Document Details

FastestGrowingPrudence792

Uploaded by FastestGrowingPrudence792

Kermanshah University of Technology

خانم دکتر احمدی, محسن زمانیان, مهدی اسماعیل پور

Tags

Islamic studies Quranic interpretations Quran Islamic theology

Summary

This book, "طرح پرسش حمور," focuses on a thematic approach to interpreting the Quran, covering various topics such as the Quran's comprehensiveness and its relevance to contemporary human needs. It discusses arguments for and against the need for further interpretation of the Quranic verses, including the concept of 'nasikh' and 'mansukh' within the Quran's verses.

Full Transcript

‫ݧ ݧ ݩݐݩ‬ ‫طرح پرسش حمور‬ ‫خبش اول و دوم‬ ‫ݬݓ ݪ ݣٮ ݣ ݣ ݣر ݣݡم ݣ‬ ‫دݥݣ ݤݣا ݤر ݣݣںور‬ ‫ن‬ ‫آز سخه‬ ‫ما‬ ‫یشی‬ ‫ݧ ݐݩ ݧ ݑݩ ݧ ݖ‬...

‫ݧ ݧ ݩݐݩ‬ ‫طرح پرسش حمور‬ ‫خبش اول و دوم‬ ‫ݬݓ ݪ ݣٮ ݣ ݣ ݣر ݣݡم ݣ‬ ‫دݥݣ ݤݣا ݤر ݣݣںور‬ ‫ن‬ ‫آز سخه‬ ‫ما‬ ‫یشی‬ ‫ݧ ݐݩ ݧ ݑݩ ݧ ݖ‬ ‫ݧ ݑݩٮݧ ݩݐ‬ ‫ڡ‬ ‫س ݬݔ ݪى ݣ ݣ ݣرݣمݣ ݣوݣݣص ݣ ݣوݣع ݤی ݣݣٯرا ن ݣ ݣ‬ ‫ ݣݣک ݣ ݣ ݔرݣݪىم‬ ‫طرح پرسش‌محور‬ ‫بر مدار نور‬ ‫(درس تفسیر موضوعی قرآن کریم)‬ ‫ گروه تدوین ‬ ‫ خانم دکتر احمدی‪ ،‬محسن زمانیان‪ ،‬مهدی اسماعیل پور ‬ ‫ سرویراستار‪ :‬عباس محمدی کلهر ویراستار‪ :‬دکتر محمد حسین نجفی ‬ ‫ صفحه‌آرا‪ :‬محمدصادق صالحی ناشر‪ :‬انتشارات معارف اسالمی قیمت‪ 65000 :‬تومان ‬ ‫ معاونت آموزشی استادان و دروس معارف اسالمی ‬ ‫ مدیریت امور دروس معارف اسالمی ‬ ‫‡فهرست اجمالی‬ ‫‪ :‬جامعیت و جهانی بودن قرآن‬ ‫‪ 7‬درس اول‬ ‫‪ :‬قرآن و ݩݐ ݦ‬ ‫پاسحگویی به نیازهای انسان امروزین‬ ‫‪ 25‬درس دوم‬ ‫‪ :‬اعجاز قرآن‬ ‫‪ 39‬درس سوم‬ ‫عدم ݣݣتحرىݫ ݫ ݬݔف و ݩݑ ݦ ݦ‬ ‫دسٮکاری قرآن‬ ‫‪ :‬ݣݣ‬ ‫‪ 59‬درس چهارم‬ ‫‪ :‬جلوه‌های رحمت و عذاب الهی در قرآن را بشناسیم‬ ‫‪ 75‬درس پنجم‬ ‫‪ :‬هݠدایت و ضاللت در قرآن‬ ‫‪ 93‬درس ششم‬ ‫‪ :‬سایر کتب آسمانی انبیاء الهی در قرآن‬ ‫‪ 107‬درس هفتم‬ ‫‪ :‬عدالت در نظام خلقت از دیدگاه قرآن‬ ‫‪ 121‬درس هشتم‬ ‫‪ :‬بررسی رابطه دین و جامعه در قرآن‬ ‫‪ 139‬درس نهم‬ ‫‪ :‬رابطه دین و سیاست در قرآن‬ ‫‪ 155‬درس دهم‬ ‫‪ :‬برابری زن و مرد در قرآن‬ ‫‪ 169‬درس یازدهم‬ ‫‪ :‬آزادی از منظر قرآن‬ ‫‪ 185‬درس دوازدهم‬ ‫‪ :‬حجاب و پوشش در قرآن‬ ‫‪ 199‬درس سیزدهم‬ ‫‪ :‬کیفیت خلقت نخستین از منظر قرآن‬ ‫‪ 211‬درس چهاردهم‬ ‫‪ :‬ازدواج از منظر قرآن‬ ‫‪ 227‬درس پانزدهم‬ ‫جامعیت و جهانی بودن قرآن‬ ‫درس اول‬ ‫‪ƛ‬اهداف درس‬ ‫‪1.‬برریس جامعیت و جهاین بودن قرآن‬ ‫‪2.‬برریس دالیل نیازمندی آیات قرآن به تفسیر‬ ‫‪3.‬تبینی و توضیح سازگاری و هدایت‌گری قرآن با تفاسیر گوناگون از آیات آن‬ ‫‪4.‬آشنایی با دالیل هنی از تفسیر به رأی‬ ‫‪5.‬آشنایی با عدم نیاز به ارسال پیامبری جدید‬ ‫‡درآمد‬ ‫قــرآن پیام زندگی خبش و جــاو یــداین اســت که بــرای هدایت انسان‌ها به‌سوی‬ ‫سعادت نازل شده‪ ،‬و آنان را به علم‪ ،‬پاکی و صداقت فرا می‌خواند و حیات طیبه‬ ‫و زندگی برتر را به آهنا می‌منایاند‪.‬آیا قرآین که شامل متام علوم و فنون و قواننی‬ ‫اجتماعی‪ ،‬حقویق و‪...‬است‪ ،‬فقط درصدد بیان مطالب اخروی و معنوی بوده و‬ ‫کاری با زندگی مادی و دنیوی انسان ندارد یا خیر ‪ ،‬و موضوعایت از این دست‪،‬‬ ‫مهواره حمل اختالف آراء علما و اندیشمندان بوده است که نیاز به برریس دارد‪.‬‬ ‫تْ نً ّ َ‬ ‫کل ش ی‌ء>‪ 1‬بودن قرآن‪ ،‬آن است که به همه‬ ‫‪ 3‬نام ایشان را آشکارا‬ ‫‪ ،2‬آیا مهه افراد‬ ‫ا و ر م ِبا ه‬ ‫ا ِم ه ي ا محكما ه م ال ِك ِب‬ ‫ ل عل ي ك ال ِك ب‬ ‫توان بیان حممکات (آیات دارای معین آشکار ) به متشاهبات (آیات دارای معین‬ ‫پهنان) و درک معنای صحیح متشاهبات را دارند؟ مگر قرآن دارای آیات ناسخ و‬ ‫منسوخ نیست؟ آیا مهه افراد توان درک و شناخت آیات ناسخ (آیه‌ای که حکم‬ ‫شرعی پیشنی را باطل می‌کند) و منسوخ (حکم باطل شده) را دارند؟ مگر قرآن‬ ‫دارای آیات مطلق و مقید نیست و آیا و مهگان توان شناخت این آیات را دارند؟‬ ‫یا آجنا که خداوند می‌فرماید‪:‬‬ ‫نَّ َ نُ ْ ق َ َ ْ َ قَ ْ ً ثَ ً‬ ‫‪3‬‬ ‫ا ِق ي لا>؛‬ ‫؛‬ ‫...‬؛‬ ‫‪2‬‬ ‫؛‬ ‫؛‬ ‫؛‬ ‫‪1‬‬ ‫‬ ‫لى‏ ع ب ِد ِه ِل ی ک ن‬ ‫‬ ‫؛‬ ‫...‬؛‪ 3‬ما بر مشا کتایب نازل‬ ‫‪-‬‬ ‫کرد می که وسیله تذکر (و بیداری) مشا در آن است‪.‬‬ ‫ْ أَ‬ ‫ّنَ ف َخ ْ ق َّ‬ ‫‪33‬‬ ‫ا َوال ْر ِ ض ‬ ‫ الس َم َاو ِت‬ ‫تعقل در آیات تکو یىن و پدیده‏ها و نظم جهان‪ِ :‬إ‬ ‫؛‪ 4‬مهانا در آفر ینش آمساهنا و زمنی‪،‬‬ ‫ا الل ي ِل و ن ِ ي ٍ‬ ‫ا ِل ِول ي ال ل ب بِ‬ ‫وا ِ ل ِ‬ ‫مود سرد نیزورما ناسنا یاهزاین هب ییوگݐݩݦݦحساپ و نآرق‬ ‫‪-‬‬ ‫و آمد و رفت شب و روز ‪ ،‬نشانه‌های (روشین) برای خردمندان است‪.‬‬ ‫قُ ْ تَ َ َ ْ أَ تْ ُ َ َ َ ُ ُ َ َ ُ أَ َّ ُ ْ ُ‬ ‫ا ح ّر َم َر بّ ك ْم عل يْ ك ْم لا ت ش ِركوا بِ ِه‬ ‫تعقل در احکام اخالىق‪ < :‬ل عالوا ل م‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫شَ ْ ئً َ ْ َ َ ْ ن ْ َ نً َ َ تَ قْ تُ ُ أَ ْ َ َ ُ ْ نْ ْ َ ق نَ ْ نُ نَ ْ زُ قُ ُ ْ َّ ُ ْ َ َ تَ قْ‬ ‫ا ح ر كم ِإَو ي اهم ولا ر ب وا ‬ ‫ ي ا و ِب الوا ِلدي ِ ِإ حسا ا ولا لوا ولادكم ِم ِإ مل ٍ‬ ‫ْ فَ َ شَ َ ظَ َ َ نْ َ َ َ َ َ َن َ َ تَ قْ تُ ُ نَّ فْ َ َّ ت َ َّ َ َّ ُ َّ ْ َ ّق ذَ ُْ‬ ‫ال و ِاح ما هر ِم ها وما ب ط ولا لوا ال س ال ِ ي حرم الله ِإ لا ِب الح ِ ِلكم‬ ‫َ َّ ُ َ ُ‬ ‫َ َّ ُ‬ ‫اك ْم ِب ِه ل َعلك ْم ت ْع ِق ل نَو >؛‪ 5‬بگو‪ :‬بیایید آچنه را پروردگارتان بر مشا حرام‬ ‫وص‬ ‫کرده است برایتان خبوا من‪ :‬اینکه چیزی را شر یک خدا قرار ندهید! و به پدر‬ ‫و مادر نیکی کنید! و فرزندانتان را از (ترس) فقر ‪ ،‬نکشید! ما مشا و آهنا را‬ ‫روزی می‌دهمی؛ و نزدیک کارهای زشت نرو ید‪ ،‬چه آشکار باشد چه پهنان!