Wstęp do Mineralogii

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson
Download our mobile app to listen on the go
Get App

Questions and Answers

Czym jest minerał?

  • Związek chemiczny występujący tylko w roślinach
  • Nieuporządkowany związek chemiczny
  • Substancja syntetyczna stworzona przez człowieka
  • Naturalnie występujący pierwiastek lub związek chemiczny o krystalicznej budowie (correct)

Jakie procesy mogą prowadzić do powstania minerałów?

  • Tylko procesy wietrzenia
  • Wyłącznie procesy geologiczne
  • Wyłącznie procesy egzo- i endogeniczne
  • Procesy geologiczne oraz kosmologiczne (correct)

Które z wymienionych minerałów są minerałami skałotwórczymi?

  • Rudy cynku i ołowiu
  • Kwarc i skalenie (correct)
  • Złoto i srebro
  • Bursztyn i diament

Które minerały zaliczamy do minerałów złożowych/rudnych?

<p>Rudy żelaza i rudy miedzi (C)</p> Signup and view all the answers

Jakie zjawisko jest główną metodą powstawania minerałów?

<p>Krystalizacja (A)</p> Signup and view all the answers

Jakie minerały wyklucza się z definicji minerału?

<p>Substancje mineralne pochodzenia organicznego (C)</p> Signup and view all the answers

Jakie cechy mogą charakteryzować kamienie szlachetne?

<p>Wysoka twardość i rzadkość występowania (D)</p> Signup and view all the answers

Który minerał jest wyjątkiem w definicji minerałów i może powstać z procesów biologicznych?

<p>Bursztyn (A)</p> Signup and view all the answers

Jakie są główne minerały powstające w procesie krystalizacji stopu krzemianowego?

<p>Krzemiany i glinokrzemiany (A)</p> Signup and view all the answers

Jakie właściwości kryształu są anizotropowe?

<p>Twardość (C)</p> Signup and view all the answers

Który proces nie jest związany z genezą minerałów?

<p>Odkładanie osadów (B)</p> Signup and view all the answers

Jaka faza krystalizacji występuje w temperaturze 800-600°C?

<p>Faza pegmatytowa (A)</p> Signup and view all the answers

Który proces należy do endogenicznych procesów genezy minerałów?

<p>Krystalizacja magmy (D)</p> Signup and view all the answers

Który minerał nie jest typowy dla fazy hydrotermalnej?

<p>Miedź (D)</p> Signup and view all the answers

Jakie minerały krystalizują w fazie pneumatolitycznej?

<p>Turmalin i beryl (C)</p> Signup and view all the answers

Czym charakteryzuje się kryształ?

<p>Jest chemicznie jednorodny, ale fizycznie anizotropowy (D)</p> Signup and view all the answers

Flashcards are hidden until you start studying

Study Notes

Wstęp do Mineralogii

  • Minerał to pierwiastek rodzimy lub związek chemiczny o stałym stanie skupienia i uporządkowanej budowie wewnętrznej - krystalicznej.
  • Minerały tworzą się naturalnie w procesach geologicznych (w litosferze) i kosmologicznych (w ciałach kosmicznych).
  • Przykładem minerału powstałego w procesie kosmologicznym jest meteoryt Morasko, zbudowany z minerałów takich jak kamacyt, taenit, troilit, grafit, schreibersyt, rhabdyt, coenit, sfaleryt, whitlockit i moraskoit.
  • Do minerałów nie zalicza się substancji mineralnych o krystalicznej budowie, stworzonych przez zwierzęta i rośliny, np. kamienie nerkowe, kryształy cukru.
  • Istnieje ponad 5500 minerałów, z czego około 200 stanowi podstawowe składniki skał budujących skorupę ziemską - minerały skałotwórcze (np. kwarc, skalenie, pirokseny).
  • Minerały złożowe/rudne są wykorzystywane jako surowce, np. rudy żelaza, rudy aluminium, rudy cynku i ołowiu, rudy miedzi, kruszce metali szlachetnych.
  • Kamienie szlachetne to rzadkie minerały o niezwykłych właściwościach fizycznych, takich jak barwa, przezroczystość i twardość (np. diament, szafir, szmaragd, rubin).
  • Minerały powstają głównie w procesie krystalizacji z roztworów i stopów magmowych, z wodnych roztworów nasyconych lub z fazy gazowej.
  • Kryształ jest ciałem jednorodnym fizycznie i chemicznie - w każdym punkcie ma identyczne własności (ciężar właściwy, ciepło topnienia, skład chemiczny).
  • Kryształ jest anizotropowym, co oznacza, że jego właściwości fizyczne są różne w różnych kierunkach (np. prędkość rozchodzenia światła, barwa, twardość, łupliwość, przewodnictwo cieplne).
  • Kryształ ma uporządkowaną budowę wewnętrzną - atomy, jony lub cząsteczki są rozmieszczone w regularny sposób.

Geneza Minerałów

  • Procesy endogeniczne to procesy zachodzące we wnętrzu Ziemi, np. krystalizacja stopu krzemianowego.
  • Procesy egzogeniczne to procesy zachodzące na powierzchni Ziemi, np. wietrzenie.
  • Krystalizacja stopu krzemianowego (magmy) to pierwotny proces endogeniczny, podczas którego tworzą się minerały.
  • Krystalizacja magmy zachodzi etapami, w miarę oziębiania i krzepnięcia.
  • W wyniku krystalizacji magmy powstają głównie krzemiany i glinokrzemiany, a także siarczki, węglany, fosforany, tlenki i inne minerały.

Krystalizacja Magmy

  • Faza wczesnej krystalizacji: oliwin, chromit, siarczki metali, pirokseny, plagioklazy bogate w wapń (anortyt).
  • Faza główna: pirokseny, amfibole, plagioklazy uboższe w wapń, skalenie potasowe, biotyt, muskowit, kwarc.
  • Faza pegmatytowa: kwarc, miki, ortoklaz, beryl, turmalin.
  • Faza pneumatolityczna: miki, turmalin, topaz, beryl, minerały kruszcowe: kasyteryt, wolframit, molibdenit.
  • Faza hydrotermalna: kwarc, kalcyt, piryt, chalkopiryt, galena, sfaleryt, złoto, srebro.
  • Procesy metamorficzne i metasomatoza kontaktowa: powstają nowe minerały w wyniku zmian w już istniejących skałach pod wpływem temperatury i ciśnienia.
  • Wietrzenie: rozpad skał pod wpływem czynników atmosferycznych.
  • Wietrzenie chemiczne: hydroliza, hydratacja, karbonatyzacja, utlenianie, redukcja, rozpuszczanie, ewaporacja.
  • Geneza biogeniczna: tworzenie minerałów przez organizmy żywe.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

Related Documents

More Like This

Geology: Rocks vs Minerals
10 questions

Geology: Rocks vs Minerals

AccomplishedBixbite avatar
AccomplishedBixbite
Physical Properties of Minerals - MCQ set 1
18 questions
Introduction to Minerals
16 questions
Mineralogy Basics: Rock-Forming Minerals
16 questions
Use Quizgecko on...
Browser
Browser