Dar Kapsamlı Sermaye Piyasası Mevzuatı 2025 Konya Katılımcı Ders Notu-part-1 PDF

DAR KAPSAMLI SERMAYE PİYASASI MEVZUATI VE MESLEK KURALLARI Sadi Aslangiray PİYASALAR Sadi Aslangiray SERMAYE PİYASASI Sermaye Piyasası Kavramı Orta ve uzun vadeli ödünç verilebilir fonların; sermaye piyasası araçlarının alım satımı suretiyle tasarruf sahiplerinden yatı...

DAR KAPSAMLI SERMAYE PİYASASI MEVZUATI VE MESLEK KURALLARI Sadi Aslangiray PİYASALAR Sadi Aslangiray SERMAYE PİYASASI Sermaye Piyasası Kavramı Orta ve uzun vadeli ödünç verilebilir fonların; sermaye piyasası araçlarının alım satımı suretiyle tasarruf sahiplerinden yatırımcılara aktarılmasını sağlayan, Girişimciler ve tasarruf sahipleri arasında doğrudan finansman köprüsü kuran, Bu fon akışının gerçekleşmesini sağlayan Aracı Kurum, Yatırım Bankaları, Yatırım Ortaklıkları ve Yatırım Fonları gibi aracı ve yardımcı kuruluşlarından oluşan modern finansman sisteminin adıdır. Sermaye piyasası, esas itibariyle, para piyasası ile birlikte finans piyasasının bir alt türünü oluşturmaktadır. Sadi Aslangiray SERMAYE PİYASASI Sermaye Piyasasının Amacı Finansal piyasalar, finansal tasarrufları, mal ve hizmet üreten veya ticari alanlarda faaliyet gösterenlerin kaynak ihtiyaçlarını karşılamak, başka bir deyişle, fon arz edenlerle fon talep eden birimler arasındaki fon akışını sağlamaktadır. Finansal piyasalar ekonomiye kaynak aktaran, tasarrufların yatırımlara dönüşmesini sağlayan bir sistemdir. Sadi Aslangiray SERMAYE PİYASASI Sermaye Piyasasının Başlıca 5 Fonksyonu Reel piyasaya kaynak sağlamak, Sermaye birikimi oluşturmak, Piyasanın ihtiyaç duyduğu likiditeyi temin etmek, Ekonomik yapı içinde yer alan aktörlerin her çeşit seviyede karar alırken karşı karşıya kaldığı riskleri dağıtmak veya bunları başka kesimlere aktararak risklerden korunmasını sağlamak ve Mülkiyeti tabana yaymaktır. Sadi Aslangiray SERMAYE PİYASASI Fonksyonlarına Göre Piyasalar Birincil Piyasa Sermaye piyasası araçlarının ihraççısı tarafından ilk defa piyasaya çıkarılarak alıcılara satıldığı piyasalardır. Reel piyasaya kaynak sağlamak ve bu suretle bir yandan da riskleri dağıtmak ve mülkiyetin tabana yayılmasını sağlamak birincil piyasaların fonksyunudur, Sermaye birikiminin oluşturulmasına da, birincil piyasa katkı sağlamaktadır Sadi Aslangiray SERMAYE PİYASASI Foksyonlarına Göre Piyasalar İkincil Piyasa Birincil Piyasada edinilen varlıkların sahiplik değişimi ikincil piyasalarda gerçekleşir. İkincil piyasalar, birincil piyasalar gibi ihraççılara fon akışı sağlamazlar. Fonksyonları ise, 1. Likidite fonksyonu 2. Fiyatı belirleme fonksyonu 3. Vadeyi Belirleme Fonksiyonu İkincil piyasalar vadesine bağlı olarak Spot ve Vadeli piyasalar olmak üzere ikiye ayrılırlar. Sadi Aslangiray SERMAYE PİYASASI Foksyonlarına Göre Piyasalar Spot Piyasalar, Borsa İstanbul A.