Witaminy - Witamina A i D
17 Questions
1 Views

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Witamina A jest substratem energetycznym.

False (B)

Wszystkie pochodne witaminy A są związkami 10-węglowymi.

False (B)

Które z poniższych substancji wykazują aktywność witaminy A?

  • Kwas retinowy
  • Retinal
  • Wszystkie powyższe (correct)
  • Retinol

Gdzie preformowana witamina A występuje w pokarmach?

<p>W pokarmach zwierzęcych.</p> Signup and view all the answers

Prowitaminy witaminy A są obecne w pokarmach roślinnych.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Do powstania 1 mg retinalu potrzeba ok. ______ mg beta-karotenu.

<p>6</p> Signup and view all the answers

Retinol w enterocytach jest utleniany do retinalu.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Chylomikrony są transportowane z limfą do wątroby.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

W wątrobie estry retinolu mogą być magazynowane.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Z jakiego białka retinol korzysta podczas transportu z krwią do tkanek pozawątrobowych?

<p>RBP (retinol binding protein).</p> Signup and view all the answers

Kwas retinowy wiąże się z receptorami jądrowymi, wpływając na ekspresję genów.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Niedobór witaminy A może prowadzić do kurzej ślepoty.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Które z poniższych źródeł są bogate w preformowaną witaminę A?

<p>Wszystkie powyższe (F)</p> Signup and view all the answers

Które z poniższych źródeł są bogate w prowitaminę A?

<p>Wszystkie powyższe (B)</p> Signup and view all the answers

Witamina D jest syntetyzowana w skórze pod wpływem promieniowania UVB.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Które z poniższych substancji są prekursorem witaminy D?

<p>Wszystkie powyższe (B)</p> Signup and view all the answers

Aktywne formy witaminy D to kalcytriol i erkalcytriol.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Flashcards

Witaminy - definicja

Drobnoczasteczkowe, egzogenne związki organiczne, które nie są substratami energetycznymi, lecz uczestniczą w reakcjach katalizując jako koenzymy lub pełniąc funkcje regulacyjne.

Witamina A - źródła preformowanej

Preformowana witamina A występuje w pokarmach zwierzęcych, najczęściej jako estry retinolu z długimi łańcuchami kwasów tłuszczowych, które są hydrolizowane w jelicie cienkim. Z 80% wydajnością retinol jest wchłaniany do enterocytów.

Witamina A - źródła prowitaminowe

Witamina A w postaci prowitamin występuje w produktach roślinnych jako karotenoidy (np. beta-karoten). Karotenoidy są przekształcane w witaminę A w jelicie cienkim.

Witamina A - metabolizm (enterocyty)

W enterocytach retinal jest redukowany do retinolu, następnie esteryfikowany i wbudowywany w chylomikrony.

Signup and view all the flashcards

Witamina D - prekursory

Prekursorem witaminy D są ergokalcyferol (D2) syntezowany z ergosterolu w grzybach i cholekalcyferol (D3) syntezowany z 7-dehydrocholesterolu.

Signup and view all the flashcards

Witamina D - aktywne formy

Aktywne formy witaminy D to 1,25-dihydroksycholekalcyferol (kalcytriol) i 1,25-dihydroksyergokalcyferol (erkalcytriol).

Signup and view all the flashcards

Witamina K - rodzaje

Naturalne witaminy K to filochinon (K1, pochodzenie roślinne) i menachinon (K2, wytwarzany przez bakterie jelitowe). Istnieją również syntetyczne formy.

Signup and view all the flashcards

Witamina K - funkcje (krzepnięcie)

Witamina K uczestniczy w gamma-karboksylacji reszt glutaminianu w protrombinie i czynnikach krzepnięcia (VII, IX, X), co jest kluczowe dla prawidłowego krzepnięcia.