‬ ‫و انساین را که خداوند حمترم مشرده‪ ،‬به قتل نرسانید! مگر حبق (و از روی‬ ‫استحقاق)؛ این چیزی است که خداوند مشا را به آن سفارش کرده‪ ،‬شاید‬ ‫‪-‬‬ ‫درک کنید!‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫أ فَ َ ْ َ ْ َ ُ ْ َ ْ أ ْ َ ْ نَ قَ ْ َ ُ ْ َ ْ قُ ُ‬ ‫تعقل در سرگذشت پیشینیان‪ < :‬لم ي ه ِد لهم كم هلك ا ب لهم ِم ن ال ر نِ‬ ‫و ‬ ‫‪.1‬ابن‌بابویه‪ ،‬محمدبن علی‪ ،‬التوحید‪ ،‬ص‪460‬؛ کلینی‪ ،‬محمدبن یعقوب‏‪ ،‬الکافی‪ ،‬ج‪ ،1‬ص‪94-92‬‬ ‫‪.2‬ابن‌بابویه‪ ،‬محمدبن علی‪ ،‬التوحید‪ ،‬ص‪54 - 51‬‬ ‫‪.3‬سوره انبیاء‪ ،‬آیه ‪10‬‬ ‫‪.4‬سوره آل عمران‪ ،‬آیه ‪190‬؛ وسوره حج‪ ،‬آیه‪46‬؛ سوره مومنون‪ ،‬آیه‪8‬؛ سوره طه‪ ،‬آیه ‪ ،53‬و ‪...‬‬ ‫‪.5‬سوره انعام‪ ،‬آیه ‪151‬‬ ‫ُ‬ ‫أُ‬ ‫َآ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫ ي ال َهی>؛‪ 1‬آیا برای هدایت آنان کایف‬ ‫نّ‬ ‫ ي ِل َك ل َي ٍت‬ ‫ا ِل ِول‬ ‫ ي م َساك ن ه ْم نّ ف ذ‬ ‫ِ ِ ِ ِإ ِ‬ ‫َ ْ ش نَ‬ ‫و ف َ‬ ‫ي م ِ‬ ‫نیست که بسیاری از نسل‌های پیشنی را (که طغیان و فساد کردند) هالک‬ ‫ّ ً‬ ‫منود می‪ ،‬و ایهنا در مسکن‌های (و یران شده) آنان راه می‌روند! مسلما در این‬ ‫امر ‪ ،‬نشانه‌های روشین برای خردمندان است‪.‬‬ ‫بنابراین عقل در هر مسیرى تواناىی رسیدن به مطلوب را ندارد‪.‬در واقع جهت‏دهى و‬ ‫راهنماىی عقل به مسیرى که به نتیجه دست یابد بر عهده دین است؛ زیرا خداوند‬ ‫خالق عقل است و هبتر از هر کس مى‏داند که عقل در چه مسیرى تواناىی رسیدن به‬ ‫‪34‬‬ ‫مطلوب را دارد و در چه مسیرهاىی از دست‏یاىب به نتیجه ناتوان است‪.‬‬ ‫بر مدار نور‬ ‫یا اینکه عقل مى‏تواند ثابت کند معادى وجود دارد و معاد جسماىن است‪ ،‬ویل‬ ‫منى‏تواند خصوصیات معاد جسماىن و اتفاقاىت را که در روز قیامت مى‏افتد تبینی‬ ‫کند‪.‬‬ ‫‪2‬‬ ‫یا عقل پس از اثبات خدا از طر یق استدالل از آیات آفاىق و انفسى‪ ،‬خوىب و لزوم‬ ‫تسلمی در برابر خداوند و امیان به خدا را به انسان گوشزد مى‏کند‪.‬‬ ‫یا عقل وسیله فهم اخالق است و مى‏تواند‏خوب و بد اعمال را تشخیص دهد و‬ ‫‪3‬‬ ‫آدمى را به اجنام برخى امور و ترک برخى دیگر خبواند‪.‬‬ ‫‪.3‬چگونه قرآن پاسخگوی نیازهای زمان‌ها و دوره‌های مختلف است؟‬ ‫دین اسالم و قرآن کر می براى پاسخگویی به نیازهای انسان در هر زماین در سه‬ ‫خبش برنامه دارد و در تالش است که به تصحیح سه نوع ارتباط بپردازد‪ :‬ارتباط‬ ‫انسان با خود‪ ،‬ارتباط انسان با دیگران وغیر خود (طبیعت و جامعه)‪ ،‬ارتباط‬ ‫انسان با خدا‪.‬‬ ‫‪.1‬سوره طه‪ ،‬آیه ‪128‬‬ ‫‪.2‬مهدى‪ ،‬هادوی تهرانی‪ ،‬باورها و پرسش‌ها‪ ،‬ص‪46-58‬‬ ‫‪.3‬جمال الدين محمد‪ ،‬خوانساری‪ ،‬شرح بر غرر الحكم و درر الكلم‌‪،‬ص‪،760‬؛ محمدبن علی‪،‬‬ ‫الکراجکى‪ ،‬کنزالفوائد‪ ،‬ج‪ ،1‬ص‪199‬‬ ‫علم و عقل به هیچ وجه قادر نیستند در این سه قسمت جایگز ین دین شوند؛‬ ‫ز یرا دین اسالم هم به دنیا توجه مى‏کند و هم به آخرت‪.‬اسالم به دنبال آباداىن‬ ‫دنیاىی اســت که آخــرت را هم آبــاد کند‪ ،‬هم به دل توجه دارد و هم به عقل و‬ ‫برنامه‏هاى آن در سه خبش ذکر شده است و چننی چیزى از عهده عقل بشر‬ ‫خارج است‪.‬‬ ‫چگونه علم و عقل بشر مى‏تواند براى بشرى که تاکنون از او و ابعاد وجودیش‬ ‫‪35‬‬ ‫شناخت کامىل پیدا نکرده‪ ،‬برنامه‏اى جامع عرضه کند و سعادت او را تأمنی مناید؟‬ ‫مود سرد نیزورما ناسنا یاهزاین هب ییوگݐݩݦݦحساپ و نآرق‬ ‫پس ارائه برنامه جامع هدایت تهنا از دین برمی‌آید‪.‬این حمدودیت‌ها اختصایص به‬ ‫زمان پیامبر ؟ص؟ نداشته و ندارد‪ ،‬بلکه در مهه زمان‌ها عقل‪ ،‬برای رفع حمدودیت‌ها‬ ‫و رشد و تکامل به وحی نیاز دارد‪ ،‬تا اسباب هدایت مهه انسان‌ها را فراهم سازد‪.‬‬ ‫چرا که مهه انسان‌ها تا روز قیامت نیاز به هدایت دارند‪ ،‬حال اگر فرض کنمی دین‬ ‫اسالم و قرآن در بیان مسائل الزم کوتاهى کرده‌اند و جو ینده هدایت‪ ،‬پاسخ خود‬ ‫‪-‬‬ ‫را در آن منى‏یابد‪:‬‬ ‫از یک سو سردرگمى یا دست کم سرخوردگى برای بشر پدید مى‏آید و این‬ ‫‪-‬‬ ‫‪1‬‬ ‫کار از لطف خداوند به دور است‪.‬‬ ‫از سویی دیگر با توجه به آنکه سعادت انسان با اعمال او حمقق می‌شود‪،‬‬ ‫چگونگی ارتباط بنی اعمال و رفتار این دنیا با جهان دیگر و ابدیت ‏به‬ ‫وسیله خود انسان‪ ،‬قابل شناخت نیست‪ ،‬ز یرا علم بشر حمدود است‪،‬‬ ‫لذا بنابر حمکت اهلى‪ ،‬خداوند متام نیاز هداییت انسان را از طر یق وحى در اختیار‬ ‫او قرار می‌دهد‪ ،‬در غیر این صورت هدف خلقت که دستیایب به کمال و سعادت‬ ‫غایی است حمقق منی‌شود‪2‬‏‪.‬‬ ‫‪.1‬علی‪ ،‬کریم پورقراملکی‪ ،‬آیا قرآن به همه پرسش‏هاى انسان پاسخ مى‏دهد؟‪ ،‬ص ‪4‬‬ ‫‪.2‬عبداهلل‪ ،‬جوادی آملی‪ ،‬انتظار بشر از دین‪ ،‬صص‪.35-36‬‬ ‫‪.4‬آیا احکام و قوانین قرآن پاسخگوی نیازهای همیشگی و همینطور نیازهای‬ ‫متغیر انسان است؟‬ ‫زندگی انسان و نیازهای وی‪ ،‬مهانند خود او و جهان دارای امور ثابت و متغیر‬ ‫است‪.‬شهید مطهری می‌فرماید‪ :‬شرایط زندگی بشر متغیر است و نیازهای بشر‬ ‫تغییر می‌کند‪.‬بشر یک نیازهای ثابت و مهیشگی دارد و یک نیازهای متغیر و‬ ‫موقت‪.‬مهه نیازهای بشر متغیر نیست‪.