Ş. bünyesinde faaliyet gösteren Pay Piyasası ve Tahvil ve Bono Piyasası spot piyasalara örnek teşkil eder. Vadeli piyasalar ise, ileri bir tarihte teslimatı yapılmak üzere herhangi bir malın veya finansal aracın, bugünden alım satımının yapıldığı piyasalardır. Vadeli Piyasalar Forward, Futures Opsiyon Swap, işlemlerinin gerçekleştirildiği piyasalardır. Sadi Aslangiray SERMAYE PİYASASI Finansal Piyasaların Unsurları Sadi Aslangiray SERMAYE PİYASASI Finansal Piyasaların Unsurları Fon Arz Edenler (Tasarruf sahipleri) Halk, Firmalar ve Devlet Tasarruflarını belirli bir getiri karşılığında sermaye piyasası araçlarında değerlendirmek amacıyla yatırım yapan gerçek ve tüzel kişiler Fon Talep Edenler (Araç İhraç edenler) Halk, Firmalar ve Devlet Faaliyetleri sırasında ihtiyaç duydukları kaynağı karşılamak üzere sermaye piyasası aracı ihraç eden tüzel kişiler Sadi Aslangiray SERMAYE PİYASASI Fon Arz Edenler Fon Arz Edenler, Yatırımcılar: Tasarruflarını, gelir elde etmek amacıyla, belirli bir getiri karşılığında sermaye piyasası araçlarında değerlendirerek, yatırım yapan tasarruf sahibi gerçek ve tüzel kişilerdir Fon Arzeden Yatırımcılar; Piyasalar ve yatırım araçları hakkında, Sahip oldukları bilgi, Sermaye piyasalarındaki tecrübe, Portföy büyüklüğüne göre Sınıflara ayrılırlar Sadi Aslangiray SERMAYE PİYASASI Yatırımcıların Sınıflandırılması Bireysel Yatırımcı: Kendi risk/getiri tercihleri doğrultusunda tasarrufları ile sermaye piyasası aracı satın alan gerçek veya tüzel kişiler Kurumsal Yatırımcı: Mesleki bir faaliyet olarak, münhasıran sermaye piyasasında yatırım yapmak amacıyla, tasarruf sahiplerinden topladıkları fonları sermaye piyasası araçlarına yatırarak, bundan elde ettiği getiriyi fon topladığı bireysel tasarruf sahiplerine dağıtan kurumlar Sadi Aslangiray SERMAYE PİYASASI Yatırımcıların Sınıflandırılması Profesyonel Yatırımcı: Kendi yatırım kararlarını verebilecek ve üstlendiği riskleri değerlendirebilecek tecrübe, bilgi ve uzmanlığa sahip müşteri Genel Yatırımcı: Profesyonel yatırımcı tanımına girmeyen ve talebe dayalı profesyonel yatırımcı olmak yönünde irade beyanı bulunmayan tüm diğer yatırımcılar genel yatırımcı sayılmaktadır. Nitelikli Yatırımcı-Müşteri: Nitelikli yatırımcı, kurumsal yatırımcılar ile portföy büyüklüğü belirli bir tutarı aşan bireysel yatırımcıların oluşturduğu özel bir kategoridir. Sadi Aslangiray SERMAYE PİYASASI Yatırımcıların Sınıflandırılması Profesyonel Yatırımcı (Müşteri) Aracı kurumlar, Bankalar, Portföy Yönetim Şirketleri, Kolektif Yatırım Kuruluşları, Emeklilik Yatırım Fonları, Sigorta Şirketleri, İpotek Finansman Kuruluşları, Varlık Yönetim Şirketleri ile bunlara muadil yurt dışında yerleşik kuruluşlar. Emekli ve Yardım Sandıkları Kamu kurum ve kuruluşları, TCMB, Dünya Bankası ve Uluslararası Para Fonu gibi uluslararası kuruluşlar. Talebe dayalı olarak profesyonel kabul edilen müşteriler. Sadi Aslangiray SERMAYE PİYASASI Yatırımcıların Sınıflandırılması Talebe Dayalı Olarak Profesyonel Müşteri Kabul Edilecek Müşteriler Genel Müşterilerden aşağıdaki nitelikleri haiz olanlar, talep etmeleri halinde, aşağıdaki şartlardan en az ikisini sağladıklarında yatırım kuruluşunun