ҚР-да банктерді ашуды ұйымдастыру ерекшеліктері практика дайыны PDF

**Мерзімі** 02.12.2024 **Тобы** ЭЕА-0923-2 **Бөлімше меңгерушінің қолы** **Тақырыбы: ҚР-да банктерді ашуды ұйымдастыру ерекшеліктері** **Жоспары:** **1.** **Қазақстан Республикасындағы банк жүйесі** **2. Банк ашу үшін заңнамалық негіздер** **3. Банк ашу тәртібі** **4.** **Банк қызметінің ш...

**Мерзімі** 02.12.2024 **Тобы** ЭЕА-0923-2 **Бөлімше меңгерушінің қолы** **Тақырыбы: ҚР-да банктерді ашуды ұйымдастыру ерекшеліктері** **Жоспары:** **1.** **Қазақстан Республикасындағы банк жүйесі** **2. Банк ашу үшін заңнамалық негіздер** **3. Банк ашу тәртібі** **4.** **Банк қызметінің шектеулері мен талаптары** **1.Қазақстан Республикасындағы банк жүйесі.** **Банк жүйесі -- елдің экономикалық және қаржылық тұрақтылығын қамтамасыз ететін маңызды институттардың жиынтығы. Ол қаржы ресурстарын тиімді басқаруға және елдің экономикалық дамуын ынталандыруға бағытталған.** **Банк жүйесінің негізгі функциялары:** - **Қаржылық делдал қызметін атқарады (депозиттер қабылдау, несиелер беру).** - **Елдің төлем жүйесін ұйымдастырады.** - **Экономиканы қаржыландыру және ақша айналымын реттейді.** - **Ақша-несие саясатын жүзеге асырады.** **Қазақстанның банк жүйесі екі деңгейлі жүйе болып табылады:** **I деңгей: Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі** **Ұлттық Банк -- елдің орталық банкі, ол:** - **Ақша-несие саясатын жүргізеді.** - **Ұлттық валютаның тұрақтылығын қамтамасыз етеді.** - **Резервтерді басқарады.** - **Екінші деңгейдегі банктерді реттейді және қадағалайды.** **Ұлттық Банктің негізгі міндеттері:** - **Инфляцияны бақылау.** - **Елдегі қаржылық тұрақтылықты қамтамасыз ету.** - **Мемлекеттік ақша эмиссиясын жүзеге асыру.** **II деңгей: Екінші деңгейдегі банктер (ЕДБ)** **Екінші деңгейдегі банктер:** - **Коммерциялық банктерді, мемлекеттік банктерді, инвестициялық және басқа да мамандандырылған банктерді қамтиды.** - **Тікелей клиенттерге қызмет көрсетеді (жеке және заңды тұлғалар).** - **Ақша нарығында несие және депозит операцияларын жүзеге асырады.** **2. Банк ашу үшін заңнамалық негіздер** Қазақстанда банктерді ашу және олардың қызметін ұйымдастыру \"Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы\" заңмен реттеледі. Бұл заң банктерді құру, лицензиялау, қызметін реттеу және қадағалау тәртібін анықтайды. Негізгі құқықтық құжаттар: - ҚР Конституциясы. - ҚР Азаматтық кодексі. - \"Қазақстан Республикасындағы Ұлттық Банк туралы\" заң. - \"Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы\" заң. **3. Банк ашу тәртібі** Банк ашу -- экономиканың қаржы секторында маңызды орын алатын процесс. Ол қаржылық тұрақтылықты қамтамасыз етуге, қаржылық қызметтердің қолжетімділігін арттыруға, және кәсіпкерлікті дамытуға ықпал етеді. Қазақстан Республикасында банктерді ашу мен олардың қызметін реттеу нақты заңнамалық және нормативтік актілермен қатаң бақыланады. **1. Құрылтайшылардың шешімі** Банк ашу туралы шешім қабылдаған құрылтайшылар келесі міндеттерді орындауы керек: - Банк атауын анықтау. - Құрылтай құжаттарын (жарғы және құрылтай шарты) дайындау. - Банк жарғылық капиталын қалыптастыру. **2. Ұлттық Банктен рұқсат алу** Коммерциялық банк ашу үшін Ұлттық Банктен лицензия алу қажет. Лицензия алу үшін мына құжаттар ұсынылады: - Құрылтай құжаттары. - Банк жарғылық капиталы туралы мәліметтер. - Қызмет жоспары және банктің даму стратегиясы. - Құрылтайшылардың қаржылық жағдайы туралы ақпарат. **3. Жарғылық капиталды қалыптастыру** Банк жарғылық капиталы заңмен бекітілген ең төменгі шектен кем болмауы керек. Қаржы қаражаттарының заңдылығын растау қажет. **4. Банк ретінде мемлекеттік тіркеу** Лицензия алғаннан кейін банк ҚР Әділет министрлігінде заңды тұлға ретінде тіркеледі. **5. Операциялық қызметті бастау** Мемлекеттік тіркеуден өткен соң, банк толыққанды банк қызметтерін көрсетуге кіріседі. 