‬‬ ‫نیازهایی که مربوط به معنای زندگی انسان است ثابت است‪ ،‬و نیازهایی که مربوط‬ ‫‪36‬‬ ‫به شکل و صورت زندگی انسان است متغیر و متحول می‌باشد‪.‬‬ ‫بر مدار نور‬ ‫پس اگر شکل زندگی بشر در هر زمان و مکاین دامئا در حال تغییر است‪ ،‬دلیل بر‬ ‫آن نیست که روح زندگی او هم دامئا در حال تغییر است»‪ 1.‬ازاین‌رو نیازمندی‌های‬ ‫‪-‬‬ ‫بشر در زندگی عبارت است از ‪:‬‬ ‫نیازمندی‌های ثابت‪ :‬این نیازها از عمق ساختمان جسمی و روحی بشر ‪،‬‬ ‫و از طبیعت زندگی اجتماعی سرچشمه گرفته‪ ،‬و تا انسان‪ ،‬انسان است و‬ ‫تا زندگی وی زندگی اجتماعی است‪ ،‬این نوع نیازمندی‌ها وجود دارد‪.‬این‬ ‫نیازمندی‌ها یا جسمی است یا روحی و یا اجتماعی‪.‬‬ ‫نیازمندی‌های جسمی از قبیل نیازمندی به خــوراک‪ ،‬پوشاک‪ ،‬مسکن‪،‬‬ ‫مهسر و ‪...‬؛ نیازمندی‌های روحی از قبیل علم‪ ،‬ز یبایی‪ ،‬نیکی‪ ،‬پرستش‪،‬‬ ‫احترام‪ ،‬تربیت و ‪...‬؛ نیازمندی‌های اجتماعی از قبیل معاشرت‪ ،‬مبادله‪،‬‬ ‫تعاون‪ ،‬عدالت‪ ،‬آزادی و مساوات‪ ،‬رعایت هبداشت و‪....‬این قبیل نیازها‪،‬‬ ‫عامل مهمی بــرای حرکت بشر به‌سوی توسعه و کمال زندگی اســت‪.‬این‬ ‫‪-‬‬ ‫نیازها نه کهنه می‌شود و نه از بنی می‌رود؛ مهیشه زنده و نو است‪.‬‬ ‫نیازمندی‌های متغیر ‪ :‬این نیازها‪ ،‬از نیازمندی‌های ثابت نایش می‌شود‪.‬نیاز‬ ‫به انواع وسائل زندگی که در هر عصر و زماین‪ ،‬با عصر و زمان دیگر فرق‬ ‫‪.1‬مرتضی‪ ،‬مطهری‪ ،‬مجموعه آثار ‪ ،‬ج‪ ،۲۱‬ص‪۴۷۷‬‬ ‫دارد‪.‬این قبیل نیازها‪ ،‬از نیازهای ثابت در مسیر حرکت به‌سوی توسعه و‬ ‫کمال زندگی نشات گرفته و دامئا در حال نو و کهنه شدن هستند‪ ،‬و در عنی‬ ‫حال عامل مهمی در حرکت به‌سوی توسعه بیشتر و کمال باالتر است‪.‬‬ ‫مانند نیاز به قانون در زندگی اجتماعی‪.‬بشر هیچ زماین یب‌نیاز از قانون‬ ‫خنواهد بــود‪ ،‬و توسعه و رشد جوامع‪ ،‬نیازمندی‌های جدیدی‪ ،‬و نیاز به‬ ‫قواننی فرعی را به وجود می‌آورد‪.‬مثال وسائل نقلیه ماشیین اجیاب می‌کند‬ ‫‪37‬‬ ‫که یک سلسله قراردادها و مقررات به نام مقررات راهنمایی و رانندگی برای‬ ‫شهرها و یک سلسله مقررات بنی‌امللیل میان کشورها وضــع بشود که در‬ ‫مود سرد نیزورما ناسنا یاهزاین هب ییوگݐݩݦݦحساپ و نآرق‬ ‫‪1‬‬ ‫گذشته نیازی به چننی مقررایت نبود‪.‬‬ ‫قواننی دین مبنی اسالم و قرآن کر می پو یا بوده‪ ،‬و با توجه به نیازهای ثابت و متغیر‬ ‫بشر ‪ ،‬ارائه شده‌اند‪.‬این قواننی بعد از ‪ ۱۴۰۰‬سال هنوز برقرارند و تا هــزاران سال‬ ‫‪2‬‬ ‫دیگر نیز برقرار خواهند بود‪.‬هرچند وسایل و ابزارها در هر عصری متفاوت باشند‪.‬‬ ‫در رابطه انسان با خداوند نیز ‪ ،‬نیاز بشر به رابطه با خدا‪ ،‬در گذشته‪ ،‬حال و آینده‬ ‫یکسان بوده‪ ،‬و پیشرفت تکنولوژ یکی بشر نه تهنا این نیاز را کمتر نکرده‪ ،‬بلکه‬ ‫ضروری بودن این رابطه را دو چندان منوده است‪.‬پس اینگونه نیست که قانون‬ ‫اسالم و قرآن در یک زمان مفید باشد و در برهه‌ای از زمان مفید نباشد‪.‬‬ ‫از آجنــا که زندگى انسان‪ ،‬مهــواره دستخوش تغییر و حتــول اســت‪ ،‬باید سازوکار‬ ‫مناسىب در دین خا مت و قرآن کر می به عنوان برنامه هدایت این دین موجود باشد‬ ‫که بتواند در شرایط خمتلف‪ ،‬قابل اجرا بوده و اهداف اصیل خود را تأمنی کند‪.‬این‬ ‫سازوکار در واقع رمز جاودانگى دین خا مت و تواناىی او در هدایت بشر در هرزمان و‬ ‫مکان است‪.‬خداوند متعال دراین باره می‌فرماید‪:‬‬ ‫‪.1‬مرتضی‪ ،‬مطهری‪ ،‬مجموعه آثار‪ ،‬ج‪ ،۳‬ص‪۱۸۳‬‬ ‫‪.2‬الموسوی الخمینی‪ ،‬روح اهلل‪ ،‬صحیفه امام؟هر؟‪ ،‬ج‪ ،۶‬ص‪۴۲-۴۱‬‬ ‫ْ َ ْ َ َ ئ َ َّ ذ نَ َ فَ ُ ْ ن ن ُ ْ فَ َ تَ خْ شَ ْ ُ ْ َ خْ َ‬ ‫ا ش ْو نِ ‬ ‫؛‬ ‫ِإ‬ ‫نهــا‬ ‫امــروز‪ ،‬کافــران از (زوال) آییــن شــما‪ ،‬مأیــوس شــدند بنابرایــن از آ ‌‬ ‫نترســید! و از (مخالفــت بــا) مــن بترســید! امــروز‪ ،‬دیــن شــما را کامــل کــردم‬ ‫و نعمــت خــود را بــر شــما تمــام نمــودم و اســام را بــه عنــوان دیــن شــما‬ ‫پذیرفتــم‪.‬‬ ‫‪38‬‬ ‫جمموع معارف‪ ،‬احکام‪ ،‬قواننی و‪...‬که از جانب خداوند متعال تشر یع شده‪ ،‬در‬ ‫بر مدار نور‬ ‫قرآن کامل شده است‪.‬این‌که قرآن به وقایع زمان خود و یا به گذشته‌ها اشاره کرده‬ ‫است‪ ،‬آن را منحصر به یک عصر منی‌سازد؛ ز یرا قرآن‪ ،‬منحصر به ذکر چند حادثه‬ ‫و نکته تار خیی گذرا نیست‪.‬‬ ‫ایــن کتاب‪ ،‬مشتمل بر معار یف ج ــاودان‪ ،‬در بــاب خداشنایس‪ ،‬کهیان‌شنایس‪،‬‬ ‫انسان‌شنایس‪ ،‬راه‌شنایس‪ ،‬راهنماشنایس و جمموعه گسترده‌ای از احکام‪ ،‬اخالق و‬ ‫‪...‬است که مهه زمان‌ها را پوشش می‌دهد و هدایت بشر یت به‌سوی سعادت را‬ ‫در هر مقطع تار خیی تأمنی می‌سازد‪.‬‬ ‫از طریف وقایع تار خیی بیان شده در قرآن‪ ،‬هرچند مربوط به گذشته است‪ ،‬ویل کار‬ ‫کرد آهنا‪ ،‬مربوط به آینده است؛ یعین هر یک از آهنا‪ ،‬بیانگر نوعی قانون تغییرناپذیر‬ ‫تار خیی یا حکم و قانون کیل عمومی برای مهه زمان‌ها‪ ،‬مکان‌ها و امت‌هاست‪.‬‬ ‫افــزون بر آن‪ ،‬در قــرآن از آینده و آینده بشر یت نیز سخن بسیار گفته شــده‪ ،‬و‬ ‫آینده‌ای درخشان در سایه حاکمیت و والیت توحید‪ ،‬تقوا و عدالت را نو ید داده‪،‬‬ ‫که حتقق آهنا قطعا در پرتوی عمل به قواننی ثابت و متغییر اهلی ممکن خواهد بود‪.‬‬ ‫‪.1‬سوره مائده‪ ،‬آیه ‪3‬‬ ‫اعجاز قرآن‬ ‫درس سوم‬ ‫‪ƛ‬اهدف درس‬ ‫‪1.‬اثبات اعجاز قرآن و اهلی بودن الفاظ و معاین آن‬ ‫‪2.‬برریس عدم مهاوردی با قرآن تا قیامت‬ ‫‪3.‬بــرریس نیاز دامئــی بشر به مباحث علمی قــرآن با وجــود پیشرفت‌های‬ ‫علمی‬ ‫‪4.‬تبینی عدم مغایرت مباحث علمی قرآن و دین با علوم جتریب‬ ‫‪5.