sunabileceği hizmet ve faaliyetlerden profesyonel müşteri sıfatıyla yararlanabilir. İşlem yapılması talep edilen piyasalarda son 1 yıl içinde, her 3 aylık dönemde en az 500.000 Türk Lirası hacminde ve en az 10 adet işlem gerçekleştirmiş olmaları Nakit mevduatlarının ve sahip olduğu sermaye piyasası araçlarının da dâhil olduğu finansal varlıkları toplamının 1.000.000 Türk Lirası tutarını aşması Finans alanında üst düzey yönetici pozisyonlarından birinde en az 2 yıl görev yapmış olması veya Sermaye Piyasası alanında en az 5 yıl ihtisas personeli olarak çalışmış olması veya Sermaye Piyasası Faaliyetleri Düzey 3 Lisansı veya Türev Araçlar Lisansına sahip olması Sadi Aslangiray SERMAYE PİYASASI Yatırımcıların Sınıflandırılması Profesyonel müşterilerin yararlanamayacakları mevzuat hükümleri Yazılı onay alınması kaydıyla saklamadaki varlıklarına ilişkin mutabakat alınması zorunlu değildir. Sözleşme yapılması kaydıyla saklama hesaplarındaki varlıkların bakiyesine ilişkin aylık bildirim yapılmak zorunda değildir. Uygunluk testi yapılması zorunlu değildir. Yerindelik testinde yatırım amaçlarına ilişkin olarak yatırım süresi ile risk ve getiri tercihleri hakkında bilgilerin alınması yeterlidir. Genel risk bildirim formu dışında ilave risk bildirimleri talep halinde açıklanır. Sadi Aslangiray SERMAYE PİYASASI Fon Talep Eden Kuruluşlar Fon Talep Edenler: İktisadi ve/veya ticari faaliyetleri sırasında ihtiyaç duydukları kaynağı karşılamak üzere sermaye piyasası aracı ihraç eden tüzel kişilerdir. İhraççı ise, sermaye piyasası araçlarını ihraç eden, ihraç etmek üzere Kurula başvuruda bulunan veya sermaye piyasası araçları halka arz edilen tüzel kişiler ve düzenlemeye tabi yatırım fonlarıdır Yatırım fonları hariç tüzel kişiliğe sahip olmayan kuruluşlar ve gerçek kişiler sermaye piyasası aracı ihraç edemezler Sadi Aslangiray SERMAYE PİYASASI Finansal Piyasaların Unsurları Sermaye Piyasası Araçları Ortaklık ilişkisi ya da borç-alacak ilişkisi sağlayan araçlar. Devlet Tahvili, Özel sektör Tahvili, Hisse Senedi, VDMK, Yatırım Ortaklığı Payları. Sadi Aslangiray SERMAYE PİYASASI Finansal Piyasaların Unsurları Borsalar ve Teşkilatlanmış Diğer Piyasalar Borsalar: Borsada işlem görmesi kabul edilen menkul kıymetlerin, alım satımının, kurallara göre düzen içinde yapılmasını sağlayan, Oluşan fiyatların ilanına yetkili, tüzel kişiliği haiz kurumlardır. Borsaların, kamu kurumu olarak veya gelişmiş ülkelerde olduğu gibi Anonim Şirket olarak kurulmaları mümkündür. Sadi Aslangiray SERMAYE PİYASASI Finansal Piyasaların Fonksiyonları Borsalar ve Teşkilatlanmış Diğer Piyasalar Borsaların Fonksiyonları Likidite sağlaması Ekonomik gösterge olması İtibar sağlaması ( Kotasyon Kriteri ) Beklentileri yansıtması Piyasaları düzenlemesi Sadi Aslangiray  SERMAYE PİYASASI Finansal Piyasaların Unsurları Yardımcı Kuruluşlar Yatırım kuruluşları, Kolektif Yatırım Kuruluşları, Bağımsız Denetim, Değerleme ve Derecelendirme Kuruluşları, Portföy Yönetim Şirketleri, İpotek finansmanı