Puberty Stage: Pagbabago sa Pagdadalaga/Pagbibinata

• Ang puberty stage ay panahon ng pagdadalaga at pagbibinata, karaniwang nangyayari sa edad 10 hanggang 15 taong gulang.

Mga Pisikal na Pagbabago

• Pagkitid ng baywang at pag-umbok ng dibdib at paglaki ng balakang sa mga babae.
• Pagkakaroon ng buwanang daloy o regla sa mga babae.
• Paglaki ng boses at paglitaw ng Adam's apple sa mga lalake.
• Pagtubo ng bigote at balahibo sa binti at dibdib sa mga lalake.
• Pagtangkad at pagtaas ng timbang sa parehong babae at lalake.
• Pagtubo ng buhok sa kili-kili at maselang bahagi ng katawan.
• Pagiging malangis ng mukha at pagkakaroon ng taghiyawat o pimples.

Pagbabagong Pangkaisipan

• Pag-unawa ng tama at mali.
• Pagkakaroon ng pangarap sa buhay.
• Paglutas ng problema sa simpleng paraan.
• Pagiging maalalahanin sa iba.

Mga Kinahihiligan

• Pagkahilig sa sports tulad ng basketball, volleyball, badminton, at football.
• Pagkahilig sa pagkanta, pagsayaw, at pag-arte.
• Paghanga sa mga artista at manlalaro.
• Pagkahilig sa panonood ng telebisyon at pagbabasa ng nobela.
• Pagkahilig gumuhit, magluto, at gumawa ng mga handicrafts.

Pagbabago sa Damdamin

• Nagkakaroon ng crush.
• Nagiging matampuhin at palaayos sa sarili.
• Pagseselos kung minsan ay nararanasan.

Pagbabago sa Pakikipagkapuwa

• Pagkakaroon ng maraming kaibigan.

• Pakikisali sa mga gawaing pang-grupo.

• Pagiging bukas sa opinyon ng iba.

• Pagiging masayahin at palabiro.

• Gustong kasama lagi ang mga kaibigan at marunong makisalamuha sa kapuwa.

• Ang Menarche ay ang unang regla ng mga nagdadalaga.

• Ang buwanang daloy o regla ay nagtatagal ng 3 hanggang 7 araw at inaabot ng 25 hanggang 29 araw bago muling datnan.

Mga Dapat Gawin sa Panahon ng Regla

• Maligo araw-araw at magpalit ng kasuotang panloob.

• Gumamit ng sanitary napkin at kumain ng masustansiyang pagkain.

• Matulog at magpahinga nang wasto.

• Mag-ehersisyo at maging pino kung kumilos.

• Ang pagtutuli ay normal na gawaing nangyayari sa mga batang lalaki upang mapanatili ang kalinisan sa ari.

Mga Dapat Gawin Matapos Tuli

• Magsuot ng maluwag na shorts o palda.
• Lumakad at kumilos nang dahan-dahan.
• Sundin ang tamang oras ng pag-inom ng gamot.
• Manatili muna sa loob ng bahay at linisin ang sugat upang maiwasan ang impeksiyon.

Pagharap sa mga Pagbabago sa Panahon ng Pagdadalaga at Pagbibinata

• Kung may oily skin at tinutubuan ng taghiyawat, maghilamos araw-araw at magpakonsulta sa dermatologist.
• Kung kapansin-pansin ang pagbigat ng timbang, magpakonsulta sa doktor o dietician.
• Kung pawisan ang katawan, magpalit ng damit at maglagay ng deodorant sa kili-kili.

Mga Dapat Tandaan Upang Makaiwas sa Panunukso

• Magsabi sa mga magulang at humingi ng payo sa mga nakatatanda tungkol sa nararamdaman.
• Iwasan ang manakit ng damdamin ng iba at huwag maging bully.
• Iwasan ang panunukso dahil ito ay isang uri ng verbal bullying.
• Maging huwaran o modelo sa kapwa mag-aaral.

Paraan Upang Mapangalagaan ang Sarili

• Ugaliing mag-ehersisyo at kumain nang wasto.
• Panatilihin ang tamang timbang para maiwasan ang obesity.
• Matulog ng 9 oras at magsipilyo ng ngipin pagkatapos kumain.
• Magpalit ng malinis na damit at salawal pagdating sa bahay.
• Maligo araw-araw at gumamit ng malinis na panyo o bimpo.
• Huwag manghiram ng personal na kagamitan gaya ng suklay.

Kagandahang Asal na Dapat Isabuhay

• Maging magalang sa mga magulang, guro at mga nakatatanda.
• Matutong magpasalamat at gumamit ng "po" at "opo".
• Magpaalam kung hihiram ng gamit ng iba.
• Sabihin ang tunay na nararamdaman sa mga magulang at guro.
• Laging tandaan ang mga mahahalagang araw o selebrasyon.
• Magsuot ng maayos at disenteng kasuotan.
• Maging palakaibigan, ngunit matutong pumili ng mababait na kaibigan.

