Wika at Panturo

Ano ang Wika?

• Sistema ng komunikasyon na ginagamit ng tao upang ibahagi ang ideya, kaisipan, at damdamin.
• Binubuo ito ng tunog, simbolo, at gramatika.

Kahalagahan ng Wika

• Komunikasyon: Nagbibigay-daan sa pagbabahagi ng impormasyon at pagtatayo ng relasyon.
• Pag-iisip: Tumutulong sa pag-organisa ng mga kaisipan at pagsuri ng mga problema.
• Kultura at Pagkakakilanlan: Nagdadala ng kasaysayan at tradisyon ng isang komunidad.
• Edukasyon: Pundasyon ng pagkatuto, nakatutulong sa pag-unlad ng kakayahan sa pag-aaral.
• Ekonomiya: Nagbibigay ng oportunidad sa trabaho at internasyonal na pakikipag-ugnayan.

Wika Bilang Lingua Franca

• Wika na ginagamit ng tao mula sa iba't ibang pamayanan na walang iisang naiintindihang wika.
• Halimbawa: Ingles, na ginagamit sa internasyonal na komunikasyon.

Wika at Diyalekto

• Diyalekto: Barayti ng wika na bumubuo mula sa heograpikal na dimensyon, maaaring iba-iba batay sa rehiyon.
• Halimbawa ng mga diyalekto: Ilokano, Bisaya, Tausug, Tagalog.

Vernacular

• Lokal na wika o diyalekto na ginagamit sa pang-araw-araw na buhay.
• Halimbawa: Cebuano sa Cebu, Ilocano sa Ilocos.

Bilingguwalismo

• Kakayahan ng isang tao na gumamit ng dalawang wika nang mahusay.
• Karaniwan sa mga bansang may higit sa isang opisyal na wika.

Multilingguwalismo

• Paggamit ng dalawang o higit pang wika sa isang bansa o komunidad.
• Batay sa sitwasyon o konteksto.

Unang Wika

• Ang unang natutuhang wika ng isang bata, tinatawag ding "inang wika."
• Taal na Tagapagsalita: Tao na ang unang wika ay ang lokal na wika.
• Mother Tongue-Based Multilingual Education (MTB-MLE): Programa na gumagamit ng unang wika sa pagtuturo mula preschool hanggang ikatlong baitang.

Pangalawang Wika

• Wika na natutunan pagkatapos ng unang wika, ginagamit para sa pakikipag-ugnayan sa ibang grupo.

Wikang Pambansa

• Filipino bilang pambansang wika ng Pilipinas na nakasaad sa Konstitusyon ng 1987.
• Sumisimbolo sa pambansang pagkakakilanlan at kultura ng mga Pilipino.

Wikang Panturo

• Wika na ginagamit sa pormal na pagtuturo at pagsulat ng mga materyal na panturo.

Wikang Opisyal

• Mga wikang itinatadhana sa Saligang Batas para sa komunikasyon at pagtuturo: Filipino at Ingles.
• Executive Order 335 noong 1988: Nag-utos na gamitin ang Filipino sa transaksyon ng pamahalaan.

Homogeneous at Heterogeneous na Wika

• Homogeneous: Salitang magkakaiba ang pagbabaybay at bigkas ngunit iisa ang kahulugan.
• Heterogeneous: Mga wikang ginagamit sa partikular na lugar, maaaring dahil sa katanyagan o tradisyon ng mga tao.