kuruluşları, Konut ve Varlık Finansmanı Fonları, Varlık Kiralama Şirketleri, Merkezi Takas ve Merkezi Saklama Kuruluşları, Veri Depolama Kuruluşları Sadi Aslangiray SERMAYE PİYASASI KANUNU 6362 Sayılı Sermaye Piyasası Kanunu 6362 Sayılı Kanun bir çerçeve kanun niteliğindedir. Kanun ile Sermaye Piyasası Kurulu’nun sınırları çizilmiştir. Bu sınırlar içinde Sermaye Piyasası Kurulu ikincil düzenlemeleri yapar ve kendisine yapılan başvuruları karara bağlar. Sermaye Piyasası Kanunu'nun Hazırlanmasında Belirleyici Olan Faktörler 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun Yürürlüğe Girmesi AB Müktesebatına Uyum Zorunluluğu Piyasanın duyduğu ihtiyaçlar Sadi Aslangiray SERMAYE PİYASASI KANUNU Sermaye Piyasası Kanununun Amacı Sermaye Piyasalarının Güvenilir, Şeffaf, Etkin, İstikrarlı, Adil ve Rekabetçi bir ortamda işleyişini ve gelişmesini sağlamak: Piyasanın Dürüst, Güvenli ve İstikrarlı olduğuna ilişkin inancı tesis etmek. Sermaye piyasasının fonksiyonlarının korunması veya Sermaye Piyasasının istikrarının ve güvenirliğinin temini ile piyasanın geliştirilmesi. Yatırımcının hak ve menfaatlerinin korunması ve tasarruf sahiplerinin risklerinin azaltılması. Sadi Aslangiray SERMAYE PİYASASI KANUNU Sermaye Piyasası Kanununun Kapsamı Sermaye Piyasası Araçları, Bu araçların ihracı, ihraççılar, halka arz edenler, Sermaye piyasası faaliyetleri, Sermaye Piyasası Kurumları, Borsalar, sermaye piyasası araçlarının işlem gördüğü diğer teşkilatlanmış piyasalar, Piyasa İşleticileri, Sadi Aslangiray SERMAYE PİYASASI KANUNU Sermaye Piyasası Kanununun Kapsamı Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği, TSPB Türkiye Değerleme Uzmanları Birliği, Merkezi Takas Kuruluşları, Merkezi Saklama Kuruluşları, Merkezi Kayıt Kuruluşu Sermaye Piyasası Kurulu bu kanun hükümlerine tabidir. Sadi Aslangiray SERMAYE PİYASASI KANUNU Kanundaki Temel Kavramlar Kayıtlı sermaye: Anonim ortaklıkların, yönetim kurulu kararı ile TTK’nın esas sermayenin artırılmasına dair hükümlerine tabi olmaksızın pay çıkarabilecekleri azami miktarı gösteren, ticaret sicilinde tescil ve ilan edilmiş sermayeleri, Başlangıç sermayesi: Kayıtlı sermayeli anonim ortaklıkların sahip olmaları zorunlu olan asgari çıkarılmış sermayeleri, Çıkarılmış sermaye: Kayıtlı sermayeli anonim ortaklıkların satışı yapılmış paylarını temsil eden sermayeleri, Sadi Aslangiray SERMAYE PİYASASI KANUNU Kanundaki Temel Kavramlar Halka açık ortaklık: Payları halka arz edilmiş olan veya halka arz edilmiş sayılan anonim ortaklıklar, Halka arz: Sermaye piyasası araçlarının satın alınması için her türlü yoldan yapılan genel bir çağrıyı ve bu çağrı devamında gerçekleştirilen satış, Kamuyu Aydınlatma Platformu: Kamuya açıklanması gerekli olan bilgilerin elektronik imzalı olarak iletildiği ve kamuya duyurulduğu elektronik sistemi, Sadi Aslangiray SERMAYE PİYASASI KANUNU Kanundaki Temel Kavramlar Mali Araç (Menkul kıymetler): Para, çek, poliçe ve bono hariç olmak üzere; Paylar, pay benzeri diğer kıymetler, Borçlanma