10th Hindi Exam - 2023 - PDF

 Ekk/;fed ijh{kk fgUnh & ¼01½ Ikw.kkZad%& 80 Lke;%&3%15 ?kaVs Ikjh{kkfFkZ;ksa ds fy, lkekU; funsZ’k%& 1- Ikjh{kkFkhZ loZizF k...

 Ekk/;fed ijh{kk fgUnh & ¼01½ Ikw.kkZad%& 80 Lke;%&3%15 ?kaVs Ikjh{kkfFkZ;ksa ds fy, lkekU; funsZ’k%& 1- Ikjh{kkFkhZ loZizF ke vius iz’u i= ij ukekad vfuok;Zr% fy[ksA 2- lHkh iz’u gy djus vfuok;Z gSA 3- izR;sd iz’u dk mÙkj nh xbZ mÙkjiqfLrdk esa gh fy[ksA 4- ftu iz’uksa ds vkarfjd [k.M gS] mu lHkh ds iz’u ds mÙkj ,d lkFk gh fy[ksA 5- iz’u dk mÙkj fy[kus ls iwoZ iz’u dk Øekad vo’; fy[ksA 6- iz’u la0 17] 18] 19] 20 22] 23 vkUrfjd fodYi gSA  ijh{kk 2023 ikB~;Øe fo"k;& fgUnh fo"k; dksM&01 d{kk&10 [k.M&^^v** Ikz0 1 fuEufyf[kr vifBr x|ka’k dks ijuk” ds çdk'ku ls lkadsfrd :i esa feykA tgk¡ rd Nk;kokn dh çfr"Bk dk ç'u gS] çlkn th us mldk chtkjksi.k ‘’>juk’’ esa gh fd;kA ‘’>juk’’ ds i'pkr “vk¡l”w dk çdk'ku dkO; ds {ks= dh fgUnh lkfgR; esa cgqr cM+h ?kVuk gSA ¼1½ mi;Zqä x|ka'k dk mfpr 'kh"kZd gS& ¼1½ ¼v½ Nk;kokn ¼c½ ljl xhr ¼l½ t; 'kadj çlkn ¼n½ >juk ¼2½ çlkn th lEcafèkr Fks & ¼1½ ¼v½ lqa?kuh lkgq ?kjkus ls ¼c½ dyokj ?kjkus ls ¼l½ Bkdqj ?kjkus esa ¼n½ gkynkj ?kjkus ls ¼3½ çlkn th us loZçFke dkSulh Hkk"kk esa dfork fy[kh\ ¼1½ ¼v½ vofèk ¼c½ czt ¼l½ jktLFkkuh ¼n½ fgUnh ¼4½ fuEu esa ls dkSulh jpuk t; 'kadj çlkn dh gS\ ¼1½ ¼v½ vk¡lw ¼c½ >juk&laxhr ¼l½ ygjxhr ¼n½ foèkk;uh ¼5-½ t; 'kadj çlkn us Nk;kokn dk chtkjksi.k fdl jpuk esa fd;k\ ¼1½ ¼v½ >juk ¼c½ vk¡lw ¼l½ ygj ¼n½ dkek;uh fuEufyf[kr vifBr dkO;ka'k dks i>d ds ;ksa èkqvkaèkkj cksyrs pys tkuk gh blds ewy esa jgk gks A ç-18 fuEufyf[kr ifBr i|ka'k dh lçlax O;k[;k dhft,A ¼1$2½ QfVd flykfu lkSa lqèkkj~;kS lqèkk eafnj] mnfèk nfèk dks lks vfèkdkb mexs veanA ckgj rs Hkhrj ykSa Hkhfr u fn[kS, ^nso* nwèk dks lks Qsu QSY;ks vk¡xu Qjlcan A vFkok ckny xjtksA ?ksj ?kj ?kksj xxu] èkjkèkj vksA yfyr yfyr] dkys ?kqa?kjkys] cky dYiuk ds ls ikys] fo|qr & Nfo mj esa] dfo uothou okys otz fNik] uwru dfork fQj Hkj nks ckny xjtksA ç- 19- y{e.k o ij'kqjke ds eè; gq, laokn dks mnkgj.k lfgr fyf[k,A ¼3½ vFkok ^^vkRedF;** dfork ds ewy Hkko ij foLr`r çdk'k Mkfy,A ¼3½ ç- 20- ^usrkth dk p’ek* ikB ds vk/kkj ij crkb;s fd lsukuh u gksrs gq, Hkh p’es okys dks yksx dSIVUk D;ksa dgrs Fks\ ¼3½ vFkok ^,d dgkuh ;g Hkh* ikB eUuw Hk.Mkjh ds lk/kkj.k yM+dh ls vlk/kkj.k cuus ds izkjfEHkd iM+koksa dks izdV djrk gSA le>kb;sA ¼3½ [k.M n Ikz- 21 fuEufyf[kr fo"k;ksa esa ls fdlh ,d fo"k; ij yxHkx 300&350 'kCnksa esa ,d lkjxfHkZr fucaèk fyf[k, A ¼4½ ¼v½ ekr` Hkk"kk vkSj mldk egRo ¼1½ ekr`Hkk"kk dk vFkZ ,oe~ ifjHkk"kk ¼2½ jpukRed fodkl esa ekr`Hkk"kk dk ;ksxnku ¼3½ ekr`Hkk"kk o jk"VªHkk"kk ¼4½ milagkj ¼c½ esjk fç; usrk ¼1½ usrk dk vFkZ ¼2½ jktuhfr dh ifjHkk"kk ¼3½ fç; usrk uke o ifjp; ¼4½ fç; usrk dk vkids O;fäRo ij çHkko ¼l½ esjh vfoLej.kh; ;k=k ¼1½ viuk ifjp; ¼2½ vkids }kjk dh xbZ ;k=kvksa dk C;kSj k ¼3½ vkidh vfoLej.kh; ;k=k dk o.kZu ¼4½ vkids thou ij çHkko ¼n½ jktLFkku ds esysa ¼1½ esyksa dk lkaL—frd egRo ¼2½ esyksa dk vkfFkZd egRo ¼3½ jktLFkku ds çfl) esys ¼4½ mä esyksa dh ikSjkf.kd dFkk,¡ ç- 22- Lo;a dks vkn'kZ uxj chdkusj dk uhjo ekurs gq, v'kksd uxj t;iqj fuoklh vius fe= dks cfgu dh 'kknh es cqykus gsrq fuea=.k i= fyf[k,A ¼4½ vFkok vius çèkkukpk;kZ dks vaxzsth fo"k; dk in fjä gksus ds dkj.k dksb Z vfrfjä O;oLFkk gsrq çkFkZuk i= fy[krs gq, d{kk d{k vè;;u dh oLrq fLFkfr ls voxr djkb,A ç- 23- ^^uo&vadqj** foèkok efgyk lgk;rk laLFkk t;iqj }kjk cukbZ xbZ dkjisV dh fcØh gsrq ,d foKkiu fyf[k,A ¼4½ vFkok vkids fo|ky; esa S.U.P.W f'kfoj esa fufeZr vuqi;ksxh lkexzh ls mi;ksxh lkexzh fcØh gsrq ,d foKkiu fyf[k,A  BOARD OF SECONDARY EDUCATION, RAJASTHAN AJMER MODEL PAPER - 2023 CLASS – 10 ENGLISH Time :- 3 Hours 15 Min. Marks :- 80 GENERAL INSTRUCTION TO THE EXAMINEES: 1. Candidate must write first his/her Roll No. on the question paper compulsory. 2. All the questions are compulsory. 3. Write the answer to each question in the given answer book only. 4. For questions having more than one part the answers to those parts are to be written together in continuity. 5. Write the correct serial number of each question as mentioned in the question paper. SECTION – A Reading 1. Read the following passage and answer the questions that follow : These days, it is not unusual to see people listening to music or using their electric gadgets while crossing busy roads or travelling on public transports, regardless of the risks involved. I have often wondered why they take such risks, is it because they want to exude a sense of independence or is it that they want to tell the world to stop bothering them? Or is it that they just want to show how cool they are? Whether it is a workman or an executive, earphones have become an inseparable part of our lives, sometimes even leading to tragicomic situations. (i) What is not unusual to see these days? 1 (A) listening to music (B) using electronic gadgets (C) Both A & B (D) None (ii) People are regardless of risk involved. 