Wynalazki i Odkrycia - Rozdział I
48 Questions
1 Views

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Jaką rolę odgrywały kobiety w początkach rolnictwa?

  • Siały ziarno w pole na dużą skalę.
  • Zajmowały się polowaniem na dzikie zwierzęta.
  • Zbierały jadalne owoce, korzonki i ziarna. (correct)
  • Oswajały dzikie zwierzęta dla potrzeb pasterstwa.

Co przyczyniło się do przejścia ludzi od myślistwa do rolnictwa?

  • Możliwość gromadzenia zapasów ziarna. (correct)
  • Przypadkowe odkrycie nowego źródła pożywienia.
  • Odnalezienie skuteczniejszej broni myśliwskiej.
  • Wzrost populacji dzikich zwierząt.

Kiedy miały miejsce najdawniejsze początki hodowli roślin i zwierząt?

  • W erze kamienia łupanego.
  • Przed pięcioma tysiącami lat.
  • W średniowieczu.
  • Około 10 tysięcy lat temu. (correct)

Jakie zwierzęta były pierwszymi zwierzętami gospodarskimi człowieka?

<p>Krowy i owce. (B)</p> Signup and view all the answers

Dlaczego rolnictwo stało się bardziej opłacalne niż myślistwo?

<p>Można było tworzyć zapasy na trudniejsze czasy. (C)</p> Signup and view all the answers

Jakie cechy były hodowane u zwierząt przez ludzi?

<p>Chorobliwa otyłość i bujna wełna. (C)</p> Signup and view all the answers

Co musiał porzucić człowiek, decydując się na uprawę roli?

<p>Koczowniczy tryb życia. (D)</p> Signup and view all the answers

Jaką rolę odgrywały udoskonalone pola uprawne w kontekście hodowli zwierząt?

<p>Zachęcały dzikie stada do udomowienia. (B)</p> Signup and view all the answers

Jakie możliwości przyniósł osiadły tryb życia w kontekście zbierania plonów?

<p>Zwiększenie ilości zbiorów dzięki rozwojowi technik. (B)</p> Signup and view all the answers

Co pozwoliło na rozwój społecznego podziału pracy?

<p>Osiadły tryb życia i gromadzenie dóbr. (B)</p> Signup and view all the answers

Jakie znaczenie miało pismo dla cywilizacji?

<p>Umożliwiło gromadzenie wiedzy pokoleń. (D)</p> Signup and view all the answers

Gdzie rolnicy osiedlali się najczęściej?

<p>W żyznych dolinach wielkich rzek. (D)</p> Signup and view all the answers

Jaki wpływ miały pierwsze miasta na rozwój cywilizacji?

<p>Ułatwiły wymianę doświadczeń i pomysłów. (C)</p> Signup and view all the answers

Jakie czynniki wpływały na problemy rolników w dolinie rzeki?

<p>Niedobór wody. (A)</p> Signup and view all the answers

Jakie wynalazki pojawiły się w wyniku rozwoju pierwszych cywilizacji?

<p>Koło, pismo, umiejętność wytopu metali. (B)</p> Signup and view all the answers

Jaki był rezultat gromadzenia dojmbetku przez osiadłych rolników?

<p>Powstanie pierwszych miast. (A)</p> Signup and view all the answers

Jakie było znaczenie umiejętności dmuchania szkła w produkcji?

<p>Umożliwiło masową produkcję naczyń szklanych. (D)</p> Signup and view all the answers

Który z wynalazków Herona był uważany za prototyp turbiny parowej?

<p>Kula obracająca się pod wpływem odrzutu pary. (A)</p> Signup and view all the answers

Jakie mechanizmy były stosowane w automatach Herona?

<p>Ukryte mechanizmy, które zachwycały obserwatorów. (D)</p> Signup and view all the answers

Jakie czynniki mogły wpłynąć na nie wykorzystanie napędu parowego przez Herona?

<p>Nieistniejące potrzeby gospodarcze. (B)</p> Signup and view all the answers

Jakie były warunki produkcji w czasach Herona?

<p>Epoka niewolnictwa oraz tania siła robocza. (A)</p> Signup and view all the answers

Jaki rodzaj wynalazków tworzył Heron?

