Voedingsvoorlichting en Fysiologie

Voedingsvoorlichting

• Voeding is essentieel voor het lichaam, het levert bouwstoffen, beschermende stoffen en brandstoffen.
• Bouwstoffen zijn noodzakelijk voor groei en ontwikkeling, en voor het vernieuwen van weefsels. Eiwitten, water en bepaalde mineralen zijn hier voorbeelden van.
• Beschermende stoffen zorgen voor een goede werking van het organisme en verhogen de weerstand tegen ziekten. Vitamines, mineralen en spoorelementen zijn voorbeelden van beschermende stoffen.
• Brandstoffen verschaffen energie voor inwendig en uitwendig arbeid. Vetten, verteerbare koolhydraten (en in mindere mate eiwitten) zijn brandstoffen.

Fysiologische rol

• Fysiologisch is de werking van het lichaam.
• Voedsel is belangrijk voor de werking van het lichaam.
• Voldoende voedingsstoffen zijn cruciaal voor het functioneren van het organisme.
• voeding levert bouwstoffen, stoffen die de werking van het lichaam en de weerstand beschermen en brandstoffen die energie leveren.

Psycho-sociale rol

• Voeding heeft een sociale betekenis en kan bijdragen aan gezelligheid en samenzijn.
• Geloofssystemen beïnvloeden voedingspatronen. Bijvoorbeeld: Islam verbiedt varkensvlees, Hindoeïsme verbiedt rundvlees, Jodendom heeft koosjer regels.
• Boerenbedrijven voldoen aan bepaalde criteria voor voedselproductie. Pesticidengebruik is beperkt en milieuvriendelijkheid is een prioriteit.
• Vegetarisme en veganisme zijn opties, er is motivatie om geen vlees te eten door welzijn van dieren te willen bevorderen.

Voedingsstoffen/nutriënten

• Voedingsstoffen zijn specifieke bestanddelen van voedingsmiddelen die essentieel zijn voor het lichaam.
• Eiwitten komen van dierlijke en plantaardige oorsprong.
• Vette stoffen komen van dierlijke en plantaardige oorsprong.
• Koolhydraten komen van toevoegde suikers en verteerbare suikers.
• Water is essentieel voor het lichaam.
• Mineralen komen voor in groenten en fruit.
• Zouten komen voor in groenten en fruit.
• Vitaminen komen voor in groenten en fruit.
• Vezels komen als vezels in fruit en brood voor.
• Essentiële voedingsstoffen zijn die stoffen die het lichaam zelf niet kan aanmaken.
• Niet-essentiële stoffen, zoals cholesterol, kan het lichaam wel aanmaken.

Aanbevolen hoeveelheden

• Aanbevolen hoeveelheden van water, eiwitten, koolhydraten en vetten hangen af van leeftijd, zwangerschap, borstvoeding en geslacht.
• Water is essentieel en voldoende inname is belangrijk voor het lichaam, tekort leidt tot uitdroging
• Volgens de richtlijnen is het belangrijk om niet te veel verzadigde vetten te eten.
• De hoeveelheid vetten in de voeding moet minder dan 30 tot 35% van de totale energie-inname bedragen.
• Gezond eetpatroon en lichaamsbeweging zijn cruciaal om op gewicht te blijven.
• Alcohol moet met mate geconsumeerd worden voor vrouwen en mannen (2 glazen/20g voor mannen en 1 glass/10g voor vrouwen).

BMI

• BMI is een indicatie voor de verhouding tussen lengte en gewicht.
• BMI wordt berekend door het gewicht in kilogram te delen door het kwadraat van de lengte in meter
• BMI-waarden worden gebruikt om vast te stellen of er sprake is van overgewicht of ondergewicht.
• Normaal is tussen 18,5-24,9.
• Ondergewicht is minder dan 18.5.
• Overgewicht is tussen de 25-29.9.
• Obesitas is 30+

Vertering (Chemie)

• Water wordt opgenomen door de darmwand via de bloedbaan.
• Koolhydraten worden afgebroken door enzymen in speeksel en dunne darm tot monosachariden.
• Vezels worden niet verteerd door enzymen in de dunne darm maar door bacteriën in dikke darm.
• Vette stoffen worden afgebroken tot glycerol en vetzuren in de dunne darm.
• Eiwitten worden in de maag verteerd en gesplitst tot aminozuren, deze worden opgenomen in de dunne darm.
• Vitamines worden in de dunne darm opgenomen.
• Mineralen worden in de dunne darm opgenomen.

