Thoát Vị Đùi - Bản tóm tắt

12.2 Thoát vị đùi **1. ĐẠI CƯƠNG** Thoát vị đùi là tình trạng các tạng trong ổ bụng chui qua lỗ cơ lược ở bên dưới dây chằng bẹn, đây là chỗ yếu của đáy tam giác Scarpa xuống mặt trước xương đùi. Thoát vị rất hiếm gặp (khoảng 6% trong các loại TV), thường gặp ở người lớn. Rất hiếm gặp ở trẻ em. *...

12.2 Thoát vị đùi **1. ĐẠI CƯƠNG** Thoát vị đùi là tình trạng các tạng trong ổ bụng chui qua lỗ cơ lược ở bên dưới dây chằng bẹn, đây là chỗ yếu của đáy tam giác Scarpa xuống mặt trước xương đùi. Thoát vị rất hiếm gặp (khoảng 6% trong các loại TV), thường gặp ở người lớn. Rất hiếm gặp ở trẻ em. **2. GIẢI PHẪU BỆNH** **2.1. Túi thoát vị**\ Túi này được tạo nên bởi lá phúc mạc thành và cũng bao gồm: cổ túi, thân và đáy túi. **2.2. Tạng thoát vị**\ Thường là ruột non, mạc nối lớn, rất hiếm gặp manh tràng và các tạng khác. **2.3. Vị trí thoát vị** **2.3.1. Thường gặp nhất là thoát vị ở khoang trong của vòng nùi**\ Khoang này giới hạn bởi: - Phía sau là mào lược và dây chằng Cooper. - Phía trước là cung đùi. - Phía ngoài là tĩnh mạch đùi. - Phía trong là dây chằng Gimbernat. Khi lỗ thoát vị đùi ở vị trí này phải chú ý: phía ngoài cổ túi có tĩnh mạch đùi và phía trên cổ túi có động mạch thượng vị và nhánh nối động mạch thượng vị với mạch bịt. **Hình 12.5. Sơ đồ giải phẫu vùng bẹn-đùi và các loại thoát vị:** (1) TVB gián tiếp\ (2) TVB trực tiếp\ (3) Thoát vị đùi **2.3.2. Các vị trí khác rất hiếm gặp** **3. Phân loại thoát vị**\ Tùy theo mức độ thoát vị, người ta chia làm hai loại: - Thoát vị không hoàn toàn: tạng chui ra phía đùi nhưng đang nằm trong khoang sàng. - Thoát vị hoàn toàn: tạng đã chui qua lỗ bầu dục và nằm trong khoang sàng. **4. Nguyên nhân bệnh sinh**\ Thoát vị đùi chủ yếu gặp ở người lớn, nhất là ngoài chửa đẻ nhiều lần. Nhiều người cho rằng cơ thành bụng bị yếu do mang thai nhiều lần, mặt khác khi đẻ khung chậu co giãn chút ít. Đó là 2 yếu tố chính làm cho các cơ, dây chằng vùng đáy tam giác Scarpa bị yếu, dễ gây thoát vị. Vậy thoát vị đùi là do mắc phải, không có thoát vị bẩm sinh. **5. TRIỆU CHỨNG LÂM SÀNG** **5.1. Cơ năng** - Thấy khối phồng ở gốc đùi, khối này lúc có lúc không và thường xuất hiện khi đi lại. - Có khi thấy phù một chân về chiều. - Các biểu hiện khác như tê nhẹ, khó chịu vùng bẹn, đùi ít khi được chú ý hơn. **5.2. Triệu chứng thực thể** Nhìn thấy khối phồng nhỏ ở góc trên trong của tam giác Scarpa với đặc điểm: - Tròn hoặc bầu dục không to lắm và ở dưới nếp lằn bẹn. - Khối u mềm, không đau. - Có thể nắn nhỏ lại được hoặc làm khối mất đi, nhưng không dễ dàng như TV bẹn. - Gõ vang hoặc nghe tiếng óc ách nếu là ruột chui xuống. - Bắt mạch: động mạch bẹn ở phía ngoài khối phồng. **5. CHẨN ĐOÁN PHÂN BIỆT** **5.1. Thoát vị bẹn** - Thoát vị đùi chủ yếu ở phụ nữ. - Khối phồng của thoát vị đùi ở dưới nếp lằn bẹn (dưới cung đùi). Khối phồng của thoát vị bẹn ở trên nếp lằn bẹn. **5.2. Viêm hạch bẹn** - Sốt, sưng, nóng, đỏ, đau tại chỗ. - Xét nghiệm máu: bạch cầu tăng. **5.3. Áp xe lạnh** - Khối phồng là chất dịch tự lại. - Khối phồng ở phía ngoài động mạch đùi vì dịch lao từ cột sống theo cơ thắt lưng chậu xuống đùi. **5.4. Khối phồng tĩnh mạch**\ Khối phồng cũng to lên khi rặn, khi ho hoặc khi đi lại, ấn cũng mất đi nhưng có đặc điểm: - Kèm theo giãn tĩnh mạch đùi. - Khối phồng mềm ấn nhỏ lại nhưng khi bỏ tay khối phồng lại xuất hiện nhanh. - Dùng một ngón tay ấn phía dưới chỗ phồng thì khối phồng nhỏ lại nhưng nếu ấn ngón tay ở phía trên thì khối phồng lại to dần ra. **6. NGUYÊN TẮC ĐIỀU TRỊ**\ Mổ là phương pháp điều trị triệt để. **Hình 12.6. Phẫu thuật túi thoát vị - tái tạo thành bụng** - Vị trí mổ có thể ở tam giác Scarpa dọc theo mặt trước khối phồng và lên trên cung đùi. - Có thể mổ theo đường thoát vị bẹn từ phía trong cung đùi. Tìm túi thoát vị, khâu cổ túi và cắt túi thoát vị rồi tái tạo thành bụng.