Халқаро алоқалар ва протокол

Қабул ёки тадбирлар (зиёфат) турлари тўғрисида маълумот берилади (масалан, тушлик, кечки овқат, коктейл қабули).

Қабул ёки тадбирларни (зиёфатларни) қандай ташкил қилиш ва ўтказиш, маросимларни режалаштириш ва бажариш ҳақида тушунтирилади.

Дастурхон атрофидаги ўтириш маданияти ва ахлоқи, таомлар билан муомала қилиш, меҳмонлар билан муносабатлар ҳақидаги қоидалар берилади.

Расмий тадбирларда ва қабулларда кийинишнинг қоидалари ва анъаналари, мамлакат ва тадбирнинг хусусиятига мувофиқ кийиниш ҳақида маълумотлар берилади.

Хорижий мамлакатларда ишчанлик (хизмат) сафарларида этикет ва маданият хусусиятлари ҳақида тушунтирилади. Тўғри йўл тутиш ва мулоқот қилиш усуллари, маданият ва анъаналар билан таништирилади.

Халқаро ҳамкорликни ривожлантириш ва турли мамлакатлар билан муносабатларни кенгайтиришда муҳим аҳамиятга эга бўлган қоидалар ва маданият нормаларининг мажмуи.

Халқаро протокол ва этикет халқаро ҳамкорликни ривожлантиришда муҳим аҳамиятга эга. У, идоралараро ўзаро ҳамкорликни такомиллаштириш, турли миллат ва маданиятларни бирлаштириш каби ишларда муҳим роль ўйнайди.

Халқаро протокол ва этикет қоидаларини ўрганиш ва қўллаш жаҳон маданиятларини яхшироқ тушунишга, халқаро ҳамкорликни мустаҳкамлашга ва ўзаро ҳурматни оширишга ёрдам беради.

Халқаро муносабатларда расмий ҳужжатлар ёзиш, тадбирларни ташкил этиш ҳамда турли мамлакат вакиллари билан мулоқот қилишда амал қилиш керак бўлган қоидалар ва анъаналар.

Халқаро муносабатларда шахслараро муомала, одоб-ахлоқ қоидалари ва хатти-ҳаракатларнинг маданияти.

Халқаро протокол ва этикет қоидаларини билган шахс, чет эллик ҳамкорлар билан ишлаш ва музокаралар ўтказиш жараёнида самарали алоқа ўрнатиш имкониятига эга бўлади.

Халқаро протокол ва этикет қоидаларини ўрганиш, турли маданият ва миллатлар ўртасидаги тушуниш ва ҳамкорликни кучайтиришга ёрдам беради.

Халқаро протокол ва этикет қоидаларини билган киши халқаро муҳитда ўзини ишончли ҳис қилиши ва муваффақиятли ишлаши мумкин.

Davlatlararo munosabatlar va hurmatni namoyon qiluvchi, rasmiy qoidalar majmui.

Shaxsiy va jamiyatdagi muloqot madaniyatini ifodalaydigan xulq-atvor qoidalari majmui.

Biror ishni rasmiy ravishda bajarib, bayram qilish, tantanali marosim.

Biror davlatning rasmiy tashriflari, elchi tayinlanishi va boshqa rasmiy tadbirlarni tashkil etish qoidalari.

Davlatlararo munosabatlar tarixida rivojlangan va davrlar o'tishi bilan o'zgargan.

Qadimiy Yunoniston va Rim imperiyasida shakllangan.

Qadimgi Sharq madaniyatlari, xususan, Samarkandda VII asrda.

Har bir davlatning tseremoniyasi o'ziga xos va milliy xususiyatlarga ega.

Zamonaviy davlatlarning protokoli va marosimlari o'tmishdagi an'analarga asoslangan.

Tseremoniyalar davlatning mustaqilligi va jahondagi obro'sini namoyish etadi.

Давлатлар ўртасидаги расмий тадбирларда амал қилинадиган қоида ва меъёрлар тўплами. Давлат ташқи сиёсатининг мақсад ва вазифаларини бажаришда дипломатик муносабатларни йўлга қўйишга ёрдам беради.

Дипломатик протоколнинг бир қисми, расм-русумлар ва маросимларни ўз ичига олади.

Шахслар ўртасидаги муносабатлардаги хулқ-атвор қоидалари. Юқори маданиятли шахс хулқини ифода этади.

Каби дипломатик муносабатларни ўрнатиш, дипломатларни тайинлаш, ҳужжатларни алмаштириш, шартномаларни имзолаш каби.