‬تقدم بیانات علمی قرآن بر یافته‌های علمی بشری‬ ‫‡درآمد‬ ‫اندیشمندان در مورد «اعجاز قرآن» حبث‌هاى دامنه دارى کرده و در این زمینه‬ ‫ابعاد گوناگوىن را مطرح داشته‌اند‪.‬رسا بودن بیان و روان بودن عبارات در چینش‬ ‫واژگــان‪ ،‬گز ینش کلمات دقیق‪ ،‬نظم کلمات در جای مناسب خود‪ ،‬عدم امکان‬ ‫جاجبایی کلمات و عبارات آن‪ ،‬ترکیب مناسب الفاظ و کلمات‪ ،‬تشکیل واحدهای‬ ‫منسجم و پیوسته در آیات و سوره‌ها‪ ،‬قواننی و معارف مناسب با هدایت افراد در‬ ‫هر عصر و مکاین‪ ،‬و‪...‬متامى ایهنا بر قدرت و قوت این سخن اهلى داللت دارند‪.‬‬ ‫اینگونه رعایت دقیق کلمات و مجالت انتخاىب‪ ،‬به احاطه کامل و حضور ذهىن‬ ‫بالفعل نیاز دارد و انسان هر اندازه که در شناخت و یژگى‌هاى لغت پیشرفت کرده‬ ‫و آمادگى داشته باشد‪ ،‬اینگونه احاطه وسیع و حضور ذهىن دا مئ خنواهد داشت؛ و‬ ‫هرچند که در این زمینه قوى و نیرومند باشد نیز ‪ ،‬دچار اشتباه خواهد شد‪.‬‬ ‫‪.1‬چطور اثبات می‌شود که قرآن معجزه است؟‬ ‫اسلوب بیان‪ ،‬سبک و شیوه نظم قرآن‪ ،‬مجله‌بندى‌ها و چینش الفاظ و عبارات‪ ،‬در‬ ‫قالىب نو و اسلوىب تازه بر عرب عرضه شده‪ ،‬که کامال ىب‌سابقه بوده و پس از آن‬ ‫نیز کسى مانند آن را نتوانسته است بیاورد‪.‬البته اگر چه این‌گونه نظم و تألیف کالم‬ ‫تازگى داشت وىل از چارچوب اسلوب‌هاى کالمى عرب بیرون نبود‪.‬‬ ‫ُ‬ ‫بدین معنا که درمیان ف َصحاى عرب آن روزگار انواع کالم مهچون شعر ‪ ،‬نثر ‪ ،‬سجع‪،‬‬ ‫و یا‪...‬متداول بود‪ ،‬که هر یک داراى حماسىن و در کنار آن نیز معایىب بود‪ُ.‬حسن‬ ‫بودن آن است که مایه جذب و نفوذ در اعماق قلب مى‌گردد؛ وىل‬ ‫شعر در گیرا ِ‬ ‫قید قافیه و رعایت وزن خاص‪ ،‬آزادى صاحب سخن را تا‌حدودى سلب می‌کند‪.‬‬ ‫سن نثر در آزاد بودن صاحب سخن است‪.‬هرگونه کلمات و الفاظى که متناسب‬ ‫ُ‬ ‫ح ِ‬ ‫با معناى خواسته شده خود می‌داند آزادانه انتخاب و به کار می‌برد؛ وىل آن گیراىی‬ ‫و جذبه شعرى را ندارد‪.‬سجع گرچه احیانا به ظاهر ز یبا است و گونه‌ای هنرمناىی‬ ‫‪42‬‬ ‫ّ‬ ‫کلمات‬ ‫ِ‬ ‫در سخنورى به مشار مى‌رود وىل تکلف و دشــوارى و احیانا به کار بردن‬ ‫بر مدار نور‬ ‫نامناسب‪ ،‬از ز یباىی آن مى‌کاهد‪.‬‬ ‫قرآن میان این سه نوع کالم مجع کرده؛ داراى حماسن هر یک و فاقد معایب آهنا‬ ‫جذ ّ‬‫ّ‬ ‫ابی ِت شعر ‪ ،‬مهــراه با‬ ‫مى‌باشد‪.‬این از شگفىت‌هاى اعجاز قــرآن اســت‪.‬قــرآن‬ ‫ّ‬ ‫سجع بدون تکلف را داراست‪.‬این و یژگى عجیب براى‬ ‫آزادى کامل نثر و ز یباىی ِ‬ ‫سنجان عرب از مهان آغاز آشکار بوده و مهواره براى علماى‬ ‫ِ‬ ‫سخندانان و سخن‬ ‫ادب مشهود بوده است‪.‬‬ ‫نظم و شیوه و سبک قرآن چنان صورت گرفته که نغمه‌آفر ین و داراى آواى جان‬ ‫خبش و روح‌افــزا اســت‪.‬مهاهنگى حــروف هر کلمه نسبت به حــروف کلمات هم‬ ‫ردیــف آن‪ ،‬چنان هم ساز و دم سازند که از آهنگ‌هاى وز یــن و نواهاى متنی و‬ ‫ّ‬ ‫مسجع جلوه‬ ‫افسونگر حکایت دارد‪.‬متامى انــواع جذبه‌هاى شعرى در این نثر‬ ‫بلند قرآن به گونه‌اى تنظمی شده که با نغمه‌هاى‬ ‫‌هاى کوتاه و ِ‬ ‫گر است‪.‬مجله‌بندی ِ‬ ‫صوىت مهگون می‌باشد‪.‬‬ ‫مهمتر از مهه‪ ،‬قرآن شامل معارف عالیه و تعالمی حکیمانه‌اى است که تا آن روز ‪ ،‬در‬ ‫توان بشر ّیت نبوده که بدان دست یابد و کسى را یاراى چننی اندیشه‌هاى بلندى‬ ‫نبوده است‪.‬‬ ‫ژرف‌نگرى و عمق بینش آیات قرآن‪ ،‬براى بشر یت ىب‌سابقه بود‪.‬بیان قرآن از راز‬ ‫هسىت و اســرار وجــود‪ ،‬شرح و بسط آن در شناخت صفات مجال و جالل اهلی‪،‬‬ ‫علت آفر ینش جهان و انسان‪ ،‬امانت‌های اهلى که در وجود انسان پهنان است‪ ،‬از‬ ‫کجا آمده‪ ،‬چرا آمده و به کجا می‌رود‪ ،‬هدف و مقصد هناىی او چیست و‪...‬مسائىل‬ ‫هستند که تا آن روز به آن خوىب که قرآن بیان داشته گفته نشده بود‪.‬‬ ‫بعد از آن هم در سایه تعالمی قرآن راه رسیدن به این حقایق براى انسان باز گردید‪.‬‬ ‫مهنی حقایق ارائه شده از جانب قرآن‪ ،‬واالتر ین جنبه اعجاز آن را می‌رساند‪.‬‬ ‫‪43‬‬ ‫در راستاى احکام و دستور العمل‌هاى فراگیر که قرآن عرضه داشته است‪ ،‬سالمت‬ ‫موس سرد نآرق زاجعا‬ ‫جامعه و سعادت زندگى را نیز براى انسان فراهم مى‌سازد‪ ،‬رابطه او را با خدا و‬ ‫جهاىن فراتر از جهان خاکى نیز استوار می‌دارد‪.‬‬ ‫انسان در این جهان در رابطه با شؤون خاص خود(مصالح فردى) می‌کوشد و‬ ‫به ناچار رابطه دیگرى نیز با شؤون عام (مصالح اجتماعى) دارد که باید مدنظر‬ ‫قرار دهد‪.‬ز یرا او زندگى مشترکى با سایر انسان‌ها دارد و به‌صورت تعاوىن ادامه‬ ‫زندگى می‌دهد و منی‌تواند تهنا به مصلحت خو یش بیاندیشد و مصلحت عامه را‬ ‫نادیده بگیرد‪.‬حیات اجتماعى‪ ،‬حیات داد و ستد است که حتما باید رعایت شود‬ ‫و رعایت آن با حاکمیت قانون امکان پذیر است‪.‬‬ ‫قواننی ساخته دست بشر ‪ ،‬تهنا در راستاى تنظمی حیات فردى و حیات اجتماعى‬ ‫قرار دارد‪ ،‬تا از جتاوز یا کوتاهى در اجنام وظایف جلوگیرى شود‪.‬اما در مورد رابطه‬ ‫انسان با خدا و جهان دیگر ‪ ،‬تــوان برنامه‌ر یزی و پاسخگویی نــدارد‪.‬حال آنکه‬ ‫خداوند متعال می‌فرماید‪:‬‬ ‫ُ َ تَّ‬ ‫ْ‬ ‫َت ٌ ُ‬ ‫نُ ٌ َ‬ ‫قَ ْ َ ُ ّ‬ ‫ ا َب َع‬ ‫ا ّم ِب ي نٌ ‪.‬يَ ه ِد ي ِب ِه اهلل م ِن ‬ ‫؛‬ ‫همانــا از ســوی خــدا نــور (هدایــت) و کتابــی بــرای شــما آمــده اســت‪.‬خداوند‬ ‫‪.1‬سوره مائده‪ ،‬آیه ‪16‬‬ ‫بــه برکــت آن‪ ،‬کســانی را کــه از خشــنودی او پیــروی کننــد‪ ،‬بــه را ‌ههــای‬ ‫یهــا ب ‌هســوی‬ ‫ســامت‪ ،‬هدایــت می‌کنــد؛ و بــه فرمــان خــود‪ ،‬از تاریک ‌‬ ‫یبــرد؛ و آنهــا را ب ‌هســوی راه راســت‪ ،‬رهبــری می‌نمایــد‪.