Witaminy - Witamina A i D
17 Questions
1 Views

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Witamina A jest substratem energetycznym.

False (B)

Wszystkie pochodne witaminy A są związkami 10-węglowymi.

False (B)

Które z poniższych substancji wykazują aktywność witaminy A?

  • Kwas retinowy
  • Retinal
  • Wszystkie powyższe (correct)
  • Retinol

    • Gdzie preformowana witamina A występuje w pokarmach?

    <p>W pokarmach zwierzęcych.</p> Signup and view all the answers

    Prowitaminy witaminy A są obecne w pokarmach roślinnych.

    <p>True (A)</p> Signup and view all the answers

    Do powstania 1 mg retinalu potrzeba ok. ______ mg beta-karotenu.

    <p>6</p> Signup and view all the answers

    Retinol w enterocytach jest utleniany do retinalu.

    <p>False (B)</p> Signup and view all the answers

    Chylomikrony są transportowane z limfą do wątroby.

    <p>True (A)</p> Signup and view all the answers

    W wątrobie estry retinolu mogą być magazynowane.

    <p>True (A)</p> Signup and view all the answers

    Z jakiego białka retinol korzysta podczas transportu z krwią do tkanek pozawątrobowych?

    <p>RBP (retinol binding protein).</p> Signup and view all the answers

    Kwas retinowy wiąże się z receptorami jądrowymi, wpływając na ekspresję genów.

    <p>True (A)</p> Signup and view all the answers

    Niedobór witaminy A może prowadzić do kurzej ślepoty.

    <p>True (A)</p> Signup and view all the answers

    Które z poniższych źródeł są bogate w preformowaną witaminę A?

    <p>Wszystkie powyższe (F)</p> Signup and view all the answers

    Które z poniższych źródeł są bogate w prowitaminę A?

    <p>Wszystkie powyższe (B)</p> Signup and view all the answers

    Witamina D jest syntetyzowana w skórze pod wpływem promieniowania UVB.

    <p>True (A)</p> Signup and view all the answers

    Które z poniższych substancji są prekursorem witaminy D?

    <p>Wszystkie powyższe (B)</p> Signup and view all the answers

    Aktywne formy witaminy D to kalcytriol i erkalcytriol.

    <p>True (A)</p> Signup and view all the answers

    Flashcards

    Witaminy - definicja

    Drobnoczasteczkowe, egzogenne związki organiczne, które nie są substratami energetycznymi, lecz uczestniczą w reakcjach katalizując jako koenzymy lub pełniąc funkcje regulacyjne.

    Witamina A - źródła preformowanej

    Preformowana witamina A występuje w pokarmach zwierzęcych, najczęściej jako estry retinolu z długimi łańcuchami kwasów tłuszczowych, które są hydrolizowane w jelicie cienkim. Z 80% wydajnością retinol jest wchłaniany do enterocytów.

    Witamina A - źródła prowitaminowe

    Witamina A w postaci prowitamin występuje w produktach roślinnych jako karotenoidy (np. beta-karoten). Karotenoidy są przekształcane w witaminę A w jelicie cienkim.

    Witamina A - metabolizm (enterocyty)

    W enterocytach retinal jest redukowany do retinolu, następnie esteryfikowany i wbudowywany w chylomikrony.

    Signup and view all the flashcards

    Witamina D - prekursory

    Prekursorem witaminy D są ergokalcyferol (D2) syntezowany z ergosterolu w grzybach i cholekalcyferol (D3) syntezowany z 7-dehydrocholesterolu.

    Signup and view all the flashcards

    Witamina D - aktywne formy

    Aktywne formy witaminy D to 1,25-dihydroksycholekalcyferol (kalcytriol) i 1,25-dihydroksyergokalcyferol (erkalcytriol).

    Signup and view all the flashcards

    Witamina K - rodzaje

    Naturalne witaminy K to filochinon (K1, pochodzenie roślinne) i menachinon (K2, wytwarzany przez bakterie jelitowe). Istnieją również syntetyczne formy.

    Signup and view all the flashcards

    Witamina K - funkcje (krzepnięcie)

    Witamina K uczestniczy w gamma-karboksylacji reszt glutaminianu w protrombinie i czynnikach krzepnięcia (VII, IX, X), co jest kluczowe dla prawidłowego krzepnięcia.