<p>Przyrządy miernicze i urządzenia rozrywkowe. (C)</p> Signup and view all the answers

Czemu wynalazki Herona wywoływały zdziwienie wśród ludzi?

<p>Kombinacja sprytnych mechanizmów zaskakiwała obserwatorów. (A)</p> Signup and view all the answers

Jakie przeszkody musieli pokonać wynalazcy, aby ich pomysły mogły zaczynać funkcjonować w praktyce?

<p>Musieli czekać na odpowiednie warunki i potrzeby rynkowe. (A)</p> Signup and view all the answers

Jakie urządzenia napędzano za pomocą kół wodnych w średniowieczu?

<p>Tartaki, miechy, młoty i inne urządzenia przemysłowe (A)</p> Signup and view all the answers

Jakie zmiany w konstrukcji wiatraków miały miejsce w Europie w porównaniu do wiatraków perskich?

<p>Wiatraki europejskie były wydajniejsze niż perskie (B)</p> Signup and view all the answers

Co stanowiło istotne osiągnięcie technologiczne średniowiecza w zakresie źródeł energii?

<p>Wykorzystanie energii wiatru (A)</p> Signup and view all the answers

Jakie materiały stosowano do budowy najdawniejszych armat w średniowieczu?

<p>Spojone ze sobą sztabki żelazne (C)</p> Signup and view all the answers

Jak zmieniała się technologia armat w późniejszym średniowieczu?

<p>Zaczęto odlewać większe armaty z brązu (D)</p> Signup and view all the answers

Jakie innowacje w budowie wiatraków wprowadzili Holendrzy?

<p>Murowane konstrukcje wiatraków (C)</p> Signup and view all the answers

W jakim celu używano wiatraków w Holandii pod koniec średniowiecza?

<p>Do odprowadzania wody z terenów zalanych (D)</p> Signup and view all the answers

Kto był jednym z pierwszych, którzy wykorzystywali energię wiatru?

<p>Persowie (C)</p> Signup and view all the answers

Dlaczego kula z muszkietu nie przebijała zbroi przy trafieniu z dalszej odległości?

<p>Pociski odbijały się od zbroi. (C)</p> Signup and view all the answers

Co doprowadziło do wzrostu produkcji hutniczej pod koniec średniowiecza?

<p>Rozwój wielkich pieców. (B)</p> Signup and view all the answers

Jakie konsekwencje miało wzmożone wydobycie rud metali na środowisko?

<p>Wyczerpanie lasów. (D)</p> Signup and view all the answers

Jakie nowe paliwo zaczęto wykorzystywać w hutnictwie, aby zaspokoić rosnące zapotrzebowanie?

<p>Węgiel. (B)</p> Signup and view all the answers

Jakie zmiany w produkcji wodociągów miały miejsce po czasach rzymskich?

<p>Wprowadzono nowoczesne technologie. (A)</p> Signup and view all the answers

Kto był błędnie uważany za twórcę wodociągu we Fromborku?

<p>Mikołaj Kopernik. (B)</p> Signup and view all the answers

Jaka była główna zmiana w architekturze po odejściu od stylu gotyckiego?

<p>Naśladowanie klasycznych wzorów. (D)</p> Signup and view all the answers

Jakie budowle wznosili włoscy mistrzowie po renesansie?

<p>Kopuły o wielkich rozpiętościach. (A)</p> Signup and view all the answers

Jakie główne zmiany zaszły w myśleniu ludzi w Nowożytności w porównaniu do średniowiecza?

<p>Zwiększenie znaczenia życia doczesnego (C)</p> Signup and view all the answers

Które z poniższych stwierdzeń najlepiej oddaje nowe poglądy Marcina Lutra?

<p>Każdy ma prawo rozumieć Pismo Święte na swój sposób. (B)</p> Signup and view all the answers

Jakie odkrycie Mikołaja Kopernika miało wpływ na zmiany w poglądach na rolę ludzkości?

<p>Ziemia jest niewielką planetą krążącą wokół Słońca. (B)</p> Signup and view all the answers

Co wywołało sprzeciw wobec średniowiecznego myślenia?

<p>Eksperymentowanie i korzystanie z własnego rozumu. (C)</p> Signup and view all the answers

Jak średniowieczne poglądy wpływały na postawy ludzi wobec życia?