‬‬ ‫روشــنایی م ‌‬ ‫بنابراین در متامى احکام و قواننی اهلى که قرآن و اسالم عرضه داشته‪ ،‬سه ُبعد‬ ‫احکام و قواننی فردی‪ ،‬احکام و قواننی اجتماعی‪ ،‬رابطه با خداوند رعایت گردیده‬ ‫است‪.‬قرآن سعى برآن دارد‪ ،‬عالوه بر سعادت در این حیات‪ ،‬سعادت اخروى و‬ ‫جاو ید انسان در آخرت را نیز تأمنی کند‪:‬‬ ‫‪44‬‬ ‫ْ أَ‬ ‫قُ ْ أَ نْ زَ َ ُ َّ ذ َ ْ َ ُ ّ َّ ف َّ‬ ‫‪1‬‬ ‫ا َو ال ْر ِ ض >؛‬ ‫ ي الس َم َاو ِت‬ ‫ السر ِ ‬ ‫ي علم ِ‬ ‫...‬‬ ‫‪1‬‬ ‫...‬؛‬ ‫َ َ أ ْ َ ْ نَ ْ َ ُ‬ ‫...‬؛‬ ‫در بــاره شــراب و قمــار از تــو ســؤال می‌کننــد‪ ،‬بگــو‪ :‬در آنهــا گنــاه و زیــان بزرگی‬ ‫اســت؛ و منافعــی(از نظــر مــادی) بــرای مــردم در بــردارد؛ (ولــی) گنــاه آنهــا از‬ ‫نفعشــان بیشــتر است‪.»..‬‬ ‫‪-‬‬ ‫در این آیه دو مطلب مورد توجه است‪:‬‬ ‫منظور از سود و ز یان شراب و مقار ‪ ،‬سودها و منافع پراکنده‪ ،‬گذرا و حمدودى‬ ‫است که شراب و مقار براى مردم دارد‪.‬سودهای مادى از راه فروش شراب‪،‬‬ ‫یا منافع خیاىل که از مسىت شراب و غفلت از غم و غصه‌ها باشد‪ 2.‬و یا ممکن‬ ‫است منافعی از قبیل تأثیر شراب در تسکنی بعضى بیمار ی‌ها مانند تسهیل‬ ‫‪. َ.1‬سوره بقره‪ ،‬آیه ‪219‬‬ ‫‪.2‬ناصر ‪ ،‬مکارم شیرازی‪ ،‬تفسیر نمونه‪،‬ج‏‪ ،2‬ص ‪119‬‬ ‫هضم‪ ،‬تکثیر ادرار ‪ ،‬تقو یت شهوت‪ ،‬پدید آوردن ىب ‏باکى در میدان‌های‬ ‫جنگ‪ ،‬کاسته شدن دردهای دروىن‪ ،‬حوادث و گر یز از واقعیات زندگى و‬ ‫تسکنی موقت‪ ،‬یا حمبت و نشاط گذرا‪ ،‬باز شدن دست میگسار و مقار باز به‬ ‫خبشش و‪...‬مورد نظر باشد‪.‬‬ ‫لذا این منافع‪ ،‬در برابر ز یان‌هاى فوق العاده اخالىق‪ ،‬اجتماعى و هبداشىت‬ ‫آن بسیار ناچیز است‪.‬گناهى که در آهناست ز یادتر از منافعشان است؛ گناه‬ ‫آهنا موجب غضب پروردگار عامل می‌شود‪ ،‬و در برابرآن‪ ،‬نفع ناچیز و حمدودی‬ ‫‪56‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪1‬‬ ‫به دست می‌آید‪.‬‬ ‫بر مدار نور‬ ‫وضع زندگى ماىل عرب جاهلیت و شهرنشنی مؤ ید مهنی معنا است؛ ز یرا‬ ‫شراب و مقار با اشکال خمتلف براى آن مردمى که جتارتشان حمدود بود‪ ،‬و‬ ‫صنعىت هم نداشتند‪ ،‬هم وسیله درآمد و هم انفاق بود‪.‬با پس‌مانده‌هاى‬ ‫انــگــور طــائــف و خــرمــاى یــثــرب ش ــراب می‌ساختند و در خــانـه‌هــاىی بزم‬ ‫می‌گسارى بر پای کــرده‪ ،‬چــون سرمست می‌شدند به مقــار و خبت آزمــاىی‬ ‫می‌پرداختند و گوشت‌هاى شتران باخته را درمیان خود و هتی‌دستان تقسمی‬ ‫می‌منودند‪.‬اما پس از هجرت پیامبر ؟ص؟ و مومنان به مدینه‪ ،‬و نزول حکم‬ ‫‪2‬‬ ‫حتر می شراب و مقار ‪ ،‬این راه درآمد بر مسلمانان بسته شد‪.‬‬ ‫بنابراین اینگونه منافع اجتماعى هیچ‌گاه با ز یان‌هاى ناىش از آن قابل مقایسه‬ ‫نیست‪ ،‬یعىن اگر روى یک بیمارى اثر مثبت داشته باشد‪ ،‬ممکن است سرچشمه‬ ‫بیمارى‌هاى خطرنا ک‌ترى گــردد‪.‬بسیاری از روای ــات نیز وجــود دارد که بیان‬ ‫می‌دارند خداوند‪ ،‬در مشروبات الکىل شفا نیافر یده است‪ ،‬شاید اشاره به‌مهنی‬ ‫‪3‬‬ ‫حقیقت باشد‪.‬‬ ‫‪.1‬سید محمود‪ ،‬طالقانی‪ ،‬پرتوى از قرآن‪ ،‬ج‏‪ ،2‬ص ‪125‬‬ ‫‪.2‬فضل‌بن‌حسن‪ ،‬طبرسی‪ ،‬مجمع‌البیان فی تفسیرالقرآن‪ ،‬ج‏‪ ،2‬ص‪557‬‬ ‫‪.3‬ناصر ‪ ،‬مکارم شیرازی‪ ،‬تفسیر نمونه‪ ،‬ج ‪ ،2‬ص ‪156‬‬ ‫عدم تحریف و دستکاری قرآن‬ ‫درس چهارم‬ ‫‪ƛ‬اهداف درس‬ ‫‪1.‬برریس ادله تارخیی مجع قرآن در زمان پیامبر؟ص؟ یا سایر خلفا‬ ‫‪2.‬اطمینان به آمساین بودن منت موجود کنوین‬ ‫‪3.‬آشنایی با قرآن مهراه حضرت حجت؟جع؟ در زمان ظهورشان‬ ‫‪4.‬اطمینان به منت موجود قرآن پس از ‪ ۱۴۰۰‬سال‬ ‫ْ َ ف ّ‬ ‫ی الد ِن >‬ ‫‪5.‬برریس مفهوم عبارت‪ِ :‬إ‬ ‫‪« :2‬به تعجيل زبان به خواندن قرآن جمنبان‪ ،‬كه گــردآوردن و‬ ‫‪60‬‬ ‫خواندنش بر عهده ماست»‪.‬کلمه مجع در این آیه به معین حفظ و صیانت‬ ‫بر مدار نور‬ ‫‪3‬‬ ‫از قرآن موجود است‪.‬‬ ‫نَّ نَ ْ نُ نَ زَّ ْ نَ ّذ ْ َّ َ َ ُ‬ ‫ك َر ِإَو ن ا ل ُه ل َح ِفا ظ نَو >؛‪« 4‬البته ما قرآن را‬ ‫ا ال ‬ ‫یا در جایی دیگر می‌فرماید‪ِ :‬إ‬ ‫ پس چرا بعضی دینداران مردم را به‬ ‫ یعین اکراهی در دین وجود ندارد‪.‬و معنای اکراه بسیار وسیع‌تر‬ ‫؛‬ ‫اى مــردم‪ ،‬بــراى شــما از جانــب پروردگارتــان موعظ ـه‌‏اى آمــد‪ ،‬و شــفایى‬ ‫بــراى آن بیمــاری کــه در دل داریــد‪ ،‬و راهنمایــى و رحمتــى بــراى مؤمنــان‪.‬‬ ‫و یا در جایی دیگر فرموده‪:‬‬ ‫َْ ً ُ ْ‬ ‫ا ت ْ نا ًا ل ُک ّل شَ ْی ٍ‏ء َو ُه ً‬ ‫دى َو َرحم ة َو ب ش رى‏ ‬ ‫َ نَ زَّ ْ ن َ َ ْ َ ْ ت َ‬ ‫؛‬ ‫ُ ْ‬ ‫‪3‬‬ ‫ِللمس ِل ی‬ ‫و مــا قــرآن را کــه بیان‏‌کننــده هــر چیــزى اســت و هدایــت و رحمــت و بشــارت‬ ‫بــراى مســلمانان اســت‪ ،‬بــر تــو نــازل کردیــم‪.‬‬ ‫و یا آجنا که می‌فرماید‪:‬‬ ‫‪.1‬سوره آل عمران‪ ،‬آیه ‪21‬‬ ‫‪.2‬سوره یونس‪ ،‬آیه ‪57‬‬ ‫‪.3‬سوره نحل‪ ،‬آیه ‪89‬‬ ‫ٌ ْ ْ‬ ‫ُ‬ ‫ُْ آ‬ ‫َ َُ‬ ‫؛‬ ‫‪1‬‬ ‫و این قرآن را که براى مؤمنان شفا و رحمت است‪ ،‬نازل می‌کنیم‪.‬‬ ‫و آیات متعدد دیگر ‪.‬لذا‌ مژده به رمحت ز یربنا بوده‪ ،‬و هتدید به عذاب نیز گاه از‬ ‫مظاهر مهان رمحت است تا بندگان به‌سوی خدا بازگردند‪.‬‬ ‫حیت اگــر آیــات ناظر به عــذاب بیش از آیــات ناظر به رمحــت باشند‪ ،‬امــا آیات‬ ‫بشارت‌دهنده‪ ،‬به انــدازه‌ای دامنه‌شان گسترده و وسیع است که برخی از آهنا به‬ ‫‪83‬‬ ‫تهنایی می‌توانند متام آیات هشداردهنده در مورد عذاب را حتت الشعاع خود قرار‬ ‫مجنپ سرد میسانشب ار نآرق رد یهلا باذع و تمحر یاههولج‬ ‫دهند‪.