1 (A) on busy roads (B) travelling on public transport (C) Both A & B (D) None (iii) Why do the people take risk? 1 (iv) What leads to tragicomic situations ? 1 (v) Write similar word of the following from the passage :- 1 ‘Surprised’ (vi) Write opposite word of the following from the passage:- 1 ‘Hot’ 2. Read the following passage and answer the questions that follow: Childhood is a time when there are few responsibilities to make life difficult. If a child has good parents, he is fed, looked after and loved, whatever he may do. It is improbable that he will ever again in his life be given so much without having to do anything in return. In addition, life is always presenting new things to the child - things that have lost their interest for older people because they are too well-known. A child finds pleasures in playing in the rain, or in the snow. His first visit to the seaside is a marvellous adventure. But a child has his pains : he is not so free to do as he wishes as he thinks older people are : he is continually being told not to do things, or being punished for what he has done wrong. His life is therefore not perfectly happy. When the young man starts to earn his own living, he becomes free- from the discipline of school and parents; but at the same time he is forced to accept responsibilities. He can no longer expect others to pay for his food, his clothes, and his room, but has to work if he wants to live comfortably. If he spends most of his time playing about in the way that he used to as a child, he will go hungry. And if he breaks the laws of society as he used to break the laws of his parents, he may go to prison. If, however, he works hard, keeps out of troubles and has good health, he can have the great happiness of seeing himself make steady progress in his job and of building up for himself his own position in society. Old age has always been thought of as the worst age to be, but it is not necessary for the old to be unhappy. With the old age should come wisdom and the ability to help others with advice wisely. (i) Marvellous adventure for a child will be : 1 (A) his first visit to zoo (B)his first visit to play school (C) his first visit to seaside (D)his first visit to garden (ii) When a young man starts to earn his own living, he becomes free from: 1 (A) discipline of school (B) parents (C) Both A & B (D) none (iii) With ………………. should come wisdom and the ability to help others with advice wisely. 1 (A) Youth age (B) old age (C) childhood (D) Middle age (iv) What happens if a child has good parents? 1 (v) Why a child is not perfectly happy? Write any one reason. 1 (vi) Which age has always been thought of as the worst age to be? 1 (vii) What will happen when a youth breaks the laws of society ? 1 (viii) Write similar word of the following from the passage: 1 ‘ Amazing’ (ix) Write opposite word of the following from the passage: 1 ‘ Insanity’  SECTION B [Writing ] 3. Imagine that you are the captain of your school volleyball team. You want to take part into the district level tournament to be held in Maharana Pratap Secondary School, Beawar. Write an application to the Principal of your school requesting him to allow you to take part in the tournament. 5 or You are Mona/Manish. Write an e-mail to the editor of a newspaper complaining about insanitary condition in your locality. 4. Write a story with the help of given outlines in about 80 words. Give the title and moral to it. 4 A good boy................. falls in bad company....................... disobeys............ father advises to shun...................... all in vain................... decides to teach a lesson....................... brings apples.......................... puts them in almirah............................. notices one rotten apple..................... next day all apples rotten......................... teaches a lesson. OR A thief caught.................. brought before the king.................. the king orders him to hang.........thief................. clever.............says........................ a secret.............. true with golden fruit............... king interested....................... thief prepares small pellets of gold................. tells the king sown by one..... never stolen anything. 