Untitled Quiz

• Dolaşım sistemine ait konu başlıkları şunlardır:
• Kalp
• Atar ve toplar damarlar
• Fetal dolaşım
• Büyük ve küçük dolaşım
• Portal dolaşım
• Lenf dolaşımı (lenf nodları)
• Amaç, belirtilen konular hakkında genel bilgi sahibi olmaktır.

Kalp

• Kalp, göğüs boşluğunda (thorax) bulunur.
• Sternumun arkasında, akciğerlerin arasında, arkada göğüs omurları ve altta diyafragma bulunur.
• Kalbe giren ve çıkan damarların arasında yer alır.

Thorax (Göğüs Boşluğu)

• Boyun ve karın arasında kalan gövde bölümüdür.
• 12 çift costae (kaburga) + sternum (göğüs kemiği) + 12 vertebrae thoracicae (göğüs omuru) 'den oluşur.
• Üst açıklığı (apertura thoracis superior) T1 seviyesindedir; yanlarda 1. costae, önde manibrum sterni ile sınırlıdır.
• Alt açıklığı (apertura thoracis inferior) T12 seviyesindedir; yanlarda costa 12'ler arcus costalis, önde sternum, synchondrosis xiphosternalis ile sınırlı, alttan diaphragma ile kapatılmıştır.

Kalbin Kısa Anatomisi

• Kalpte atriumlar (kulakçıklar), septum interatriale (kulakçıklar arası bölme), septum atrioventriculare (kulakçık-karıncık arası bölme), septum interventriculare (karıncıklar arası bölme) ve ventricüller (karıncıklar) bulunur.
• Kalpte fibröz iskelet ve kapaklar yer alır.

Kalbin Anatomisi (Dış Yüzey)

• Kalbin tepesine apex cordis denir.
• Kalbin tabanına basis cordis denir.
• Kalbin ön yüzüne facies sternocostalis, diyafragma ile komşu olan yüzüne ise facies diaphragmatica denir.
• Kalbin dört kenarı vardır:
• Sağ kenar (margo dexter) atrium dextrum tarafından oluşturulur.
• Üst kenar (margo superior) atrium sinistrum tarafından oluşturulur.
• Keskin kenar (margo acutus, margo inferior) ventriculus dexter tarafından oluşturulur.
• Künt kenar (margo optusus, margo sinister) ventriculus sinister tarafından oluşturulur.

Kalp Kapakları

• Kalpte 4 tane kapak bulunur ve bunların görevi kanın tek yönde akışını sağlamaktır.
• Atrioventriculer Kapaklar: Bu kapaklar atriumlardan ventriküllere geçen kanın geri dönmesini engeller; mitral ve triküspit kapaklardır.
• Aorta ve truncus pulmonalis ağızlarında bulunan kapaklar da kanın geri dönmesini engeller.
• Aorta ağzındaki kapak valva aortae, truncus pulmonalis ağzındaki kapak valva trunci pulmonalis olarak adlandırılır.
• Her iki kapakta da üçer adet semilunar (yarımay) kapakçık bulunur.
• Valva trunci pulmonalis kapakçıklarına valvula semilunaris anterior, dextra ve sinistra denir.
• Valva mitralis kapakçıklarına cuspis anterior ve posterior denir.
• Valva tricuspidalis kapakçıklarına cuspis anterior, posterior ve septalis denir.

Kalbin Kas Tabakası (Myocardium)