<p>Postrzegały życie doczesne jako nieistotne. (D)</p> Signup and view all the answers

Jakie były przyczyny buntu wobec Kościoła w okresie odrodzenia?

<p>Zwiększenie potęgi i bogactwa Kościoła. (C)</p> Signup and view all the answers

Jakie podejście do nauki i rzeczywistości zaczęli przyjmować myśliciele w okresie odrodzenia?

<p>Badanie rzeczywistości doświadczalnie. (B)</p> Signup and view all the answers

Jakie zmiany w wartości życia zaczęły następować podczas odrodzenia?

<p>Przesunięcie wartości ku doczesnym przyjemnościom. (C)</p> Signup and view all the answers

Flashcards

Osiedły tryb życia

Przejście ludzi od koczowniczego trybu życia do osiedlania się w jednym miejscu.

Podział pracy

Specjalizacja zadań, gdzie poszczególne osoby koncentrują się na konkretnych pracach, a następnie wymieniają swoje produkty/usługi.

Rolnicy

Ludzie zajmujący się uprawą roślin, często zbieraniem plonów, co zapewnia podstawowe zaopatrzenie.

Miasta

Duże skupiska ludności, często ze złożonym systemem społecznym i gospodarcza.

Signup and view all the flashcards

Pismo

System znaków umożliwiający zapis myśli i informacji.

Signup and view all the flashcards

Cywilizacja

Zaawansowany stopień rozwoju społecznego, obejmujący rozwinięte techniki, organizację i kulturę.

Signup and view all the flashcards

Zasoby wodne

Dostęp do wody w regionie, konieczny dla produktywnego rolnictwa.

Signup and view all the flashcards

Wymiana

Proces wymiany towarów i usług pomiędzy osobami lub grupami, dla wzajemnego zysku.

Signup and view all the flashcards

Początki rolnictwa

Pierwsze próby celowego siania nasion i hodowli zwierząt miały miejsce około 10 000 lat temu w południowo-zachodniej Azji.

Signup and view all the flashcards

Pierwsze zwierzęta gospodarskie

Owce i kozy były pierwszymi udomowionymi przez człowieka zwierzętami.

Signup and view all the flashcards

Pierwsze uprawy roślin

Pszenica i jęczmień były najważniejszymi uprawami roślinnymi uprawianymi przez człowieka w początkach rolnictwa.

Signup and view all the flashcards

Udomowienie zwierząt

Stopniowe oswajanie i hodowla dzikich zwierząt w celu wykorzystania ich jako źródła żywności i surowców.

Signup and view all the flashcards

Rozwijanie pożądanych cech

Ludzie dążyli do wyhodowania zwierząt o pożądanych cechach, np. większej ilości mięsa lub lepszej wełny.

Signup and view all the flashcards

Zależność ludzi od zwierząt

Stopniowo stado przyzwyczajało się do stałego sąsiedztwa ludzi i popadało w coraz większą od nich zależność.

Signup and view all the flashcards

Rolnictwo vs myślistwo

Rolnictwo okazało się pewniejszym i bardziej opłacalnym sposobem zdobywania pożywienia niż myślistwo.

Signup and view all the flashcards

Osiedle vs koczownictwo

Uprawa roli wymuszała osiedle na stałe, odrzucając dotychczasowy koczowniczy tryb życia.

Signup and view all the flashcards

Heron z Aleksandrii

Znany grecki wynalazca z Aleksandrii,twórca sikawki strażackiej, organów wodnych,przyrządów mierniczych i automatów.

Signup and view all the flashcards

Prototyp turbiny parowej

Urządzenie zaprojektowane przez Herona, które wykorzystywało parę do rotacji.

Signup and view all the flashcards

Napęd parowy

Technologia wykorzystująca parę do napędzania maszyn.

Signup and view all the flashcards

Niewielkie zakłady produkcyjne

Stosunkowo małe fabryki z epoki niewolnictwa.

Signup and view all the flashcards

Tanka siła robocza

Niewolnicy i tańsza siła robocza, która była łatwo dostępna.

Signup and view all the flashcards

Energia wodna

Energia pozyskiwana z ruchomych wód.

