Welvaart in Nederland 1948-1978

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson
Download our mobile app to listen on the go
Get App

Questions and Answers

Wat gebeurde er met de KVP en de PvdA tijdens de verkiezingen van 1967?

  • Ze fuseerden samen.
  • Ze verloren flink aan zetels. (correct)
  • Ze wonnen allebei zetels.
  • Ze kregen een meerderheid in de Tweede Kamer.

Wat was een belangrijk kenmerk van de jongerencultuur in de jaren 1960?

  • De invloed van Amerikaanse en Britse popmuziek. (correct)
  • De afwezigheid van financiële middelen.
  • De afname van onderwijs onder jongeren.
  • Het ontstaan van strengere gezagsverhoudingen.

Hoe wijzigde de rol van getrouwde vrouwen in de maatschappij?

  • Ze werden wettelijk handelingsbekwaam.
  • Hun invloed in de politiek groeide aanzienlijk.
  • Ze begonnen steeds vaker te werken.
  • Ze moesten hun mannen gehoorzamen. (correct)

Wat kenmerkte de provo's in de jaren 1960?

<p>Zij deden provocerende en speelse acties. (A)</p> Signup and view all the answers

Welke rol speelde de muziek in de jongerencultuur van de jaren 1960?

<p>Het hielp jongeren om hun eigen identiteiten te ontwikkelen. (A)</p> Signup and view all the answers

Wat was een gevolg van de fusie van confessionele partijen?

<p>De vorming van het CDA. (C)</p> Signup and view all the answers

Welke verandering in consumptie vond plaats in de jaren 1960 in Nederland?

<p>Toename in de consumptie van genotsvoedsel (A)</p> Signup and view all the answers

Welke muziekstijl was populair onder de Nederlandse nozems?

<p>Popmuziek van The Beatles. (D)</p> Signup and view all the answers

Wat was de impact van de babyboom in de naoorlogse jaren?

<p>Een toename van het aantal jongeren. (C)</p> Signup and view all the answers

Wat droeg in belangrijke mate bij aan de toename van mobiliteit in Nederland in de jaren 1960?

<p>De aanschaf van de eerste auto door veel Nederlanders (B)</p> Signup and view all the answers

Welke ontwikkelingen droegen bij aan de ontzuiling in Nederland?

<p>Mensen kwamen in contact met andersdenkenden (A)</p> Signup and view all the answers

Wat was een belangrijke verandering in de supermarkten in de jaren 1960?

<p>De overgang naar zelfbediening (C)</p> Signup and view all the answers

Hoe verging het met radio Veronica in de periode tussen 1960 en 1974?

<p>Het zond programma's uit vanaf een schip (D)</p> Signup and view all the answers

Welke invloed had de welvaart op de woon- en werkpatronen in Nederland?

<p>Het woon-werkverkeer nam toe (B)</p> Signup and view all the answers

Wat was de rol van de TROS in de vroege jaren 1960?

<p>Het werd opgericht om populaire televisieprogramma's uit te zenden (C)</p> Signup and view all the answers

Wat was een opmerkelijke sociale verandering die optrad in de jaren 1960 in Nederland?

<p>Verminderde nadruk op religie in het onderwijssysteem (A)</p> Signup and view all the answers

Wat betekende de afschaffing van de wettelijke handelingsonbekwaamheid van vrouwen in 1956?

<p>Vrouwen en mannen kregen gelijke rechten en plichten. (D)</p> Signup and view all the answers

Welke ontwikkeling zorgde voor een snelle verandering in de seksuele moraal in de jaren 1960?

<p>De introductie van de anticonceptiepil. (D)</p> Signup and view all the answers

Wat was de belangrijkste reden voor de echtscheidingswet van 1971?

<p>Beëindiging van een huwelijk werd makkelijker mogelijk. (D)</p> Signup and view all the answers

Welke uitspraak over de positie van vrouwen in de jaren 1960 is juist?

<p>Vrouwen volgden steeds vaker hoger onderwijs. (A)</p> Signup and view all the answers

Wat was een belangrijke eis van feministische actiegroepen zoals Dolle Mina?

