI Mikroskopi Antijen saptama – Pnömokokal C polisakkaridi idrara salınır – İdrar veya BOS ‘da immünolojik ticari testler ile bakılabilir – Duyarlılık düşüktür Nükleik asit temelli testler Kültür Tanımlama 77  Streptococcus pneumoniae-LABORATUVAR TANI Mikroskopi Antijen saptama Nükleik asit temelli testler Kültür Pnömonili hasta balgam örneklerinin ancak yarısında üretilebilir, Besin gereksinimleri komplekstir ve oral floradaki hızlı üreyen bakteriler tarafından inhibe edilirler Sinüzit ve orta kulaktan aspirasyon örnekleri uygundur – Nazofarenks ve dış kulak yolu örnekleri alınmamalıdır Antibiyotik başlanmadan önce alınan BOS örnekleri değerlidir Tanımlama 78 Streptococcus pneumoniae-LABORATUVAR TANI Mikroskopi Antijen saptama Nükleik asit temelli testler Kültür Tanımlama – Safrada erime testi Otolizinler safra ile aktive olur ve kolonileri eritir – Optokine duyarlıdır! 79 Streptococcus pneumoniae-LABORATUVAR TANI 80 Streptococcus pneumoniae-TEDAVİ Penisilin direnci yaygın! – Ayaktan evde tedavi (ampirik): Ampisilin-sülbaktam/Seftriakson/Makrolid/Kinolon 81 AŞI  13 değerli konjuge pnömokok aşısı Pnömokokların 13 tipine karşı etkilidir. Ulusal Çocukluk Dönemi Aşılama Takvimimizde yer alır 2’inci, 4’üncü ve 12’inci ayda olmak üzere 3 doz 5 yaş ve üzerindeki çocuklara; riski arttıran bir hastalık (kanser, dalak bulunmaması gibi) varsa gereklidir. 5 yaş ve üzerinde olup pnömokok hastalığı riskini arttıran durumların varlığında ve 65 yaş ve üzerinde sağlıklı kişilere de uygulanmalıdır. Aşılama şeması hastalıklara ve yaşa göre farklılık gösterir.  23 değerli pnömokokal polisakkarit aşısı Pnömokokların 23 tipine karşı etkilidir. 2 yaşından küçük çocuklarda etkili değildir. Pnömokok hastalığı riskini arttıran durumların varlığında ve 65 yaş ve üzerinde sağlıklı kişilere önerilir. 82 Enterococcus ve diğer Gram pozitif koklar 83 Katalaz-negatif gram-pozitif koklar Cins İnsanda kolonizasyon İnsanda hastalık Enterococcus Yaygın Yaygın Streptococcus Yaygın Yaygın Abiotrophia Yaygın değil Yaygın değil Granulicatella Yaygın değil Yaygın değil Leuconostoc Yaygın değil Yaygın değil Periococcus Yaygın değil Nadir Lactococcus Yaygın değil Nadir Aerococcus Yaygın değil Nadir 84 https://www.grepmed.com/images/1258/identification-differential- grampositive-microbiology-coagulase-algorithm-diagnosis 85 Enterococcus türleri Enterokoklar, grup D hücre duvarı antijeni içerdikleri için Streptokoklar içerisinde sınıflanmaktaydı, Ancak 1984’den beri Enterokok cinsi içerisinde yer almaktalar Yaklaşık 40 tür içermekte, klinik olarak önemli türler; – E. faecalis – E. faecium İntestinal sistemde yaygın olarak kolonize olurlar Doğal olarak vankomisine dirençli türler: – E. gallinorum – E. casseliflavus 86 Enterococcus türleri Gram pozitif koklar, kısa zincirler oluştururlar – Mikroskobik olarak S.pneumoniae’den ayırmak zor https://www.bakteriler.gen.tr/bakteri-morfolojisi.html 87 Enterococcus türleri Hemen her türlü klinik şekilde üreyebilirler – Aerobik ve anaerobik ortamda – Geniş ısı aralıklarında (10-45C) – Geniş pH aralıklarında (4,6-9,9) – Yüksek NaCl ve Safra tuzları konsantrasyonlarında üreyebilirler! 88 Enterococcus türleri-patogenez Adherens yeteneği ve biyofilm oluşturma Antibiyotik dirençleri – Doğal (oksasilin ve sefalosporinler)! veya – Kazanılmış direnç (aminoglikozidler ve vankomisin) ! https://www.infectiousdiseaseadvisor.com/home/topics/emerging- treatments/ampicillin-plus-ceftriaxone-an-effective-alternative-for-e- faecalis-infective-endocarditis/ 89 Enterococcus türleri İntestinal flora ve dışkıda bulunurlar Geniş spektrumlu antibiyotikler ile floranın ortadan kaldırılması durumunda diğer mukozal yüzeylere yayılır E. feacalis; kalın bağırsakta ve genitoüriner sistemde bulunur – 1 gr dışkıda 105-107 bakteri bulunur E. faecium; aynı bölgelerde ancak daha az oranda E. casseliflavus ve E. gallinorum; daha nadiren hastalık etkeni, ancak vankomisine doğal dirençleri ve patojen enterokoklar ile karıştığı için önemli 90 Enterococcus enfeksiyonları için risk faktörleri Risk faktörleri: Geniş spektrumlu antibiyotik kullanımı Üriner veya intravasküler katater Hastanede uzun süreli yatış Enfeksiyonların çoğu endojendir! 91  Enterococcus türleri-bulaş Yoğun bakımda hastalarında gerekirse VRE taraması yapılabilir https://www.semanticscholar.org/paper/Insights-into-the-interaction-of- Enterococcus-with- N%C3%BA%C3%B1ez/cc315b097418e4802f0d62e5e970be792a7202b6 92 Enterococcus türleri -KLİNİK Hastane kaynaklı enfeksiyonların önemli bir nedenidir – İdrar yolu enfeksiyonları – Peritonit (genellikle polimikrobial) – Yara yeri enfeksiyonları – Bakteriyemi, bazen endokardit eşlik eder 93 Enterococcus türleri-TANI Gram boyama Gram pozitif kok, S. pneumoniae ile karışabilir Optokine dirençlidir Safrada erimez PYR pozitiftir (Streptococcus pyogenes de PYR pozitiftir) %6,5 NaCl’li ortamda ürer Eskülin pozitif 94 Enterococcus türleri-TANI 95 Enterococcus türleri-TANI 96 Enterococcus türleri-tedavi Sefalosporinlere, antistafilokokal penisilinlere doğal direnç! Yüksek antibiyotik direnci Vankomisin dirençli suşlar (VRE)! – Hafif enfeksiyonlarda ampisilin – Şiddetli enf.da vankomisi/Teikoplanin Yeni geliştirilen antibiyotikler: – Linezolid, daptomisin, tigesiklin 97