Wzrost Gospodarczy i Jego Czynniki

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Co mierzy wzrost gospodarczy?

Stopa wzrostu dochodu narodowego (correct)

Stopa inflacji

Poziom zatrudnienia

Wartość eksportu

Jakie czynniki wpływają na długoterminowy wzrost gospodarczy?

Obniżenie stopy procentowej, wzrost konsumpcji

Postęp techniczny, praca, kapitał, otoczenie zewnętrzne (correct)

Zwiększenie podatków, zmiany w przepisach, reklama

Tylko postęp techniczny i otoczenie zewnętrzne

Jakie z tych form kapitału są uznawane za kapitał produkcyjny?

Kapitał społeczny, kapitał kulturowy, kapitał naturalny

Tylko kapitał finansowy

Kapitał rzeczowy, kapitał finansowy, kapitał ludzki (correct)

Tylko kapitał rzeczowy

Jakie znaczenie ma poziom wykształcenia w kontekście wzrostu gospodarczego?

Zwiększa rentowność pracy Signup and view all the answers

Co jest jednym z warunków wykorzystania innowacji technologicznych?

Silne zaplecze finansowe Signup and view all the answers

Jak system finansowy wpływa na wzrost gospodarczy?

Umożliwia efektywne transformowanie kapitału finansowego w kapitał rzeczowy Signup and view all the answers

Kto pełni funkcje instytucji pośrednictwa finansowego?

Banki, fundusze inwestycyjne i inne instytucje Signup and view all the answers

Jaka jest rola otoczenia zewnętrznego w rozwoju gospodarki?

Znacząco wspiera wzrost gospodarczy Signup and view all the answers

Co wpływa na wysokość dochodów w społeczeństwie?

Poziom wykształcenia, wykonywany zawód oraz intensywność pracy Signup and view all the answers

Jak interpretować wartość współczynnika Giniego?

Im wyższy, tym większa koncentracja kapitału Signup and view all the answers

Co przedstawia krzywa Lorenza nachylona pod kątem 45 stopni?

Równomierny rozkład dochodów w społeczeństwie Signup and view all the answers

Jakie są cechy cykli koniunkturalnych?

Obejmują całą gospodarkę i mają charakter krótko- a średniookresowy Signup and view all the answers

Jakie są rodzaje wahań aktywności gospodarczej?

Wahania cykliczne, sezonowe, trendowe oraz przypadkowe Signup and view all the answers

Jakie czynniki mogą powodować wahania sezonowe aktywności gospodarczej?

Określone pory roku Signup and view all the answers

Co się stanie z punktem E', jeśli dochody ludności zostaną opodatkowane?

Przesunie się w lewo Signup and view all the answers

Jakie są skutki wyższej wartości współczynnika Giniego w społeczeństwie?

Większe dysproporcje dochodowe Signup and view all the answers

Który z poniższych czynników nie przyczynia się do wzrostu gospodarczego?

Nadmierne wydatki publiczne Signup and view all the answers

Jakie jest główne założenie modeli neoklasycznych dotyczące równowagi gospodarczej?

Gospodarka dąży do wewnętrznej doskonałości Signup and view all the answers

Jaki jest wpływ polityki ekonomicznej na długookresowy wzrost zgodnie z tradycyjnymi modelami wzrostu?

Może wpływać wyłącznie na poziom dochodu Signup and view all the answers

Co prowadzi do przejściowego przyspieszenia tempa wzrostu dochodu według modelu Solowa?

Wzrost stopy oszczędności Signup and view all the answers

Jakie zjawisko charakteryzuje malejące przychody z dodatkowych nakładów kapitału?

Zmniejszenie stopy wzrostu dochodu Signup and view all the answers

Co jest skutkiem zwiększania substytucji między kapitałem w teorie gospodarczej?

Zależność od zmian względnych cen Signup and view all the answers

Który z poniższych czynników jest de facto uważany za motor wzrostu gospodarczego?

Oszczędności z bieżących dochodów Signup and view all the answers

Co dzieje się z długookresowym wzrostem dochodu, gdy wzrasta ludność oraz postęp techniczny?

