Тың игеру науқаны: Қазақстан тарихы

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Download our mobile app to listen on the go

Get App

Questions and Answers

Тың игеру саясатының экологиялық салдары қандай болды?

Шөлдену процесі баяулап, жануарлар дүниесінің популяциясы қалпына келтірілді
Орман алқаптарының ауданы кеңейіп, ауаның тазалығы жақсарды
Топырақтың құнарлылығы артып, су ресурстарының көлемі ұлғайды
Жердің эрозиясы күшейіп, биоалуантүрлілік азайды (correct)

Семей полигонындағы сынақтардың негізгі мақсаты неде болды?

Ядролық қаруды сынау және әскери қуатты арттыру (correct)
Энергетикалық ресурстарды барлау және өндіру
Медициналық зерттеулер жүргізу
Ауыл шаруашылығы технологияларын жетілдіру

Тың игерудің Қазақстанның әлеуметтік құрылымына қандай әсері болды?

Халықтың этникалық құрамы өзгеріп, қала халқының саны өсті (correct)
Ұлттық интеллигенцияның саны күрт азайды
Дәстүрлі көшпелі шаруашылық қайта жанданды
Ауыл халқының тұрмыс жағдайы нашарлап, көші-қон азайды

Семей полигонының жабылуы Қазақстан үшін қандай маңызға ие?

Әлемдік қауымдастықта ядролық қаруға қарсы күресте көшбасшы болуға мүмкіндік берді (B) Signup and view all the answers

Тың игеру кезінде қандай дақылдарды өсіруге баса назар аударылды?

Бидай және жүгері (B) Signup and view all the answers

Семей полигоны қай жылы жабылды?

1991 (D) Signup and view all the answers

Тың игеру саясатының сәтсіздігінің негізгі себептерінің бірі неде?

Ауа-райының қолайсыздығы және құрғақшылық (D) Signup and view all the answers

Семей полигонында қандай ядролық сынақтар жүргізілді?

Жер үстіндегі, жер астындағы және атмосфералық сынақтар (A) Signup and view all the answers

Тың игеруге қанша гектар жер тартылды?

42 миллион гектар (D) Signup and view all the answers

Семей полигонының орналасқан жері?

Шығыс Қазақстан облысы (D) Signup and view all the answers

Тың игерудің негізгі мақсаты қандай мәселені шешу болды?

Азық-түлік тапшылығын жою (D) Signup and view all the answers

Семей полигонындағы алғашқы ядролық жарылыс қай жылы болды?

1949 (B) Signup and view all the answers

Flashcards

Тың және тыңайған жерлерді игеру

Жаңадан игерілген және өңделмеген жерлерді ауыл шаруашылығына қосу.

Семей полигоны

Ядролық сынақтар жүргізілген, халық пен қоршаған ортаға қауіп төндірген аймақ.

Study Notes

Тың және тыңайған жерлерді игеру – КСРО-дағы 1954 жылы басталған ауқымды науқан
Мақсаты – астық өндіруді ұлғайту
Негізгі аудандар: Қазақстан, Сібір, Орал, Еділ бойы
Науқанға миллиондаған адам қатысты, оның ішінде комсомолдар мен әскерге шақырылушылар да болды
Қазақстанда 1954-1956 жылдары 25 миллион гектардан астам тың жер игерілді
Бұл Қазақстанды КСРО-ның ірі астық өндіруші аймағына айналдырды
Игерудің алғашқы жылдарында астық өндіру көлемі айтарлықтай өсті
Бірақ, топырақтың эрозиясы, шаңды дауылдар және экологиялық проблемалар туындады
Монокультуралы егіншілік топырақтың құнарсыздануына әкелді
Тың игеру науқаны Қазақстанның әлеуметтік және демографиялық құрылымына әсер етті
Қалалар мен елді мекендерде халық саны өсті, инфрақұрылым дамыды
Орыс тілді тұрғындардың саны көбейіп, ұлтаралық қатынастар шиеленісе түсті
1960 жылдары астық өндіру көлемі төмендеп, тың игерудің тиімділігі сынға алынды
Тың игерудің салдары Қазақстанның экологиясына ұзақ мерзімді әсер етті
Семей полигоны – КСРО-ның ең ірі ядролық полигоны
1949-1989 жылдары 456 ядролық жарылыс жасалды
Оның ішінде 116 жер үсті және әуеде, 340 жер астында
Полигонның аумағы 18 500 шаршы шақырымды құрады
Полигон Семей қаласынан 130 шақырым жерде орналасқан
Алғашқы ядролық сынақ 1949 жылы 29 тамызда өткізілді
Сынақтардың мақсаты – ядролық қарудың қуатын сынау және әскери технологияларды дамыту
Ядролық жарылыстар халықтың денсаулығына және қоршаған ортаға кері әсер етті
Радиациялық фонның жоғарылауы онкологиялық аурулардың көбеюіне әкелді
Жергілікті халықтың генетикалық мутациялары байқалды
Топырақ пен судың радиоактивті заттармен ластануы ауыл шаруашылығына зиян келтірді
Семей полигонының жабылуы Қазақстанның тәуелсіздігімен тікелей байланысты
1991 жылы 29 тамызда Қазақстан президенті Нұрсұлтан Назарбаев полигонды жабу туралы жарлыққа қол қойды
Бұл шешім ядролық қарусыздану жолындағы маңызды қадам болды
Полигон жабылғаннан кейін халықаралық ұйымдардың қолдауымен залалсыздандыру жұмыстары жүргізілді
Радиациялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету мақсатында бағдарламалар жүзеге асырылуда
Дегенмен, полигон аумағындағы радиациялық фон әлі де жоғары
Семей полигонының тарихы – ядролық қарудың қауіптілігінің және экологиялық апаттардың символы
Қазіргі уақытта полигон аумағында ғылыми зерттеулер жүргізілуде
Зерттеулердің мақсаты – радиацияның адам ағзасына және қоршаған ортаға әсерін зерттеу
Семей полигонының орнында мемориалдық кешен ашылған, ол ядролық сынақтардың құрбандарын еске алуға арналған
Тың және тыңайған жерлерді игеру және Семей полигоны – Қазақстан тарихындағы қайғылы беттер
Бұл оқиғалар экологиялық апаттардың алдын алу және ядролық қарусыздану қажеттілігін көрсетеді