Ağ Topolojileri PDF

AĞ TOPOLOJİLERİ Mustafa NUMANOĞLU  Ağ Topolojisi Bir network’ün yapısında iki temel bölüm görürüz. Bunlar Fiziksel ve Mantıksal bölümlerdir. Her iki bölüm birbirini bütünlemektedir. Network kurulmasının temel amacı, bilgiyi bi...

AĞ TOPOLOJİLERİ Mustafa NUMANOĞLU  Ağ Topolojisi Bir network’ün yapısında iki temel bölüm görürüz. Bunlar Fiziksel ve Mantıksal bölümlerdir. Her iki bölüm birbirini bütünlemektedir. Network kurulmasının temel amacı, bilgiyi bilgisayarlar arasında kolay ve hızlı bir şekilde paylaştırmaktır. Bu paylaşım için gereken mantık kuralları Network protokolleri ile Fiziksel yapı ise Network Topolojileri ile biçimlendirilir. 2  Ağ Topolojisi Ağ Topolojisi, bir ağın fiziksel ve mantıksal yapısını ifade eder. Bir ağı oluşturan bileşenlerin birbirlerine bağlanış şekilleri, kullanılacak aygıtlar, kablolama standartları, iletişim protokolünün seçimi ve bu protokollerin ağ yapısına uygulanabilirliği de topolojinin kapsamı içerisindedir. Topoloji iki temel gruba ayrılır: Fiziksel Topoloji: Ağın fiziksel olarak nasıl görüneceğini belirler (Fiziksel katman) Mantıksal Topoloji: Bir ağdaki veri akışının nasıl olacağını belirler (Veri iletim katmanı) 3  Temel Ağ Topolojileri Temel Topoloji Türleri Yol (Doğrusal) (Bus) Topoloji LAN Halka (Ring) Topoloji Yıldız (Star) Topoloji Ağaç (Tree) Topoloji WAN Örgü (Mesh) Topoloji 4  Temel Ağ Topolojileri 5  Ortak Yol (Bus) Topolojisi Ortak Yol (Bus) Topolojisi Server, client ve çevre birimlerin tek bir kablo (segment, omurga, trunk) ile birbirlerine bağlandıkları network topolojisidir. Aşağıdaki şekilde görüldüğü gibi tüm donanım doğrusal bir şekilde ana hat ile birbirlerine bağlanmıştır. 6  Ortak Yol (Bus) Topolojisi Sinyal tüm istasyonları dolaşır. Her istasyon sinyalin adresini kontrol eder ve bu sinyalin yol üzerinde geçtiği tüm istasyonlar bu adresin kendileri ile ilgili olup olmamaları üzerine sinyali işlerler veya pasif bir şekilde sinyali bırakırlar. Sinyal, istasyonların birbirlerine iletmesi şeklinde değil, kendi başına dolaşarak yol alır. 7  Ortak Yol (Bus) Topolojisi 8  Ortak Yol (Bus) Topolojisi Ortak yol topolojisi Ağ k a rtı ı ı kullanılarak kurulan ağlarda koaksiyel kablo kullanılır, her bir R G -58 istasyona T-konnektör k o aks iye l ___ takılır. İlk ve son B N C kon nektör S onlandırıcı istasyona ise (t e r m in a to r ) sonlandırıcı (terminator) bağlanarak ağ sonlandırılır. 9  Ortak Yol (Bus) Topolojisi Yol Topolojisinin Avantajları Bilgisayarların ve diğer çevre birimlerinin ağa kolayca bağlanabilir. Daha az kablo kullanılır. Tasarım (mimari) ve yeni ilaveler kolaylıkla yapılabilir. Geçici amaçlı ve kalıcı olmayan ağların hızlı bir şekilde kurulabilmesi için idealdir. Switch, Hub veya Router gibi çevresel bağlantı aygıtları kullanılmadığı için ek maliyetler ortadan kalkar. Bir istasyonun çalışmaması durumu diğerlerini etkilemez. Büyütülebilirlik açısından en ucuz topolojidir. 