5. Write a paragraph of about 60 words using the visual aid provided: 4 OR Write a paragraph on "My Favourite Teacher' in about 60 words.  SECTION C (GRAMMAR) 6. Choose the correct form of the verbs: 1 (i) I.................(go) to Jaipur yesterday. (A) went (B) go (C) have gone (D) had gone (ii) He usually............... (take) breakfast at 8 a.m. 1 (A) takes (B) took (C) has taken (D) will take (iii) We.................(study) in this school for three years. 1 (A) will study (B) have studied (c) am studying (D) have studying (iv) The train...................... (leave) before I reached. 1 (A) left (B) had left (C) was leaving (D) had been leaving 7. Change the following sentences into Indirect Speech. (i) Archi said to me, "I respect you". 1 (ii) Sid said to me, " Do you learn English?" 1 8. Rewrite the following sentences using connectives given in the brackets: (i) It is very cold. We can't go out. (too-to) 1 (ii) He sells mangoes. He sells oranges. (both-and) 1 (iii) She is very small. She cannot lift it. (so-that) 1 9. Join the following sentences using the relative Pronoun, given in the brackets: (i) The boy is going on the road (whose) 1 His father gave you this letter. (ii) The boy was awarded. (who) 1 He was honest. 10. Change the following sentences into Passive-Voices, (i) Prateek will write a letter. 1 (ii) Please open your book. 1 11. (i) Frame question of the following sentence: How...................................................... I crossed the river by boat. 1 (ii) Add Question Tag to the statement given below. Mohan will go to school........................? 1  SECTION - D (TEXT - Book) 12. Read the passage given below and answer that follow: Marriage gifts are meaningless without the sweet bread known as the bol, just as a party or a feast loses its charm without bread. Not enough can be said to show how important a baker can be for a village. The lady of the house must prepare sandwiches on the occasion of her daughter's engagement. Cakes and bolinhas are a must for Christmas as well as other festivals. Thus, the presence of the baker's furnace in the village is absolutely essential. The baker or bread-seller of those days had a peculiar dress known as the Kabai. It was a single-piece long frock reaching down to the knees. In our childhood we saw bakers wearing a shirt and trousers which were shorter than full length ones and longer than half pants. (i) Sweet bread is known as: 1 (A) bol (B) pol (c) dol (D) roll. (ii)....................of the house must prepare sandwiches: 1 (A) Lady (B) Maid (C) Daughter (D) Master (iii) What is must for Christmas? 1 (iv) What is Kabai? 1 (v) Find out the world from the passage which means :- 1 ‘Presents’ (Vi) Find out the word from the passage which has opposite meaning of : 1 ‘sour’ 13. Read the following passage and answer the questions that follow: "The moon was coming up in the east, behind me and stars were shining in the clear sky above me. There wasn't a cloud in the sky above me. There was not a cloud in the sky. I was happy to be alone high up above the sleeping countryside, flying my old Dakota aeroplane over France back to England. I was dreaming of my holiday. and looking forward to being with my family. I looked at my watch: one thirty in the morning. 'I should call Paris Control soon' I thought. As I looked down past the nose of the aeroplane. I saw the lights of a big city in front of me. I switched on the radio and said, "Paris Control, Dakota DS 088 here. Can you hear me? I am on my way to England Over". (i) The moon was coming up in the................................... 1 (A) east (B) west (c) south (D) north (ii)The stars were shining in the............... 1 (A) sky (B) room (C) school (D) house (iii) Why was the writer happy? 1 (iv) What was the writer flying? 1 (v) Write the similar word of the following, from the passage: 1 ‘rest’ (vi) Write the opposite word of the following, from the passage: 1 ‘dull’ 14. Answer any one of the following questions in about 80 words : Why does the writer go to Basra? How long does he wait there and why ? [Mijbil the Otter] 5 OR Write the character sketch of Wanda. [The Hundred Dresses] 15. Answer any one of the following questions in about 20 words: Write the character, which you like most in the play. [The Proposal] 2 OR Can you imagine what can happen with Lomov in other way in the play after quarrel with Natalya ? [The Proposal] 16. Explain any one of the following stanzas with reference to the context: 4 Some say the world will end in fire Some say in ice From what I've tasted of desire I hold with those who favour fire. (i) Write rhyme scheme and words. (ii) According to the poem what the world will end in? OR Read the following extract and answer the questions that follow. The way a crow Shook down on me The dust of snow From a hemlock tree. (i) Which tree is mentioned ? (ii) Write rhyme scheme and words. 