Zastosowanie Statystyki w Psychologii

Zastosowanie Statystyki w Psychologii

• Przedstawiono zastosowanie statystyki w psychologii z naciskiem na analizę mediacji i moderacji.
• Analiza mediacji bada, czy zmienna pośrednicząca (M) wyjaśnia związek między zmienną niezależną (X) a zmienną zależną (Y).
• Analiza moderacji bada, czy zmienna moderująca (M) wpływa na siłę lub kierunek relacji między zmienną niezależną (X) a zmienną zależną (Y).

Model Regresji Liniowej

• Podstawowy model, gdzie zmienna X wpływa na zmienną Y.

Model Mediacji

• Zmienna X wpływa na zmienną M, a ta z kolei na zmienną Y.
• Istotny jest związek między X i Y, ale także między X i M oraz M i Y.

Kroki Analizy Mediacji Barona i Kennyego

• Określa się związek między X i Y.
• Określa się związek między X i M.
• Po uwzględnieniu M, sprawdza się, czy zmienia się związek między X i Y.
• Słabszy związek X-Y po uwzględnieniu M wskazuje na mediację (częściową lub całkowitą).

Efekty w Modelu Mediacji

• Efekt X-M: Wpływ zmiennej X na zmienną M.
• Efekt M-Y: Wpływ zmiennej M na zmienną Y.
• Efekt Bezpośredni: Wpływ X na Y niezależnie od M.
• Efekt Pośredni: Wpływ X na Y poprzez M, czyli a * b (lub c – c`).
• Efekt Całkowity: Wpływ X na Y, łącznie z efektem bezpośrednim i pośrednim (c' + ab).

Model Mediacji Seryjnej

• Polega na analizie wielostopniowych efektów pośredniczących, gdzie zmienna X wpływa na M1, a M1 z kolei na M2, które ostatecznie wpływa na zmienną Y.

Model Mediacji Równoległej

• X wpływa na wiele zmiennych pośredniczących równolegle, które z kolei wpływają na Y.

Zaleta i wady modeli mediacyjnych

• Zalety: umożliwiają obserwowanie istotnych związków, proste w przeprowadzeniu, nie wymagają dużych nakładów finansowych.
• Wady: Nie pozwalają wnioskować o przyczynowości, skupiają się na przejściowych zjawiskach, a nie na stałych mechanizmach i mogą nie w pełni odzwierciedlać różnorodności w grupie biorącej udział.

Model Moderacji

• Badania, jak zmienna moderująca(M) wpływa na relacje między zmienną niezależną (X) a zmienną zależną (Y).
• Zmienna X wpływa na Y, a zmienna moderatora (M) modyfikuje ten związek.

Model Moderacji – Simple Slopes

• Badanie relacji między zmiennymi niezależną i zależną w oparciu o określone wartości zmiennej moderującej.
• Umożliwia określenie, jak efekt X na Y zmienia się w zależności od poziomu M.

Programy do analizy (PROCESS macro)

• PROCESS to makro w SPSS, SAS i R dla analizy mediacji i moderacji.
• Pozwala na przeprowadzenie obliczeń i wyznaczenie efektów pośrednich, bezpośrednich etc.

Instalacja PROCESS

• Pobierz makro z [adres www].
• Instalacja w programie SPSS.

Quiz ten bada zastosowanie statystyki w psychologii, koncentrując się na analizie mediacji i moderacji. Uczestnicy zapoznają się z podstawami modelu regresji liniowej oraz krokami analizy mediacji według Barona i Kennyego. Poznasz, jak zmienne wpływają na siebie nawzajem w kontekście psychologii.