સ્વાધ્યાય પ્રશ્નો.
Understand the Problem
આ પ્રશ્ન ગુજરાત માધ્યમિક અને ઉચ્ચતર માધ્યમિક શિક્ષણ બોર્ડ (GSEB), ગુજરાતના ધોરણ 10 વિજ્ઞાનના પાઠયપુસ્તકમાંથી લેવામાં આવ્યો છે. આમાં એસિડ, બેઈઝ અને ક્ષાર વિશેના પ્રશ્નો છે.
Answer
ઉપરના જવાબો તપાસો.
એક દ્રાવણ લાલ લિટમસને ભૂરું બનાવે છે તેની pH લગભગ 10 હશે. એક દ્રાવણ ઈંડાના પીસેલા કવચ (કોષો) સાથે પ્રક્રિયા કરી વાયુ ઉત્પન્ન કરે છે, જે ચૂનાના પાણીને દૂધિયું બનાવે છે તો દ્રાવણ HCl ધરાવે છે. 10 mL NaOH ના દ્રાવણનું 8 mL આપેલ HCl ના દ્રાવણ વડે સંપૂર્ણ તટસ્થીકરણ થાય છે. જો આપણે તે જ NaOH નું 20 mL દ્રાવણ લઈએ, તો તેને તટસ્થ કરવા માટે HCI ના દ્રાવણ (પહેલા હતું તે જ દ્રાવણ)ની જરૂરી માત્રા 16 mL. અપચાના ઉપચાર માટે નીચેના પૈકી એન્ટાસિડ (પ્રતિએસિડ) પ્રકારની દવાઓનો ઉપયોગ થાય છે. આલ્કોહોલ અને ગ્લુકોઝ જેવા સંયોજનો હાઈડ્રોજન ધરાવે છે, પરંતુ તેઓ એસિડની માફક વર્ગીકૃત થતા નથી તે સાબિત કરવા માટે પ્રવૃત્તિ માટે કૃપા કરીને તમારા શિક્ષકનો સંપર્ક કરો. નિસ્યંદિત પાણીમાં આયનોની ગેરહાજરીને કારણે વિદ્યુતનું વહન થતું નથી, જ્યારે વરસાદી પાણીમાં દ્રાવ્ય આયનોની હાજરીને કારણે વિદ્યુતનું વહન થાય છે. એસિડ પાણીની ગેરહાજરીમાં એસિડિક વર્તણૂક દર્શાવતા નથી કારણ કે પાણીની હાજરીમાં જ એસિડ H+ આયનો ઉત્પન્ન કરે છે. પાંચ દ્રાવણો A, B, C, D અને E ને સાર્વત્રિક સૂચક દ્વારા તપાસતાં અનુક્રમે 4, 1, 11, 7 અને 9 pH દર્શાવે છે તો પ્રબળ એસિડિક દ્રાવણ B છે. pH નાં મૂલ્યોને હાઈડ્રોજન આયનની સાંદ્રતાના ચડતા ક્રમમાં ગોઠવવા કૃપા કરીને તમારા શિક્ષકનો સંપર્ક કરો. કસનળી A માં અતિ તીવ્ર ઉભરા મળે છે, કારણ કે હાઈડ્રોક્લોરિક એસિડ (HCl) એ એસિટિક એસિડ (CH3COOH) કરતાં વધુ મજબૂત એસિડ છે. જો તાજા દૂધનું દહીંમાં રૂપાંતર થાય, તો તેની pH ઘટશે કારણ કે દહીં એસિડિક છે. પ્લાસ્ટર ઓફ પેરિસને ભેજયુક્ત પાત્રમાં સંગૃહીત કરવું જોઈએ કારણ કે તે પાણીને શોષીને સખત સમૂહ બનાવે છે. તટસ્થીકરણ પ્રક્રિયા એ એસિડ અને બેઇઝ વચ્ચેની પ્રતિક્રિયા છે, જે મીઠું અને પાણી બનાવે છે. ઉદાહરણ તરીકે, HCl + NaOH -> NaCl + H2O. ધોવાનો સોડા અને બેકિંગ સોડાના બે મહત્ત્વના ઉપયોગો માટે કૃપા કરીને તમારા શિક્ષકનો સંપર્ક કરો.