<p>Het recht op abortus. (D)</p> Signup and view all the answers

In welk jaar werd de anticonceptiepil op de markt gebracht in Nederland?

<p>1964 (D)</p> Signup and view all the answers

Wat werd in de jaren 1960 een standaard gezinssamenstelling?

<p>Een gezin met twee kinderen. (C)</p> Signup and view all the answers

Wat was de bevolkingssamenstelling van Nederland in 1945?

<p>Bijna volledig wit. (A)</p> Signup and view all the answers

Wat was een belangrijke reden voor de emigratie van Nederlanders tussen 1948 en 1964?

<p>Oorlogsverwoestingen leidden tot een tekort aan huizen. (A)</p> Signup and view all the answers

Hoeveel Indische Nederlanders kwamen er na 1945 naar Nederland?

<p>Ongeveer 300.000. (C)</p> Signup and view all the answers

Welke groep immigranten kwam in 1951 naar Nederland?

<p>Molukse militairen. (B)</p> Signup and view all the answers

Wat leidde tot de economische crisis in Nederland in 1973?

<p>Een verhoging van de olieprijzen door Arabische landen. (B)</p> Signup and view all the answers

Waarom kregen buitenlandse werknemers het recht om hun gezin over te laten komen?

<p>De Nederlandse economie had behoefte aan arbeidskrachten. (C)</p> Signup and view all the answers

Welke van de volgende groepen emigreerde niet naar Nederland vanwege de onafhankelijkheid van hun land?

<p>Gastarbeiders uit Marokko. (D)</p> Signup and view all the answers

Wat was de reden dat werkgevers gastarbeiders naar Nederland haalden?

<p>De industrie had te maken met een personeelstekort. (A)</p> Signup and view all the answers

Welke maatregel werd genomen voor de gastarbeiders in Nederland?

<p>Hun tijdelijke arbeidscontracten werden vaak verlengd. (C)</p> Signup and view all the answers

Waarom bleven veel buitenlanders, vooral Turken en Marokkanen, in Nederland?

<p>Omdat de economische situatie in hun eigen land slechter was. (C)</p> Signup and view all the answers

Wat was een kenmerk van de WAO-uitkeringen in de jaren 1980?

<p>Ze gingen door tot het pensioen van de ontvanger. (B)</p> Signup and view all the answers

Welke groep voerde aanvankelijk hevige acties tegen de bezuinigingen op de verzorgingsstaat?

<p>De vakbonden. (A)</p> Signup and view all the answers

Wat veranderde er in het beleid tijdens de kabinetten-Lubbers?

<p>Er kwamen strengere keuringen voor de WAO. (A)</p> Signup and view all the answers

Wat was een gevolg van de kritiek op de verzorgingsstaat in de jaren 1980?

<p>Er werd gepleit voor liberalisering en minder overheidsuitgaven. (C)</p> Signup and view all the answers

Wat was er bijzonder aan de uitkering voor mensen die zich lieten afkeuren?

<p>De uitkeringsduur was onbeperkt en tot aan overlijden. (B)</p> Signup and view all the answers

Wat was een van de maatregelen die het kabinet-Lubbers nam om de economie te herstellen?

<p>Privatisering van staatsbedrijven. (C)</p> Signup and view all the answers

Wat was het poldermodel in de context van de jaren 1980?

<p>Een samenwerking tussen overheid, werkgevers en werknemers. (A)</p> Signup and view all the answers

Wat was een belangrijke factor voor de economische groei in Nederland tussen 1985 en 2001?

<p>Groei van de dienstensector (A)</p> Signup and view all the answers

Welke uitkering steeg ondanks de dalende werkloosheid in de jaren 1990?

<p>WAO-uitkeringen (C)</p> Signup and view all the answers

Wat veroorzaakte de verandering in de rol van de overheid en het bedrijfsleven vanaf de jaren 1980?

<p>De opkomst van de digitale economie (D)</p> Signup and view all the answers

Welk sociaal-democratisch idee veranderde in de jaren 1980 in Nederland?