Dostosowuje się w czasie Signup and view all the answers

Co według analizy rozwoju gospodarczego w XX wieku było głównym problemem modeli egzogenicznego wzrostu?

Złożoność problematyki rozwoju. Signup and view all the answers

Jakie trzy zjawiska zauważono w modelu endogenicznego wzrostu?

Postęp technologiczny, kapitał ludzki, efektywność inwestycji. Signup and view all the answers

Jakie czynniki mają wpływ na tempo rozwoju technologii w modelu endogenicznego wzrostu?

Polityka państwa i konkurencja rynkowa. Signup and view all the answers

W jaki sposób kapitał ludzki różni się od kapitału fizycznego według modelu endogenicznego wzrostu?

Kapitał ludzki wymaga akumulacji poprzez inwestycje. Signup and view all the answers

Jakie czynniki mogą prowadzić do marnowania wysokich inwestycji?

Brak motywacji do przedsiębiorczości. Signup and view all the answers

Co wpływa na efektywność wykorzystania kapitału ludzkiego i fizycznego?

Odpowiednie zachęty i stabilność prawna. Signup and view all the answers

Jakie były różnice w rozwoju USA i krajów afrykańskich na przełomie XX wieku?

Rozwój USA był szybki, a Afryka miała problemy z rozwojem. Signup and view all the answers

Jakie role spełniają czynniki realne w gospodarce według analizy rozwoju?

Oddziałują losowo na rozwój gospodarki. Signup and view all the answers

Jaki wpływ mają niskie wskaźniki materiałochłonności na rozwój gospodarczy?

Zwiększają wydajność pracy. Signup and view all the answers

Co jest główną cechą pierwszego stadium rozwoju gospodarczego według Rostowa?

Silne uzależnienie od rolnictwa. Signup and view all the answers

Jakie czynniki są uważane za część błędnego koła ubóstwa?

Niskie tempo akumulacji kapitału. Signup and view all the answers

Które z poniższych stwierdzeń najlepiej opisuje teorię Rostowa?

Każdy kraj doświadcza pięciu różnych stadiów rozwoju gospodarki. Signup and view all the answers

Jakie zmiany są charakterystyczne dla drugiego stadium rozwoju gospodarczego według Rostowa?

Wzrost znaczenia handlu i przemysłu. Signup and view all the answers

Co powoduje wysoki wzrost gospodarczy przy niskim poziomie PKB per capita?

Niską produkcję i niskie dochody przeciętnego obywatela. Signup and view all the answers

Co nie jest postulatem teorii Whitmana Rostowa?

Rozwój jest wyłącznie procesem historycznym. Signup and view all the answers

Jakie konsekwencje może przynieść błędne koło ubóstwa w dużych krajach rozwijających się?

Ograniczenie stopy wzrostu gospodarczego. Signup and view all the answers

Jakia jest główna przyczyna napływu ludności wiejskiej do dużych miast w krajach o niskim wskaźniku urbanizacji?

Brak miejsc pracy na wsi Signup and view all the answers

Które z poniższych państw jest przykładem kraju w fazie suburbanizacji?

Egipt Signup and view all the answers

Jakie zjawisko jest wynikiem migracji do wielkich miast w krajach Ameryki Łacińskiej?

Przeludnienie miast Signup and view all the answers

Jakie działania są związane z deglomeracją?

Przenoszenie zakładów pracy do wiejskich stref Signup and view all the answers

Co można powiedzieć o wskaźniku urbanizacji w krajach o pozornej urbanizacji?

Jest wysoki, ale nie w pełni odzwierciedla rozwój Signup and view all the answers

Jakie grupy ludności dominują w procesie suburbanizacji?

Ludność kolorowa z niższymi kwalifikacjami Signup and view all the answers

Które z wymienionych regionów nie jest obszarem silnie uprzemysłowionym?

Abstrakcyjne tereny w Kanadzie Signup and view all the answers

Jakie są cele rozproszenia osadnictwa w procesie urbanizacji?

Przeciwdziałanie rozrastaniu się aglomeracji Signup and view all the answers

Study Notes

Problemy z nazewnictwem

Terminy ekonomii rozwoju różnią się w zależności od języka (angielski, francuski, polski).
Terminy takie jak: ekonomia rozwoju, ekonomia polityczna zacofania gospodarczego, ekonomia krajów rozwijających się są często używane zamiennie.