Answer for screen readers
એક દ્રાવણ લાલ લિટમસને ભૂરું બનાવે છે તેની pH લગભગ 10 હશે. એક દ્રાવણ ઈંડાના પીસેલા કવચ (કોષો) સાથે પ્રક્રિયા કરી વાયુ ઉત્પન્ન કરે છે, જે ચૂનાના પાણીને દૂધિયું બનાવે છે તો દ્રાવણ HCl ધરાવે છે. 10 mL NaOH ના દ્રાવણનું 8 mL આપેલ HCl ના દ્રાવણ વડે સંપૂર્ણ તટસ્થીકરણ થાય છે. જો આપણે તે જ NaOH નું 20 mL દ્રાવણ લઈએ, તો તેને તટસ્થ કરવા માટે HCI ના દ્રાવણ (પહેલા હતું તે જ દ્રાવણ)ની જરૂરી માત્રા 16 mL. અપચાના ઉપચાર માટે નીચેના પૈકી એન્ટાસિડ (પ્રતિએસિડ) પ્રકારની દવાઓનો ઉપયોગ થાય છે. આલ્કોહોલ અને ગ્લુકોઝ જેવા સંયોજનો હાઈડ્રોજન ધરાવે છે, પરંતુ તેઓ એસિડની માફક વર્ગીકૃત થતા નથી તે સાબિત કરવા માટે પ્રવૃત્તિ માટે કૃપા કરીને તમારા શિક્ષકનો સંપર્ક કરો. નિસ્યંદિત પાણીમાં આયનોની ગેરહાજરીને કારણે વિદ્યુતનું વહન થતું નથી, જ્યારે વરસાદી પાણીમાં દ્રાવ્ય આયનોની હાજરીને કારણે વિદ્યુતનું વહન થાય છે. એસિડ પાણીની ગેરહાજરીમાં એસિડિક વર્તણૂક દર્શાવતા નથી કારણ કે પાણીની હાજરીમાં જ એસિડ H+ આયનો ઉત્પન્ન કરે છે. પાંચ દ્રાવણો A, B, C, D અને E ને સાર્વત્રિક સૂચક દ્વારા તપાસતાં અનુક્રમે 4, 1, 11, 7 અને 9 pH દર્શાવે છે તો પ્રબળ એસિડિક દ્રાવણ B છે. pH નાં મૂલ્યોને હાઈડ્રોજન આયનની સાંદ્રતાના ચડતા ક્રમમાં ગોઠવવા કૃપા કરીને તમારા શિક્ષકનો સંપર્ક કરો. કસનળી A માં અતિ તીવ્ર ઉભરા મળે છે, કારણ કે હાઈડ્રોક્લોરિક એસિડ (HCl) એ એસિટિક એસિડ (CH3COOH) કરતાં વધુ મજબૂત એસિડ છે. જો તાજા દૂધનું દહીંમાં રૂપાંતર થાય, તો તેની pH ઘટશે કારણ કે દહીં એસિડિક છે. પ્લાસ્ટર ઓફ પેરિસને ભેજયુક્ત પાત્રમાં સંગૃહીત કરવું જોઈએ કારણ કે તે પાણીને શોષીને સખત સમૂહ બનાવે છે. તટસ્થીકરણ પ્રક્રિયા એ એસિડ અને બેઇઝ વચ્ચેની પ્રતિક્રિયા છે, જે મીઠું અને પાણી બનાવે છે. ઉદાહરણ તરીકે, HCl + NaOH -> NaCl + H2O. ધોવાનો સોડા અને બેકિંગ સોડાના બે મહત્ત્વના ઉપયોગો માટે કૃપા કરીને તમારા શિક્ષકનો સંપર્ક કરો.
More Information
કેટલાક જવાબો માટે વિગતવાર સમજૂતી જરૂરી હોવાથી, કૃપા કરીને તમારા શિક્ષકનો સંપર્ક કરો.
Tips
જવાબો લખતી વખતે જોડણી તપાસો.
AI-generated content may contain errors. Please verify critical information
