Зияты зақымдалған балаларға математика оқыту

Баланың жеке қасиеттері мен мүмкіндіктерін ескере отырып, олардың қызығушылықтары мен таныс жағдайларды пайдаланатын математиканы оқытудың тәсілі.

Зияты зақымдалған балалар үшін арнайы мектептерде математиканы оқытудың негізін қалаған, атақты ғалым. Ол математиканы оқытуда дәстүрлі әдістермен қатар, көзбен көруге арналған құралдарды пайдалануды ұсынды.

Н.Ф. Кузьмина-Сыромятникова анықтаған математиканы оқытудың мақсаттары. Олар окушылардың жалпы білім деңгейін көтеру, олардың мінез-құлқын қалыптастыру және практикалық дағдыларын дамыту сияқты мақсаттарға бағытталған.

Балаларда математикалық ұғымдарды қалыптастыру үшін сезім мүшелерімен ақпарат алуға мүмкіндік беретін құралдардың (суреттер, модельдер, заттар, және т.б.) пайдаланылуы.

Математикалық есептерді шешудің әдістемесін дамытуға, оқушылардың өз бетінше жұмыс жасауын ұйымдастыруға бағытталған ғалымның еңбектері.

Математиканы оқытуда оқушылардың практикалық тәжірибесін арттыруға бағытталған оқу іс-әрекеттері, мысалы, заттармен жұмыс жасау, салыстыру, дидактикалық ойындар.

Оқушылардың арифметикалық есептерді шешу дағдыларын дамыту, әр түрлі есептердің мазмұнын түсіндіру және оларды шешуге бағытталған жаңа әдістемелік ұсыныстардың пайда болуы.

Математиканы оқытудың прогрессивті жетілдіру және зерттеулері, соның нәтижесінде оқушыларға арналған жаңартылған оқу құралдары пайда болды.

Қазіргі заманғы математиканы оқыту методтары зінкатталған балалардың қажеттіліктерін ескере отырып, олардың индивидуальдық ерекшеліктерін ескере отырып әзірленді.

Әрбір санның өздігінен сандық сипаттамасы бар екенін түсіну, кӛрнекі - практикалық жұмыстардың маңыздылығын көрсетеді.

Санауда пайдаланылатын ережені меңгеруді қамтиды.

Нӛмірлеуді, қосу мен азайтуды қоса алғанда, математикалық амалдарды орындауды қамтиды.

Нақты физикалық заттармен жұмыс жасау арқылы сандық ұғымды қалыптастыру әдісі.

Заттардың санын санау, топтастыру немесе салыстыру сияқты жиындармен жұмыс істеу әдісі.

Сандардың арасындағы қатынас (мысалы, үлкен/кіші, көп/аз) мен әртүрлі ӛлшем бірліктерін пайдалану бойынша білімді қалыптастыру.

Мыңдық класпен жұмыс істеуді қоса алғанда, сандармен ӛмірлік жағдайларда қолданылатын практикалық жұмыс, ӛқытуды жетілдіру.

Ондық бөлшектер арқылы заттардың бөліктерін және бөлшектермен есептеуді оқыту.

Әртүрлі ӛлшем бірліктерін (мысалы, сантиметр, метр) және олардың арасындағы қатынастарды түсінуді меңгерту.

Арифметикалық есептерін шешуге оқушының өздігінен қабілетін дамыту, кез келген тапсырманы өздігінен орындауға баулу.

Оқушылардың танымдық қабілеттерінің дамуы мен түзетуіне сәйкес, олардың ӛз бетінше іздену, ойлану және білімді жаңа жағдайларға қолдана білу дағдыларын дамытуға бағытталған тапсырмалар.

Оқушылардың танымдық қабілеттерінің дамуы мен түзетуіне сәйкес, тәжірибелік іс-әрекеттерді қолдану арқылы білімді бекітуге және түсінуге бағытталған тапсырмалар. (Мысалы, күрделі емес моделдеу, графикалық жұмыстар, ӛлшеу, дидактикалық ойындар, экскурсиялар).

Оқушылардың математика сабағында алған білімдерін күнделікті ӛмірде немесе еңбек іс-әрекетінде қолдана білу дағдыларын дамыту.

Бастауыш syныптарда математикаға қызығушылықты дамытуға бағытталған әдістер. Дидактикалық ойындар, жаңа жаттығулар, заттық-тәжірибелік іс-әрекеттер қолданылады.

Жоғары syныптарда математика білімдерінің практикалық маңыздылығын түсіндіруге бағытталған әдістер.

Арнайы мектептерде зият зақымдалған балаларға геометрия элементтерін оқыту әдістемесі.

Геометрияны оқытудың мақсаты мен міндеттерін анықтау.

Геометрия білімдерін оқыту мен бақылаудың әртүрлі әдістерін қолдану.

Геометрия білімдерін ӛмірмен және кәсіби еңбекпен байланыстыру.

Арнайы мектептердің оқушыларының білім алу мүмкіндіктерінің әр түрлі болуы.

Бірінші сандық сандар, қосу және азайту амалдары, сондай-ақ 1 тг., 2 тг., 5 тг., 10 тг. сияқты құн өлшемдерімен таныстыру.

