Üronik Asit Türevleri ve Şeker Alkolleri

Üronik Asit Türevleri

• Üronik asit türevleri detoksifikasyon süreçlerinde rol alır.
• Suda çözünmeyen moleküllerle konjuge olarak çözünürlüklerini artırırlar.
• Heteropolisakkarit sentezinde önemli bir rol oynarlar.

Üronik Asit Türevlerinin Oluşumu

• Glukoz, D-glukuronik aside dönüşür.
• Mannoz, D-mannoronik aside dönüşür.
• Galaktoz, D-galakturonik aside dönüşür.
• L-induronik asit, polisakkaritlerin önemli bir bileşenidir.

Güçlü Oksidasyon Koşullarında Üronik Asit Türevlerinin Davranışı

• Güçlü oksidasyon koşullarında (nitrik asit ve ısı), üronik asitler oksitlenir.
• 1. ve 6. karbon atomları oksitlenerek dikarboksilik asitler oluştururlar.
• Glukozdan glukosakkarik asit, mannozdan mannarik asit ve galaktozdan müsik asit oluşur.

Şeker Alkolleri

• Şeker alkolleri, monosakkaritlerin indirgenmesiyle oluşur.
• Glikozdan sorbitol, fruktozdan sorbitol ve mannitol, mannozdan mannitol, galaktozdan dulsitil, ribozdan ribitol oluşur.
• Şeker alkolleri monosakkaritler kadar hızlı metabolize olmazlar ve organizmada birikme eğilimi gösterirler.

Şeker Esterleri

• Şekerlerin hidroksil gruplarının esterleşmesiyle şeker fosfatları oluşur.
• Şeker fosfatları, karbonhidratların aktif şeklidir.
• Biyolojik olarak önemlidirler.
• Nötral pH'da stabildirler ve negatif yük taşırlar.
• Vücuttaki şeker metabolizması fosforilasyon ile başlar.

Monosakkaritler

• Monosakkaritler, basit şekerlerdir.
• Daha küçük birimlere parçalanmazlar.
• Önemli monosakkaritler arasında glukoz, fruktoz, galaktoz, riboz ve deoksiriboz bulunur.

Oligosakkaritler

• Oligosakkaritler, 3 ila 12 monosakkarit biriminin birleşmesinden oluşur.
• Disakkaritler 2 monosakkarit içerir.
• Tri, tetra ve pentasakkaritler de bulunur.

Polisakkaritler

• Polisakkaritler, çok sayıda monosakkaritin bir araya gelmesiyle oluşur.
• Önemli polisakkaritler arasında nişasta, glikojen ve selüloz bulunur.

Laktoz

• Laktoz, bir disakkarittir.
• Glikoz ve galaktozdan oluşur.
• Laktozun hidroliziyle glikoz ve galaktoz açığa çıkar.
• Meme bezinde süt yapımı için kullanılır.
• Karaciğerde glikoz'a çevrilerek yakıt olarak kullanılır.
• Glikoz kadar tatlı değildir.
• Glikoz kadar suda erimez.
• Polarize ışığı kuvvetle sağa çevirir.

Mannoz

• Kahverengi algler, karnabahar, soğan, ananas, hurma çekirdeği, keçi boynuzu ve portakal kabuğunda bulunur.
• Yiyeceklerde serbest olarak bulunmaz.
• Bitki glikoproteinlerinin yapısında bulunur.
• Doğada yaygın olarak bulunur.
• Mannitol, mannozun alkol türevidir.

Pentozlar

• Riboz, RNA'nın yapısında ve ATP ve NAD gibi koenzimlerin yapısında bulunur.
• Deoksiriboz DNA'nın yapısında bulunur.

Glikozaminoglikanlar

• Asit mukopolisakkaritler olarak da bilinirler.
• Tekrarlayan disakkarit ünitelerinden oluşan düz polimerlerdir.
• N-asetil glukozamin veya N-asetil galaktozamin ve genellikle glukronik asit içerirler.
• Çözeltilerinde, sahip oldukları negatif yük yoğunluğundan dolayı ince, uzun moleküller şeklinde bulunurlar ve viskoziteleri yüksektir.

Heteropolisakkaritler

Hyalüronik Asit

• Glukronik asit ve N-asetil glukozamin birimlerinin β(1->3) ve β(1->4) bağları ile birleşmesiyle oluşur.
• Dokuların jel benzeri ana maddesinin yapısında yer alır.
• Dokularda metabolizma ürünlerinin geçmesini sağlarken bakteri gibi enfeksiyon etkenlerinin geçişini engeller.
• Sinoviyal sıvıda eklem yüzeylerinin ıslak ve kaygan olmasını sağlar.
• Bazı patolojik bakteriler, hyalüronik asidi parçalayan ‘Hyalürinidaz’ enzimi salgılar, bakterinin yayılmasını kolaylaştırır.
• Spermdeki Hyalürinidaz enzimi, ovumun dış yüzündeki glikozaminoglikan örtüyü parçalar.

Kondroitin Sülfat

• Glukronik asit ve N-asetil galaktozamin ünitelerinden oluşur.
• Kıkırdağın yapısında bulunur.

Keratan Sülfat

• Glukronik asit ve N-asetil glukozamin ünitelerinden oluşur.
• Kornea, kemik ve kıkırdağın yapısına katılır.

Heparin

• Glukronik asit ve N-sülfatlanmış N-asetil glukozamin ünitelerinden oluşur.
• Kanın pıhtılaşmasını önleyici etkisi vardır.

Dermatan Sülfat

• İdrarda, deri, kan damarları ve kalp kapakçıklarında bulunur.
• Glukronik asit ve N-asetil galaktozamin ünitelerinden oluşur.

Bu quiz, üronik asit türevleri ve şeker alkollerinin biyolojik işlevleri ve oluşumunu keşfetmenizde yardımcı olacaktır. Detoksifikasyon sürecinde rol oynayan bu moleküllerin özelliklerini ve davranışlarını öğrenin. Ayrıca, güçlü oksidasyon koşullarındaki değişimlerini de inceleyeceksiniz.