• Kalp dıştan içe epicardium, myocardium ve endocardium olmak üzere üç tabakadan oluşur.
• Kalp kasının lifleri kalbin iskeletinden başlar ve iskelette sonlanır.
• Atriumların Kas Tabakası: Atriumların kasları iki tabakalıdır; dış tabaka iki atriumu sarar, iç tabaka ise atriumları ayrı ayrı sarar.
• Ventriküllerin Kas Tabakası: Sol ventrikülün kas tabakası sağdan daha kalındır; kaslar annulus fibrosus ve trigonum fibrosumdan başlar ve tekrar burada sonlanır.
  • Buradaki kaslar üç tabakalıdır.
  • Dıştaki lifler kalp tabanından oblik (eğri) olarak tepeye doğru uzanır, tepede kıvrılarak vertex cordis'i meydana getirir.
  • Tepede içe derine dalarak sirküler tabakayı (orta tabaka) oluştururlar.
  • Sirküler lifler daha derine dalarak en içteki longitudinal kas tabakasını oluştururlar.
  • Bu kas lifleri tekrar fibroz iskelette sonlanır.
  • Dıştaki tabaka iki ventrikülü birden sararken, diğer iki tabaka her ventrikülü ayrı ayrı sarar.
• Kalp kasındaki yapılar: kapakların çevresinde fibröz iskelet, vertikal yöndeki kas lifleri, oblik yöndeki kas lifleri ve sirküler kas lifleri yer alır.

Kalbin Çalışması

• Kalbin kasılmasında (sistol) kalp tepesi az hareket ederken, tabanı tepeye doğru hareket eder.
• Tabanı ostium atrioventriculare’ler, ostium trunci pulmonale ve ostium aortae meydana getirir.
• Hareket eden bölmeye septum atrioventriculare denir. Bu yüzeye kalbin ventil yüzü denir.
• Çekme hareketini kalbin longitudinal kasları sağlar, oblik kaslar da yardımcı olur.
• Sirküler kaslar kasıldığında ventrikül boşluğu daralır. Kalbin apexinin az hareket etmesinin sebebi, sirküler kasların kasılması sonucu ventrikülün uzamasıdır.
• Ventrikülün ventil yüzü apexe doğru çekilirken atriumların ve auricula'ların hacmi artar.
• Venlerden kan atriumlara gelir. Ventriküldeki sistolde kan atardamarlara atılırken atriumlar da dolar.
• Diastolde (ventrikülün genişlemesi) kan atriumlardan ventriküllere ostium atrioventriculare’lerden geçer.
• Ventrikül tekrar kanla dolar. Kalp kasının fazla çalışması hypertrophi'ye neden olur.
• Hypertrophi'ye neden olan sebepler ortadan kalkmazsa kalbi meydana getiren boşluklarda dilatasyon (genişleme) meydana gelir. Bu durum radyolojik olarak teşhis edilebilir.

Pericardium

• Kalbi çepeçevre saran fibröz kesedir. Kalbe giren ve çıkan damarların kalpten çıktıkları yerlere yapışır.
• Atrofi, bir oluşumun bağ dokusuna dönüşüp kaybolmasıdır.

Dolaşım Sisteminin Görevleri:

• Kalp, kanı vücuda pompalar; arter ve ven adı verilen damarlar, kanı vücuda dağıtır ve toplar.
• Vücuttaki tüm hücrelere besin ve oksijen taşır.
• Hücreler tarafından kullanılan besin ve oksijenin ardından oluşan atıkları böbreğe, karbon dioksiti ise akciğere taşır. Bu organlarda atıklar vücuttan atılır.
• Sindirim sisteminden besinleri karaciğere (portal dolaşım) taşır, besinlerin alınımını sağlar ve vücuda dağıtır.
• Akciğerlerdeki kılcallar aracılığıyla karbon dioksiti havaya verir.

Fetal Dolaşım

• Ana rahmindeki embriyonun kan dolaşımını ve doğumla birlikte bu dolaşımda meydana gelen değişiklikleri inceler.
• Embriyo plasentadan gelen göbek kordonundaki damarlar (A. umbilicalis, V. umbilicalis) ile beslenir.
• Bu damarlar doğumdan sonra görevlerini tamamlar ve embriyodaki bazı damarlar doğumla birlikte değişime uğrar.
• Kalpteki bazı yapılar da doğumdan önce ve sonra farklılık gösterir.

Portal Dolaşım

• Sindirim sisteminden alınan venöz kanı karaciğere taşır.
• Bağırsaklardan alınan besinler doğrudan hücrelere gitmez, karaciğerden geçer.