araçları veya menkul kıymetleştirilmiş varlık ve gelirlere dayalı borçlanma araçları ile bunların Depo sertifikaları. Piyasa işleticisi: Borsayı veya borsanın piyasalarını yöneten ve/veya işleten anonim ortaklıkları, Merkezî Karşı Taraf: Alıcıya karşı satıcı, satıcıya karşı da alıcı rolünü üstlenerek takasın tamamlanmasını taahhüt eden Merkezî Takas kuruluşunu, Sadi Aslangiray SERMAYE PİYASASI ARAÇLARI Sermaye Piyasası Araçları Sermaye Piyasası Aracı: Menkul kıymetler ve Türev Araçlar ile Yatırım Sözleşmeleri de dâhil olmak üzere Kurulca bu kapsamda olduğu belirlenen diğer sermaye piyasası araçlarını, ifade eder. Sadi Aslangiray  SERMAYE PİYASASI ARAÇLARI Sermaye Piyasası Araçları Sermaye Piyasasında fon arz ve talebi, sermaye piyasası araçlarının ihraççılar tarafından çıkarılarak satılması ve tasarruf sahipleri (yatırımcılar) tarafından alınması suretiyle karşılaşır. Başka bir deyişle, fon aktarımı, tasarrufların yatırımlara kanalize edilmesi sermaye piyasası araçlarının ihraççıları tarafından tasarruf sahiplerine satılması ile gerçekleştirilir. Sermaye piyasası araçlarının satılması ile, fon talep edenler ile fon arz edenler arasında doğrudan doğruya hukuki bir ilişki kurulmuş olur. Bu ilişki, sermaye piyasası aracının niteliğine göre ya ortaklık ilişkidir ya da alacaklılık ilişkisidir. Sadi Aslangiray  SERMAYE PİYASASI ARAÇLARI Sermaye Piyasası Araçlarının İşlevleri Tasarruf sahiplerinin tasarruflarını sermaye piyasası aracı ihraç etmek suretiyle toplamak, Tasarruf sahiplerinden toplanan bu fonları yatırımlara kanalize etmek, Tasarruf sahiplerince finanse edilmi olan bu yatırımdan elde edilen getiriyi de tasarruf sahipleri ile paylaşmak, Sermaye Piyasası Araçlarının temel işlevidir. Sadi Aslangiray ş  SERMAYE PİYASASI ARAÇLARI Sermaye Piyasası Araçlarının Türleri Sermaye Piyasası Araçları, bir üst kavram olup; Menkul Kıymetler, Türev Araçlar ve Diğer Sermaye Piyasası Araçları olmak üzere üçe ayrılır. Menkul Kıymetler; Para, Çek, Poliçe ve Bono hariç olmak üzere; Pay ve Pay Benzeri kıymetler ile söz konusu paylara ilişkin Depo Sertifikaları Borçlanma Araçları ile bunlara ilişkin Depo Sertifikaları Menkul kıymetleştirilmiş varlık ve gelirlere dayalı borçlanma araçları ve bunlara ilişkin Depo Sertifikaları. Sadi Aslangiray SERMAYE PİYASASI ARAÇLARI Sermaye Piyasası Araçlarının Türleri Türev Araçlar Değeri başka bir finansal varlığın veya malın değerine doğrudan bağlı olan finansal araçlar türev araç olarak adlandırılmaktadır. Türev araçlar, dayanak varlığın el değiştirmesine gerek olmaksızın, bu varlıkla ilgili hak ve yükümlülüklerin ticaretine imkan sağlar. Türev araçlar, riskten korunma, yatırım ve arbitraj amacıyla kullanılabilir. Sadi Aslangiray SERMAYE PİYASASI ARAÇLARI Sermaye Piyasası Araçlarının Türleri 6362 sayılı kanuna göre türev araçlar, Menkul kıymetleri satma veya değiştirme hakkı veren türevler, Değeri bir fiyat veya fiyat değişikliği gibi endeks değerleri ve bu değerlerdeki değişikliklere dayanan