17. Answer any two of the following questions in about 20 words: [2x2=4] (i) What are the trees in the poem, 'The Tree'? [The Tree] (ii) Write the identity of crocodiles? [How to Tell Wild Animals] (iii) What does crow symbolise? [Dust of Snow] 18. Choose the correct answer: (i)................is the writer of "A Question of Trust? [A question of trust] 1 (A) Victor Canning (B) H.G. Wells (C) Robert W. Peterson (D) None ( ii) What is name of the dog in the lesson. 'A Triumph of Surgery'? [A Triumph of Surgery] 1 (A) Tricki (B) Hello (C) Tripi (D)Tommy 19. Answer any one of the following questions. in about 60 words: [1X4=4] (i) “Griffin was rather a lawless person” explain. [Footprints without Feet] (ii) What is DNA fingerprinting & what are its uses? [The Making Of A Scientist) 20. Answer any two out of three following questions in about 20 words. [2x2=4] (i) What was the problem of Name. Loisel? [The Necklace] (ii) How is Ausable different from other secret agents? [The Midnight Visitor] (iii) How does Anil think about the thief ? [The Thief's Story]  ekè;fed f'k{kk c¨MZ] jktLFkku vtesj e‚My ç'u&i= ijh{kk&2023 d{kk&10 fo"k; % mnwZ ¼r`rh; Òk"kk½ ¼72½ le; % 3 ÄaVk 15 feuV vad % 80 1- mn~ns'; gsrq vadHkkj & Ø-l-a mn~n's ; vadHkkj izfr'kr 1- Kku 23 28.75% 2- vocks/k 26 32.50% 3- vfHkO;fDr 22 27.50% 4- ekSfydrk 09 11.25% ;ksx 80 100-00 2- iz'uksa ds izdkjokj vadHkkj & Ø- iz'uksa dk izdkj iz'uksa dh vad izfr dqy vad izfr'kr laHkkfor la- la[;k iz'u izfr'kr iz'uksa dk le; 1- oLrqfu"B 1(i-xii) 1(12) 15.00 4.35 17 2- vfry?kwÙkjkRed 2(i-vi) 1(18) 22.50 8.70 39 3- y?kwÙkjkRed 12 2(24) 30.00 52.17 35 4- nh?kZmRrjh; iz’u 6 3(18) 22.50 26.08 65 5- fuca/kkRed 2 4(8) 10.00 8.70 39 ;ksx 23 100 100.00 195 3- fo"k; oLrq dk vadHkkj & Ø-la- fo"k; oLrq vadHkkj izfr'kr 1- vifBr x|ka’k 8 10.00 2- Ekt+ewu 8 10.00 3- [krwr fuxkajh@nj[k+kLr uohlh 6 7.50 4- dokbn 16 20.00 5- ikB~;iqLrd ¼fgLlk&,&uT+e½ 21 26.25 6- ikB~;iqLrd ¼fgLlk&,&uT+e½ 21 26.25 ;ksx 80 100  iz'u&i= CY;w fizUV d{kk&10 fo"k; % mnwZ ¼r`rh; Òk"kk½ ¼72½ iw.kkZad & 80 Ø- mÌs'; bdkbZ@mi bdkbZ Kku vocks/k Kkuksi;ksx@vfHkO;fDr dkS'ky@ekSfydrk ;ksx la- y?kq mRrjkRed y?kq mRrjkRed y?kq mRrjkRed y?kq mRrjkRed nh?kZmRrjh; nh?kZmRrjh; nh?kZmRrjh; nh?kZmRrjh; fucU/kRed fucU/kRed fucU/kRed fucU/kRed oLrqfu"B vfr-y?kq vfr-y?kq vfr-y?kq vfr-y?kw oLrqf"B oLrqf"B oLrqf"B 1- vifBr x|ka’k 4(2) 2(1) 2(1) 8(4) 2- Ekt+euw 4(2) 8(3) 3- [krwr fuxkajh@nj[k+kLr uohlh 2(1) 4(1) 6(3) 4- dokbn 1(1) 2(2) 2(-) 4(2) 1(-) 6(3) 16(8) 5- ikB~;iqLrd ¼fgLlk&,&uT+e½ 4(-) 4(-) 1(-) 3(-) 3(1) 6(2) 21(3) 6- ikB~;iqLrd ¼fgLlk&,&uT+e½ 4(-) 4(-) 1(-) 3(-) 3(1) 3(1) 3(1) 21(3) 10(2) 4(2) - - 2(-) 8(-) 10(5) 6(2) - 1(-) - 8(4) 9(3) 4(1) - - 2(1) 3(1) 4(1) 9(1) 23(5) 26(7) 22(8) 9(3) 80(23) fodYiksa dh ;kstuk %& ç-la- 16] 17] 18] 19] 20] 21] 22 ,oa 23 esa ,d vkarfjd fodYi gSA uksV%& dks"Bd esa ckgj dh la[;k vadksa dh rFkk Hkhrj iz'uksa dh |ksrd gSA iz- 1 esa ¼i-Xii½ 12 iz’u lekfgr gSA iz- 2 esa ¼i-VI½ 06 iz’u lekfgr gSA iz- 3 esa ¼i-Xii½ 12 iz’u lekfgr gSA  iz’u&i= dh ;kstuk d{kk & 10oha- fo"k; & xqtjkrh (73) vof/k & 3 ?k.Vs 15 feuV iw.kkZad & 80 1- mn~ns'; gsrq vadHkkj & Ø-l-a mn~ns'; vadHkkj izfr'kr 1- Kku 18 22-5% 2- vocks/k 30 37-5% 3- vfHkO;fDr@Kkuksi;ksx 24 30-0% 4- ekSfydrk@dkS'ky 08 10-0% ;ksx 80 100% 2- iz'uksa ds izdkjokj vadHkkj & Ø- iz'uksa dk izdkj iz'uksa dh vad izfr dqy vad izfr'kr laHkkfor la- la[;k iz'u izfr'kr iz'uksa dk le; 1- oLrqfu"B 12 1 15 25% 25 2- vfry?kwÙkjkRed 6+12 1 22-50 37.50% 40 3- y?kwÙkjkRed& I 11 2 27-50 22.92 50 4- y?kwÙkjkRed & II 04 3 15-00 08.33 35 5- fuca/kkRed 03 5+5+6 20-00 06.25 45 ;ksx 48 & 100 100 195 3- fo"k; oLrq dk vadHkkj & Ø-l-a fo"k; oLrq vadHkkj izfr'kr 1. x| foHkkx 21 26-25 2. i| foHkkx 21 26-25 3. O;kdj.k 16 20-00 4. ys[ku 14 17-25 5. x| leh{kk 08 10-00 6. ;ksx 80 100-00 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25.  