Viêm Mạn Tính và Quá Trình Lành Vết Thương

Viêm Mạn Tính

• Viêm mạn tính diễn ra khi viêm kéo dài trên hai tuần.
• Không chỉ phụ thuộc vào thời gian mà còn vào nguyên nhân gây viêm.
• Hai trường hợp của viêm mạn:
  • Theo sau viêm cấp: do tồn tại vi khuẩn hoặc dị vật.
  • Khởi phát ngay từ đầu: ví dụ như vi khuẩn lao, phong, giang mai có vỏ lipid dày.
• Đặc điểm mô học: tẩm nhuận đại thực bào và tế bào lympho tại ổ viêm.
• Khi đại thực bào không đủ khả năng bảo vệ, hình thành ự hạt (granuloma) để cô lập nơi nhiễm.
• Ư hạt có tế bào dạng biểu mô (epithelioid cells) và tế bào khổng lồ (giant cells).
• Khoáng chất có thể tích tụ trong ự hạt như calcium carbonate, calcium phosphate.

Tái Tạo Mô và Lành Sẹo

• Quá trình lành vết thương bắt đầu từ giai đoạn viêm cấp và có thể kéo dài hơn 2 năm.
• Hai hình thái chính: tái tạo mô và hình thành sẹo.
• Tái tạo mô phục hồi cấu trúc chức năng trong trường hợp tổn thương nhỏ.
• Hình thành sẹo thay thế mô bị phá hủy bởi mô sẹo, không phục hồi chức năng sinh lý của mô.
• Quá trình diễn ra qua hai pha:
  • Pha tái cấu trúc (3-4 ngày đến 2 tuần sau chấn thương) với tăng sinh fibroblast và tổng hợp collagen.
  • Pha lành sẹo kéo dài nhiều tuần, tập trung vào biệt hóa tế bào và hình thành sẹo.

Pha Tái Cấu Trúc

• Vết thương được bịt kín bằng cục máu đông chứa fibrin và tiểu cầu.
• Fibrin tạo khung cho collagen và tế bào mô tái sinh.
• Fibrin cần phải hòa tan và thay thế bởi mô lành.
• Mao mạch mới được hình thành và phát triển nhờ fibroblast và đại thực bào.
• Đại thực bào tiết ra cytokine như TGF-ß, VEGF và FGF-2 để hỗ trợ lành vết thương.
• Matrix metalloproteinases (MMPs) giúp thoái hóa và tái cấu trúc protein nền ngoại bào.

Pha Lành Sẹo

• Tập hợp collagen, tái tạo mô và co kéo vết thương tiếp tục diễn ra từ pha tái cấu trúc.
• Có thể kéo dài nhiều năm sau khi kết thúc pha tái cấu trúc.
• Co kéo vết thương trung bình khoảng 0,5 mm/ngày diễn ra trong 6-12 ngày sau chấn thương.
• Myofibroblast đóng vai trò quan trọng trong quá trình co kéo.