Signup and view all the flashcards

Brak potrzeby wykorzystania wynalazku

W epoce niewolnictwa i taniej siły roboczej, nie było potrzeby wykorzystywania napędu parowego, gdyż była inna, o wiele prostszą opcją.

Signup and view all the flashcards

Zastosowanie wynalazku

Wykorzystanie nowego wynalazku tylko wtedy, gdy jest to opłacalne i potrzebne.

Signup and view all the flashcards

Średniowiecze i wiedza

Okres średniowiecza charakteryzował się w dużej mierze oparciem na wiedzy z czasów starożytnych, a także na poglądach Arystotelesa, wspieranych przez Kościół. Nadal wiele wierzeń i praktyk opierało się na przesądach.

Signup and view all the flashcards

Energia wodna w średniowieczu

W średniowieczu energia wodna zaczęła być wykorzystywana nie tylko do mielenia ziarna, ale także do napędzania różnych urządzeń w przemyśle, takich jak tartaki, młoty w kuźnicach i szlifierki.

Signup and view all the flashcards

Wiatrak perski

Wiatrak perski miał pionową oś obrotu, przypominając wyglądem drzwi obrotowe. Był mniej wydajny niż wiatrak europejski.

Signup and view all the flashcards

Wiatrak europejski

Wiatrak europejski był bardziej wydajny niż wiatrak perski. Początkowo był niewielką budką obracaną na słupie, później przekształcił się w chatkę na kurzej stopce.

Signup and view all the flashcards

Udoskonalony wiatrak holenderski

Udoskonalony wiatrak holenderski był solidnym, murowanym budynkiem. Obracała się tylko wieżyczka, na której zawieszone były łopatki.

Signup and view all the flashcards

Zastosowania wiatraka w średniowieczu

W średniowieczu wiatraki były wykorzystywane przede wszystkim do mielenia ziarna. Holendrzy wykorzystywali je również do napędzania pomp i kół czerpakowych, odzyskując tereny zalane przez morze.

Signup and view all the flashcards

Armata w średniowieczu

Armata była wynalazkiem europejskim w średniowieczu. Początkowo była niewielka, składająca się z połączonych stalowych sztabek. Później zaczęto odlewać armaty z brązu, osiągając wagę nawet 15 ton.

Signup and view all the flashcards

Pociski armatnie

Pierwsze pociski armatnie były kamienne, później zastąpione ołowianymi i żelaznymi.

Signup and view all the flashcards

Zbroja w średniowieczu

Ochrona dla rycerzy, początkowo skuteczna, ale z czasem stała się zbyt ciężka, ograniczając ruchy.

Signup and view all the flashcards

Wpływ hutnictwa na średniowieczną zbroję

Wzrost produkcji żelaza obniżył cenę, co umożliwiło tworzenie ciężkich zbroi, które ostatecznie okazały się zbyt niewygodne do użytku.

Signup and view all the flashcards

Węgiel jako nowe paliwo

Wyczerpywanie się lasów doprowadziło do poszukiwania nowych źródeł energii, a węgiel stał się alternatywą do drewna w hutnictwie.

Signup and view all the flashcards

Kopalnie w średniowieczu

Zwiększenie zapotrzebowania na minerały i rudy metali zmusiło górników do eksploatowania głębokich pokładów, co wymagało systemów odpompowywania wody.

Signup and view all the flashcards

Koła wodne w średniowieczu

Koła wodne stały się kluczowym źródłem energii, napędzając maszyny w manufakturach, kopalniach, a nawet w nowo tworzonych wodociągach.

Signup and view all the flashcards

Odrodzenie architektury

Porzucenie gotyku i powrót do klasycznych wzorów starożytnych, inspirowany potrzebą powrotu do piękna i kunsztu.

Signup and view all the flashcards

Włoscy mistrzowie architektury

Włoscy architekci odrodzili umiejętności budowania wspaniałych budowli, takich jak kopuły, mosty i piękne przestrzenie miejskie.

Signup and view all the flashcards

Odrodzenie

Okres w historii Europy, około XV wieku, charakteryzujący się odrodzeniem zainteresowania sztuką, nauką i kulturą starożytnej Grecji i Rzymu, prowadzący do nowych odkryć, wynalazków i zmian w sposobie myślenia.