Basis van voeding

• Het ene Voedingsvoorlichtingsmodel verschilt van een ander.
• Het is belangrijk om de ADH en basisregels te volgen.
• Voedingsdriehoek geeft een overzicht van de hoeveelheid van groepen producten om te eten.

Voedselzandloper

• Deze informatie geeft inhoudelijk gezonde en ongezonde voedingsmiddelen.
• Ontwikkeling van gezonde voedingsmiddelen en vermindering van risico op veroudering.

Beweging driehoek

• De beweging driehoek geeft een overzicht van de verschillende manieren waarop mensen zich kunnen bewegen.

Eet-schema's (NEDERLAND & WALLONIE)

• Deze geven aanbevelingen over gezond eten. Op basis van voedselpiramide.
• Producten die niet in de piramide staan worden overbodig en ongezond gezien.
• De samenstelling, volgorde en/of indeling van bepaalde voedselcategorieën verschilt.

Veiligheid, Hygiëne

• Handhygiëne is zeer belangrijk, handen wassen is essentieel.
• Mondhygiëne: Mond bevat veel micro-organismen, ook speeksel; niezen en hoesten bezoedelen eten.
• Haarhygiëne: haren samengebonden, haarnetje bij HACCP, verzorgde snor en baard (haarnetje)
• Eet hygiëne: Niet of zo weinig mogelijk eten met de handen aanraken. Proeven met een proper lepeltje. Verboden om in HACCP keuken te eten.
• Kledij: Zuivere, schone kledij, shorts bij vuil werk; veiligheidsschoenen, Geen nylonkousen, geen juwelen; Roken is verboden in werkruimtes waar eten bereid en/of bewaard wordt, nadien handen wassen.

Organiseren

• De 5 M's helpen bij voedselveiligheid, voedselverspilling minimaliseren en kwaliteit van maaltijden verbeteren.
• Klant tevredenheid.
• Uitzicht van het product.
• Geheel verzorgd
• Fouten aangeven.

Kennis en Opleiding

• Risicoanalyse is een proces om gevaren en risico's in de omgeving te identificeren, te beoordelen en maatregelen te bedenken.
• Werkpostfiche is een samenvatting van maatregelen voor de bescherming tegen risico's.
• Veiligheidsinstructiekaart geeft aan welke veiligheidsmaatregelen moeten genomen worden bij het gebruik van gereedschappen en machines.
• preventiehiërarchie helpt om prioriteiten te stellen bij het opsporen en reduceren van risico's.
• detectiesystemen, zoals alarm, rookmelder, CO2-detectie en gasdetectie, zijn belangrijk voor veiligheid.

Brandpreventie en bestrijding

• Verschillende methodes en klasses van blusmiddelen voor branden, zoals water, schuim, poeder of CO2.
• Veiligheidspictogrammen geven informatie over gevaren en noodprocedures in geval van een risico. (bijv. bij onveilige materialen of producten)
• Evacuatieplannen geven de veiligste en snelste weg naar vluchtweg(en) en veilige plek aan. (bijv. in geval van brand, crisis, calamiteit)

Verder

• Andere belangrijke onderwerpen zoals voedselallergieën en voedselintoleranties. Deze komen vaker voor en kunnen leiden tot medische problemen.
• Eetstoornissen met andere kenmerken (huidklachten, ademhalingsklachten, misselijkheid) en oorzaken (Aangeboren- secundaire lactose).
• Verslavingsproblemen zoals alcoholisme.

Overige onderwerpen

• Obesitas
• Kanker
• Bloedarmoede
• Osteoporose