10  Ortak Yol (Bus) Topolojisi Yol Topolojisinin Dezavantajları Sorun tespiti, giderilmesi ve yönetimi zordur. Kısıtlı sayıda istasyon ve kısa mesafe kablo üzerindedir. Ana kabloda oluşabilecek kopma, ezilme vb. gibi durumlar ağın tümünü ve ağın çalışmasını engeller. Eklenen her ilave istasyon toplam ağ performansını kötü anlamda etkiler. Sonlandırıcılar hattın her iki ucunda da bulunmak zorundadır. Diğer topolojilere göre daha yavaştır. Ağa yeni cihaz eklenmesi veri yoğunluğunu artırır ve performansı düşürür. Geniş ağların planlanmasında tek başına yetersizdir. 11  Ortak Yol (Bus) Topolojisi Yol Topolojisinin Dezavantajları Maksimum 30 istasyon bağlanabilir. Ağın uzunluğu ince koaksiyel kablo ile 185, kalın koaksiyel kablo ile 500 metreden fazla olamaz. İki istasyon arası mesafe minimum 0,5 metre olmalıdır. Çarpışma (Collision) daha fazladır. 12  Ortak Yol (Bus) Topolojisinde Çarpışma (Collision) Zaıııaıı n/2 Çarpışan Çarpışan Zaıııaıı n Snıval Smval 13  Ortak Yol (Bus) Topolojisi CSMA/CD (Carrier Sense Multiple Access/Collision Detect) Çarpışmaları engellemek için geliştirilmiştir. Çarpışmayı bulmak (Collision Detect) Bir ethernet kartı bilgi göndereceği zaman ağ trafiğini izler. Ağ kablosunda veri yoksa verisini kabloya bırakır. Eğer kabloda veri varsa diğer veri hedefine gidinceye kadar beklenir. Ardından veriyi gönderir. Eğer bu işlemler başarısız olursa çarpışma meydana gelir. 14  Halka (Ring) Topolojisi IBM tarafından geliştirilmiştir ve ağın yerleşimi halka biçimindedir. Ağ üzerinde iletilen veri hedefine ulaşıncaya kadar ağ üzerindeki her cihazdan geçer. Ağ üzerindeki sinyalin zayıflaması en düşük düzeydedir çünkü sinyal uğradığı her cihazdan güçlendirilerek bir sonraki cihaza aktarılır. Ağ üzerindeki veri iletimi jeton (token-3 byte) yardımıyla yapılır. Jeton ağ üzerinde sürekli dolanır ve veri gönderecek cihaz jeton boş ise veriyi jetona yükler ve hedef adresi ile birlikte ağa tekrar bırakır. Her istasyon halkada dolaşan bilgiyi ve hedef adresi alır. Hedef adres kendi adresi ise kabul eder. Aksi takdirde gelen bilgi işlem dışı kalır. 15  Halka (Ring) Topolojisi Flow of Communication 16  Halka (Ring) Topolojisi Halka üzerindeki bir ağ cihazının arızalanması ağın çökmesine neden olur. Bu topolojinin çalışma şekli halka gibi görünse de aslında fiziksel olarak bir çeşit yıldız topolojisi şeklindedir. Ağ yapısı merkezde bulunan MAU (Multistation Access Unit) cihazı ile bu cihaza bağlı ağ cihazlarından oluşur. Halka topolojisinde çift burgulu (TP) kablolar kullanılmaktadır. İlk halka topolojileri 4 Mbps (Cat3 UTP), sonrakiler 16 Mbps (Cat4 ve üstü yada STP Tip 4) hızlarında çalışmaktadır. 17  Halka (Ring) Topolojisi C bir çerçeveyi A bilgisayarına gönderir (b) Çerçevelini adresi B olmadığından B buını