Signup and view all the flashcards

Study Notes

Witaminy

  • Drobnocząsteczkowe związki organiczne, nie są substratami energetycznymi, pełnią role koenzymów lub regulatorów.
  • Witamina A: pochodne 20-węglowe z pierścieniem β-jononu i dwoma jednostkami izoprenoidowymi. Aktywne formy to retinoidy (retinol, retinal, kwas retinowy).
  • Prowitaminy witaminy A: karotenoidy (α, β, γ, kryptoksantyna).
  • Wchłanianie witaminy A: w jelicie cienkim, karotenoidy do retinolu, retinol do chylomikronów, następnie do wątroby.
  • Witamina A potrzebna do działania rodopsyny.
  • Dobowe zapotrzebowanie na witaminę A: 700-900 µg retinolu.
  • Niedobór: objawy związane z narządami wzroku, spojówkami, zahamowanie wzrostu.
  • Hiperwitaminoza: nadmiar witaminy A może szkodzić płodowi.

Witamina D

  • Aktywne formy: 1,25-dihydroksycholekalcyferol (kalcytriol) i 1,25-dihydroksyergokalcyferol (erkalcytriol).
  • Synteza witaminy D: prowitaminy w skórze → aktywna witamina D w wątrobie → czynnik aktywujący w nerce.
  • Funkcje: zwiększone wchłanianie wapnia i fosforanów w jelitach, hamowanie wydalania wapnia i fosforanów.
  • Zapotrzebowanie na witaminę D: 15 µg (600 IU)
  • Niedobór: hipokalcemia, hipofosfatemia, wtórna nadczynność przytarczyc, demineralizacja kości.
  • Hiperwitaminoza: hiperkalcemia, kalcynoza (zwapnienie tkanek miękkich).

Witamina K

  • Naturalne formy: filochinon (K1) - pochodzenie roślinne; menachinon (K2) - bakterie jelitowe.
  • Syntetyczne formy: menadion, menadiol.
  • Funkcje: udział w procesach krzepnięcia krwi, karboksylacja czynników krzepnięcia.
  • Zapotrzebowanie na witaminę K: 55 µg.

Witamina B1 (tiamina)

  • Aktywna forma: pirofosforan tiaminy (koenzym TPP).
  • Funkcje: udział w przemianach węglowodanów, dekarboksylacja α-ketokwasów.
  • Zapotrzebowanie: 1-1,5 mg.
  • Niedobór: objawy neurologiczne, mięśniowe, kardiologiczne. Osoby w wysokim ryzyku niedoboru są osoby z problemami z odżywianiem.

Witamina B2 (ryboflawina)

  • Funkcje: koenzym w reakcjach oksydoredukcyjnych w łańcuchu oddechowym.
  • Prekursor do koenzymów FMN i FAD.
  • Zapotrzebowanie: 1-1,6 mg.
  • Niedobór: może się objawiać zmianami w obrębie oczu i narządów płciowych.

Witamina B3 (niacyna)

  • Aktywne formy: dinukleotyd nikotynamidoadeninowy (NAD+) oraz dinukleotyd nikotynyloadeninowy (NADP+).
  • Funkcje: reakcje redukcji-utleniania (reakcje przemian metabolicznych), synteza/rozkład tłuszczów.
  • Zapotrzebowanie: 13 - 18 mg.
  • Niedobór: pelagra. Może być wynikiem niedożywienia lub chorób metabolicznych.
  • Często niedobór towarzyszy niedoborom innych witamin.

Witamina B7 (biotyna)

  • Funkcje: aktywność jako koenzym karboksylaz, uczestniczy w przemianie tłuszczów, aminokwasów i węglowodanów.
  • Zapotrzebowanie: 0,015-0,3 mg.
  • Niedobór: występuje rzadko, objawy skórne i neurologiczne.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

Related Documents

Witaminy PDF

Description

Ten quiz dotyczy kluczowych aspektów witamin A i D, ich struktury, funkcji oraz skutków niedoboru i nadmiaru. Uczestnicy będą mogli sprawdzić swoją wiedzę na temat roli tych witamin w organizmie oraz ich metabolizmu. Zapraszamy do uczestnictwa!

More Like This

Vitamin Deficiencies and Health
8 questions
Nutrition and Vitamin Deficiencies
40 questions
Vitamin D and its Effects on Health
10 questions
Nutrition and Vitamin Deficiency Quiz
45 questions
Use Quizgecko on...
Browser
Browser