‬به عنوان منونه خداوند متعال می‌فرماید‪:‬‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َّ َ‬ ‫وا على أ‏ ْن ُف سه ْم َت ْ َ ُ‬‫َ َّ ذ نَ أ ْ َ ُف َ‬ ‫ُق‬ ‫وا م نْ َر ْح َم ِ ة الل ِه ِإ نّ ‬ ‫لا ق ن ط ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫؛‬ ‫ب‬ ‫الله ی ِ ر‬ ‫بگــو‪ :‬اى بنــدگان مــن کــه بــر خــود اســراف و ســتم کرده‌‏ایــد! از رحمــت‬ ‫خداونــد ناامیــد نشــوید کــه خــدا همــه گناهــان را می‌آمــرزد‪.‬‬ ‫َّ‬ ‫َ‬ ‫؛‬ ‫ِم لها و هم ی‬ ‫هــر کــس کار نیکــى انجــام دهــد‪ ،‬ده برابــر آن پــاداش بــه او هدیــه خواهــد‬ ‫شــد‪ ،‬و هــر کــس کار بــدى انجــام دهــد‪ ،‬بیــش از کار بــدش کیفــر نخواهــد‬ ‫دیــد و بــر آنهــا ســتمى نخواهــد رفــت‪.‬‬ ‫از این‌رو می‌توان نتیجه گرفت که با توجه به این‌که هوای نفس و فر یب شیطان‬ ‫به‌صورت مستمر ‪ ،‬انسان‌ها را به مست بدی‌ها می‌خواند‪ ،‬آیات عذاب مهواره تکرار‬ ‫می‌شود تا قدرت تقوای انسان را رشد دهد‪.‬و این به معنای آن نیست که رمحت و‬ ‫عفو پروردگار حتت الشعاع غضب و عذاب اهلی قرار دارد‪.‬‬ ‫‪.1‬سوره اسراء‪ ،‬آیه ‪82‬‬ ‫‪.2‬سوره زمر ‪ ،‬آیه ‪53‬‬ ‫‪.3‬سوره انعام‪ ،‬آیه ‪160‬‬ ‫‪.3‬عقل می‌گوید نمی‌توان با عذاب به رحمت رسید! پس چگونه عذاب الهی‬ ‫می‌تواند دلیل بر رحمت خدا باشد؟‬ ‫مفهوم این سوال را شاید بتوان اینگونه طرح کرد که آیا این نیز از مظاهر رمحت‬ ‫اهلی بوده که قومی به عذاب اهلی دچار می‌شدند‪ ،‬تا اجازه بیشتر فرو رفنت در قعر‬ ‫گناهان به آهنا داده نشود؟‬ ‫برخی از عذاب‌ها و گرفتار ی‌های کوچک که در زندگی دامن‌گیر انسان می‌شود‪،‬‬ ‫تا عامل امتحان و بیداری انسان شود‪ ،‬می‌تواند از ناحیه رمحت پروردگار باشد‪ ،‬تا‬ ‫‪84‬‬ ‫انسان به خود آید و به مسیر درست زندگی برگردد‪.‬‬ ‫بر مدار نور‬ ‫ْ أَ‬ ‫ْ‬ ‫ ذا ال ْد نى‌>؛ یعین عذاب کوچک تعبیر‬ ‫َ‬ ‫این نوع از عذاب‌ها که از آهنا به از آن یاد‬ ‫امت‌های گذشته به آن گرفتار می‌شدند و با عنوان ‪ ،‬مصیبت‌‏ها‪ ،‬بیماری‌‏ها و رنج‌‏هاىی‬ ‫َ‬ ‫رسول خدا؟ص؟ فرمود‪ :‬مراد از ‪ ،‬هم ؛‬ ‫‪1‬‬ ‫؛‬ ‫؛‬ ‫ِ‬ ‫؛‬ ‫بِ‬ ‫ب‬ ‫؛‬ ‫‪1‬‬ ‫ يرا وما ي ِ ض ل ِب ِه ِإ لا ال ف ِ‬ ‫ ير َا و يَ ه ِد ي ِب ِه ك ِ ‬ ‫؛‬ ‫ الل ُه فَ َلا َهاد َ َل ُه َو َ ذَ ُر ُه ْم ف ُ‬ ‫ ي ط غْ َ ا نه ْم َ ْع َم ُه نَ‬ ‫َّ‬ ‫َ ْ‬ ‫؛‪« 3‬خدا ظاملان را گمراه می‌کند»‪.‬و یا فرمود‪:‬‬ ‫؛ «خدا گمراه می‌کند کسی را که اسراف‬ ‫‪4‬‬ ‫؛‪« 5‬خدا کافران‪ ،‬را‬ ‫می‌کند و دارای تردید اســت»‪< ،.‬ك ِلك ي ِ ل‬ ‫بر مدار نور‬ ‫گمراه می‌کند»‪.‬‬ ‫بنابراین هر کس را خدا خبواهد گمراه می‌کند‪ ،‬ویل باید دانست کدام گروه از بندگان‬ ‫در معرض گمراهی قرار می‌گیرند‪.‬خدا ظاملان و دروغ‌گو یان‪ ،‬فاسقان‪ ،‬مسرفان و‬ ‫کافران و آهنایی که در حالت اختیار نافرماین می‌کنند را گمراه می‌کند‪.‬پس مقدمۀ‬ ‫اضالل حق به دست بنده جاری می‌گردد‪.‬‬ ‫مهــچــنــن در م ــق ــام ه ــدای ــت ه ــم ش ــرای ــط ــی وج ـ ــود دارد‪ ،‬اگـ ــر م ـی‌فــرمــایــد‪:‬‬ ‫؛‪« 6‬هر کس را خبواهد هدایت می‌کند» آیایت هم در مقام بیان‬ ‫َ‬ ‫ی ِ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َّ‬ ‫وا ي ن ا ل نَ ْه ِد يَ نّ ُه ْم ُس بُ ل ن ا>؛‪« 7‬و‬ ‫‪< ،1‬ل يا ه ِد ي ال وم الك ِا ِر ي > ‪ < ،‬الله ي‬ ‫لا ه ِد ي ال ق ْوم ال ف ِ‬ ‫؛‪ 4‬و آیات دیگر ‪ ،‬بدین معناست که‬ ‫كا ب ‬ ‫ِ‬ ‫ي م ْن ه َو‬ ‫‪،3‬‬ ‫خداوند متعال از آهنایی که در مقام هدایت نیستند هدایت را دور می‌کند‪.‬‬ ‫پس معلوم شد که برای انسان‌های پاک و تقواپیشگان هیچ‌گاه گمراهی روا نیست‪،‬‬ ‫و ستیزه کاران جلوج نیز شایسته هدایت نیستند‪.‬نکته قابل تاکید آنکه نشان دادن‬ ‫مسیر و راه هدایت از طر یق خالق است‪ ،‬و وظیفۀ خملوق آن است که راهی را که به‬ ‫‪99‬‬ ‫او نشان داده شده در پیش گیرد تا به مقصود اصیل برسد‪.‬‬ ‫مشش سرد نآرق رد تلالض و تیادݠه‬ ‫اگر فردی خود از جاده منحرف شد و یب‌راهه را در پیش گرفت‪ ،‬مسئولیت آن تهنا‬ ‫ّ‬ ‫َ‬ ‫َ ّ ْ ُ‬ ‫َ‬ ‫لام>؛‪« 5‬خدا‬ ‫‌ دار الس ِ‬ ‫؛‪« 7‬وکساىن که در راه ما کوشیده‌اند‪ ،‬به‬ ‫ ن ج اهد ِ‬ ‫گیرد»‪< ،‬وال ِ ي‬ ‫یقنی آهنا را به راه‌هاى خود هدایت می‌کنمی»‪.‬مگر آنان که میل و رغبت به‌سوی‬ ‫پروردگار نداشته‪ ،‬از طر یق حق بیزارند و امیان به آیات و به رسوالن و به روز جزا‬ ‫منی‌آورند مشمول این آیۀ شر یفه خواهند شد‪:‬‬ ‫أَ‬ ‫نَّ َّ ذ َ ُ ؤْ نُ نَ آ ت َّ َ ْ ُ َّ‬ ‫ الل ُه َو َل ُه ْم َع ٌ‬ ‫ ذا ِل ي ٌم>؛‬ ‫‪8‬‬ ‫ب‬ ‫لا ه ِد ي ِهم‬ ‫ا الل ِه ي‬ ‫؛‬ ‫‪1‬‬ ‫اكر ِ‬ ‫ا ِ‬ ‫؛‬ ‫؛‬ ‫< ي ا يّ ها ال ي نَ َم ن ِإ‬ ‫اى‌کســانى کــه ایمــان آورده‌ایــد‪ ،‬اگرازخــدا پــروا داریــد‪ ،‬بــراى شــما[نیروى‌]‬ ‫تشــخیص[حق ازباط ـل‌] قــرار مى‌دهــد‪.‬‬ ‫‪.1‬سوره انسان‪ ،‬آیه ‪3‬‬ ‫‪.2‬سوره احزاب‪ ،‬آیه ‪36‬‬ ‫‪.3‬سوره صف‪ ،‬آیه ‪7‬‬ ‫‪.4‬سوره انفال‪ ،‬آیه ‪29‬‬ ‫بنابراین انتخاب راه خوب یا بد از اول در اختیار خود ما است و این حقیقت را‬ ‫وجدان هر انساین قبول دارد‪.‬‬ ‫‪.2‬قرآن از طرفی زنا را گناه نابخشودنی می‌داند و از طرفی می‌گوید توبه کنید؟‬ ‫آیا این مسأله با توبه سازگاری دارد؟‬ ‫مهانگونه که بیان شد خداوند متعال انسان را موجودی خمتار آفر یده است‪.‬مهنی‬ ‫انسان خمتار ممکن است دچار گناه و اشتباه شود‪.‬در آیات متعدد‪ ،‬قرآن افراد را‬ ‫‪101‬‬ ‫دعوت به توبه از گناهان کرده است‪.