iz'u&i= CY;w fizUV d{kk & 10 fo"k; %& xqtjkrh ¼73½ iw.kkZad & 80 Ø- mÌs'; bdkbZ@mi bdkbZ Kku vocks/k Kkuksi;ksx@vfHkO;fDr dkS'ky@ekSfydrk ;ksx la- nh?kZmRrjh; nh?kZmRrjh; nh?kZmRrjh; nh?kZmRrjh; fucU/kRed fucU/kRed fucU/kRed fucU/kRed mRrjkRed mRrjkRed mRrjkRed mRrjkRed oLrqfu"B vfr-y?kq vfr-y?kq vfr-y?kq vfr-y?kw oLrqf"B oLrqf"B oLrqf"B y?kq y?kq y?kq y?kq 1. x| foHkkx 2(2) 2(2) 2(1) 2(2) 2(2) 4(2) 3(1) 2(2 2(1) 21(15) 2. i| foHkkx 1(1) 2(1) 2(2) 3(3) 2(1) 2(2) 2(2) 4(2) 3(1) 21(15) 3. O;kdj.k 2(2) 1(1) 2(1) 2(2) 2(2) 2(1) 3(3) 2(1) 16(13) 4. ys[ku 3(1) 2(-) 3(-) 6(2) 14(3) 5. x| leh{kk 1(-) 2(1) 2(-) 1(-) 2(1) 8(2) 6. ;ksx 4(4) 4(4) 6(3) 3(1) 1(-) 6(6) 7(7) 8(4) 5(2) 4(-) 2(2) 7(7) 8(7) 4(-) 3(-) - - - - 8(3) 80(48) 7. 8. 9. 10. 11. 12. fodYiksa dh ;kstuk %& 15 ls 23 esa ,d vkarfjd fodYi gS uksV%& dks"Bd esa ckgj dh la[;k vadksa dh rFkk Hkhrj iz'uksa dh |ksrd gSA gLrk{kj     No. of Question – 23 मा िमक परी ा, 2023 SECONDARY EXAMINATION - 2023 िसंधी SINDHI (Third Language) समयः 3 ¼ घ े पूणाकः 80 (MODEL PAPER) शिगदन लाइ ज़ री िहदायतूं - 1. शािगद सभ खां पिहरी ं पंिहजे सुवाली पेपर ते रोल नंबर ज़ र िलखिन। 2. सभई सुवाल करण ज़ री आिहिन। 3. हरिहक सुवाल जो जवाबु, िॾनल जवाबी कॉपीअ म िल खणो आहे । 4. सुवाल जो जवाबु िलखण खां अॻु सुवाल जो नंबर ज़ र िलखो। 5. सुवालिन जे माकुिन जी िवरहासत िहन रीत आहे । ख – ‘अ’ 1. (i to xii) हेिठयिन सुवालिन जा सही जवाब चूंिडयो - [12 x 1 = 12] (i) ‘िम ीन’ ल ज जी माना आहे - (अ) ग़रीब (ब) अमीर (स) मु ान (द) सीरत (1) (ii) ‘टी पाट ’ रचना आहे - (अ) मज़मून (ब) एकांकी (स) कहाणी (द) जीवनी (iii) ‘सफ़ेद हं स’ लोक कहाणीअ जो लेखक आहे - (अ) क ैया अगनाणी (ब) ईसरदास बेदी (स) मनोहर िनहालाणी (द) कला काश (iv) ‘शु ’ ल ज जो िज़दु आहे - (अ) शु ता (ब) सुरहािण (स) शाही (द) अशु (v) उमर सूमरे , मा ईअ खे कैद कयो हो - (अ) मलीर म (ब) अमरकोट म (स) मीरपुर म (द) लतीफाबाद म (vi) गोवधन ‘भारती’ जी रचना आहे - (अ) मिहनत (ब) कुदरत वारा (स) गीतिन जा मोती (द) अइट जो आवाज़ (vii) मोहन, शी ं , सावक; िमसाल आिहिन - (अ) िसफ़त (ब) फ़इलु (स) ज़मी (द) इ ु (2)  (viii) ‘ मुंिहं जो घ आहे ’ िमसाल आहे - (अ) ज़मी ख़ािलस (ब) ज़मी मुतसलु (स) ज़मी मु कु (द) ज़मी इशारो (ix) िज मुज़कर जो िमसालु आहे - (अ) घोड़ो (ब) घोड़ी (स) ग़ीता (द) छोिकरी (x) ‘बला’ ल ज जो अददु जमउ आहे - (अ) बलाऊं (ब) ॿल (स) ॿली (द) ॿलवान (xi) ‘घड़ा भरणु’ इ लाह जी माना आहे - (अ) झेड़ो वधाइणु (ब) मटका भरणु (स) शेवा करणु (द) घड़ा भञणु (xii) महादे व नाले कुिड़मी िकरदार जो िज़ िथयल आहे - (अ) मु (ब) पिढ़जे कींअ (स) ॿुढा आ म (द) सफेद हं स 2. (i to vi) सही ल ज चूंडे खाल भ रयो - [6 x 1 = 6] [ शैतानु, क ित, गु लिन-फुलिन, वक़, मारण, मोितयुिन ] (i) असां तुंिहं जो छा िबगािड़यो आहे , जो तू असांखे.................................. आयो आही?ं (ii) अख पढ़ु अिलफ़ जो............................ सभु िवसा र। (3)  (iii) को शर भ रयो................................... चवे। (iv) छॾे................................ कमु जाॻी जिपिज नाम खे। (v) गुलिन अंद र सुरहािण धरी थो................................... सां मिहराण भरी ं थो। (vi) िज़ंदगी ॼणु त................................... जी का हसीन टोिकरी आ। 3. (i to xii) हेिठयिन सुवालिन जा जवाब िहक िसट म िलखो - [7x1=7] (i) ‘पिढ़जे कीअं’ मज़मू न म अं ेजी मुनिसफ़ जो नालो छा हो? (ii) नंिढड़े पैसे पये के छा चयो? (iii) भारतवासी दाता खां किहड़ो दान थो घुरे? (iv) ‘मा मुंिहं जे मु जा’ किवता म मा रात जे व कंिहं जा गीत था ॻाईिन? (v) गुलिन जे हेठा के सुतो िपयो आहे? (vi) इ ु जे िक िन जा नाला िलखो। (vii) िसफ़त अददी छा खे चइबो आहे ? * हे िठये टु िकरे खे पढ़ी सुवालिन जा जवाब िलखो:- [5x1=5] जेकॾिहं इं सानु चाहे थो त संदिस शरी िनरोॻी रहे ऐं मनु चु ु रहे त इं सान खे घु रजे त पंिहं जे जीवन जी परघोर लहे । जीवन जी परघोर कुदरती नेमन सां लही सिघजे थी। छाकाण त कुदरत जी महरबानीअ सां इं सान खे मनुष जनमु िमिलयो आहे । उन सां गॾो गॾु तंदु ीअ जिहड़ो उ ो इनामु िमिलयो आहे । उहो काइमु दाइमु रखणु, उनजो दज ऊचो रखणु, इं सान जो फ़जु ऐं धमु आहे । इन लाइ असां खे कुदरती इलाज जी ॼाण अण ज़ री आहे । कुदरती इलाजु िसहत खे सही सलामत रखण लाइ, नेम सेखारे थो। बीमारीअ जा कारण दू र करण सां गॾु बीमारीअ खे जड़ खां उखाड़े ॿािहर कढे थो। कुदरती इलाजु, ज़हरीली दवाउिन ऐं डॉ र जी गुलामीअ खां बचाए थो। कुदरती इलाजु सवलो, स ो ऐं सही इलाजु आहे। (4)  (i) मिथऐं टु िकरे जो िसरो िलखो। (ii) परघोर लहण जी माना छा आहे ? (iii) इं सान खे मनुष जनमु किहं जी महरबानीअ सां िमिलयो आहे ? (iv) इं सान खे किहड़े इलाज जी ॼाण अण ज री आहे? (v) मिथये टु िकरे जो सा िलखो। ख – ‘ब’ 4-16 हेिठयिन सुवालिन जा जवाब अिटकल 50 ल जिन म िडयो - [ 13 x 2 = 26 ] 4. ‘पूरो िथयो त छा िथयो’ किवता जे माफ़त कवीअ किहड़ी िस ा िॾनी आहे? 5. मानुख दे िह उ म छो आहे? समु झायो। 6. सचल सरम पाण लाइ छा चयो आहे? 7. शाह लतीफु मािलक जे द र किहड़ी वेिनती थो करे ? 8. इ खे अमल म कीअं शािमल कजे? 9. वण इं सानिन जी किहड़ी मदद किन था? 10. कुिड़मी महादे व उपाव ॿुधण खां पोइ छा छा कम कया? 11. िसंिधयुिन जो िॿयिन सां किहड़ो विहं वा आहे ? 12. शादीअ जे र ुिन बाबत िलखो। 13. ॿुढीअ खे किहड़ो शौंकु हो? 14. फ़इल जी प रभाषा िलखो। 15. िकिन िब चइिन ल जिन जी िज बिदलायो- [ मा , घोड़ो, मािलक, कुंवा र, हाथी, िमयां ] 16. अददु छा खे चइबो आहे ? अदद जा िक िलखो। (5)  ख – ‘स’ 17. हवालो समुझायो - “सांई त ां जी मूं सां का दु नी आहे।