Üst Ekstremite Eklemleri Anatomisi

Üst Ekstremite Eklemleri

• Discus articularis, klavikulanın eklemden ayrılmasını engelleyen en önemli faktördür.
• Lig. sternoclaviculare anterius, protraksiyon ve depresyon hareketlerini kontrol eder.
• Lig. costoclaviculare, elevasyon ve protraksiyon-retraksiyon hareketlerini kontrol eder.
• Lig. interclaviculare, depresyon hareketini kontrol eder.

Sternoklavikular Eklemin Hareketleri

• Her yöne kayma ve açısal tarzda hareketler olur.
• Bu hareketler, skapula ve humerus hareketleriyle birlikte gerçekleşir.
• Omuzun tüm hareketleri, temel pozisyondaki bu eklemin rehberliğinde gerçekleşir.
• Klavikula, bu eklem aracılığıyla öne-arkaya, aşağı-yukarı ve rotasyon hareketleri yapar.
• Klavikula her yöne hareket edebildiğinden, bu eklem hareket yeteneği bakımından spheroid grup olarak bilinir.

Akromioklavikular Eklem

• Lig. coracoclaviculare; klavikulayı akromiyona karşı tutan en etkili bağdır.
• Lig. trapezoideum, skapulanın ventral rotasyonunu sınırlar.
• Lig. conoideum, skapulanın dorsal rotasyonunu sınırlar.
• Bu iki parça, eklemin stabilitesinden sorumludur.
• Hareketler daima skapulanın hareketleriyle birlikte olur ve her yöne kayma şeklinde hareket yapar.

Yaralanma Durumunda

• El üzerine düşmelerde cavitas glenoidalis'e gelen kuvvet, buradan klavikulanın akromion ucuna gelir.
• Bu sırada gergin olan lig. trapezoideum dislokasyonu önler.

Skapulanın Bağları ve Hareketleri

• Scapula ve klavikulanın hareketlerini sınırlayan yapılar bulunur.
• Hareketler ve Sınırlayan Yapılar*
• Elevasyon: Lig. Costoclaviculare, Lig. Sternoclaviculare inferior, Capsula articularis, m. trapezius, m. pectoralis minor yapılarıdır.
• Depresyon: Lig. Sternoclaviculare superior, lig. İnterclaviculare, discus art., m. trapezius’un üst kısmı, m. levator scapulae ve Clavicula ile 1. Kosta arasındaki ilişki rol oynar.
• Protraksiyon: lig. Trapezoideum, lig. Sternoclaviculare posterior, lig. Costoclaviculare’nin arka parçası etkilidir.
• Retraksiyon: lig. Conoideum, lig. Costoclaviculare’nin arka parçası önemlidir.

Omuz Eklemi Bursaları

• Bursa subacromialis: Eklem kapsülü ile akromion arasında yer alır.
• Bursa subdeltoidea
• Bursa subtendinea musculi subscapularis
• Bursa subtendinea Mm. latisimus dorsi: M. latisimus dorsi’nin tendonu altında bulunur.
• Bursa subtendinea Mm. teretis majoris
• Bursa subcutenea acromialis: Deri ile akromion arasında bulunur.

Humerus Ekleminin Hareketleri

• Humerus eklemi, spheroidea grubu bir eklem olduğundan transvers, sagital, vertikal ve tali eksenleri vardır.
• Transvers eksen, humerus başından Cavitas glenoidalis merkezine dik olarak geçer ve vücut ekseni ile arasında 30 derecelik bir açı bulunur; kol öne ve arkaya salınım yapar.
• Sagital eksen, caput humeri'nin merkezinden önden arkaya geçer; kol abduction ve adduction yapar. Abduction 90 dereceye kadar yapılır. Kolun 180 dereceye kadar kalkması skapulanın dönmesi ile olur.
• M. Serratus anterior, m. Trapezius, m. Levator scapulae scapula’nın alt köşesini öne ve dışa doğru çekerek Cavitas glenoidale’nin yukarı doğru dönmesini sağlar. Kolun 15° lik hareketine scapula 5° lik bir dönme ile karşılar.
• Vertical eksen humerus'un eksenine paralel olarak uzanır ve kol içe ve dışa rotasyon yapar.
• Tali eksenler, parmak uçlarının daire çizecek şekilde circumduction hareketini yapmasını sağlar.

Dirsek Eklemi (Art. Cubiti)

• Kollateral ligamentler, fleksiyon ve ekstensiyon hareketlerini kontrol eder ve eklemin stabilitesini sağlar.

Çocuklarda Radius Başının Subluksasyonu

• Kollateral ligamentlerin gerilmesi sonucu genellikle epicondylus medialis'de kırık oluşur ve n. ulnaris yaralanır.
• Okul öncesi çocuklarda görülen radius başının subluksasyonunda (pulled elbow, nursemaid’s elbow), çocuk önkolu pronasyonda iken ani olarak üst ekstremitesi kaldırılırsa, radius başı lig. anulare radii'yi yırtarak aşağı doğru kayar. Çocuklarda radius başı küçük olduğu için buna eğilimlidir.