Üst Ekstremite Eklemleri Anatomisi

Üst Ekstremite Eklemleri

• Doç. Dr. Tufan ULCAY tarafından Anatomi ABD'de hazırlanmış bir çalışma notudur.

Art. Sternoclavicularis

• Discus articularis, klavikulanın eklemden ayrılmasını önleyen en önemli faktördür.
• Lig. sternoclaviculare anterius, protraksiyon ve depresyon hareketlerini kontrol eder.

Lig. Costoclaviculare

• Lig. costoclaviculare; elevasyon ve protraksiyon - retraksiyon hareketlerini kontrol eder.

Lig. İnterclaviculare

• Lig. interclaviculare; depresyon hareketini kontrol eder.

Eklemlerin Hareketleri

• Her yönde kayma ve açısal tarzda hareket olur.
• Bu hareketler skapula ve humerus hareketleri ile birlikte gerçekleşir.
• Omuzun tüm hareketleri, merkezi durumda olan bu eklemin rehberliğinde olur.
• Klavikula, bu eklem aracılığıyla öne-arkaya, aşağı-yukarı ve rotasyon hareketleri yapar.
• Klavikula her yöne hareket yapabildiğinden bu eklem hareket yeteneği bakımından spheroid grup olarak bilinir.

Art. Acromioclavicularis

• Lig. coracoclaviculare, klavikulayı akromiona karşı tutan en etkili bağdır.
• Lig. trapezoideum (skapulanın ventral rotasyonunu sınırlar) ve lig. conoideum (skapulanın dorsal rotasyonunu sınırlar) olmak üzere iki parçası vardır.
• Eklemin stabilitesinden sorumludur.
• Hareketleri daima skapulanın hareketleriyle birlikte olur ve her yöne kayma şeklinde hareket yapar.

Düşmelerde Rolü

• El üzerine düşmelerde cavitas glenoidalis'e gelen kuvvet, klavikulanın akromion ucuna gelir. Bu sırada gergin olan lig. trapezoideum dislokasyonu önler.

Scapula ve Clavicula Hareketleri

• Scapula ve claviculae'nin hareketlerini sınırlayan yapılar şunlardır:
• Elevasyon:* - Lig. Costoclaviculare, Lig. Sternoclaviculare inferior, Capsula articularis, m. trapezius, m.pectoralis minor.
• Depresyon:* - Lig. Sternoclaviculare superior, lig. İnterclaviculare, discus art, m. trapezius’un üst kısmı, m. levator scapulae. Clavicula ile 1. Kosta arasındaki ilişki
• Protraksiyon:* - Lig. Trapezoideum, lig. Sternoclaviculare posterior, lig. Costoclaviculare’nin arka parçası
• Retraksiyon:* - Lig. Conoideum, lig. Costoclaviculare’nin arka parçası

Omuz Eklemi Bursaları

• Omuz eklemi ile ilgili bursalar şunlardır:
• Bursa subacromialis:* - Eklem kapsülü ile akromion arasında bulunur
• Bursa subdeltoidea*
• Bursa subtendinea musculi subscapularis*
• Bursa subtendinea Mm. latisimus dorsi:* - M. latisimus dorsi’nin tendonu altında bulunur
• Bursa subtendinea Mm. teretis majoris*
• Bursa subcutanea acromialis:* - Deri ile akromion arasında bulunur

Art. Humerinin Hareketleri

• Spheroidea grubu bir eklem olduğundan transvers, sagital, vertikal ve tali eksenleri vardır.

Transvers Eksen

• Humerus başından Cavitas glenoidalis merkezine dik olarak geçer.
• Vücut ekseni ile arasında 30 derecelik bir açı vardır.
• Bu eksen aracılığıyla kol öne ve arkaya salınım hareketi yapar.

Sagital Eksen

• Caput humeri’nin merkezinden önden arkaya geçer.
• Bu eksen aracılığıyla kol abduction ve adduction yapar. - Abduction 90 dereceye kadar yapılabilir. - Kolun 180 dereceye kadar kalkması skapulanın dönmesi ile olur.
• M. Serratus anterior, m. Trapezius, m. Levator scapulae skapulanın alt köşesini öne ve dışa doğru çekerek Cavitas glenoidale’nin yukarı doğru dönmesini sağlar. - Kolun 15 derece hareketine skapula 5 derecelik bir dönme ile karşılık verir.

Vertical Eksen

• Humerus'un eksenine paralel olarak uzanır ve bu eksen aracılığıyla kol iç ve dış rotasyon yapar.
• Tali eksenler etrafında ise parmak uçları daire çizecek şekilde circumduction hareketi yapılır.

Art. Cubiti

• Kollateral ligamentler, fleksiyon ve ekstensiyon hareketlerini kontrol eder ve aynı zamanda eklemin stabilitesini sağlar.
• Kollateral ligamentlerin gerilmesi sonucu genellikle epicondylus medialis'de kırılır ve n. ulnaris yaralanır.

Radius Başının Subluksasyonu

• Okul öncesi çocuklarda görülen radius başının subluksasyonunda (pulled elbow, nursemaid's elbow) çocuk, önkolu pronasyonda iken ani olarak üst ekstremitesi kaldırılacak olursa, radius başı lig. anulare radii'yi yırtarak aşağı doğru kayar.
• Çocuklarda radius başı küçük olduğu için bu duruma uygundur.