“ या “धरती रात जी चादर लाहे िनंड मां झिटपिट जाॻी आहे ।“ 18. ‘ॿुढा आ म’ कहाणी त ां खे केितरे कदु र वणी? खोले िलखो। या ‘मु ’ कहाणीअ मां िमिलयलु संदेश िलखो। 19. सॼी सृ ी कुदरत वारे जी साराह किहड़े नमू ने थी करे ? खोले िलखो। या ‘अइट जो आवाज़’ बै त म दु खायल किहड़ो संदेश िॾनो आहे? 20. हे िठयिन इ लाहिन जी माना िलखी जुिमले म किम आिणयो - (के िब टे ) (i) आङूठो ॾे खारणु (ii) पंिहं जी खिचणी रधणु (iii) पौ ॿारह िथयणु (iv) अकुल जो अंधो (v) पाण न पारे कु ा धारे (vi) रत कटोरो िॾबो त भत कटोरो िमलंदो (6)  ख – ‘द’ 21. त ांजे ू ल म 'आज़ादीअ जो अमृ त महो व' म ाइण जी रपोट तैयार क रयो। या त ांजे ू ल जे रां िदयुिन जी चटाभेटी जी रपोट तैयार क रयो। 22. त ांजे ास म फन चर जे जोॻे बं दोब लाइ ू ल जे ि ंसीपाल खे दर ा िलखो। या पंिहं जे नंढे भाउ खे इ हान म सुठी पढ़ाई करण बाबत नसीहत भ रयो ख़तु िलखो। 23. कंिहं िब िहक िवषय ते अिटकल 200 ल िन म मज़मून िलखो - (i) मुंिहं जो मनपसंद दो /साहे ड़ी (ii) िसंिधयत ॾी ं ‘चे टीचं डु’ (iii) जीवन म रांिदयुिन जी अिहिमयत (iv) रे ल या ा जो वणन (7)  iz’u&i= dh ;kstuk ijh{kk&2023 d{kk & X fo"k; & iatkch ¼r`rh; Hkk"kk½ vof/k & 3 ?k.Vs 15 feuV iw.kkZad & 80 1- mn~ns'; gsrq vadHkkj & Ø-l-a mn~n's ; vadHkkj izfr'kr 1- Kku 16 20 2- vocks/k 32 40 3- vfHkO;fDr 24 30 4- ekSfydrk 08 10 ;ksx 80 100 2- iz'uksa ds izdkjokj vadHkkj & Ø- iz'uksa dk izdkj iz'uksa dh vad dqy vad izfr'kr laHkkfor la- la[;k izfr'kr iz'uksa dk le; 1- oLrqfu"B 14 14 17.50 28.50 28 fe- 2- vfry?kwÙkjkRed 13 15 18.75 26.50 34 fe- 3- y?kwÙkjkRed 11 19 23.75 22.00 51 fe- 4- nh?kZmRrjh; iz’u 05 10 12.50 10.50 34 fe- 5- fuca/kkRed 06 22 27.50 12.50 48 fe- ;ksx 49 80 100.00 100.00 195 fe- - fodYi ;kstuk % vkUrfjd 3- fo"k; oLrq dk vadHkkj & Ø-l-a fo"k; oLrq vadHkkj izfr'kr 1 ikB~;iqLrd dfork 23 28-75 2 ikB~;iqLrd fuca/k 11 13-75 3 ikB~;iqLrd dgkuh 11 13-75 4 O;kdj.k 15 18-75 5 vifBr 10 12-50 6 i=&jpuk 04 05-00 7 fuca/k jpuk 06 07-50 ;ksx 80 100-00  iz'u&i= CY;w fizUV d{kk &X fo"k; %& iatkch iw.kkZad & 80 Ø- mÌs'; bdkbZ@mi bdkbZ Kku vocks/k Kkuksi;ksx@vfHkO;fDr dkS'ky@ekSfydrk ;ksx la- y?kq mRrjkRed y?kq mRrjkRed y?kq mRrjkRed y?kq mRrjkRed nh?kZmRrjh; nh?kZmRrjh; nh?kZmRrjh; nh?kZmRrjh; fucU/kkRed fucU/kkRed fucU/kkRed fucU/kkRed vfr-y?kq- oLrqfu"B oLrqfu"B oLrqfu"B oLrqfu"B vfr-y?kq vfr-y?kq vfr-y?kq 1 ikB~;iqLrd dfork 3(3) 1(1) 2(1) 1(1) 3(3) 2(2) 2(1) 3(1) 2(2) 2(1) 2(1) 23(17) 2 ikB~;iqLrd fuca/k 1(1) 1(1) 2(2) 3(1) 1(1) 3(1) 11(7) 3 ikB~;iqLrd dgkuh 1(1) 1(1) 1(1) 1(1) 1(1) 2(1) 3(1) 1(1) 11(8) 4 O;kdj.k 2(1) 1(1) 1(1) 2(1) 2(1) 2(2) 2(1) 2(1) 1(1) 15(10) 5 vifBr 2(1) 2(1) 2(1) 2(1) 2(1) 10(05) 6 i=&jpuk 4(1) 04(01) 7 fuca/k jpuk 6(1) 06(01) 5(5) 2(2) 7(4) 2(1) 4(4) 7(7) 4(3) 8(4) 9(3) 3(3) 6(4) 6(3) 9(2) 2(2) 2(1) 4(1) 80(49) 16(12) 32(21) 24(12) 8(4) 80(49) fodYiksa dh ;kstuk %& iz-la- 16 ls 12 esa ,d vkarfjd fodYi gSA uksV%& dks"Bd esa ckgj dh la[;k vadksa dh rFkk Hkhrj iz'uksa dh |ksrd gSA gLrk{kj  मॉडल प्रश्न-पत्र माध्यममक परीक्षा 2023 मिषय: पंजाबी (T.L.) ਴ਭਾਂ 3:15 ਘੰ ਟੇ ਕੁੱ ਰ ਅੰ ਕ : 80 ਪ੍ਰੀਖਿਆਰਥੀਆਂ ਲਈ ਆਮ ਷ਦਾਇਤਾਂ:-  ਩ਰੀਖਖਆਯਥੀ ਴ਬ ਤੋਂ ਩ਖਵਰਾਂ ਆ਩ਣੇ ਩ਰਸ਼ਨ ਩ੁੱ ਤਯ `ਤੇ ਆ਩ਣਾ ਯ੉ਰ ਨੰਫਯ ਖਰਖਣ ।  ਴ਾਯੇ ਩ਰਸ਼ਨ ਵੁੱ ਰ ਕਯਨੇ ਰਾਜ਼ਭੀ ਵਨ । ਴ਾਯੇ ਩ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਅੰ ਕ ਴ਾਵਭਣੇ ਅੰ ਖਕਤ ਵਨ । ਩ਰਸ਼ਨ ਨੰਫਯ 16 ਤੋਂ 22 ਤੁੱ ਕ ਆਂਤਖਯਕ ਖਲਕਰ਩ ਵਨ ।  ਵਯ ਇੁੱ ਕ ਩ਰਸ਼ਨ ਦਾ ਉੱਤਯ ਖਦੁੱ ਤੀ ਉੱਤਯ-਩਴ਖਤਕਾ `ਤੇ ਵੀ ਖਰਖ੉ । ਖਜਵਨਾਂ ਩ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਇੁੱ ਕ ਤੋਂ ਲੁੱ ਧ ਫਯਾਫਯ ਅੰ ਕ ਲਾਰੇ ਬਾਗ ਵਨ, ਉਨਹਾਂ ਦਾ ਵੁੱ ਰ ਇੁੱ ਕ ਥਾਂ `ਤੇ ਇੁੱ ਕ ਵੀ ਤਯਤੀਫ ਖਲਚ ਕਯ੉ । ਿੰ ਡ-ੳ 1. ਷ੇਠ ਖਲਿੇ ਪ੍ਰਵਨਾਂ ਦੇ ਸ਼਷ੀ ਖ਴ਕਲਪ੍ ਦੀ ਚ੉ਣ ਕਰ੉ :- 12x1=12 I. ‘ਭਨ ਤੂੰ ਜ੉ਖਤ ਴ਯੂ਩ ਵੈ’ ਲ਼ਫਦ ਖਕਵੜੇ ਗਯੂ ਴ਾਖਵਫ ਜੀ ਦੀ ਯਚਨਾ ਵੈ- (ੳ) ਗਯੂਨਾਨਕ ਦੇਲ (ਅ) ਗਯੂ ਅਭਯਦਾ਴ (ੲ) ਗਯੂ ਯਾਭਦਾ਴ (਴) ਗਯੂ ਅਯਜਨ ਦੇਲ II. ਩ਰ.੉ ਭ੉ਵਨ ਖ਴ੰ ਘ ਦੀ ਯਚਨਾ ਵੈ - (ੳ) ਭਾਂ (ਅ) ਖਲ਴ਾਖੀ ਦਾ ਭੇਰਾ (ੲ) ਭੇਯੀ ਖਜੰ ਦੇ (਴) ਖਕੁੱ ਕਯ III. “ਕਛ ਖਕਵਾ ਤਾਂ ਵਨੇਹ ਯਾ ਜਯੇਗਾ ਖਕਲੇਂ ਚੁੱ ਩ ਖਯਵਾ ਤਾਂ ਴ਭਹਾਦਾਨ ਕੀ ਕਖਵਣਗੇ” ਇਵ ਴ਤਯਾਂ ਖਕਵੜੇ ਕਲੀ ਦੀਆਂ ਵਨ - (ੳ) ਖਲ਼ਲ ਕਭਾਯ ਫਟਾਰਲੀ (ਅ) ਬਾਈ ਲੀਯ ਖ਴ੰ ਘ (ੲ) ਴ਯਜੀਤ ਩ਾਤਯ (਴) ਅੰ ਖਭਰਤਾ ਩ਰੀਤਭ IV. “਴ੁੱ ਖਚਆਂ ਨੂੰ ਵਣ ਖਭਰਦੇ ਧੁੱ ਕੇ, ਝੂਠੇ ਕ੉ਰ ਫਵਾਏ। ਇਯਾਕੀਆਂ ਨੂੰ ਩ਏ ਚਾਫਕ ਩ੈਂਦ,ੇ ਗੁੱ ਦੋਂ ਖ਼ੂਦ ਖਲਾਏ।” ਇਵ ਕਾਖਲ-਴ਤਯਾਂ ਖਕ਴ ਕਖਲਤਾ ਦੀਆਂ ਵਨ- (ੳ) ਭੂਯਖ ਨੂੰ ਅ਴ਲਾਯੀ (ਅ) ਉਰਟੇ ਵ੉ਯ ਜ਼ਭਾਨੇ ਆਏ (ੲ) ਚਾਨਣ ਦੀ ਪਰਕਾਯੀ (਴) ਗਰਾਫ ਦਾ ਪੁੱ ਰ ਤ੉ੜਨ ਲਾਰੇ ਨੂੰ V. ‘ਬਾਈ ਭਯਦਾਨਾ ਜੀ’ ਖਨਫੰ ਧ ਦੇ ਖਨਫੰ ਧਕਾਯ ਵਨ - (ੳ) ਵਯ਩ਾਰ ਖ਴ੰ ਘ ਰੁੱਖੀਆਂ (ਅ) ਩ਰ੉. ਩ੂਯਨ ਖ਴ੰ ਘ (ੲ) ਖ਩ਰੰ. ਴ਯਲਣ ਖ਴ੰ ਘ (਴) ਵਯ਩ਰੀਤ ਕ੊ ਯ VI. “ਗ੉ ਧਨ ਗਜ ਧੰ ਨਫਾਜ ਔਯ ਯਤਨ ਧਨ ਖਾਨ ।। ਜਫ ਆਲੇ ਴ੰ ਤ੉ਖ ਧਨ ਴ਬ ਧਨ ਧੂਰ ਴ਾਭਾਨ਼ ।।” ਇਵ ਰਾਈਨਾਂ ਖਕਵੜੇ ਖਨਫੰ ਧ `ਚ ਲਯਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਵਨ- (ੳ) ਖਕਯਤ (ਅ) ਗੰ ਗਾ ਦੀਨ (ੲ) ਭਵਾਯਾਜਾ ਗੰ ਗਾ ਖ਴ੰ ਘ (਴) ਬਾਈ ਭਯਦਾਨਾ ਜੀ VII. ‘ਖੂਨ’ ਕਵਾਣੀ ਦੇ ਕਵਾਣੀਕਾਯ ਦਾ ਨਾਂ ਦੁੱ ਴੉ - (ੳ) ਕਰਲੰ ਤ ਖ਴ੰ ਘ ਖਲਯਕ (ਅ) ਗਯਫਚਨ ਖ਴ੰ ਘ ਬੁੱ ਰਯ (ੲ) ਭਨਲ਼ੀ ਩ਰੇਭ ਚੰ ਦ (਴) ਴ੰ ਤ੉ਖ ਖ਴ੰ ਘ ਧੀਯ VIII. “ਦੁੱ ਧ ਤੇ ਡਰਹਾ ਖਦੁੱ ਤਾ ਏ ਅੁੱ ਜ ਩ੀੜ ਜ੉ਗੀ ਨੇ” ਇਵ ਲ਼ਫਦ ਖਕ਴ ਨੇ ਖਕ਴ ਨੂੰ ਕਵੇ ਵਨ- (ੳ) ਖਦਆਰ ਨੇ ਰਾਰ ਨੂੰ (ਅ) ਲਵਟੀ ਨੇ ਰਾਰ ਨੂੰ (ੲ) ਲਵਟੀ ਨੇ ਖਦਆਰ ਨੂੰ (਴) ਰਾਰ ਨੇ ਲਵਟੀ ਨੂੰ 1  IX. ਖ਴ਆਖਣਆਂ ਨੇ ਖਕਵਾ ਵੈ-“ਇਵ ਜੁੱ ਗ ਖਭੁੱ ਠਾ, ਅਗਰਾ ਖਕਨ ਖਡੁੱ ਠਾ?” ਉ਩ਯ੉ਕਤ ਲਾਕ `ਚ ਆਏ ਫਵਅਯਥਕ ਲ਼ਫਦ ‘ਜੁੱ ਗ’ ਦਾ ਴ਵੀ ਅਯਥ ਵੈ - (ੳ) ਫਯਤਨ (ਅ) ਴ੰ ਴ਾਯ (ੲ) ਜਾਗਣਾ (਴) ਭਨੁੱ ਖ ਦਾ ਨਾਂ X. ‘ਆਥਣ’ ਲ਼ਫਦ ਦਾ ਴ਭਾਨਾਯਥਕ ਲ਼ਫਦ ਚਣ੉- (ੳ) ਩ਵ-ਪਟਾਰਾ (ਅ) ਴ਲੇਯਾ (ੲ) ਴ਲੁੱ ਖਤਾ (਴) ਴ੰ ਝ XI. ‘ਆਭਦਨ’ ਲ਼ਫਦ ਦਾ ਴ਵੀ ਖਲਯ੉ਧੀ ਲ਼ਫਦ ਵੈ- (ੳ) ਖੁੱ ਟੀ (ਅ) ਖ਼ਯਚ (ੲ) ਕਭਾਈ (਴) ਯਖ਩ਆ-਩ੈ਴ਾ XII. ‘ਦਆਫੀ’ ਉ਩-ਫ੉ਰੀ ਦੇ ਖਜ਼ਖਰਹਆਂ ਦਾ ਴ਵੀ ਜੁੱ ਟ ਵੈ- (ੳ) ੝ਯੀਦਕ੉ਟ, ਫਖਠੰਡਾ (ਅ) ਜਰੰਧਯ, ਕ਩ੂਯਥਰਾ (ੲ) ਜੰ ਭੂ, ਕਾਂਗੜਾ (਴) ਅੰ ਖਭਰਤ਴ਯ, ਤਯਨਤਾਯਨ 2. ਷ੇਠ ਖਲਿੀਆਂ ਿਾਲ਼ੀ ਥਾ਴ਾਂ ਭਰ੉ - 6x1=6 I. ਪਯੀਦਾ ਗਰੀਏ ਖਚਕੜ ਦੂਖਯਘਯ_ _ _ _ _ _ _ _।। II. ਦੇਖਖ ਩ਯਾਈਆਂ ਚੰ ਗੀਆਂ ਭਾਲਾਂ _ _ _ _ _ _ _ _।। III. ਴ਾਈ ਂ ਦੀ ਖਨਗਾਵ ਜੁੱ ਗ ਤੇ ਴ਲੁੱ ਰੀ ਏ, ਚੁੱ ਰ ਨੀ _ _ _ _ _ _ _ _। IV. ਖਭਰਖਾ ਖ਴ੰ ਘ ਨੂੰ ਕ੉ਈ ਉੱਡਣਾ ਖ਴ੁੱ ਖ, ਕ੉ਈ ਦ੊ੜ ਦਾ ਫਾਦਲ਼ਾਵ ਤੇ ਕ੉ਈ ਟਯੈਕ ਦਾ_ _ _ _ _ _ _ _ ਵੈ । V. ਭੈਨੰ ੂ ਤਾਂ ਴ਵਯਾ _ _ _ _ _ _ _ _ਖਯਵਾ,ਨਵੀਂ ਭੈਂ ਖਕਵੜਾ ਤੇਯਾ ਦ੉ਖੀ ਴ੀ । VI. ਇਵ ਤੇ ਔਥੋਂ ਖਦਆਰ ਦੇ _ _ _ _ _ _ _ _ਤੋਂ ਖਰਆਏ ਆਂ । 3. ਷ੇਠ ਖਲਿੇ ਪ੍ਰਵਨਾਂ ਨੰ ਷ੱ ਲ ਕਰ੉ :- 12x1=12 I. “ਭਰਕਖਜ ਕੰ ਨੀਂ ਴ਣੀਦਾ ਭਵਦੇਖਾਰੇ ਆਇ” ਉ਩ਯ੉ਕਤ ਤਕ ਖਲਚ ਆਏ ਲ਼ਫਦ ‘ਭਰਕ’ ਦਾ ਅਯਥ ਖਰਖ੉। II. ‘ਖ਴ੰ ਭਰ ਯਖ ਴ਯਾਇਯਾ’ ਲ਼ਫਦ ਖਕਵੜੇ ਗਯੂ ਴ਾਖਵਫ ਦੀ ਯਚਨਾ ਵੈ ? III. ‘ਖਕੁੱ ਕਯ’ ਕਖਲਤਾ ਖਲਚ ਖਕੁੱ ਕਯ ਦੀ ਖਨਯਾਲ਼ਤਾ ਦਾ ਭੁੱ ਖ ਕਾਯਨ ਕੀ ਵੈ ? IV. “ਧੀਆਂ ਦੇ ਲ਴ੇਫੇ ਰਈ ਫਾ਩ੂ ਦੇ਴ ਛੁੱ ਖਡਆ” ਤੋਂ ਕੀ ਬਾਲ ਵੈ ? V. ਬਾਈ ਗਯਦਾ਴ ਜੀ ਅਨ਴ਾਯ ਬੂਈ ਂ ਉੱ਩ਯ ਕ੊ ਣ ਬਾਯ ਵੈ ? VI. ਗੰ ਗਾ ਦੀਨ ਕੀ ਕੰ ਭ ਕਯਦਾ ਴ੀ ? VII. ਯਾਜ਴ਥਾਨ ਖਲਚ ਬਾਟੀ ਯਾਜ਩ੂਤਾਂ ਦਾ ਴ਬ ਤੋਂ ਲੁੱ ਡਾ ਖਕਰਹਾ ਖਕਵੜਾ ਵੈ ? VIII. ਖਲ਼ਕੰ ਜਲੀ ਲਾਰਾ ਩ੈਖ਴ਆਂ ਦੀ ਖਚੰ ਤਾ ਖਕਉਂ ਕਯ ਖਯਵਾ ਴ੀ ? IX. ਰੇ ਖਕ ਦੀ ਭਾਂ ਡਯ ਵਟਾਉਣ ਰਈ ਉਵਨਾਂ ਨੂੰ ਖਕ਴ ਦੀ ਗੁੱ ਰ ਴ਣਾਉਂਦੀ ਵੰ ਦੀ ਴ੀ ? X. ‘ਅਧਕ’ ਦੀ ਲਯਤੋਂ ਕਦੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਵੈ ? XI. ‘ਖਫੰ ਦੀ’ ਖਕਵੜੀ-ਖਕਵੜੀ ਰੁੱਗ ਨਾਰ ਰੁੱਗਦੀ ਵੈ ? XII. ‘ਅ’ਅੁੱ ਖਯ ਨਾ਱ ਖਕਵੜੀਆਂ-ਖਕਵੜੀਆਂ ਰਗਾਂ ਦੀ ਲਯਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਴ਕਦੀ ਵੈ ? ਿੰ ਡ-ਅ 4-15. ਷ੇਠ ਖਲਿੇ ਪ੍ਰਵਨਾਂ ਨੰ ਷ੱ ਲ ਕਰ੉:- (ਵਬਦ ਸ਼ੀਮਾ- 50 ਵਬਦ) 12x2=24 2  ਅਨਲ਼ਾ਴ਨ ਤੋਂ ਬਾਲ ਵੈ ਖਨਮਭਾਂ ਦਾ ਩ਾਰਣ ਕਯਨਾ ਅਤੇ ਆ਩ਣੇ ਭਨ ਦੇ ਘ੉ੜੇ ਦੀਆਂ ਲਾਗਾਂ ਨੂੰ ਖਨਮਖਭਤ ਯੁੱ ਖਣਾ । ਖਜ਼ੰ ਦਗੀ ਦੇ ਵਯੇਕ ਩ੜਾਅ ਉੱਤੇ ਅਨਲ਼ਾ਴ਨ ਦਾ ਭਵੁੱ ਤਲ ਵੈ ਅਤੇ ਵਯ ਭ੉ੜ ਉੱਤੇ ਇ਴ ਦੀ ਰ੉ ੜ ਵੈ।਴ਭੇਂ ਖ਴ਯ ਜਾਗਣਾ, ਴ਭੇਂ ਖ਴ਯ ਴੊ਣਾ, ਅਖਧਆ਩ਕਾਂ ਲੁੱ ਰੋਂ ਖਦੁੱ ਤਾ ਖਗਆ ਕੰ ਭ ਴ਭੇਂ ਖ਴ਯ ਕਯਨਾ , ਴ਭੇਂ ਖ਴ਯ ਴ਕੂਰ ਩ਵੰ ਚ ਕੇ ਇਕਾਗਯਤਾ ਨਾਰ ਩ੜਹਾਈ ਕਯਨਾ ਅਤੇ ਖਨਭਯਤਾ ਨਾਰ ਅਖਧਆ਩ਕ ਤੋਂ ਆ਩ਣੀਆਂ ਴ਭੁੱ ਖ਴ਆਲਾਂ ਦੇ ਵੁੱ ਰ ਩ੁੱ ਛਣਾ, ਇਕ ਅਨਲ਼ਾਖ਴ਤ ਖਲਖਦਆਯਥੀ ਦੇ ਰੁੱਛਣ ਵਨ। ਅਨਲ਼ਾ਴ਨ ਅਖਜਵਾ ਖਲਰੁੱਖਣ ਗਣ ਵੈ ਖਜ਴ ਦਾ ਖਲਖਦਆਯਥੀ ਜੀਲਨ ਖਲਚ ਫਵਤ ਖਜ਼ਆਦਾ ਭਵੁੱ ਤਲ ਵੈ। (4-8) ਉਪ੍ਰ੉ਕਤ ਪ੍ੈਰੇਹ ਨੰ ਪ੍ੜ੍ਹ ਕੇ ਷ੇਠ ਖਲਿੇ ਪ੍ਰਵਨਾਂ ਦੇ ਉੱਤਰ ਖਲਿ੉ - 4. ਉ਩ਯ੉ਕਤ ਩ੈਯਹੇ ਦਾ ਢਕਲਾਂ ਖ਴ਯਰੇ ਖ ਖਰਖ੉ । 5. ਅਨਲ਼ਾ਴ਨ ਤੋਂ ਕੀ ਬਾਲ ਵੈ ? 6. ਇਕ ਅਨਲ਼ਾਖ਴ਤ ਖਲਖਦਆਯਥੀ ਦੇ ਰੁੱਛਣ ਕੀ ਵੰ ਦੇ ਵਨ ? 7. ਖਲਖਦਆਯਥੀ ਜੀਲਨ ਦਾ ਴ਬ ਤੋਂ ਖਲਰੁੱਖਣ ਗਣ ਕੀ ਵੈ ? 8. ਔਖੇ ਲ਼ਫਦਾਂ ਦੇ ਅਯਥ ਖਰਖ੉- ਖਨਮਖਭਤ, ਖਲਰੁੱਖਣ, ਘ੉ੜੇ ਦੀਆਂ ਲਾਗਾਂ, ਇਕਾਗਯਤਾ । 9. ਖਲਯ੉ਧੀ ਲ਼ਫਦ ਖਰਖ੉- ਅਭਨ, ਵਯਾਭ,ਵਨੇਯਾ, ਫਯੀਕ । 10. ਗ਼ਯੀਫੀ, ਆਦਯ ਲ਼ਫਦਾਂ ਦੇ ਦ੉ ਦ੉ ਴ਭਾਨਾਯਥਕ ਲ਼ਫਦ ਖਰਖ੉ । 11. ਵੇਠ ਖਰਖੇ ਲ਼ਫਦਾਂ ਨੂੰ ਲਾਕਾਂ ਖਲਚ ਇ਴ ਤਯਹਾਂ ਲਯਤੋਂ ਕੀ ਵਯ ਇਕ ਦੇ ਦ੉-ਦ੉ ਲੁੱ ਖਯੇ ਅਯਥ (ਫਵਅਯਥਕ ਲ਼ਫਦ) ਴਩ਲ਼ਟ ਵ੉ ਜਾਣ - ਲਾਯ, ਴ੰ ਗ । 12. ਭਾਝੀ ਉ਩ਬਾਲ਼ਾ ਖਕਵੜੇ-ਖਕਵੜੇ ਖਜ਼ਖਰਹਆਂ ਖਲਚ ਫ੉ਰੀ ਜਾਂਦੀ ਵੈ ? 13. ‘ਭੂਯਖ ਨ੉ ਅ਴ਲਾਯੀ’ ਲ਼ਰ੉ ਕ ਤੋਂ ਕੀ ਖ਴ੁੱ ਖਖਆ ਖਭਰਦੀ ਵੈ ? 14. ‘ਫ੉ਰੀ ਵੈ ਩ੰ ਜਾਫੀ ਴ਾਡੀ’ ਕਾਖਲ ਯਚਨਾ ਕੀ ਴ਨੇਵਾ ਖਦੰ ਦੀ ਵੈ ? 15. ਕਯਤਾਯਾ ਤਰਲਾਯ ਰੈ ਕੇ ਕੀ ਕਯਨ ਚੁੱ ਖਰਆ ਴ੀ ? ਤੇ ਖਕਉਂ ? ਿੰ ਡ- ੲ 16-19. ਷ੇਠ ਖਲਿੇ ਪ੍ਰਵਨਾਂ ਨੰ ਷ੱ ਲ ਕਰ੉- (ਵਬਦ ਸ਼ੀਮਾ - 100 ਵਬਦ ) 4x3=12 16. ‘ਅੁੱ ਜ ਆਖਾਂ ਲਾਖਯ਴ ਲ਼ਾਵ’ ਨੂੰ ਕਖਲਤਾ ਦਾ ਴ਾਯ ਆ਩ਣੇ ਲ਼ਫਦਾਂ ਖਲਚ ਖਰਖ੉ । ਜਾਂ ੝ਯੀਦ ਜੀ ਦੇ ਴ਰ੉ ਕ ਩ੜਹ ਕੇ ਖਕਵੜੇ-ਖਕਵੜੇ ਴ਦਾਚਾਯਕ ਗਣ ਗਰਖਵਣ ਕਯਨ ਦੀ ਖ਴ੁੱ ਖਖਆ ਖਭਰਦੀ ਵੈ ? 17. ਴ਾਧ ਤੇ ਖਕਯਤੀ ਦੇ ਰੁੱਛਣ ਖਕਲੇਂ ਖਭਰਦੇ ਵਨ ? ਴਩ਲ਼ਟ ਕਯ੉ । ਜਾਂ ਗੰ ਗਾਦੀਨ ਦੀ ਭਾੜੀ ਭਾਰੀ ਵਾਰਤ ਰਈ ਕ੊ ਣ ਖਜ਼ੰ ਭੇਲਾਯ ਴ੀ ? ਤੇ ਖਕਉਂ ? 18. ਭਵਾਯਾਜਾ ਗੰ ਗਾ ਖ਴ੰ ਘ ਦੇ ਜਨਭ ਅਤੇ ਫਚ਩ਨ ਫਾਯੇ ਦੁੱ ਴ਦੇ ਵ੉ਏ ਉਨਹਾਂ ਨੂੰ ਖਭਰੀਆਂ ਩ੰ ਜ ਉ਩ਾਧੀਆਂ ਦੇਨਾਂ ਖਰਖ੉ । ਜਾਂ ਯਾਜ਴ਥਾਨ ਦੇ ਖਕਖਰਹਆਂ ਦੀਆਂ ਕੀ-ਕੀ ਖਲਲ਼ੇਲ਼ਤਾਲਾਂ ਵਨ ? 3 19. ‘਩ਵਤਾ ਩ਾਂਧੀ’ ਜਾਂ ‘ਖੂਨ’ ਕਵਾਣੀ ਦਾ ਴ਾਯ ਆ਩ਣੇ ਲ਼ਫਦਾਂ ਖਲਚ ਖਰਖ੉। ਿੰ ਡ-ਸ਼ 20-22. ਷ੇਠਖਲਿੇ ਪ੍ਰਵਨਾਂ ਨੰ ਷ੱ ਲ ਕਰ੉:- (ਵਬਦ ਸ਼ੀਮਾ- 250 ਵਬਦ) 4+4+6=14 20. ਖਯਾ਴ਾਨ ਖ਴ਭਾਨਾ ਕੀਆ ਖਵੰ ਦ਴ਤਾਨ ਡਯਾਇਆ ।। ਆ਩ੈ ਦ੉਴ ਨ ਦੇਈ ਕਯਤਾ ਜਭ ਕਖਯ ਭਗਰ ਚੜਾਇਆ ।। ਏਤੀ ਭਾਯ ਩ਈ ਕਯਰਾਣੇ ਤੈ ਕੀ ਦਯਦ ਨ ਆਇਆ ।। I. ਉ਩ਯ੉ਕਤ ਕਾਖਲ-ਫੰ ਦ ਦਾ ਩ਰ਴ੰਗ ਖਰਖ੉ । II. ਉ਩ਯ੉ਕਤ ਕਾਖਲ-ਫੰ ਦ ਦੀ ਴ਯਰ ਖਲਆਖਖਆ ਕਯ੉ । III. ਗਯੂ ਜੀ ਯੁੱ ਫ ਨੂੰ ਕੀ ਉਰਾਭਹਾਂ ਦੇ ਯਵੇ ਵਨ ? IV. ਔਖੇ ਲ਼ਫਦਾਂ ਦੇ ਅਯਥ ਖਰਖ੉: ਖਯਾ਴ਾਨ, ਖ਴ਭਾਨਾ, ਕਯਤਾ, ਭਗਰ । ਜਾਂ ਡਾਰੀ ਨਾਰੋਂ ਤ੉ੜ ਨ ਴ਾਨੂੰ, ਅ਴ਾਂ ਵੁੱ ਟ ‘ਭਖਵਕ’ ਦੀ ਰਾਈ । ਰੁੱਖ ਗਾਵਕ ਜੇ ਴ੰ ਘੇ ਆਕੇ, ਖਾਰੀ ਕ੉ਇ ਨਾ ਜਾਈ । ਤੂੰ ਜੇ ਇੁੱ ਕ ਤ੉ੜ ਕੇ ਰੈ ਖਗਓਂ ਇੁੱ ਕ ਜ੉ਗਾ ਯਖਵ ਜਾ਴ਾਂ। ਉਵ ਬੀ ਩ਰਕ ਝਰਕ ਦਾ ਭੇਰਾ ਯੂ਩ ਭਖਵਕ ਨ਴ ਜਾਈ । I. ਉ਩ਯ੉ਕਤ ਕਾਖਲ-ਫੰ ਦ ਦਾ ਩ਰ਴ੰਗ ਖਰਖ੉। II. ਉ਩ਯ੉ਕਤ ਕਾਖਲ-ਫੰ ਦ ਦੀ ਴ਯਰ ਖਲਆਖਖਆ ਕਯ੉ । III. ਕਲੀ ਉ਩ਯ੉ਕਤ ਕਾਖਲ-ਫੰ ਦ ਯਾਵੀਂ ਕੀ ਴ਨੇਵਾ ਦੇਣਾ ਚਾਵੰ ਦਾ ਵੈ ? IV. ਔਖੇ ਲ਼ਫਦਾਂ ਦੇ ਅਯਥ ਖਰਖ੉: ਡਾਰੀ, ਭਖਵਕ, ਩ਰਕ ਝਰਕ, ਗਾਵਕ। 