Zakres badawczy ekonomii rozwoju

Ekonomia rozwoju jest szersza niż makroekonomia i mikroekonomia.
Zajmuje się nie tylko optymalizacją produkcji, ale także sprawiedliwym podziałem dóbr, usług i dochodów.
Analizuje przyczyny ubóstwa i strategie rozwoju, opracowywane i implementowane przez rządy i organizacje międzynarodowe.
Często skupia się na krajach rozwijających się, ale w niektórych przypadkach obejmuje analizę rozwoju wszystkich krajów.
Obejmuje badania empiryczne i stosowane, formulując rekomendacje dotyczące polityki ekonomicznej.

Studia nad rozwojem

Relatywnie nowy (około 20-30 lat) interdyscyplinarny kierunek badań i edukacji w naukach społecznych, koncentrujący się na problemach krajów rozwijających się.
Obejmuje rozmaite dyscypliny (socjologia rozwoju, antropologia rozwoju, historia gospodarcza, geografia, ekologia, demografia, strategie industrializacji, rolnictwo, strategie wyżywienia, zarządzanie projektami i polityka publiczna).
Główne ośrodki akademickie to np. Institute of Development Studies (IDS), Development Studies Institute (DESTIN), Institut des Etudes du Développement Economique et Social.
Od połowy lat 70. działa Europejskie Stowarzyszenie Instytutów ds. Rozwoju (EADI).

Geneza ekonomii rozwoju

Ekonomia rozwoju powstała w II połowie lat 40. XX wieku w ośrodkach uniwersyteckich państw Zachodu.
Rozwinęła się w latach 50.-70. XX wieku jako odrębna dziedzina ekonomii, w odpowiedzi na widoczne różnice rozwojowe, zagrożenie światową „eksplozją demograficzną” i wyczerpanie zasobów naturalnych.
Celem było rozwiązanie problemów krajów uprzemysłowionych z odbudowy ze zniszczeń, co skłoniło do bardziej celowego podejścia do rozwoju gospodarczego.

Wczesne nurty ekonomii rozwoju

Początkowo dominowały modele neoklasyczne i próby opisania procesów modernizacji, a także analizy strukturalne związane z teorią Keynesa.
W latach 50 i 60 XX wieku najważniejsze tematy obejmowały zagadnienia wyboru technologii, niedoborów kapitału czy nadwyżek siły roboczej.
Opublikowanie w 1947 książki K. Mandelbauma "Uprzemysłowienie terenów zacofanych" uważane zostało za pierwszy ważny krok w rozwijającej się nauce.
Pojawiły się podejścia marksistowskie.

Dualizm rozwojowy

Dualizm jest charakterystyczną cechą krajów rozwijających się.
Różnice wewnątrz kraju obejmują wysoki poziom ubóstwa, zniszczenia środowiska i niestabilności ekonomicznej.
Głębokie różnice regionalne i środowiskowe.

Wskaźniki ekonomiczne

PKB per capita - najbardziej popularny miernik, choć niedoskonały, ilustruje sytuację społeczno-gospodarczą.
PPP (Parytet siły nabywczej) - korekta walut o uwzględnienie różnic w cenach dóbr i usług między krajami.
EVI (Indeks podatności ekonomicznej) - ocenia podatność gospodarki na zakłócenia.
HAI (Indeks zasobów ludzkich) - kompleksowy miernik obejmujący wskaźniki zdrowotne, edukacyjne i alfabetyzmu.
HDI (Indeks Rozwoju Społecznego) - wskaźnik syntetyczny, pokazujący poziom rozwoju społecznego (zdrowie, edukacja, standard życia).

Luka dochodowa

Jest różnicą między wartością granicy ubóstwa a faktycznym dochodem.
Pokazuje skalę ubóstwa i nierówności w kraju.

Wzrost i rozwój gospodarczy

Wzrost gospodarczy - ilościowe zwiększenie produkcji dóbr i usług.
Rozwój gospodarczy - szersze pojęcie, obejmujące również aspekty społeczne, instytucjonalne i technologiczne.