<p>De maakbare samenleving (B)</p> Signup and view all the answers

Wat was een gevolg van de ontzuiling in Nederland na de jaren 1990?

<p>Sociaaldemocraten regeerden met liberalen (A)</p> Signup and view all the answers

Wat werd geregeld door de Wet Gelijke Behandeling in 1994?

<p>Gelijkheid bij het aanbieden van diensten (A)</p> Signup and view all the answers

Welke aanpak kenmerkte Nederland internationaal op het gebied van wetten en beleid?

<p>Gedoogbeleid (C)</p> Signup and view all the answers

Wat was een significante verandering in de opvattingen over verantwoordelijkheid in de jaren 1990?

<p>Burgers moesten meer zelfredzaam zijn (D)</p> Signup and view all the answers

Flashcards

Consumptiemaatschappij

Na de Tweede Wereldoorlog groeide de welvaart in Nederland en veranderde de levensstijl van de Nederlandse bevolking. Mensen kochten meer producten en diensten, waaronder auto’s, televisies, koelkasten en wasmachines. Ze gingen vaker op vakantie en naar restaurants. Ook gingen ze meer eten en drinken, zoals koffie, wijn en bier, en nieuwe genotsmiddelen zoals chips werden geïntroduceerd.

Supermarkten en consumptie

De opkomst van de supermarkten had een grote impact op de consumptie. Zelfbedieningswinkels met aanbiedingen en promoties maakten het gemakkelijker en aantrekkelijker voor mensen om meer te kopen.

Mobiliteit en verstedelijking

De toenemende welvaart leidde tot meer mobiliteit. Meer mensen kochten een auto, waardoor ze makkelijker konden reizen en naar hun werk konden gaan. Dit had ook invloed op de woonplaatskeuze, want mensen verhuisden naar forensensteden en nieuwe buitenwijken.

Ontzuiling en sociale contacten

De verandering in de levensstijl en het toenemende contact met mensen uit andere geloofs- en sociale groepen, bijvoorbeeld op de camping of op het werk, heeft een belangrijke rol gespeeld in het proces van ontzuiling.

Signup and view all the flashcards

Veronica en de TROS

Veronica en de TROS waren radio- en televisieprogramma’s die een belangrijke rol speelden bij het doorbreken van de verzuiling. Ze richtten zich op een breder publiek en behandelden meer gespreksonderwerpen, waardoor het belang van de oude, strenge omroepen afnam.

Signup and view all the flashcards

Invloed van welvaart

De welvaart had een grote invloed op de sociaal-culturele veranderingen in Nederland. Mensen kregen een andere levensstijl, gingen meer consumeren, reisten meer en werden meer blootgesteld aan verschillende culturen. Dit leidde tot een vermindering van de invloed van de traditionele zuilen en tot een meer open en moderne samenleving.

Signup and view all the flashcards

Babyboom

De periode na de Tweede Wereldoorlog, waarin er in Nederland een ongekende groei was van het aantal baby's.

Signup and view all the flashcards

Ontzuiling

Het proces van afname van de invloed van de traditionele religieuze en politieke stromingen in de Nederlandse samenleving.

Signup and view all the flashcards

D'66

Een nieuwe politieke partij die in 1967 opkwam en een alternatief bood voor de traditionele verzuilde partijen.

Signup and view all the flashcards

Jongerencultuur

De periode waarin jonge mensen een eigen cultuur ontwikkelden, met eigen muziek, kledingstijlen en leefstijlen.

Signup and view all the flashcards

Nozems

Een groep stoere jongeren die in de jaren '50 op straat samenkwamen, geïnspireerd door Amerikaanse rock-'n-roll.

Signup and view all the flashcards

Provos

Een groep die met provocerende acties kritiek uitte op de bestaande gezagsverhoudingen.

Signup and view all the flashcards

Hippies

Een groep die zich op een vredelievende manier afzette tegen de consumptiemaatschappij en de heersende opvattingen.