1.Құжаттарды дайындау - Жарғы; - Мемлекеттік тіркеу туралы куәлік; - Қаржылық есептер және бастапқы капиталдың болуы туралы мәліметтер. 2.Ұлттық банкке өтініш беру - Өтініште банк ашудың мақсаты, қаржылық стратегиясы және жоспарланған операциялар көрсетіледі. 3\. Лицензия алу - Ұлттық банк өтінішті қарастырып, лицензия береді немесе бас тарту себебін түсіндіреді. 4.Банк инфрақұрылымын дайындау - Банк бөлімшелері мен кеңселерін дайындау; - IT жүйелерді және қауіпсіздік шараларын орнату; - Қызметкерлерді жалдау және оқыту. 5.Операцияларды бастау - Лицензия алғаннан кейін банк жарнамалық науқан жүргізіп, клиенттермен жұмысын бастайды. **4. Банк қызметінің шектеулері мен талаптары** - Банктің жарғылық капиталы тек ақшалай қаражатпен қалыптастырылуы тиіс. - Банк капиталының ең төменгі мөлшері Ұлттық Банкпен анықталады. - Банк операцияларының заңдылығын қадағалау үшін қаржылық есептілікті уақтылы тапсыру міндетті. **Банк ашу кезінде ескерілетін негізгі ерекшеліктер** - Тәуекелді бағалау: Банктер қаржы нарығындағы өзгерістерге өте сезімтал, сондықтан нарықтық тәуекелдерді алдын ала талдау маңызды. - Капиталдың жеткіліктілігі: ҚР Ұлттық Банкі капитал жеткіліктілігіне қатаң талаптар қояды. - Қаржылық қадағалау: Банк қызметі қатаң түрде ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігінің бақылауында болады. - Инновациялар: Банктер цифрлық қызметтерді дамытуға ерекше назар аударуы тиіс. **Банктердің ұйымдастырушылық құрылымы** *Басқарма:* Банктің ағымдағы қызметін басқарады. *Директорлар кеңесі:* Банк стратегиясын анықтайды және басқарманы бақылайды. *Аудиторлық комитет:* Қаржылық есептіліктің дұрыстығын тексереді. **1.Тапсырма** **Тапсырма сұрақтары:** 1\. Банктерді ашу үшін қандай заңнамалық талаптарды орындау қажет? 2\. Ұлттық Банктен лицензия алу үшін қандай құжаттар қажет? 3\. Ұлттық Банк банк қызметін қалай бақылайды және реттейді? 4\. Банк ашу кезінде құрылтайшылар қандай тәуекелдерді ескеруі тиіс? 5.«Қазақстандағы банк жүйесінің даму перспективалары» тақырыбында жазу **Қосымша тапсырмалар:** 1.ҚР банк жүйесінің қазіргі жағдайы туралы статистиканы талдаңыз (Ұлттық банк сайтынан немесе басқа дереккөздерден). 2.Өз банкіңіздің атын, логотипін, және негізгі қызмет бағыттарын ойлап табыңыз. Банк ашу стратегиясын жасап, презентация дайындаңыз. **2.Тапсырма** 1-тапсырма: Коммерциялық банк ашуға қажетті құжаттардың тізімін жасаңыз. Әр құжаттың мақсатын түсіндіріңіз. 2-тапсырма: Төмендегі жағдайды талдаңыз: Бір топ инвесторлар банк ашуды жоспарлап отыр. Олардың бастапқы капиталы жеткілікті, бірақ тәжірибесі жоқ. Олар қандай қиындықтарға тап болуы мүмкін? Бұл жағдайда қандай шешімдер ұсынар едіңіз? 3-тапсырма: ҚР заңнамасына сәйкес, банк жарғысының мазмұнын құрастырыңыз. Жарғының негізгі бөлімдерін атаңыз. **3.