Signup and view all the flashcards

Średniowiecze

Okres w historii Europy trwający od V do XV wieku, charakteryzujący się dominującym wpływem Kościoła katolickiego, feudalizmem i stosunkowo niewielkim rozwojem nauki i technologii.

Signup and view all the flashcards

Czy Pismo Święte jest nieomylne?

Kwestia, która wywołała spory w okresie Odrodzenia, dotycząca interpretacji Biblii. W tym czasie zaczęto kwestionować sposób, w jaki Kościół interpretował Pismo Święte i domagali się prawa do własnej interpretacji.

Signup and view all the flashcards

Reformy religijne

Ruch w XVI wieku, który doprowadził do powstania protestantyzmu. Reformacja, zainicjowana przez Lutra, kwestionowała autorytet Kościoła katolickiego i doprowadziła do powstania nowych wyznań.

Signup and view all the flashcards

Nowe poglądy na naukę

W okresie Odrodzenia nastąpił przełom w podejściu do nauki. Ludzie zaczęli badać świat doświadczalnie, nie godząc się na dogmaty Arystotelesa. Kopernik odkrył, że Ziemia krąży wokół Słońca, co wywołało prawdziwą rewolucję w nauce.

Signup and view all the flashcards

Wątpliwości dotyczące Kościoła

W Odrodzeniu pojawiły się wątpliwości dotyczące sposobu, w jaki Kościół katolicki interpretował Pismo Święte i prowadził swoje działania. Ludzie domagali się większej niezależności i prawa do własnej interpretacji wiary.

Signup and view all the flashcards

Doświadczalne badanie rzeczywistości

W Odrodzeniu nastąpiło odchodzenie od dogmatycznych teorii i zwrócenie się ku obserwacji i eksperymentom. Ludzie zaczęli badać otaczający świat, aby sprawdzić teorie i odkryć nowe prawa.

Signup and view all the flashcards

Kopernikańska rewolucja

Odkrycie Mikołaja Kopernika, że Ziemia krąży wokół Słońca, stanowiło przełom w poglądach na miejsce człowieka w kosmosie. Zmieniło to sposób, w jaki ludzkość postrzegała siebie i swój świat.

Signup and view all the flashcards

Study Notes

Spis treści

  • Najkrótsza historia wynalazków (wydanie II, Warszawa 1993) autorstwa Bolesława Orłowskiego
  • Książka przedstawia krótki przegląd historii wynalazków, od epoki kamiennej do czasów współczesnych
  • Podzielona na rozdziały, omawiające kluczowe wynalazki i odkrycia

Rozdział I: Jak człowiek wynalazł sam siebie

  • Człowiek jest wyjątkowy, gdyż potrafi dokonywać wynalazków, polegających na tworzeniu czegoś nowego, czegoś, co nie istniało wcześniej (np. narzędzia, urządzenia).
  • Odkrywanie i wynajdywanie to różne procesy. Odkrycie dotyczy poznania istniejących w przyrodzie zjawisk i praw, natomiast wynalazek to tworzenie czegoś nowego.
  • Początkowo ludzie wykorzystywali przedmioty naturalne (kije, kamienie) do przetrwania, stopniowo udoskonalając je i przystosowując do własnych potrzeb.
  • Odkrycie i opanowanie ognia był kluczowym momentem w rozwoju człowieka.
  • Odkrycie tego, co nowe prowadzi do kolejnych wynalazków i odkryć.
  • Wzajemne oddziaływanie między odkrywaniem a wynajdywaniem.

Rozdział II: Wynalazki epoki kamiennej

  • Epoka kamienna trwała bardzo długo, niemal przez cały okres istnienia gatunku ludzkiego.
  • Przez milion lat nie było zauważalnego postępu, lecz stopniowe udoskonalanie kamiennych narzędzi (np. pięściaki, tłuki).
  • Kluczowym osiągnięciem było opanowanie ognia.
  • Rozwój narzędzi kamiennych i umiejętności wytwarzania ich doprowadził do rozwoju nowych technik zdobywania pożywienia i lepszych możliwości.
  • Uprawianie roli i hodowla zwierząt doprowadziły do osiedleńnictwa i przejścia do cywilizacji rolniczej.