türevler, Döviz, kıymetli madenler veya kurulca belirlenen diğer varlıklarla yapılan kaldıraçlı işlemeler, olmak üzere üç gruba ayrılabilir Sadi Aslangiray SERMAYE PİYASASI ARAÇLARI Sermaye Piyasası Araçlarının Türleri Türev Araçlar Vadeli işlem sözleşmeleri (Futures) Opsiyon Sözleşmeleri (Options) Forward Swap Sözleşmeleri Sadi Aslangiray SERMAYE PİYASASI ARAÇLARI Sermaye Piyasası Araçlarının Türleri Diğer Sermaye Piyasası Araçları Yatırım sözleşmeleri de dâhil olmak üzere Kurulca bu kapsamda olduğu belirlenen diğer sermaye piyasası araçlarıdır, Menkul Kıymet ve Türev Araç kategorisine girmeyen diğer araçlar bu başlık altında toplanmıştır. Bu kategori içinde sayılabilecek araçlar Yatırım fonu katılma payları, Gayrimenkul sertifikaları Kira sertifikaları örnek gösterilebilir. Sadi Aslangiray  KAYDİ SİSTEM Sermaye Piyasası Araçlarının Kaydileştirilmesi Senede bağlanan paylar, “pay senedi” veya yaygın kullanıldığı şekliyle “hisse senedi” olarak tanımlanmaktadır. Bu durumda, bir kıymetli evrak olarak payın temsil ettiği haklar söz konusu hisse senedi üzerinden kullanılır. İlk olarak 2005 yılı sonunda payları borsada İşlem gören ortaklıkların sermayesini temsil eden payların kaydileştirilmesine başlanmış ve payların her türlü hak ve borçları Merkezi Kayıt Kuruluşu A.Ş. (MKK) nezdinde kurulan elektronik bir platformda takip edilmeye başlanmıştır. Sadi Aslangiray  KAYDİ SİSTEM Merkezi Kayıt Kuruluşu MKK Sermaye piyasası araçları ve bu araçlara ilişkin hakların, Merkezi Kayıt Kuruluşu A.. (MKK) tarafından, bilgisayar ortamında, İhraççılar, Aracı Kuruluşlar ve Hak Sahipleri itibariyle tutulduğu, Menkul Kıymetlerin kayden takip edildiği bir sistemdir. Bu sistemde, sermaye piyasası araçları senede bağlanmaksızın bir sicile kaydedilmekte ve devirleri ile diğer hakların tesisi bu sicil kaydı üzerinden yapılmaktadır Sadi Aslangiray Ş  KAYDİ SİSTEM Merkezi Kayıt Kuruluşu MKK Kaydi sistemin yürütülebilmesini ve kayıtların sağlıklı ve güvenli şekilde tutulmasını sağlamak amacıyla, Merkezî Kayıt Kuruluşu – MKK kurulması öngörülmüştür. MKK özel hukuk tüzel kişiliğini haiz; anonim ortaklık şeklinde örgütlenmiş, kamu hizmeti yürüten bir kuruluştur. Payları kayden izlenen anonim ortaklıkların Genel Kurullarına elektronik ortamda katılım, MKK tarafından sağlanan elektronik ortam üzerinden gerçekleştirilir. Sadi Aslangiray  SERMAYE PİYASALARINDA TEMİNAT Sermaye Piyasasında Teminat Bunlardan ilki, sermaye piyasası kurumlarının faaliyetlerini yürütürken ortaya çıkabilecek risklerden dolayı, Piyasanın, Sistemin işleyişini korumak amacıyla Sermaye Piyasası Kurulu, Borsalar ve Teşkilatlanmış diğer pazarlara yatıracakları teminatlardır. İkincisi, Merkezi takas ve saklama kuruluşlarının yine bu kurumlardan ya da gerçek kişilerden aldığı teminatlardır. Merkezî takas kuruluşlarının sermaye piyasası kurumlarından aldığı teminatlar bizatihi sermaye piyasası faaliyetinin icrası kapsamında, o faaliyetin, örneğin kredili işlemin ya da ödünç işleminin teminatı olarak, merkezî