Voedingsmiddelen en Voedingsstoffen

Voedingsmiddelen en Voedingsstoffen

• Voedingsmiddelen zijn alle producten die je eet en drinkt.

• De zes groepen voedingsstoffen zijn eiwitten, koolhydraten, vetten, water, mineralen en vitaminen.

• Halvarine, Haring en roomboter zijn dierlijke voedingsmiddelen.

• Sojamelk is plantaardig voedingsmiddel

• Een tekort aan beschermende stoffen kan ziekte veroorzaken (A=1)

• Brandstoffen leveren energie (B=3)

• Bouwstoffen zijn nodig om cellen en weefsels op te bouwen (C=2)

• Reservestoffen worden opgeslagen voor later gebruik (D=5)

• Voedingsvezels zijn onverteerbare stoffen in plantaardig voedsel (E=4)

• Voedingsvezels zorgen voor een verzadigd gevoel en een goede darmwerking.

• Vetten zijn vooral brandstof, maar ook bouwstof en reservestof, en worden onder de huid opgeslagen.

• Water is bouwstof en dient voor het vervoer van stoffen.

• Vitaminen zijn bouwstoffen en beschermende stoffen, bijvoorbeeld voor goed zicht.

• Eiwitten zijn vooral bouwstoffen, maar ook brandstof.

• Mineralen zijn bouwstoffen en beschermende stoffen, zoals kalkzouten voor de opbouw van botten.

• Koolhydraten zijn vooral brandstof, maar ook bouwstof en reservestof, zoals suikers en zetmeel.

• Komkommer bevat veel water, vis veel eiwitten.

• Avocado bevat veel vetten.

• Essentiële voedingsstoffen zijn stoffen die het lichaam niet zelf kan maken en via voeding moeten worden verkregen.

• Niet-essentiële voedingsstoffen worden in de lever gevormd.

• Cellen gebruiken voedingsstoffen voor opbouw, herstel, energie en het regelen van lichaamsfuncties.

• Voedingsmiddelen zijn alle producten die je eet en drinkt; voedingsstoffen zijn de bruikbare bestanddelen ervan.

• Dierlijke voedingsmiddelen zijn delen of producten van dieren, terwijl plantaardige uit wortels, stengels, bladeren, vruchten en zaden van planten komen.

• Voedingsvezels zijn onverteerbare stoffen in plantaardig voedsel en zijn nodig voor een goede darmwerking.

• Eiwitten zijn vooral bouwstof, koolhydraten en vetten vooral brandstof en water voor het vervoer van stoffen. Mineralen en vitaminen zijn dan weer bouw- en beschermende stoffen

• Essentiële worden niet door het lichaam aangemaakt.

• Niet-essentiële voedingsstoffen kan het lichaam zelf maken en worden gevormd in de lever.

• Peulvruchten bevatten zaden.

• Peulvruchten helpen de darmen functioneren door de voedingsvezels.

• Mensen die geen vlees eten, gebruiken peulvruchten als eiwitbron.

• Dierlijke voedingsmiddelen leveren nauwelijks koolhydraten.

• Karlijn heeft minder koolhydraten nodig dan Margriet door de inname van eiwitten uit vlees.

• Maaltijd 2 bevat de meeste beschermende stoffen (groenten)

• Maaltijd 1 bevat de meeste brandstoffen (vet).

• Maaltijd 2 bevordert een goede darmwerking (voedingsvezel).

• Volkorenbrood bevat minder koolhydraten en meer vezels dan witbrood, waardoor je sneller vol zit.

• Bij een te hoog glucosegehalte produceert het lichaam insuline die de glucose omzet in glycogeen.

• Bij een te laag glucosegehalte produceert het lichaam glucagon die het glycogeen omzet in glucose.

• Sommig mensen eten heel eenzijdig: ze eten elke dag ongeveer hetzelfde. Als je eenzijdig eet, heb je een grotere kans om ziek te worden.

• Het lichaam kan zelf geen essentiële voedingsstoffen aanmaken.

• Koolhydraten zijn belangrijke brandstoffen.

• Bij tekort kan het lichaam vetten en eiwitten als brandstof gebruiken.

Verteringsstelsel

• Voedingsstoffen die niet gelijk door de darmwand heen kunnen, worden eerst verteerd.

• Eiwitten, vetten en de meeste koolhydraten moeten eerst verteerd worden.

• Het deel van de vertering waarbij stoffen worden omgezet in andere, gebeurt door chemische reacties.

• Speeksel bevat een enzym dat zetmeel afbreekt.

• Elk enzym heeft een bepaalde vorm (sleutel-slotprincipe).

• Enzymen in verteringssappen zorgen ervoor dat de vertering sneller verloopt.

• Enzymwerking is afhankelijk van temperatuur, elk enzym heeft een optimumtemperatuur.

• De functie van het gebit is het voedsel in kleine stukjes verdelen.

• Snijtanden en hoektanden dienen om stukken van het voedsel af te bijten.

• Die stukken moeten worden verkleind door de kiezen.

• Darmperistaltiek verplaatst voedsel, kneedt en vermengt het met verteringssappen.

• Voedingsvezels prikkelen de spieren voor betere darmwerking.

• De functie van vertering is het omzetten van voedingsstoffen tot verteringsproducten die wel door de darmwand heen kunnen.

• De meeste koolhydraten en vetten worden opgenomen, evenals glucose, mineralen, vitaminen en water.

• Enzymen werken volgens het sleutel-slotprincipe en de snelheid is afhankelijk van temperatuur.

