Ұлттық құндылықтар туралы түсінік

• Ұлттық құндылықтар — халықтың тарихи дамуында қалыптасқан, ұрпақтан-ұрпаққа беріліп, қоғамдық өмірдің негізгі өлшемдерін айқындайтын материалдық және рухани байлықтардың жиынтығы.

Ұлттық құндылықтардың мәні

• Ұлттық құндылықтар ұлттың бірегейлігін, мәдениетін және әдет-ғұрыптарын сақтауға және дамытуға бағытталған.
• Олар халықтың дүниетанымын, моральдық қағидаларын және эстетикалық талғамдарын көрсетеді.
• Ұлттық құндылықтар қоғамдық қатынастарды реттеуде, әлеуметтік тұрақтылықты қамтамасыз етуде және ұлттық патриотизмді қалыптастыруда маңызды рөл атқарады.
• Әрбір ұлттың өзіне тән құндылықтары бар, бірақ жалпыадамзаттық құндылықтармен де байланысып, толығып отырады.

Ұлттық құндылықтардың түрлері

• Ұлттық құндылықтарды материалдық және рухани деп екіге бөлуге болады.

Материалдық құндылықтар

• Бұл халықтың тұрмысында, шаруашылығында және өндірісінде қолданылатын заттар мен құралдар.
• Мысал ретінде ұлттық киімдер, үй-жайлар, тағамдар, қолөнер бұйымдары, музыкалық аспаптар және т.б. жатады.
• Материалдық құндылықтар халықтың тарихын, географиялық жағдайын және шаруашылық ерекшеліктерін көрсетеді.

Рухани құндылықтар

• Бұл халықтың ойлау жүйесін, дүниетанымын, моральдық және эстетикалық қағидаларын қамтитын құндылықтар.
• Тіл, дін, әдет-ғұрыптар, салт-дәстүрлер, фольклор, әдебиет, өнер, музыка және т.б. рухани құндылықтарға жатады.
• Рухани құндылықтар ұлттың мәдениетін, бірегейлігін және әлемдік өркениетке қосқан үлесін айқындайды.

Қазақ халқының ұлттық құндылықтары

• Қазақ халқының ұлттық құндылықтары бай және алуан түрлі, ғасырлар бойы қалыптасып, бүгінгі күнге дейін сақталған.

Тіл

• Тіл — ұлттың басты белгісі, мәдениеті мен тарихының көрінісі.
• Қазақ тілі - түркі тілдерінің бірі, бай сөздік қорымен, грамматикалық құрылымымен және көркемдік ерекшеліктерімен ерекшеленеді.
• Қазақ тілі ұлттық әдебиеттің, фольклордың және өнердің негізі болып табылады.

Дін

• Ислам — қазақ халқының дәстүрлі діні.
• Ислам діні қазақ халқының дүниетанымына, моральдық қағидаларына және әдет-ғұрыптарына үлкен әсер етті.
• Ислам құндылықтары қазақ қоғамындағы әділдікті, мейірімділікті, қайырымдылықты және сыйластықты насихаттайды.

Әдет-ғұрыптар мен салт-дәстүрлер

• Қазақ халқының әдет-ғұрыптары мен салт-дәстүрлері өте бай және алуан түрлі.
• Олар халықтың тарихын, тұрмысын, шаруашылығын және дүниетанымын көрсетеді.
• Мысалдар: қонақжайлылық, үлкенді сыйлау, кішіге қамқорлық жасау, қыз ұзату, бесікке салу, тұсау кесу және т.б.
• Әдет-ғұрыптар мен салт-дәстүрлер ұрпақтан-ұрпаққа беріліп, ұлттық мәдениеттің сақталуына ықпал етеді.

Фольклор

• Фольклор — халықтың ауызша шығармашылығының жиынтығы.
• Оған ертегілер, аңыздар, жырлар, мақал-мәтелдер, жаңылтпаштар және т.б. жатады.
• Фольклор халықтың тарихын, мәдениетін, әдет-ғұрыптарын және дүниетанымын көрсетеді.
• Ол ұлттық әдебиеттің және өнердің қайнар бұлағы болып табылады.

Өнер

• Қазақ халқының өнері өте бай және алуан түрлі.
• Оған музыка, театр, кино, бейнелеу өнері және қолөнер жатады.
• Қазақ өнері халықтың тарихын, мәдениетін, әдет-ғұрыптарын және дүниетанымын көрсетеді.
• Ол ұлттық мақтанышты оятады және эстетикалық талғамды қалыптастырады.

Ұлттық құндылықтардың маңызы

• Ұлттық құндылықтар ұлттың бірегейлігін сақтауға және дамытуға ықпал етеді.
• Олар халықтың рухани байлығын, мәдениетін және тарихын ұрпақтан-ұрпаққа жеткізеді.
• Ұлттық құндылықтар қоғамдық қатынастарды реттеуде, әлеуметтік тұрақтылықты қамтамасыз етуде және ұлттық патриотизмді қалыптастыруда маңызды рөл атқарады.
• Олар халықтың бірлігін, ынтымағын және болашаққа деген сенімін нығайтады.

Ұлттық құндылықтар және жаһандану

• Жаһандану процесі ұлттық құндылықтарға белгілі бір қауіп төндіруі мүмкін.
• Шетел мәдениетінің және идеологиясының таралуы ұлттық құндылықтардың ықпалын төмендетуі мүмкін.
• Ұлттық құндылықтарды сақтау және дамыту — мемлекеттің және қоғамның маңызды міндеті.
• Ұлттық құндылықтарды насихаттау, жастарды отансүйгіштікке тәрбиелеу және ұлттық мәдениетті қолдау арқылы жаһанданудың теріс әсерін азайтуға болады.

Ұлттық құндылықтар халықтың тарихи дамуында қалыптасқан байлықтар жиынтығы. Олар ұлттың бірегейлігін, мәдениетін және әдет-ғұрыптарын сақтауға бағытталған. Әр ұлттың өзіне тән құндылықтары бар, бірақ жалпыадамзаттық құндылықтармен де байланысып отырады.