Dapat Tandaan sa Pagpili ng Damit

• Angkop ang kasuotan sa lugar o okasyon.
• Disenyo ng Damit:
  • Patayong linya para sa hindi katangkaran at bilugan ang katawan.
  • Pahilis na linya para sa matatangkad at balingkinitan.
  • Para sa mga babaeng may malaking katawan, piliin ang mga bestidang mahaba at masikip ang baywang.
  • Para sa mga babaeng payat, piliin ang kasuotang may malalaking disenyo at bahagyang maluwang.

Wastong Pangangalaga ng Kasuotan

• Maging maingat sa pag-upo at ilagay sa tamang lagayan ang mga damit na nagamit na
• Tanggalin agad ang mga mantsa at tahiin ang may punit o tastas
• Huwag isuot ang mga masisikip at ilagay sa malinis na lagayan ang malinis na damit
• Ihiwalay ang lagayan kasuotang panloob gaya ng panty, bra, brief, sando, medyas
• Itikop ang nilabhan at isabit ang blusang may kuwelyo, polo at pantalon
• Plantsahin bago ilagay sa kabinet

Wastong Paraan ng Pamamalantsa

• Ihanda ang plantsa, kabayo, tubig sa sprinkler, hanger, at iba pa.
• Unahin ang pang-alis, uniporme, at polo. Isunod ang t-shirt, pantalon, at pambahay. Ihuli ang panyo at panloob.
• Gumamit ng sprinkler para bahagyang basain ang damit bago plantsahin.
• Sundin ang antas ng init ayon sa tela.
• Ibaliktad ang bestida, blusa, at polo bago plantsahin. Unahin ang kuwelyo, manggas, harap, at likod.
• Ayusin ang pleats at bulsa bago plantsahin.
• Isabit ang polo, blusa, at slacks at itago sa aparador o kabinet.
• Tiklupin ang pambahay at itago sa drawer.
• Iligpit ang kagamitan pagkatapos magplantsa.
• Iwasang magbasa agad ng kamay pagkatapos magplantsa.

Wastong Paraan ng Paglalaba

• Ihiwalay ang puti sa may kulay na damit at tanggalin ang laman ng bulsa
• Basain at bahagyang kusutin ang mga damit na may dumi
• Ibabad ang puting damit sa pulbos sabay ikula
• Sabunin ang may kulay at kusuting mabuti
• Banlawan mabuti upang maalis bula at dumi
• Ulitin ang pagbabanlaw ng tatlong ulit
• Baliktarin ang damit at isampay
• Isunod ang labhan ang puting damit at tiklupin kapag tuyo

Pagkukumpuni ng mga Sirang Damit

• Pagkakabit ng butones, hook and eye at awtomatik
• Pagsusulsi para ayusin ang napunit na damit.
• Pagtatagpi para ayusin ang nabutas na damit, maaring tagpian ng kaparehong tela

Mabuting Dulot ng Maayos na Tindig

• Ang mga buto at kasukasuan ay nagkakahanay para magamit nang maayos ang kalamnan
• Nakakapagbigay ito ng matikas na kaayuan
• Nagpapakita ng tiwala sarili
• Maiiwasan ang pananakit ng likod at pangangalay ng kalamnan
• Maiiwasan ang baluktot na tindig

Maayos na Pag-upo

• Ilapat ang paa sa sahig
• Ang mga tuhod ay mas mababa kesa baywang
• Isandal ang likod nang tuwid sa likurang bahagi ng upuan
• Hayaang nakapahinga ang mga balikat at kamay
• Iwasan umupo sa iisang posisyon upang hindi mangalay

Maayos na Pagtayo

• Ang bigat ng katawan ay nasa sakong ng paa
• Ang mga tuhod ay bahagyang nakatiklop
• Hayaang nakababa ang kamay sa magkabilang gilid
• Tumayo ng tuwid at ituwid din ang mga buto sa likod
• Bahagyang ipasok ang tiyan
• Dapat ay taas ang noo habang naglalakad

Maayos na Pagtulog

• Gamit ng malambot katamtamang taas ng unan
• Iwasan matulog nang nakabaluktot
• Maglagay ng unan sa pagitan ng mga binti kapagnakatagilid
• Kung nakatihaya ay maglagay ng unan sa ilalim tuhod
• Iwasan gamit ng matigas sobrang taas na unan upang maiwasan pangalay ng leeg

Wastong Pagbubuhat Mula sa Lapag

• Bago magbuhat, siguraduhing matatag ang kapit ng mga paa upang hindi mabuwal o matumba
• Itiklop ang tuhod at panatilihing tuwid ng likod bago magbuhat
• Lumapit sa bubuhating gamit, higpitan kalamnan sa tiyan at simulang magbuhat gamit ang mga kalamnan lakas sa binti
• Tumayo at lumakad nang tuwid habang nagbubuhat

Ang puberty stage ay panahon ng pagbabago sa mga kabataan. Kabilang dito ang mga pisikal na pagbabago tulad ng pagtangkad at pagtubo ng buhok sa iba't ibang bahagi ng katawan. Mayroon ding mga pagbabagong pangkaisipan tulad ng pag-unawa sa tama at mali.