Signup and view all the flashcards

Vrouwenemancipatie

De beweging die streeft naar gelijke rechten voor vrouwen.

Signup and view all the flashcards

Emigratie na WOII

Na de Tweede Wereldoorlog was er een groot tekort aan woningen en werkgelegenheid in Nederland, wat leidde tot een grote emigratiegolf.

Signup and view all the flashcards

Aantal emigranten

Tussen 1948 en 1964 emigreerden ongeveer een half miljoen Nederlanders, waarvan de meeste naar de VS, Canada, Australië en Nieuw-Zeeland vertrokken.

Signup and view all the flashcards

Immigratie na WOII

Na de Tweede Wereldoorlog kwamen ongeveer 300.000 Indische Nederlanders vanuit Indonesië naar Nederland.

Signup and view all the flashcards

Indo's als migranten

De Indo's, mensen met een gemengde Europees-Aziatische afkomst, waren de eerste grote groep niet-witte immigranten in Nederland.

Signup and view all the flashcards

Molukse militairen in Nederland

In 1951 kwamen 4.500 Molukse militairen van het koloniale leger met hun gezinnen naar Nederland.

Signup and view all the flashcards

Surinaamse migratie

Na de onafhankelijkheid van Suriname in 1975 migreerden ongeveer 200.000 Surinaamse Nederlanders naar Nederland.

Signup and view all the flashcards

Antilliaanse en Arubaanse migratie

Vanaf de jaren 1980 migreerden ongeveer 85.000 Antilliaanse en Arubaanse Nederlanders naar Nederland.

Signup and view all the flashcards

Arbeidsmigratie na WOII

Vanaf de jaren 1960 kwamen veel arbeidsmigranten naar Nederland, eerst vanuit Zuid-Europese landen en later ook uit Marokko en Turkije.

Signup and view all the flashcards

Handelingsonbekwaamheid van vrouwen voor 1956

Voor 1956 konden vrouwen in Nederland geen eigen bankrekening openen of andere juridische overeenkomsten sluiten. Dit was een gevolg van de wettelijke handelingsonbekwaamheid van vrouwen.

Signup and view all the flashcards

Gelijke rechten en plichten voor vrouwen in 1956

Vrouwen en mannen kregen in 1956 gelijke rechten en plichten. De wet erkende dat vrouwen net zo veel konden beslissen en verantwoordelijkheden dragen als mannen.

Signup and view all the flashcards

Invloed van de anticonceptiepil

De anticonceptiepil, die in 1964 in Nederland beschikbaar kwam, gaf vrouwen meer controle over hun seksualiteit. Ze konden vrijen zonder zich zorgen te maken over ongewenste zwangerschap.

Signup and view all the flashcards

Verandering in seksuele moraal na 1964

De maatschappij werd opener en toleranter ten opzichte van seksuele vrijheid. Minder mensen vonden seks voor het huwelijk onacceptabel.

Signup and view all the flashcards

De echtscheidingswet van 1971

De nieuwe echtscheidingswet van 1971 maakte het gemakkelijker om te scheiden. Partners mochten scheiden zonder overspel of mishandeling te bewijzen.

Signup and view all the flashcards

Eisen van de feministische tweede golf

Vrouwen eisten meer gelijke rechten en kansen. Ze wilden bijvoorbeeld het recht op abortus en betaalde kinderopvang om te kunnen werken net als mannen.

Signup and view all the flashcards

Feministische actiegroepen (MVM en Dolle Mina)

Feministische actiegroepen zoals Man Vrouw Maatschappij en Dolle Mina streden voor meer gelijke rechten en kansen voor vrouwen.

Signup and view all the flashcards

Verandering in de Nederlandse bevolking na 1945

De Nederlandse bevolking werd door immigratie na 1945 diverser. Er kwamen meer mensen met verschillende culturele achtergronden naar Nederland.

Signup and view all the flashcards

Liberalisering

De trend van minder strenge regels en meer individuele keuzes, die in de jaren '70 opkwam.