20-ға дейінгі нөмірлеуді, 4 арифметикалық амалды, 11-20 сандарының атауларын (жоғары ондықтардың орналасуы туралы түсінікпен), кӛбейту мен бӛлу амалдарын үйретеді. Сонымен қатар, сантиметр мен дециметр, литр, апта, тәулік, сағат т.б. ӛлшем бірліктерімен таныстырады.

100-ге дейінгі нөмірлеуді оқытады, разряд ұғымын енгізеді, екі таңбалы сандардың қосу және азайту әдістерін үйретеді. Кӛбейту мен бӛлу кестесін оқу, ӛлшем бірліктерін зерттеу жалғасады.

1000-ге дейінгі нөмірлеуді, үш разрядтық бірліктерді бӛлуді оқытады. Ұзындық, масса, уақыт ӛлшемдері (километр, миллиметр, грамм, центнер, тонна, секунд т.б.) туралы білім беріледі.

1 000 000-ға дейінгі сандармен жұмыс істейді. Бұл кезеңде сандардың құрылымы және олармен жұмыс істеу әдістері тереңдетіледі. Алдыңғы кезеңдерде алынған білімдер мен дағдылар кеңейтіліп, тереңдетіледі.

Арнайы мектептерде математиканы оқыту барысында оқушылардың білімдерін, дағдыларын және қабілеттерін дамытуға, қоршаған ортаны математикалық түрде талдауға, абстрактілі ойлауды және логикалық қорытынды жасауды дамытуға бағытталған.

Арнайы мектептерде оқыту барысында оқушылардың жеке ерекшеліктерін, зақымдану дәрежесі мен түрін ескеру, оқу материалын жеңілдету, сандық, геометриялық ұғымдарды көрнекі түрде жеткізу, практикалық тапсырмаларды қолдану, материалды әр түрлі формада беру қажет.

Арнайы мектептердегі математика курсы сандар теориясы, арифметика, алгебра, геометрия, тригонометрия, статистика, логика, есептеу және компьютерлік ғылымдар сияқты бӛлімдерден тұрады.

Математика пәні табиғат ғылымдары (физика, химия, биология), техникалық ғылымдар (информатика, инженерлік), қоғамдық ғылымдар (экономика, социология) және өнермен (музыка, архитектура) тығыз байланысты.

Арнайы мектептердегі математика пәнінің оқу бағдарламасы оқушылардың зақымдану дәрежесін, жасын және білім деңгейін ескере отырып, ӛзгертіледі және оқу материалын жеңілдету, кӛрнекіліктерді қолдану, практикалық жаттығуларды кӛбірек беру сияқты ерекшеліктермен ерекшеленеді.

Зияты зақымдалған оқушылардың әр түрлі қабілеттерін ескере отырып, ӛздеріне сәйкес оқу бағдарламаларын жасау қажет.

Арнайы мектептердегі математиканы оқыту барысында оқу материалдарын ӛзекті, кӛрнекі, практикалық және қызықты етіп ұйымдастыру маңызды.

0-ші сынып арнайы мектептерде балаларды оқуға дайындау үшін, математикалық ұғымдарды және дағдыларды дамыту үшін жиі қолданылады.

Арнайы мектептерде математиканы оқытуда дәстүрлі әдістермен қатар, кӛрнекі құралдарды, ойындарды, практикалық жұмыстарды қолдану тиімді.

Оқушылардың заттық іс-әрекеттерді меңгеруі арқылы қалыптасатын ойлау операциялары. Бұл әдістеме 3-9-шы сыныптарда оқушылардың математикалық ұғымдарды меңгеруіне көмектеседі.

Оқушылардың математикалық дағдыларын жүзеге асыруға арналған әртүрлі деңгейлер. әр деңгей мұғалімнің көмегінсіз жүзеге асырыла алатын қызмет деңгейін анықтайды.

Оқу бағдарламасының мазмұны мектептің төменгі және жоғарғы сынып оқушыларының оқу, тәрбиелеу және даму талаптарына сәйкестендірілген.

Оқу материалының мектептің бастауыш, орта және жоғарғы сыныптарда тиімді бөлінуін қамтамасыз ету.

Арифметикалық және геометриялық материалдардың байланыста болуы және бірін-бірі байыта түсуі.

Математикалық заңдылықтардың практикалық қолданысын көрсету, теория мен практиканы байланыстыру.

Оқу үдерісін оқу материалының қолданылу жиілігін ескере отырып ұйымдастыру.

Математикалық есептерді түсіну мен шешу кезінде оқушылардың ойлауын дамыту үшін көрнекі құралдарды пайдаланудың маңыздылығы.

Оқушылардың қызығушылықтарын ояту және олардың математикаға деген қызығушылығын арттыру мақсатында оларды жеке қасиеттері мен мүмкіндіктерін ескере отырып оқыту.

Математикалық ұғымдарды қалыптастыру үшін оқушылардың сезім мүшелері арқылы ақпарат алуына мүмкінді беретін құралдарды (суреттер, модельдер, заттар және т. б.) пайдалану.