21. ਆ਩ਣੇ ਴ਕੂਰ ਦੇ ਭੁੱ ਖ ਅਖਧਆ਩ਕ ਴ਾਖਵਫ ਨੂੰ ਴ਯੀਯਕ ਅਖਬਆ਴ ਰਈ ਖਜਭ ਦਾ ਴ਾਭਾਨ ਤੇ ਕਭਯੇ ਦਾ ਩ਰਫੰਧ ਕਯਨ ਰਈ ਖਫਨੈ-਩ੁੱ ਤਯ ਖਰਖ੉ । ਜਾਂ ਆ਩ਣੇ ਗੂੜਹੇ ਖਭੁੱ ਤਯ/਴ਵੇਰੀ ਨੂੰ ਖਚੁੱ ਠੀ ਖਰਖ੉ ਖਕ ਉਵ ਩ੜਹਾਈ ਅਤੇ ਖੇਡਾਂ ਖਲਚ ਫਯਾਫਯ ਖਦਰਚ਴਩ੀ ਰਲੇ । 22. ਖਕ਴ੇ ਇਕ ਖਲਲ਼ੇ ਉੱ਩ਯ ਰੇ ਖ ਖਰਖ੉ - ਕ੊ ਭੀ ਫਾ਩ੂ ਭਵਾਤਭਾ ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਜਾਂ ਖਲਖਦਆਯਥੀ ਅਤੇ ਅਨਲ਼ਾ਴ਨ ਜਾਂ ਯਾਜ਴ਥਾਨ ਦੇ ਇਖਤਵਾ਴ਕ ਴ਥਾਨਾਂ ਦੀ ਮਾਤਯਾ === 4  iz'u &i= dk izk:i& I d{kk &izosf'kdk fo"k;& laLd`re~ vof/k& 3 ?kaVk 15 feuV + iw.kkZad & 80 izFke&iz=e~ 1- mÌs'; gsrq vadHkkj dza-la- mÌs'; vadHkkj izfr'kr 1- Kku 30 37-50% 2- vocks/k 26 32-50% 3- vfHkO;fDr 18 22-50% 4- ekSfydrk 06 7-50% ;ksx 80 100% 2- iz'uksa ds izdkj ,oa vadHkkj & dza-la- iz'uksa ds izdkj iz'uksa dh vad izfr dqy vad izfr'kr lEHkkfor la[;k iz'u % iz’uksa dk le; 1- oLrqfu"B 12 (1X12) 1 15% 24% 15 fe0 2- vfry?kwÙkjkRed 18 (6+12) 1 22.5% 36% 40 fe0 3- y?kwÙkjkRed 13 2 32.5% 26% 60 fe0 4- nh?kkZsRrjh; iz’u 04 3 15% 08% 40 fe0 5- fuca/kkRed 03 4 15% 06% 40 fe0 ;ksx 50 100% 100% 195 fe0 dqy le; %& 195 feuV uksV%& oLrqfu"B iz’u&1 esa 12 lekfgr gSaA vfry?kwÙkjkRed iz’u 2 esa 6 o 3 esa 12 lekfgr gSA fodYi ;kstuk % vkUrfjd 17 &23 ¼7 iz’u½ 3- fo"k; oLrq dk vadHkkj & dza-la- bZdkb vadHkkj izfr'kr 1- vtUriqafYyaxizdj.ke~ ¼:iflf}% + lw=O;k[;k½ 10+5=15 18-75% 2- vtUrL=hfyaxizdj.ke~ ¼:iflf}% + lw=O;k[;k½ 5+3=8 10-00% 3- vtUruiqaldfyaxizdj.ke~ ¼:iflf}% + 5+2=7 08-75% lw=O;k[;k½ 4- gyUriqafYyaxizdj.ke~ ¼:iflf}% + lw=O;k[;k½ 10+5=15 18-75% 5- gyUrL=hfyaxizdj.ke~ ¼:iflf}% + lw=O;k[;k½ 5+3=8 10-00% 6- gyUruiqaldfyaxizdj.ke~ ¼:iflf}% + 5+2=7 08-75% lw=O;k[;k½ 7- L=hizR;;izdj.ke~ ¼:iflf}% + lw=O;k[;k½ 5+5=10 12.50 8- vO;;izdj.ke~ ¼vFkZ% okD;iz;ksx’p½ 05 06.25 9- /kkrq:ikf.k ¼n’kydkjs"kq½ 05 06.25 dqy vadHkkj 80 100%  iz'u&i= CY;w fizUV d{kk & izosf'kdk fo"k; %& laLd`re~ ¼izFkei=e~½ iw.kkZad & 80 Ø-la- mÌs'; bdkbZ@mi bdkbZ Kku vocks/k Kkuksi;ksx@vfHkO;fDr dkS'ky@ekSfydrk ;ksx y?kq mRrjkRed y?kq mRrjkRed y?kq mRrjkRed y?kq mRrjkRed nh?kZmRrjh; nh?kZmRrjh; nh?kZmRrjh; nh?kZmRrjh; fucU/kkRed fucU/kkRed fucU/kkRed fucU/kkRed oLrqfu"B oLrqfu"B oLrqfu"B oLrqfu"B vfr-y?kq vfr-y?kq vfr-y?kq vfr-y?kq 1- vtUriqafYyaxizdj.ke~ ¼:iflf}% + 2(1) 2(2) 4(2) - 4(1) 3(1) 25(7) lw=O;k[;k½ 2- vtUrL=hfyaxizdj.ke~ ¼:iflf}% + 2(-) 2(-) 4(2) - - - 15(4) lw=O;k[;k½ 3- vtUruiqaldfyaxizdj.ke~ ¼:iflf}% 1(-) 2(-) 4(2) - - - 25(6) + lw=O;k[;k½ 4- gyUriqafYyaxizdj.ke~ ¼:iflf}% + 2(-) 2(-) 4(2) - 4(1) 3(1) 5(2) lw=O;k[;k½ 5- gyUrL=hfyaxizdj.ke~ ¼:iflf}% + 2(-) 2(-) 4(2) - - 5(2) lw=O;k[;k½ 6- gyUruiqaldfyaxizdj.ke~ 1(-) 2(-) 4(2) - - 5(2) ¼:iflf}% + lw=O;k[;k½ 7- L=hizR;;izdj.ke~ ¼:iflf}% 1(-) 2(-) - 3(1) 4(1) + lw=O;k[;k½ 8- vO;;izdj.ke~ ¼vFkZ% 1(-) 2(-) 2(1) - okD;iz;ksx’p½ 9- /kkrq:ikf.k ¼n’kydkjs"kq½ & 2(-) - 3(1) ;ksx 12(1) 18(2) 26(13) 6(2) 12(13) 6(2) 80(23) 26(13) 18 (05) 6(2) 80(23) 30(3) fodYiksa dh ;kstuk %& uksV%& dks"Bd esa ckgj dh la[;k vadksa dh rFkk Hkhrj iz'uksa dh |ksrd gSA iz-la 17 ls 23 esa ¼07 iz’u ½ ,d vkarfjd fodYi gSA gLrk{kj  iz'ui= ;kstuk ¼izk:ie~& I½ d{kk &izosf'kdk fo"k;%& laLd`re~ vof/k%&3 ?kaVk 15 feuV ¼likn gksjk=;e~½ + iw.kkZadk% & 80 izFke&iz=e~ 1- mÌs';kuke~ vadHkkj% dza-la- mÌs';e~ vadHkkj% izfr'kre~ 1- Kkue~ 30 37-50% 2- vocks/k% 26 32-50% 3- vfHkO;fDr% 18 22-50% 4- ekSfydrk 06 7-50% ;ksx% 80 100% 2- iz’ukuka izdkjkuqlkje~ vadHkkj% & dza-la- iz'ukuka izdkjk% iz'ukuka Ikzfriz’ue~ dqykadk%% iz'ukuka lEHkkfor% la[;k% vadk% izfr’kre~ le;% 1- oLrqfu"B&iz’uk% 12 (1X12) 1 15% 24% 15 fe0 2- vfry?kwÙkjkRed&iz’uk% 18 (6+12) 1 22.5% 36% 40 fe0 3- y?kwÙkjkRed&iz’uk% 13 2 32.5% 26% 60 fe0 4- nh?kkZsRrjh;&iz’uk% 04 3 15% 08% 40 fe0 5- fuca/kkRed&iz’uk 03 4 15% 06% 40 fe0 ;ksx% 50 100% 100% 195 fe0 dqyle;%& 195fues"kk% vo/ks;e~& oLrqfu"Biz’uk% &1 iz’us 12 iz’uk% lekfgrk% lfUrA vfry?kwÙkjkRedk% iz’uk% & 2 iz’us 6 ] 3 iz’u;ks% 12 iz’uk% lekfgrk% lfUrA fodYi;kstuk % vkUrfjdk% 17 &23 ¼7 iz’us"kq½ 3- fo"k;oLrwuke~ vadHkkj% & dza-la- fo/kk% ¼bdkbZ½ vadHkkj% izfr'kre~ 1- vtUriqafYyaxizdj.ke~ ¼:iflf}% + lw=O;k[;k½ 10+5=15 18-75% 2- vtUrL=hfyaxizdj.ke~ ¼:iflf}% + lw=O;k[;k½ 5+3=8 10-00% 3- vtUruiqaldfyaxizdj.ke~ ¼:iflf}% + 5+2=7 08-75% lw=O;k[;k½ 4- gyUriqafYyaxizdj.ke~ ¼:iflf}% + lw=O;k[;k½ 10+5=15 18-75% 5- gyUrL=hfyaxizdj.ke~ ¼:iflf}% + lw=O;k[;k½ 5+3=8 10-00% 6- gyUruiqaldfyaxizdj.ke~ ¼:iflf}% + 5+2=7 08-75% lw=O;k[;k½ 7- L=hizR;;izdj.ke~ ¼:iflf}% + lw=O;k[;k½ 5+5=10 12.50 8- vO;;izdj.ke~ ¼vFkZ% okD;iz;ksx’p½ 05 06.25 9- /kkrq:ikf.k ¼n’kydkjs"kq½ 05 06.25 dqy&vadHkkj% 80 100%  iz'u&i=e~] uhyi=e~ ¼CY;w fizUV½ d{kk & izosf'kdk fo"k;%& laLd`re~ ¼izFkei=e~½ iw.kkZadk% & 80 Ø-la- mÌs';kuka fo/kk%@mifo/kk% Kkue~ vocks/k% Kkuksi;ksx%@vfHkO;fDr% dkS'kye~@ekSfydrk ;ksx% y?kwRrjkRed%