Krzywa Kuznetsa

Graficzny model relacji między nierównościami a wzrostem gospodarczym.
Hipoteza Kuznetsa sugeruje, że w początkowej fazie rozwoju nierówności rosną, by następnie zmniejszały się.

Cykle koniunkturalne

Trend - długoterminowa tendencja w rozwoju produkcji.
Cykle koniunkturalne - powtarzalne zmiany w aktywności gospodarczej (ożywienie, rozkwit, recesja, depresja).
Sezonowe wahania - zmiany w aktywności gospodarczej powiązane z określonymi porami roku.

Cykl współczesny

Charakteryzuje się dwuetapowymi zmianami aktywności gospodarczej (ożywienie i recesja)
Wyróżnia się krótkoterminowe i długoterminowe cykle.

Modele wzrostu

Teoria Solowa - model wzrostu gospodarczego, który charakteryzuje się ustalonym potencjałem wzrostu gospodarczego.
Model wzrostu Harrod-Domar - model wzrostu gospodarczego, skupiający się na potrzebie inwestycji w zasoby.
Teoria kumulatywnych procesów okrężnych Nurskego - zasugerował, że kraj biedny pozostaje biedny, ponieważ jest biedny.

Neoliberalizm

Doktryna ekonomiczna, która sprzeciwia się nadmiernej ingerencji państwa w gospodarkę.
Uznaje wolny rynek jako główny mechanizm rozwoju.

Nowa ekonomia klasyczna

Odrzuca możliwość skutecznego wpływu polityki gospodarczej na makroekonomiczne wskaźniki rozwoju.
Koncentruje się na racjonalnych oczekiwaniach i doskonalej konkurencji na rynkach.

Ekonomia podaży

Koncentruje się na czynnikach podażowych w gospodarce, takie jak obniżki podatków i liberalizacja gospodarki.

Teoria wzrostu endogenicznego

Teoria wzrostu gospodarczego, w której czynnikiem napędowym jest rozwój technologiczny i innowacyjność.
Państwo odgrywa kluczową rolę w stymulowaniu innowacji i rozwoju technologicznego.

Strategia rozwoju

Ekstensywna - oparta na zwiększeniu zasobów naturalnych.
Intensywna - oparta na zwiększeniu efektywności wykorzystania zasobów.

Kryzys zadłużenia

Obciążenie finansowe dla krajów rozwijających się wynikające z nadmiernego zadłużenia zagranicznego.

Milenijne Cele Rozwojowe (MDGs)

Ludzkie cele rozwojowe skupione na ubóstwie, edukacji, zdrowiu, środowisku i równości płci.

Urbanizacja

Rozwój miast i aglomeracji miejskich.
Przemiany społeczno-ekonomiczne i przestrzenne związane z urbanizacją.

Aglomeracja miejska

Grupa jednostek osadniczych o silniejszych powiązaniach niż normalne miasto.
różnego rodzaju aglomeracje (monocentryczne, policentryczne)
Zwięzła definicja megalopolis - połączenie wielu metropolii.

Uprzemysłowienie

Proces przejścia z gospodarki rolnej do przemysłowej.
Strategia państw (np. Korei).
Główne cele procesów przekształcania (substytucja importu, ekspansja eksportu).

Problemy instytucjonalne

Problemy w instytucjach stanowią przeszkodę dla rozwoju gospodarczego.
Brak stabilnych regulacji, prawa własności, korupcja i mała efektywność państwa.
Ważne dla rozwoju: inwestycje w kapitał ludzki, efektywny system praw własności.

Strategia wzrostu i rozwoju gospodarczego

Liberalizacja, otwarte gospodarki, industrializacja, rolnictwo, redystrybucja.
Ważne czynniki: zasoby naturalne, kapitał, praca i technologie

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Description

Quiz bada różne aspekty wzrostu gospodarczego, w tym czynniki wpływające na długoterminowy rozwój oraz rolę kapitału produkcyjnego. Zawiera pytania dotyczące innowacji technologicznych, systemów finansowych oraz skutków opodatkowania dochodów. Testuj swoją wiedzę na temat zjawisk gospodarczych i ich wpływu na społeczeństwo.