Тест тапсырмалары** Қазақстанның банк жүйесі қанша деңгейден тұрады? A\) 1 деңгей B\) 2 деңгей C\) 3 деңгей D\) 4 деңгей Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкінің негізгі міндеті қандай? A\) Тек коммерциялық банктерге қызмет көрсету B\) Мемлекеттік ақша эмиссиясын жүзеге асыру C\) Тек ақша нарығын реттеу D\) Коммерциялық банктердің пайдасын арттыру Қазақстан Республикасының банктері мен банк қызметін реттейтін негізгі заң қандай? A\) ҚР Конституциясы B\) «Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы» заң C\) «Қазақстан Республикасындағы Ұлттық Банк туралы» заң D\) ҚР Азаматтық кодексі Банк ашу үшін құрылтайшылар қандай құжатты дайындауы тиіс? A\) Жарғы және құрылтай шарты B\) Қаржылық есеп беру C\) Банктің жарғылық капиталы туралы ақпарат D\) Барлық жауаптар дұрыс Банк ашу үшін Ұлттық Банкке қандай құжаттарды тапсыру қажет? A\) Құрылтай құжаттары, жарғылық капитал туралы мәліметтер, қызмет жоспары B\) Тек құрылтай құжаттары C\) Жарғы мен қаржылық есептер ғана D\) Қызметкерлер тізімі Қазақстанда банк ашу үшін ең төменгі жарғылық капитал қандай? A\) 1 миллион теңге B\) 5 миллион теңге C\) Ұлттық Банк тарапынан белгіленеді D\) 10 миллион теңге Банк қызметінің шектеулері туралы қайсысы дұрыс? A\) Банк капиталы тек ақшалай қаражатпен қалыптастырылады B\) Банк капиталы тек жылжымайтын мүлікпен қалыптастырылады C\) Банктің қызметі тек Қазақстанда шектеледі D\) Банк капиталы ешқандай талапқа сай болмауы мүмкін Ұлттық Банк банк ашуға беретін лицензия не үшін қажет? A\) Коммерциялық банктердің жұмысына бақылау жасау B\) Банктің заңды тұлға ретінде тіркелуі C\) Банктің қызметін реттеу және қаржылық тұрақтылығын қамтамасыз ету D\) Қаржы есептерін әзірлеу Банк ашқаннан кейін қандай шаралар қабылдануы керек? A\) Банк инфрақұрылымын дайындау, қызметкерлерді жалдау B\) Тек жарғылық капиталды толтыру C\) Қаржылық есептілікті ұсыну D\) Банктің атауын өзгерту Банк ашу үшін лицензия алу кезінде қандай ақпарат талап етіледі? A\) Құрылтайшылардың қаржылық жағдайы туралы ақпарат B\) Банктің барлық қызметкерлерінің тізімі C\) Банктің жарғылық капиталының нақты мөлшері ғана D\) Банктің қызмет көрсету бағасы **Жауаптар:** B\) 2 деңгей B\) Мемлекеттік ақша эмиссиясын жүзеге асыру B\) «Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы» заң D\) Барлық жауаптар дұрыс A\) Құрылтай құжаттары, жарғылық капитал туралы мәліметтер, қызмет жоспары C\) Ұлттық Банк тарапынан белгіленеді A\) Банк капиталы тек ақшалай қаражатпен қалыптастырылады C\) Банктің қызметін реттеу және қаржылық тұрақтылығын қамтамасыз ету A\) Банк инфрақұрылымын дайындау, қызметкерлерді жалдау A\) Құрылтайшылардың қаржылық жағдайы туралы ақпарат **4-тапсырма:Тарсия әдісі** арқылы өткен тақырыптарға шолу жасаймыз.Студенттер берілген фигураларды құрастыру керек.Фигурада сұрақтар мен жауаптар берілген. WhatsApp Image 2024-11-28 at 14.26.49 **Пайдаланылған әдебиеттер:** 1.Ф.С.Сейдахметова Қазіргі заманғы бухгалтерлік есеп. -Алматы, 2000; 2.В.П.Проскурина Бухгалтерлік есеп басынан бастап балансқа дейін, Алматы: LEM баспасы, 2010; 3.Р.С.Әбдішүкіров, Б.С.Мырзалиев Бухгалтерлік есеп. --Алматы:Нұр-пресс баспасы, 2011; 4.В.Л.Назарова, М.С.Жапбарханова Бухгалтерлік есеп. -- Алматы: Алматыкітап баспасы, 2012; 5.Е.О.Нұрпейісов Ұйымдардағы бухгалтерлік есеп. --Алматы: LEM баспасы, 2009; 6.Б.С.Мырзалиев, Сәтмырзаев А.А., Әбдішүкіров Р.С. Бухгалтерлік есеп теориясы және тәжірибесі. --Алматы: Экономика, 2008 ж. **Пән оқытушы:** Байдуллақызы Ақмарал