• Het gebit verdeelt voedsel in kleine stukjes.

• Snijtanden en hoektanden bijten stukken af.

• Kiezens malen fijn.

• De kringspieren en lengtespieren in de wand van het hele darmkanaal trekken zich afwisselend samen en ontspannen zich.

• Bij bewegen en sporten worden koolhydraten en vetten verbrand om de cellen van energie te voorzien.

• Glucose hoeft niet te worden verteerd en kan direct worden opgenomen en als energieleverancier dienen.

• Een volkoren boterham met kaas moet eerst verteerd worden alvorens het energie kan vrijgeven.

• Enzymen werken op één bepaalde voedingsstof.

• De vertering verloopt sneller naarmate de temperatuur stijgt.

• Het roeren van een oplossing bevordert de vertering.

• Door te kauwen vergroot je het oppervlak, waardoor enzymen sneller inwerken.

• Voedingsvezel wordt niet opgenomen, maar uitgescheiden via de ontlasting.

• Vleesvervangers bevatten meer voedingsvezels dan half-om-half gehakt.

• Gekookt plantaardig voedsel levert meer bruikbare voedingsstoffen op dan rauw.

• Een tekort aan vitamine C lijdt tot scheurbuik

• Tijdens een sportwedstrijd spreekt je de glycogeenvoorraad in de lever en de spieren aan.

• Koolhydraatrijke maaltijd zorgt voor aan maak nieuw glycogeen en voor het herstel van je lichaam.

• Maaltijdshakes bevatten alle nodige voedingsstoffen, maar geven minder snel dat voldane gevoel dan een maaltijd.

• Maaltijdshakes zijn niet voor pubers omdat ze groeien.

• Het is niet erg om af en toe een maaltijd te vervangen maar doe het niet te vaak.

Organen voor Vertering

• 1=mondholte, 2=slokdarm, 3=lever, 4=galblaas, 5=maagportier, 6=twaalfvingerige darm, 7=blindedarm, 8=wormvormig aanhangsel, 9=anus, 10=speekselklieren, 11=maagsapklieren, 12=galbuis, 13=maag, 14=alvleesklier, 15=dikke darm, 16=dunne darm, 17=darmsapklieren, 18=endeldarm.

• A: alvleessap (1), B: twaalfvingerige darm (9), C: maagportier (6), D: speeksel (7), E: galblaas (4), F: maag (3), G: mondholte (6), H: slolkdarm (8), I: dikke darm (2).

• Tabel: | Verteringssap | Wordt Geproduceerd door | Bevat enzymen voor vertering van | Andere funties | | ----------- | ----------- | ----------- | ----------- | | Speeksel | Speekselklieren | Zetmeel | Verhoogt glijbaarheid van voedsel | | Maagsap | Maapsapklieren | Eiwitten | Doodt bacteriën | | Gal | Lever | - | Emilgeert vetten | | Alvleessap | Alvleesklier | Eiwitten, koolhydraten, vetten | - | | Darmsap | Darmsapklieren | Eiwitten, koolhydraten | - |

• De vertering begint in de mondholte.

• via de slokdarm naar de maag

• Via de maagportier gaat het naar de alvleesklier de galblaas en weer in dunne darm.

• Hierna gaan de afvalstoffen door de dikke darm naar de endeldarm voor uitscheiding.

• Speeksel beschermt je mond.

Gezonde Voeding

• Uit elk vak van de Schijf van Vijf krijgt je lichaam de nodige voedingsstoffen binnen.
• Bruinbrood, water vet en plantaardig voedsel.
• Vakken geven de verschillende stoffen weer. (Zie antwoord hieronder).
• Eet veel groenten en fruit.
• Bij een berekening van het BMI deel je het gewicht door het kwadraat van de lengte.
• Aanbevolen dagelijkse hoeveel (ADH).
• Te dik worden komt vaak door de media.

Voedselbederf

• (TGT); is de datum tot wanneer het product gegarandeerd goed is.
• (THT); is de datum tot wanneer het product minstens goed is..
• Additief: Dit is hulpstof toegelaten in de Europese Unie.
• Voedselbederf is een afweerreactie die ontstaat door het eten van besmet voedsel met giftige stoffen geproduceerd door bacteriën of schimmels.
• Conserveren is het verhinderen van voedselbederf.
• Salmonella bacteriën groeien het bost bij 35 graden Celcius
• Principe:Conserveermiddel toevoegen; Methode: Natuurlijke conserveermiddelen toevoegen; Werkwijze en waarom dit werkt: Bacteriën en schimmels kunnen niet tegen veel suiker, zuur, zout of stikstof.
• Principe Temperatuur ongunstig maken; Methode:Invriezen; Werkwijze en waarom dit werkt: De temperatuur verlagen tot -20 graden Celsius remt de vermenigvuldiging van bacteriën. en Werkwijze en waarom dit werkt: Ontrekken van water aan het voedsel.
• Zonder water kunnen organismen niet leven.
• Betersomskun de meeste ziekteverwekkers niet goed vermenigvuldigen zonder zuurstof dus sluit het af van die zuurstof.
• Zorg ervoor dat de micro-organismen in deze voedingsmiddelen zich verspreiden door ze koel te houden.

Over Zoogdieren

• Een carnivoor is een vleeseter, een herbivoor een planteneter en omnivoor is een alleseter.
• Dierlijk voedsel verteert beter(geen celwanden), een vleeseter heeft een kort darmkanaal en een planteneter een lang darmstelsel