Rozdział III: Przez rolnictwo do cywilizacji

  • Opanowanie ognia i rozwój rolnictwa (uprawa roślin i hodowla zwierząt) doprowadziły do osiedleńnictwa ludzkiego.
  • Rolnictwo stworzyło możliwość gromadzenia zapasów pożywienia i rozwoju populacji ludzkiej.
  • Powstanie osiedli i stałych osad doprowadziło do osiedleń, rozwijania techniki budowlanej i innych dziedzin, kształtowaniu się cywilizacji.
  • Oznacza to podział pracy, wzajemną wymianę dóbr i usług.

Rozdział IV: Nad Nilem

  • Wynalezienie rolnictwa i hodowli osiedlało się wzdłuż wielkich rzek.
  • Rozwój rolnictwa doprowadził do powstania cywilizacji, a w tym egipskiej.
  • Ogromne zasoby kamienia w dolinie Nilu umożliwiły budowę monumentalnych budowli.
  • Wynaleziono geometrię, niezbędną do pomiaru pól i zarządzania zasobami, np. w zarządzaniu wodami Nilu.

Rozdział V: W kraju między rzekami

  • Cywilizacje rozwinęły się w dolinach wielkich rzek, w tym Tygrysu i Eufratu (Mezopotamia).
  • Wynalezienie cegieł palonych było istotnym krokiem w rozwoju techniki budowlanej.
  • Wynalazki te umożliwiały tworzenie imponujących budowli i kompleksów umocnień.
  • Jednym z najistotniejszych wynalazków była geometria, umożliwiająca bardziej precyzyjne pomiary terenu oraz zarządzanie zasobami wody.
  • Opanowanie ognia, metalurgia, rolnictwo i inne wynalazki umożliwiły rozwój cywilizacji, w tym cywilizacji egipskiej.
  • Na rozległych terenach, w których brakowało drzew i kamieni, wynalazki te umożliwiły tworzenie miast i cywilizacji.

Rozdział VI: Cywilizacja śródziemnomorska

  • Cywilizacje rozwinęły się wzdłuż wybrzeży Morza Śródziemnego, poprzez rozwój techniki żeglugowej.
  • Wynaleziono koło i żagiel, które umożliwiły rozwój żeglugi i handlu.
  • Wynaleziono pismo, co doprowadziło do zapisania doświadczeń i wiedzy dla przyszłych pokoleń.

Rozdział VII: Pod panowaniem Rzymu

  • Rzymianie przejęli i udoskonalili wynalazki z innych cywilizacji, rozwijając je w różnych dziedzinach, takich jak budownictwo dróg i akweduktów, wykorzystywanie kamienia i innych materiałów.
  • Rzymianie zbudowali imponujące drogi, mosty i akwedukty, które miały ogromne znaczenie dla Rzymu i sprawiły, że był tak potężny.

Rozdział VIII: Światło z Dalekiego Wschodu

  • Wynalazki – takie jak papier, druk, proch, kompas, i wiele innych – pochodzące z Dalekiego Wschodu, stały się istotnymi dla świata.
  • Chińska znajomość tych wynalazków ma głębokie korzenie historyczne.

pozostałe rozdziały:

  • Omawiają kolejne wynalazki i osiągnięcia technologiczne, podkreślając ich znaczenie dla ludzkiego rozwoju, do czasów współczesnych.
  • Rozdziały opisują procesy wynalazcze, związane z zapotrzebowaniem i potrzebą.
  • Podsumowanie rozwoju techniki w oparciu o wynalazki i odkrycia w różnych kulturach i cywilizacjach.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

Related Documents

Description

Quiz dotyczący rozdziału pierwszego książki Bolesława Orłowskiego o wynalazkach. Poznaj kluczowe informacje na temat odkryć i wynalazków, które wpłynęły na rozwój człowieka. Zrozum, jak odkrycie ognia i inne innowacje kształtowały naszą cywilizację.

More Like This

Descubrimientos e inventos
69 questions
Microscopy Through Time
5 questions
test tema 3
15 questions

test tema 3

FantasticSamarium avatar
FantasticSamarium
Use Quizgecko on...
Browser
Browser