    Signup and view all the flashcards

    Study Notes

    Witaminy

    • Drobnocząsteczkowe związki organiczne, nie są substratami energetycznymi, pełnią role koenzymów lub regulatorów.
    • Witamina A: pochodne 20-węglowe z pierścieniem β-jononu i dwoma jednostkami izoprenoidowymi. Aktywne formy to retinoidy (retinol, retinal, kwas retinowy).
    • Prowitaminy witaminy A: karotenoidy (α, β, γ, kryptoksantyna).
    • Wchłanianie witaminy A: w jelicie cienkim, karotenoidy do retinolu, retinol do chylomikronów, następnie do wątroby.
    • Witamina A potrzebna do działania rodopsyny.
    • Dobowe zapotrzebowanie na witaminę A: 700-900 µg retinolu.
    • Niedobór: objawy związane z narządami wzroku, spojówkami, zahamowanie wzrostu.
    • Hiperwitaminoza: nadmiar witaminy A może szkodzić płodowi.

    Witamina D

    • Aktywne formy: 1,25-dihydroksycholekalcyferol (kalcytriol) i 1,25-dihydroksyergokalcyferol (erkalcytriol).
    • Synteza witaminy D: prowitaminy w skórze → aktywna witamina D w wątrobie → czynnik aktywujący w nerce.
    • Funkcje: zwiększone wchłanianie wapnia i fosforanów w jelitach, hamowanie wydalania wapnia i fosforanów.
    • Zapotrzebowanie na witaminę D: 15 µg (600 IU)
    • Niedobór: hipokalcemia, hipofosfatemia, wtórna nadczynność przytarczyc, demineralizacja kości.
    • Hiperwitaminoza: hiperkalcemia, kalcynoza (zwapnienie tkanek miękkich).

    Witamina K

    • Naturalne formy: filochinon (K1) - pochodzenie roślinne; menachinon (K2) - bakterie jelitowe.
    • Syntetyczne formy: menadion, menadiol.
    • Funkcje: udział w procesach krzepnięcia krwi, karboksylacja czynników krzepnięcia.
    • Zapotrzebowanie na witaminę K: 55 µg.

    Witamina B1 (tiamina)

    • Aktywna forma: pirofosforan tiaminy (koenzym TPP).
    • Funkcje: udział w przemianach węglowodanów, dekarboksylacja α-ketokwasów.
    • Zapotrzebowanie: 1-1,5 mg.
    • Niedobór: objawy neurologiczne, mięśniowe, kardiologiczne. Osoby w wysokim ryzyku niedoboru są osoby z problemami z odżywianiem.

    Witamina B2 (ryboflawina)

    • Funkcje: koenzym w reakcjach oksydoredukcyjnych w łańcuchu oddechowym.
    • Prekursor do koenzymów FMN i FAD.
    • Zapotrzebowanie: 1-1,6 mg.
    • Niedobór: może się objawiać zmianami w obrębie oczu i narządów płciowych.

    Witamina B3 (niacyna)

    • Aktywne formy: dinukleotyd nikotynamidoadeninowy (NAD+) oraz dinukleotyd nikotynyloadeninowy (NADP+).
    • Funkcje: reakcje redukcji-utleniania (reakcje przemian metabolicznych), synteza/rozkład tłuszczów.
    • Zapotrzebowanie: 13 - 18 mg.
    • Niedobór: pelagra. Może być wynikiem niedożywienia lub chorób metabolicznych.
    • Często niedobór towarzyszy niedoborom innych witamin.

    Witamina B7 (biotyna)

    • Funkcje: aktywność jako koenzym karboksylaz, uczestniczy w przemianie tłuszczów, aminokwasów i węglowodanów.
    • Zapotrzebowanie: 0,015-0,3 mg.
    • Niedobór: występuje rzadko, objawy skórne i neurologiczne.

    Studying That Suits You

    Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

    Quiz Team

    Related Documents

    Witaminy PDF

    Description

    Ten quiz dotyczy kluczowych aspektów witamin A i D, ich struktury, funkcji oraz skutków niedoboru i nadmiaru. Uczestnicy będą mogli sprawdzić swoją wiedzę na temat roli tych witamin w organizmie oraz ich metabolizmu. Zapraszamy do uczestnictwa!

    More Like This

    Use Quizgecko on...
    Browser
    Open
    Browser
    Browser