Давлатлар ўртасидаги расмий муносабатларни тартибга солувчи қоидалар тўплами.

Протокол қоидаларига амал қилмаслик давлатлар ўртасидаги муносабатларга салбий таъсир кўрсатиши мумкин.

Ҳужжатларни алмаштириш, расмий учрашувлар, делегацияларни кузатиб бориш каби расмий тадбирлар

Дипломатик протоколнинг асосий мақсади давлатлар ўртасидаги муносабатларни таъминлаш.

Дипломатик протокол қоидаларининг ривожланиши дипломатик амалиётдан келиб чиққан.

Протокол ва этикет бир-бири билан чалкашмайди, чунки протокол давлатлар ўртасидаги муносабатларни тартибга солади, этикет эса шахслар ўртасидаги хулқ-атвор қоидалари.

Протоколда давлатлар ўртасида тенглик, ҳурмат ва муносабатларда ҳеч қандай афзаллик берилмаслиги принципидир.

Дипломатик учрашувлар ва ташрифларда ўзаро ҳурматни сақлаш ва давлатлар вакилларига бир хил муносабатда бўлиш принципи.

Дипломатик ташрифларда навбат билан гоҳ бир, гоҳ бошқа томонга амалга оширилиши.

Протокол ва хушмуомалалик қоидаларини бузиш давлатнинг шарафи ва обрўсини камситиш демакдир.

Халқаро конференцияларда вакилларни жойлаштириш ва сўзга чиқиш навбатида, давлат ва унинг вакилининг мавқеидан қатъи назар тенглик ва ҳурмат сақланади.

БМТ Уставида қайд этилган ва давлатлараро муносабатларнинг замонавий тизимининг асосий қоидаси. Мамлакатлар ўртасидаги фарқни йўқ қилади ва ҳеч қандай мамлакатга афзаллик берилмайди.

Бизнес, расмий ва тадбиркорлик муҳитларида амал қилинадиган меъёр ва қоидалар. Ижтимоий муносабатлардаги ҳурматни сақлаш ва муваффақиятга эришишда муҳим роль ўйнайди.

Халқаро конференция ва учрашувларда, давлатларнинг тилдан ишлатилган алифбо тартиби бўйича жойлаштирилади.

Протокол қоидаларига риоя қилиш давлатнинг обрўси ва ҳурматини сақлашда муҳим аҳамиятга эга.

Махсус самолётда давлат раҳбари ёки дипломатнинг ташрифи.

Давлат протоколи – давлат ва жамоат арбобларининг хорижий вакиллар билан муносабатларини тартибга солувчи қоидалар мажмуи.

Давлат протоколи халқаро ҳуқуқ ҳужжатлари, республика меъёрий-ҳуқуқий ҳужжатлари ва умумэътироф этилган халқаро ҳужжатлар қоидалари асосида шаклланади.

Ўзбекистонда давлат протоколини амалга оширишда ЎзР ВМнинг 1994 йил 23 мартдаги 158-сонли ва 2001 йил 8 майдаги 207-сонли қарорлари асосий ҳужжатлар ҳисобланади.

Давлат протоколи фаолиятини асосий мувофиқлаштирувчи орган – Ўзбекистон Республикаси Ташқи ишлар вазирлигининг давлат протокол бош қармаси.

Давлат протоколи – бу масъулиятли иш бўлиб, унда омилкорлик, аниқлик ва ноодатий вазиятларда вазминлик талаб қилинади.

Давлат протоколи ходимлари турли ташрифлар, музокаралар ва тадбирларни ташкил қилишда катта ҳажмдаги ишни қисқа вақтда бажаришлари керак.

Протокол фаолияти марказий ва ижро ҳокимияти органлари, вазирликлар, компаниялар ва жамоатчилик ташкилотларида ҳам амалга оширилади.

Протокол йўриқномаларида хорижий вакилларни қабул қилиш тартиби, тадбирларни ташкил этиш ва маблағларни сарфлаш қоидалари акс эттирилади.

Хорижий делегацияларни қабул қилиш маросими, хусусан, давлат раҳбари, президент томонидан қабул қилинганда, расмий йўриқномалар ва маросимлар тартибига амал қилинади.

Давлат протоколи, хусусан, хорижий мамлакатлар билан муносабатларни ривожлантириш, дипломатик алоқаларни кучайтириш ва халқаро ҳамкорликни мустаҳкамлашда муҳим роль ўйнайди.