Ung thư Gan (CTUMP)

Ung thư Gan (CTUMP)

• Ung thư gan nguyên phát chiếm 80-90% trường hợp, xuất phát từ tế bào gan hoặc ống mật.
• Ở châu Á, Phi, ung thư gan gặp nhiều hơn ở Âu Mỹ.
• Tiến triển nhanh, điều trị khó khăn.

Nguyên nhân và yếu tố thuận lợi

• Nguyên nhân chưa được xác định chính xác.
• Yếu tố thuận lợi:
  • Giới tính: Nam thường gặp hơn nữ (80% nam, 20% nữ).
  • Tuổi: Trung bình 45 tuổi ở Việt Nam.
  • Xơ gan: Khoảng 65-85% ung thư gan xảy ra trên bệnh nhân xơ gan.
  • Viêm gan siêu vi B: Tỷ lệ nhiễm virus viêm gan B cao hơn ở bệnh nhân ung thư gan.
  • Nấm mốc (Aflatoxin): Tiết ra từ Aspergillus flavus, có trong lạc, mè bị mốc.
  • Yếu tố nội tiết: Nam hay gặp hơn nữ.
  • Chất độc hóa học: Liên quan đến thuốc diệt cỏ (Dioxin).

Giải phẫu bệnh

• Ung thư gan có thể xuất hiện ở bất cứ vị trí nào, hoặc là khối u khu trú, hoặc nhiều nhân.
• Kích thước khối u có thể khác nhau, từ nhỏ đến lớn, có thể lổn nhổn.
• Có thể nằm sâu, không thấy trên bề mặt mà cần phải sờ nắn mới phát hiện.
• Khi đã phát triển, gan có thể sần sùi, đen, và chắc, trong một số trường hợp có huyết khối tĩnh mạch cửa (20%).

Triệu chứng lâm sàng

• Giai đoạn đầu: Triệu chứng nghèo nàn.
• Giai đoạn sau: Triệu chứng như chán ăn, đau tức hạ sườn phải, và sụt cân.
• Vàng da, bụng bàng: Ở giai đoạn muộn.
• Vàng da, phù, tuần hoàn bàng hệ, lách to: Giai đoạn muộn.

Cận lâm sàng

• Alpha-fetoprotein (AFP): Tăng cao trong ung thư gan.
• Xét nghiệm arginase: Sinh thiết gan.
• Siêu âm bụng: Phát hiện khối u, vị trí, mức độ xâm lấn, tình trạng ổ bụng.
• Chụp động mạch gan (chọn lọc): Xác định vùng khối u tăng sinh mạch máu (xét khả năng phẫu thuật).
• Chụp cắt lớp vi tính (CT scan): Xác định kích thước khối u, đánh giá xâm lấn, tình trạng di căn.
• Chụp cộng hưởng từ hạt nhân (IRM): Đánh giá xâm lấn.
• Xét nghiệm LDH (Lactate dehydrogenase): Tỷ lệ LDH1 >1.
• Các xét nghiệm khác (Bilirubin, men gan, Tỷ lệ prothrombin, BSP...): Đánh giá gan, tiên lượng, đưa ra quyết định điều trị.

Chẩn đoán

• Thông thường xác định ung thư gan qua xét nghiệm sinh thiết, tổ chức học hay tế bào học.
• Chẩn đoán phân biệt với các bệnh lý khác như áp xe gan, xơ gan phì đại, ung thư gan thể phát.
• Thể lâm sàng: tăng áp tĩnh mạch cửa và hạ đường huyết.
• Đánh giá sự di căn xa, mức độ xâm lấn.

Điều trị

• Phẫu thuật cắt gan: Phương pháp điều trị triệt căn nếu khối u nhỏ và chưa di căn.
• Xạ trị: Có hạn chế do nguy cơ suy gan.
• Ghép gan: Đối với trường hợp ung thư hai thùy hoặc ung thư lan rộng làm cho phẫu thuật cắt gan không thể thực hiện được.

Khám phá về ung thư gan, nguyên nhân và yếu tố thuận lợi dẫn đến bệnh này. Từ sự phân bố địa lý đến những yếu tố nguy cơ như viêm gan siêu vi B và xơ gan, tìm hiểu về tình trạng đáng lo ngại này. Quiz sẽ cung cấp cái nhìn tổng quan về gan và sức khỏe con người.