takas kuruluşuna verilen teminatlara ilişkin düzenlemelerdir. Sadi Aslangiray  SERMAYE PİYASALARINDA TEMİNAT Sermaye Piyasasında Teminat Üçüncüsü, teminat verilmesine dayanak teşkil eden işlemin niteliği ve tarafları kim olursa olsun, dayanak işlemin sermaye piyasası işlemi olup olmadığına bakılmaksızın, teminat konusu varlığın bir sermaye piyasası aracı olduğu teminat sözleşmelerini düzenleyen 6362 sayılı SPKn’nun 47’nci maddesi hükmüdür. Dördüncüsü ise, sermaye piyasası araçlarına ilişkin yükümlülüklerin vadesinde yerine getirilmesi amacıyla teminat altına alınmasıdır. Sadi Aslangiray  SERMAYE PİYASALARINDA TEMİNAT Sermaye Piyasasında Teminat MKK nezdinde kayden izlenen sermaye piyasası araçlarının konu edildiği tüm teminat sözleşmelerine, SP Kanunu hükümleri uygulanır, Sermaye piyasası araçlarını konu alan teminat sözleşmeleri şekil şartı olarak, yazılı olarak yapılır. Teminat Sözleleşmeleri, Mülkiyeti devreden veya devretmeyen biçimde yapılabilir. Mülkiyetin devrine ilişkin esaslara teminat sözleşmesinde yer verilebilir; Mülkiyetin devrine ilişkin herhangi bir hüküm öngörülmemiş ise mülkiyetin devredilmediği; teminat verende kaldığı kabul edilir. Sadi Aslangiray  SERMAYE PİYASALARINDA TEMİNAT Sermaye Piyasası Araçlarının Konu olduğu Teminatlar Re’sen satış yetkisi; Teminat alan, şartları oluştuğunda, herhangi bir ihbar veya ihtarda bulunma, süre verme, adlî veya idarî merciden izin ya da onay alma, teminatın açık artırma ya da başka bir yol ile nakde çevrilmesi gibi herhangi bir ön şartı yerine getirme yükümlülüğü olmaksızın teminat konusu sermaye piyasası aracını resen paraya çevirebilmektedir Resen satışa konu edilecek sermaye piyasası aracının, alacağın vade tarihindeki değeri esas alınır Elde edilecek satış tutarından artan meblağ teminat verene iade edilir Sadi Aslangiray  SERMAYE PİYASASI ARAÇLARININ İHRACI VE HALK’A ARZ İhraç ve Halk’a Arz Temel Kavramlar İhraç; Sermaye Piyasası Araçlarının, ihraççılar tarafından çıkarılıp, halka arz edilerek veya halka arz edilmeksizin satışı İhraççı; Sermaye piyasası araçlarını ihraç eden anonim şirketler, kamu iktisadi teşebbüsleri, mahalli idareler. İhraç eden: Ortak sıfatıyla, sahip olduğu sermaye piyasası araçlarını halka arz ederek veya etmeksizin satan gerçek veya tüzel kişi. Halka arz’a aracılık eden: Halka arz sürecini yürüten, Aracı Kurum, Yatırım Kuruluşu Sadi Aslangiray  SERMAYE PİYASASI ARAÇLARININ İHRACI VE HALK’A ARZ Halk’a Arz - İhraç Tasarruf sahiplerinin tasarruflarını ihraççılara yönlendirdi i ve fon arz edenler ile fon talep edenlerin karşılaştığı ve fon aktarımının gerçekleştiği hukuki süreci ifade etmektedir. İhraç “Sermaye Piyasası Araçlarının, ihraççılar tarafından çıkarılıp, halka arz edilerek veya halka arz edilmeksizin satışı” olarak tanımlanmaktadır. Halka arz, “Sermaye Piyasası Araçlarının satın alınması için her türlü yoldan yapılan genel bir çağrıyı ve bu çağrı devamında gerçekle tirilen satışı” ifade eder. Sadi Aslangiray ş  SERMAYE PİYASASI