Signup and view all the flashcards

Individualisering

Het proces waarin mensen steeds meer keuzes maken op basis van hun eigen wensen en minder gebonden zijn aan traditionele normen.

Signup and view all the flashcards

Verzorgingsstaat

Het overheidsbeleid gericht op het verlenen van sociale zekerheid, zoals uitkeringen en zorg. In de jaren '80 groeide de kritiek op de hoge kosten en bureaucratie.

Signup and view all the flashcards

Kritiek op de verzorgingsstaat

Te veel uitkeringen en bureaucratie in de verzorgingsstaat leidden tot hoge kosten. Deze werden beschouwd als een belemmering voor bedrijven om te groeien.

Signup and view all the flashcards

Liberaal beleid

Een beleid dat prioriteit geeft aan de vrijheid van bedrijven, waardoor winsten kunnen stijgen en de overheidsuitgaven worden beperkt.

Signup and view all the flashcards

Poldermodel

De terugkeer van economische stabiliteit in de periode na de crisis van de jaren '80, bereikt door samenwerking tussen werkgevers en werknemers.

Signup and view all the flashcards

Economische groei in jaren '80 en '90

De economie van Nederland groeide aanzienlijk in de jaren '80 en '90, met een gemiddelde groei van 3% per jaar. De groei werd gestimuleerd door de internationale handel, de Europese samenwerking en globalisering. Dit leidde tot meer welvaart en een afname van werkloosheid.

Signup and view all the flashcards

Vermindering rol van de overheid

Vanaf de jaren '80 nam de rol van de overheid in de Nederlandse samenleving af. Er werd minder geld uitgegeven aan de verzorgingsstaat en het bedrijfsleven en de commercie kregen meer invloed. Dit was een resultaat van de verschuiving naar een liberaler economisch beleid.

Signup and view all the flashcards

Van maakbare samenleving naar zelfredzaamheid

Het idee van de 'maakbare samenleving', waar de overheid actief ingrijpt om sociale problemen op te lossen, maakte plaats voor een meer liberaal idee van zelfredzaamheid. Burgers werden aangemoedigd om voor zichzelf te zorgen en minder afhankelijk te zijn van de overheid.

Signup and view all the flashcards

Sociaaldemocraten omarmen liberale ideeën

In de jaren '90 werden de sociaaldemocraten beïnvloed door het liberale denken en gingen ze mee met het idee van zelfredzaamheid. Dit leidde tot de vorming van 'paarse' kabinetten, waarin de PvdA samenwerkte met de VVD en D66.

Signup and view all the flashcards

Individualisering en gelijkheid

Individualisering is het proces waarbij individuen steeds meer nadruk leggen op hun eigen keuzes, waarden en interesses. Dit proces is versterkt in de jaren '90 door wetten en beleid die gelijkheid en vrijheid bevorderen, zoals de Wet Gelijke Behandeling.

Signup and view all the flashcards

Gedoogbeleid

Gedoogbeleid is een benadering van de overheid waarbij activiteiten die volgens de wet verboden zijn, onder bepaalde voorwaarden worden getolereerd. Een voorbeeld hiervan is het gedoogbeleid ten opzichte van coffeeshops.

Signup and view all the flashcards

Ontzuiling in Nederland

De ontzuiling in Nederland is een proces waarbij de traditionele invloed van religieuze en politieke stromingen afneemt. Dit leidde tot een meer gediversifieerde samenleving met meer individualisme en minder sociale cohesie.

Signup and view all the flashcards

Wet Gelijke Behandeling

De Wet Gelijke Behandeling (1994) verbiedt discriminatie op basis van godsdienst, ras, geslacht of seksuele voorkeur. Dit betekent dat iedereen gelijk behandeld moet worden bij het aanbieden van werk, huisvesting, gezondheidszorg of bij de verkoop van goederen en diensten.