‬توبه به معنای بازگشت بنده به‌سوی خداوند‬ ‫مشش سرد نآرق رد تلالض و تیادݠه‬ ‫‪1‬‬ ‫است‪.‬‬ ‫اما اینکه در قرآن بیان می‌شود خداوند مهه گناهان را می‌خبشد‪ ،‬آیا این خبشش‬ ‫اهلی شامل هر گناهی می‌شود‪.‬‬ ‫به عبارت دیگر اگر خداوند متعال با توبه‌ای که با اختیار انسان اجنام می‌شود‪ ،‬او‬ ‫َّ ن َ َ ْ ُ َّ َ ن َ ةً أَ ْ ُ ْ َ ةً َ َّ ن َ ةُ َ َ ْ َ َّ‬ ‫ا ن ِك ُحها ِإ لا ‬ ‫؛‪« 2‬مرد زناکار جز با زن زناکار یا مشرک ازدواج منی‌کند؛ و زن زناکار را‪،‬‬ ‫جز مرد زناکار یا مشرک‪ ،‬به ازدواج خود درمنی‌آورد» چگونه با توبه سازگار است‪.‬‬ ‫در پاسخ این پرسش الزم است به چند نکته توجه شود‪.‬برای خبشش گناهان‪،‬‬ ‫راه‌هــای خمتلیف وجود دارد که در قرآن کر می به آهنا اشــاره شده است‪.‬اما موضوع‬ ‫برخی از آهنا با دیگری متفاوت است که نیاز به بــرریس دارد‪.‬برخی از راه‌هــای‬ ‫‪-‬‬ ‫خبشش گناهان در قرآن به شرح ز یر است‪:‬‬ ‫توبه‪ :‬اولنی و مهم‌تر ین راه خبشش گناهان‪‌،‬توبه است‪.‬خداوند در قرآن مهه‬ ‫مردم را به توبه دعوت کرده‪ ،‬و ضمانت می‌کند اگر کسی توبه کند‪ ،‬هر نوع‬ ‫ح تــاج اللغة و صحاح العربية‪ ،‬ص‪209‬؛ ابن‌منظور ‪،‬‬ ‫‪.1‬اسماعیل بن حماد‪ ،‬الجوهری‪ ،‬الصحا ‌‬ ‫محمدبن مکرم‪ ،‬لسان العرب‪ ،‬ص‪76‬‬ ‫‪.2‬سوره نور‪ ،‬آیه ‪3‬‬ ‫َّ أَ ُ َ َ‬ ‫َّ َ‬ ‫وا على أ‏ ْن ُف سه ْم َت ْ َ ُ‬ ‫ُق ْ‬ ‫وا م نْ َر ْح َم ِ ة الل ِه ِإ نّ ‬ ‫لا ق ن ط ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ نَ ْس َر ف ‬ ‫َ ذ‬ ‫گناهی را بیامرزد‪ < :‬ل ی ا ِع ب ِادی ال ی‬ ‫َّ َ َ غْ ف ُ ذُّ نُ َ َ ً نَّ ُ ُ َ ْ غَ فُ ُ َّ‬ ‫ح م>؛‪ 1‬بگو‪« :‬ای بندگان من که بر خود‬ ‫و ج یم عا ِإ ه هو ال ور الر ی‬ ‫الله ی ِ ر ال ب‬ ‫اسراف و سمت کرده‌اید! از رمحت خداوند نومید نشو ید که خدا مهه گناهان‬ ‫را می‌آمرزد‪ ،‬ز یرا او بسیار آمرزنده و مهربان است»‪.‬‬ ‫اجنــام حسنات‪ :‬یکی دیگر از راه‌ه ــای خبشش گناهان‪ ،‬اجنــام عــبــادات و‬ ‫‪-‬‬ ‫کارهای نیک و پسندیده اســت‪.‬یعین اجنــام دادن کارهای خوب جدای‬ ‫ایـن‌کــه ثــواب خمصوص بــه خــود را دارد‪ ،‬موجب خبشش و حمــو گناهان‬ ‫‪102‬‬ ‫نَّ ْ َ َ ن ت ُ ذْ ْ َ َّ‬ ‫ الس ّی ئ ت‬ ‫ا >؛ «به درسیت که‬ ‫ا ی ِه ب ن ِ‬ ‫ با تاکیدات متعدد عظمت این گناه آشکار را‬ ‫؛ «هر یک از زن و مرد زناکار را صد تازیانه‬ ‫ِ‬ ‫ ذا ه‬ ‫ال ِ ِر و ل ی هد ع ب‬ ‫محبت کاذب) نسبت به آن دو شما را از اجراى حکم الهى مانع شود‪،‬‬ ‫بزنید و نباید رأفت (و ّ‬ ‫اگر به خدا و روز جزا ایمان دارید! و باید گروهى از مؤمنان مجازاتشان را مشاهده کنند»‪(.‬سوره‬ ‫نور‪ ،‬آیه‪)2‬‬ ‫زناکار را تهنا با زن زناکار ‪ ،‬و برعکس‪ ،‬صحیح می‌داند‪.‬چرا که این عمل شنیع‬ ‫فحشا به قدری آلودگی دارد که دامن اجتماع را نیز آلودگی می‌کند‪.‬پس عاملنی‬ ‫این عمل اختصاص به یکدیگر دارند و نه به مومنان!‬ ‫‪106‬‬ ‫بر مدار نور‬ ‫سایر کتب آسمانی انبیاء الهی در قرآن‬ ‫درس هفتم‬ ‫‪ƛ‬اهداف درس‬ ‫‪1.‬برریس تفاوت قرآن با سایر کتب آمساین‬ ‫‪2.‬شناخت واقعیت حتریف کتب آمساین‬ ‫‪3.‬تبینی حتریف و انواع آن در تورات و اجنیل‬ ‫‡درآمد‬ ‫خداوند متعال برای هدایت نوع بشر کتاب‌های آمساین متعددی فرستاده است‪.‬‬ ‫از مجله صحف ابراهمی و نوح؟ع؟‪ ،‬تورات‪ ،‬اجنیل‪.‬‬ ‫جامع و کامل و خا مت مهه کتاب‌های آمســاین‪ ،‬قرآن کر می است‪.‬اگر این کتاب‌ها‬ ‫نازل منی‌شد‪ ،‬انسان در مسیر خداشنایس و عبادت پروردگار گرفتار خطا می‌شد‬ ‫و از اصول تقوا و اخالق و تربیت‪ ،‬و قواننی اجتماعی مورد نیازش دور می‌ماند‪.‬‬ ‫این کتب آمساین مهچون باران رمحیت بر صفحه دل‌ها فرو ر خیت و بذرهای تقوا و‬ ‫اخالق و علم و حمکت را در هناد انسان‌ها پرورش داد و شکوفا ساخت‪:‬‬ ‫ْ َ ّ َ ْ ُ ْ نُ َ ُ ٌ آ‬ ‫َ‬ ‫أُ‬ ‫َّ‬ ‫و ك ّل َم َن ِب الل ِه‬ ‫ول ب َما نْ ز َل إ ل يْ ِه ِم ن ر ب ِه والم ؤ ِم ن‬ ‫آ َ َ َّ ُ ُ‬ ‫أَ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫...‬؛‬ ‫ا ك ِ ِه وك بِ ِه ورس ِل ِه ل‬ ‫ومل ِ‬ ‫پیامبــر‪ ،‬بــه آنچــه از ســوی پــروردگارش بــر او نازل شــده‪ ،‬ایمان آورده اســت‪.‬‬ ‫و همــه مؤمنان(نیــز)‪ ،‬بــه خــدا و فرشــتگان او و کتاب‌هــا و فرســتادگانش‪،‬‬ ‫ایمــان آورده‌انــد؛(و می‌گوینــد‪ ):‬مــا درمیــان هیــچ یــک از پیامبــران او‪ ،‬فــرق‬ ‫نمی‌گذاریــم (و بــه همــه ایمــان داریــم)‪.‬‬ ‫هر چند بر اثر گذشت زمان و دخالت جاهالن و نااهالن‪ ،‬بسیاری از کتب آمساین‪،‬‬ ‫مورد حتر یف قرار گرفته‪ ،‬و با افکار نادرسیت آمیخته شده‌اند‪ ،‬اما به استناد شواهد‬ ‫‪.1‬سوره بقره‪ ،‬آیه ‪285‬‬ ‫عقیل‪ ،‬نقیل و تار خیی‪ ،‬قــرآن کر می بــدون دستبرد و حتر یف بایق مانده‪ ،‬و مهچون‬ ‫آفتایب در مهه اعصار و قرون می‌درخشد و دل‌ها را روشن می‌سازد‪:‬‬ ‫َُ‬ ‫َّ ُ َ ن تَّ َ َ ضْ‬ ‫ْ‬ ‫قَ ْ َ َ ُ ْ َ َّ‬ ‫ الل ِه نُ ٌور َو ِك تَ ٌ‬ ‫َو نا ه‬ ‫ا ُم بِ ي نٌ ‪.‬يَ ه ِد ي بِ ِه الله م ِ ا ب ع ِر‬ ‫ب‬ ‫...‬؛‬ ‫س ب ل السل ِ‬ ‫از ســوی خــدا نــور و کتــاب آشــکاری به‌ســوی شــما آمــد‪.‬خداونــد بــه برکــت‬ ‫آن‪ ،‬کســانی کــه از خشــنودی او پیــروی می‌کننــد را‪ ،‬بــه را ‌ههــای ســامت (و‬ ‫ســعادت) هدایــت می‌کنــد‪.‬‬ ‫‪110‬‬ ‫بر مدار نور‬ ‫ب آسمانی برتری دارد؟‬ ‫‪.1‬چرا قرآن کریم بر سایر کت ‌‬ ‫کتاب‌هاى آمساىن در مسائل اصوىل با یکدیگر مهاهنگى داشته‪ ،‬و در ىپ تربیت‬ ‫و تکامل انسانند‪ ،‬وىل در مسائل دیگر به فراخور تکامل تدر جیى و پله پله بشر ‪،‬‬ ‫باهم تفاوت‌هاىی دارند‪.