ARAÇLARININ İHRACI VE HALK’A ARZ Halk’a Arz - İhraç Sermaye piyasalarında yatırımcıların korunmasının çeşitli görünümleri olmakla birlikte, esas itibariyle yatırımcılar bilgilendirilmek suretiyle korunmaktadır. Bilgilendirilmiş yatırımcı, almak istediği riski ve yatırım kararını kendisi belirleyecektir. Şüphesiz ki, bu bilgilendirmenin ne şekilde ve ne zaman olaca ı önem arz etmektedir. Yatırımcı tam, zamanında ve doğru bir şekilde bilgilendirilmelidir. Sadi Aslangiray ğ  SERMAYE PİYASASI ARAÇLARININ İHRACI VE HALK’A ARZ Halk’a Arz - İhraç Yatırımcıların birincil veya ikincil piyasalarda karşılaştığı şirketler, sermaye piyasası kurumları ve diğer yatırımcılardan korunması amacıyla yatırım kararını etkileyebilecek bilgilerin kendisine sunulması gerekmektedir. Yatırımcının yatırım kararını etkileyebilecek bilgiler yatırımcılar ile, şekil ve içerik bakımından Türkiye Muhasebe Standartları çerçevesinde Kurulca belirlenen düzenlemelere uygun olarak tam, zamanında ve doğru bir şekilde payla ılmasını gerektirmektedir. Bu paylaşımın yapılmasına Kamuyu Aydınlatma denilmektedir. Kamuyu Aydınlatma bir takım belgeler aracılığıyla gerçekleşmektedir. Sadi Aslangiray ş  SERMAYE PİYASASI ARAÇLARININ İHRACI VE HALK’A ARZ İzahname ve İhraç Belgesi Hazırlama Yükümlülüğü Kamuyu Aydınlatma Belgeleri Halka arz edilerek yapılan ihraçlarda geniş kapsamlı bilgileri içeren belge olan İzahname Halka arz edilmeksizin yapılan ihraçlarda daha dar kapsamlı bilgileri içeren İhraç Belgesi olmak üzere iki temel türe dayanır. Kitle Fonlaması yoluyla halka açık statüsü kazanan anonim ortaklıkların izahname ya da ihraç belgesi hazırlama yükümlülüğü bulunmamaktadır. Kamuyu aydınlatma belgeleri şekil olarak Türkiye Muhasebe Standartlarına uygun olarak hazırlanır Sadi Aslangiray  SERMAYE PİYASASI ARAÇLARININ İHRACI VE HALK’A ARZ İzahname ve İhraç Belgesi Hazırlama Yükümlülüğü İhraçta Kamuyu Aydınlatma Belgeleri İzahname; İhraççının, garantörün finansal durum ve performansı ile gelece e yönelik beklentilerine, faaliyetlerine, ihraç edilecek veya borsada işlem görecek sermaye piyasası araçlarının özelliklerine ve bunlara bağlı hak ve risklere ilişkin olarak yatırımcıların bilinçli bir değerlendirme yapmasını sağlayacak nitelikteki tüm bilgileri içeren kamuyu aydınlatma belgesini” ifade etmektedir. Sadi Aslangiray ğ  SERMAYE PİYASASI ARAÇLARININ İHRACI VE HALK’A ARZ İzahname Hazırlama Yükümlülüğü İzahname Hazırlama Yükümlülüğü Sermaye piyasası araçlarının halka arz edilebilmesi veya borsada işlem görebilmesi için izahname hazırlanması ve hazırlanan bu izahnamenin Kurulca onaylanması zorunludur. İzahnamenin onaylanması İzahnamenin onaylanmasına ilişkin başvuru, Kurul düzenlemelerine uygun olarak hazırlanmış izahname ve gerekli diğer bilgi ve belgelerin Kurula sunulmasından itibaren on iş günü içinde Kurul tarafından karara bağlanır. İlk halka arzlarda bu süre azami yirmi iş günüdür. Onaylanmış izahname bir yıl içinde gerçekleştirilecek ihraçlar için geçerlidir. Sadi Aslangiray