Signup and view all the flashcards

Study Notes

Samenvatting §3.1 Een welvarende samenleving (1948-1978)

  • Na de Tweede Wereldoorlog herstelde Nederland de vooroorlogse sociale verhoudingen, met terugkeer van de verzuilde organisaties (katholiek, protestants, socialistisch en liberaal).
  • Verzuilde organisaties, verboden door de Duitse bezetting, werden heropgericht.
  • Politiek gezien, werden confessionele kabinetten opgevolgd door rooms-rode kabinetten (KVP en PvdA) van 1946 tot 1958.
  • Nederland sloot zich aan bij de NAVO en de EGKS.
  • Er was economische groei van 1948 tot 1973, met toenemende welvaart.
  • Herstel en wederopbouw na de oorlog was gekenmerkt door import van steenkool, machines, en tractoren (Marshallhulp).
  • Industrialisatie was een belangrijke motor van economische groei.
  • De Nederlandse economie profiteerde van het Duitse Wirtschaftswunder.
  • Geleide loonpolitiek beperkte loonstijgingen om Nederlandse producten concurrerend te houden.
  • Aardgasvondsten in Groningen speelden een rol in de welvaart-groei.

Maatschappelijke veranderingen

  • Verandering van zuinige naar consumptieve houding.
  • Toename in consumptie van koffie, wijn en bier.
  • Ook werden nieuwe producten en technologieën zoals koelkasten en wasmachines populair.
  • Mobiliteit nam toe door toenemend autogebruik.
  • Ontzuiling vond plaats. Dit ontstond door meer contact met mensen uit andere zuilen en landen (media, nieuwe wijken).
  • Minder betrokkenheid bij traditionele religieuze instellingen.
  • Ontwikkeling van een eigen jongerencultuur.
  • Belang van Amerikaanse en Britse popmuziek.
  • Opkomst van jongerenbewegingen (Provos, hippies).

Emigratie en immigratie

  • Na 1945 veranderden de Nederlandse bevolkingsstructuur.
  • Een helft miljoen Nederlanders emigreerden tussen 1948 en 1964.
  • Indonesische Nederlanders migreerden naar Nederland.
  • 1950 : 1,1% van de bevolking was vreemdeling.
  • Surinaamse Nederlanders migreerden na onafhankelijkheid van Suriname.
  • Arbeidsmigranten uit Oost-Europa, Marokko en Turkije kwamen naar Nederland.
  • Nederlandse economie profiteerde van de arbeidsmigranten.
  • Naast emigratie vond ook immigratie plaats.

Liberalisering en individualisering

  • Verzorgingsstaat kon de economische terugval in eerste instantie opvangen.
  • Toename van kritiek op de verzorgingsstaat (te duur en te bureaucratisch).
  • Nieuwe economische crisis in 1970.
  • Overheid bezuinigde op de verzorgingsstaat.
  • Toename van keuringen voor WAO-uitkeringen.
  • Privatisering van staatsbedrijven.

Jeugdcultuur

  • Ontstaan van diverse jongeren subcultuur en stijlen.
  • Punk en kraakbeweging ontstonden als reactie tegen bestaande gezagsverhoudingen.
  • Hiphopcultuur ontstond bij Afro-Amerikaanse jongeren en werd populair.
  • Gabbercultuur was een reactie tegen de materialistische cultuur en een vorm van protest.
  • De informatiemaatschappij (internet, mobiel) vormde een belangrijke factor bij de jeugdcultuur.
  • Toename van de individualisering.

De multiculturele samenleving

  • Migratie van binnen Europa en van buitenslands.
  • Schengenverdrag maakte reizen binnen Europa gemakkelijker.
  • Migratie van Oost-Europese migranten naar werk in West-Europa.
  • Mensen uit crisisgebieden trokken naar West-Europa.
  • Toename van multiculturalisme.
  • Controverses rondom migratie en integratie.
  • Politiek/maatschappelijke discussies.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

More Like This

The Golden Age of Dutch History
30 questions
Economic Growth in the Dutch Republic
8 questions

Economic Growth in the Dutch Republic

MarvelousCynicalRealism2045 avatar
MarvelousCynicalRealism2045
Economía de Holanda e Gran Bretaña
42 questions
Use Quizgecko on...
Browser
Browser