‬خداوند متعال مى‌فرماید‪:‬‬ ‫ـ ‬ ‫الح ّق ُم َص ِّد ق ًـا ِلما بَ ي نَ َي َد ي ِه ِم نَ ِ ت‬ ‫ـ َ‬ ‫ا ا َل ي َك ِ ت َ‬ ‫َ‬ ‫...‬؛‬ ‫بهــاى‬‫کتــاب ‪-‬قــرآن‪ -‬را بــه حــق بــر تــو فــرو فرســتادیم‪ ،‬در حالیکــه کتا ‌‬ ‫پیشــین را تصدیــق مى‌کنــد و حافــظ و نگاهبــان آنهاســت‪.‬‬ ‫‪-‬‬ ‫برخى از مهمتر ین وجوه تفاوت قرآن با کتاب تورات و اجنیل عبارتند از ‪:‬‬ ‫قرآن کر می داراى دو نزول دفعی (یکباره) و تدر جیی (در طول ‪ 23‬سال)‪ ،‬از‬ ‫جانب خداوند بر قلب پاک پیامبراکرم؟ص؟‪ ،‬و برحسب شرایط و حوادث‬ ‫و نیازها طى ‪ 23‬سال فرو فرستاده شده است‪ ،‬اما تورات و اجنیل فقط یک‬ ‫‪-‬‬ ‫‪3‬‬ ‫نزول(دفعى) داشته‌اند‪.‬‬ ‫قرآن موجود در دست ما‪ ،‬مهان قرآن اصىل و کالم خداست که بر پیامبر‬ ‫‪.1‬سوره مائده‪ ،‬آیات ‪16-15‬‬ ‫‪.2‬سوره مائده‪ ،‬آیه ‪48‬‬ ‫‪.3‬ناصر ‪ ،‬مكارم شيرازى‪ ،‬تفسير نمونه‪ ،‬ج ‪ ،4‬ص ‪401‬‬ ‫گران قدر ؟ص؟ نازل و ز یر نظر آن حضرت مجع آورى شده‪ 1‬و به‌صورت کتاب‬ ‫درآمــده و بدون کم و ز یاد به دست ما رسیده است‪ ،‬ز یرا نگهباىن از آن را‬ ‫خود خداوند متعال به عهده گرفته است‪:2‬‬ ‫و >؛‬ ‫‪3‬‬ ‫كر ِوا نّ ا َل ُه َل ِف‬ ‫حـ ظ ن‬ ‫‬ ‫ الك ت َب‬ ‫؛‪ 1‬خداوند بر مؤمنان منت هناد هنگامی که در میان‬ ‫ِم ن ب ل ل ِ ل ٍ‬ ‫آهنا‪ ،‬پیامبری از خودشان برانگیخت؛ که آیات او را بر آهنا خبواند‪ ،‬و آهنا را‬ ‫پاک کند و کتاب و حمکت به آنان بیاموزد؛ درصور یت که پیش از آن‪ ،‬در‬ ‫گمراهی آشکاری بودند‪.‬‬ ‫َ ْ ْ فَ ْ أَ ُ‬ ‫َ َ أَ ْ َ ْ نَ نْ قَ ْ َ َّ َ ً نُ‬ ‫اس لوا ‬ ‫ ي ل ي ِهم ‬ ‫وح ِإ‬ ‫٭ َتقلیدزداىی و حتقیق پرورى‪< :‬وما رسل ا ِم ب ِلك ِإ ل ِ‬ ‫ا ر ج الا ِ‬ ‫أ ْ َ ّذ ْ نْ ُ نْ تُ ْ َ تَ َ‬ ‫ا ْعل ُم نَو >؛‪ 2‬و پیش از تو‪ ،‬جز مرداین که به آهنا وحی‬ ‫ ال ك ِر ِإ ك م ل‬ ‫ هل ِ‬ ‫‪112‬‬ ‫می‌کرد می را‪ ،‬نفرستاد می! اگر منی‌دانید‪ ،‬از آ گاهان بپرسید (تا تعجب نکنید از‬ ‫بر مدار نور‬ ‫اینکه پیامبر اسالم از میان مهنی مردان برانگیخته شده است)!‬ ‫َ ْ ُ ْ َ فْ َ نْ ُ َ ْ َ ئ ذ فَ قَ ْ َ َ ُ َ ذ َ ْ‬ ‫ ال فَ ْو زُ‬‫٭پندارسوزى و دانش ســازى‪< :‬م ن ي صر ع ه ي وم ِ ٍ د ر ِحمه و ِلك‬ ‫ْ‬ ‫ال ُم بِ ي نُ >؛‪ 3‬آن کس که در آن روز ‪ ،‬جمــازات اهلی به او نرسد‪ ،‬خداوند او را‬ ‫مشمول رمحت خو یش ساخته؛ و این مهان پیروزی آشکار است‪.‬‬ ‫‪-‬‬ ‫استوار است‪.‬‬ ‫قــرآن‪ ،‬با نگرىش واقــع بینانه به حقیقت وجــود انسان و منطبق بر فطرت‬ ‫او‪ ،‬بــه دور از اف ــراط و تفر یط اه ــداف زنــدگــى او را در یــک طبقه بندى‬ ‫منظم مقدماىت‪ ،‬متوسط‪ ،‬عاىل و هناىی‪ ،‬سامان و انتظام می‌خبشد‪ ،‬تا متام‬ ‫ِ‬ ‫استعدادهاى ذاىت او پرورش یافته‪ ،‬خاستگاه‌هاى وجودى او به شیوه اى‬ ‫معتدل و مهاهنگ ارضا گردد‪.‬بر مهنی اساس‪:‬‬ ‫٭دن ــی ــاپ ــرس ــى و دل س ــپ ــردگ ــى ب ــه آن را مـــــورد نــکــوهــش قـــــرار داده‪:‬‬ ‫وا ْع َل ُم نَ‬ ‫َ َ َ ذ ْ َ َ ةُ ُّ نْ َ َّ َ ْ ٌ َ َ ٌ نَّ َّ َ ْ آ خ َ ةَ َ َ ْ َ َ َ نُ َ ْ َ‬ ‫ك نُا َ‬ ‫‪4‬‬ ‫و >؛‬ ‫ي‬ ‫؛‪ 1‬بگو‪« :‬چه کسی‬ ‫الد ي ا ِالص ي وم ال ِ ي ام ِ‬ ‫ز ینت‌های اهلی را که برای بندگان خود آفر یده‪ ،‬و روزی‌هــای پاکیزه را حرام‬ ‫کرده است؟!» بگو‪« :‬ایهنا در زندگی دنیا‪ ،‬برای کساین است که امیان آورده‌اند؛‬ ‫‪113‬‬ ‫(اگر چه دیگران نیز با آهنا مشارکت دارنــد؛ ویل) در قیامت‪ ،‬خالص (برای‬ ‫مؤمنان) خواهد بود»‪.‬این گونه آیات (خود) را برای کساین که آ گاهند‪ ،‬شرح‬ ‫متفه سرد نآرق رد یهلا ءایبنا ینامسآ بتک ریاس‬ ‫‪-‬‬ ‫می‌دهمی!‬ ‫قرآن‪ ،‬از اختالف و تناقض پیراسته است‪ ،‬در حاىل که تورات و اجنیل نه‬ ‫تهنا‪ ،‬هیچ یک از این و یژگى‌ها را ندارند‪ ،‬بلکه حمتواى آن دو آمیخته با‬ ‫خرافات و نسبت‌هاى ناروا به پیامبران اهلى است‪.‬‬ ‫به عنوان منونه تورات‪ ،‬گوساله سازى و دعوت به بت پرسىت را به هارون‪ ،‬وز یر و‬ ‫جانشنی موىس؟ع؟ نسبت می‌دهد‪ ،2‬حال آنکه شخصى از بىن اسرائیل به نام‬ ‫سامرى اقدام به چننی کارى کرد و قرآن‪ ،‬دامان این دو رهبر و پیامبر اهلى(موىس و‬ ‫‪3‬‬ ‫هارون) را از هرگونه آلودگى به شرک و بت پرسىت پاک می‌داند‪.‬‬ ‫یا قرآن‪ ،‬سلیمان؟ع؟ را پیامبرى بزرگ با علم سرشار و تقواى بسیار می‌داند که با‬ ‫داشنت حکومت عظمی‪ ،‬هرگز اسیر مقام و مال نشد‪ ،‬و‪ ،...‬اما تورات‪ ،‬در زمینه‌هاى‬ ‫گوناگون بدتر ین نسبت‌ها را به او می‌دهد که نقل آهنا شرم آور است‪.‬‬ ‫و یا اجنیل به خداوند سبحان نسبت جتسم داده و می‌گو ید‪ :‬خدا به‌صورت انسان‬ ‫‪.1‬سوره اعراف‪ ،‬آیه ‪32‬‬ ‫ْ‬ ‫‪.2‬تورات‪ِ ،‬سفر خروج‪ ،‬فصل ‪32‬‬ ‫‪.3‬ناصر ‪ ،‬مکارم شیرازی‪ ،‬تفسير نمونه‪ ،‬ج ‪ ،6‬ص ‪381 379‬‬ ‫َ‬ ‫َ‬‫ْ‬ ‫َ‬ ‫ك ِم ث ِل ِه ش ي ْ ٌء‪>...‬؛‪ 2‬هیچ چیز مهانند‬ ‫جمسم شده و ‪ ،1...‬وىل قرآن می‌فرماید‪< :‬ل ْي َس‬ ‫او نیست‪.‬‬ ‫بنابراین قرآن کر می به عنوان آخر ین کتاب آمساین که بر پیامبر اسالم؟ص؟ نازل شد‪،‬‬ ‫تمکیل کننده شر یعت‌های پیشنی است‪ ،‬و بدهیی است که کتاب‌های آمساین قبل‬ ‫از خود ‪ -‬مانند تــورات‪ ،‬اجنیل‪ ،‬صحف ابراهمی‪ ،‬زبور داوود ‪ -‬را تأیید می‌کند‪ ،‬و‬ ‫تعالمی راستنی آهنا را نور و هداییت از جانب خدا می‌داند‪.‬البته نه آن قسمت از آهنا‬ ‫که مورد حتر یف قرار گرفته است‪.‬‬ ‫‪114‬‬ ‫بر مدار نور‬ ‫‪.2‬درست است که انجیل و تورات تحریف شده‌اند؟ در چه حدی؟‬ ‫

Use Quizgecko on...
Browser
Browser