Podcast
Questions and Answers
Қайсы тұжырым туынды сөздің анықтамасын дұрыс сипаттайды?
Қайсы тұжырым туынды сөздің анықтамасын дұрыс сипаттайды?
- Түбірдің қайталануы арқылы жасалған сөз.
- Түбірге жұрнақ жалғану арқылы жасалған сөз. (correct)
- Түбірге басқа сөздердің қосылуы арқылы жасалған сөз.
- Түбірдің өзгеруі арқылы жасалған сөз.
Төмендегі сөздердің қайсысы «бала» түбірінен жасалған туынды сөз болып табылады?
Төмендегі сөздердің қайсысы «бала» түбірінен жасалған туынды сөз болып табылады?
- Балапан
- Балалық (correct)
- Балалы
- Балабақша
Қай жұрнақ етістіктен есім тудыратын жұрнаққа жатады?
Қай жұрнақ етістіктен есім тудыратын жұрнаққа жатады?
- -шы
- -ла
- -у (correct)
- -лық
Төмендегі сөздердің қайсысы етістіктен етістік тудыруға мысал бола алады?
Төмендегі сөздердің қайсысы етістіктен етістік тудыруға мысал бола алады?
Қай жұрнақ сөзге кәсіптік мағына береді?
Қай жұрнақ сөзге кәсіптік мағына береді?
Туынды сөздердің тілдегі роліне қайсысы жатпайды?
Туынды сөздердің тілдегі роліне қайсысы жатпайды?
«Мектептік» сөзі қандай мағынаны білдіреді?
«Мектептік» сөзі қандай мағынаны білдіреді?
Сөйлемдегі қай сөз туынды сөз болып табылады: «Ол өнерлі бала екен»?
Сөйлемдегі қай сөз туынды сөз болып табылады: «Ол өнерлі бала екен»?
Туынды сөзді талдау кезінде қандай қадам ең маңызды?
Туынды сөзді талдау кезінде қандай қадам ең маңызды?
Қайсы сөз туынды емес?
Қайсы сөз туынды емес?
Flashcards
Туынды сөз дегеніміз не?
Туынды сөз дегеніміз не?
Түбірге жұрнақ жалғану арқылы жасалған сөз.
Есімнен есім тудыру
Есімнен есім тудыру
Есім түбірге жұрнақ жалғану арқылы жасалады.
Есімнен етістік тудыру
Есімнен етістік тудыру
Есім түбірге етістік жұрнақтары жалғану арқылы жасалады.
Етістіктен есім тудыру
Етістіктен есім тудыру
Signup and view all the flashcards
Етістіктен етістік тудыру
Етістіктен етістік тудыру
Signup and view all the flashcards
Есім тудыратын жұрнақтар
Есім тудыратын жұрнақтар
Signup and view all the flashcards
Етістік тудыратын жұрнақтар
Етістік тудыратын жұрнақтар
Signup and view all the flashcards
Туынды сөздердің мағынасы
Туынды сөздердің мағынасы
Signup and view all the flashcards
Туынды сөздердің тілдегі ролі
Туынды сөздердің тілдегі ролі
Signup and view all the flashcards
Туынды сөзді талдау
Туынды сөзді талдау
Signup and view all the flashcards
Study Notes
- Туынды сөз – түбірге жұрнақ жалғану арқылы жасалған сөз.
- Түбір сөздерге жұрнақтардың қосылуы арқылы жасалады, мысалы, "оқы" түбіріне "-ушы" жұрнағы қосылып "оқушы" сөзі жасалады.
- Туынды сөздер тілдің лексикалық құрамын байытады және сөздің мағынасын нақтылауға көмектеседі.
Туынды сөздердің жасалу жолдары
- Есім сөздерден есім тудыру: түбір есімге жұрнақ жалғану арқылы жасалады, мысалы, "бала" түбірінен "балалық" сөзі.
- Есім сөздерден етістік тудыру: есім түбірге етістік жұрнақтары жалғану арқылы жасалады ("су" түбірінен "суар").
- Етістік сөздерден есім тудыру: етістік түбірге есім жұрнақтары жалғану арқылы жасалады ("оқы" түбірінен "оқу").
- Етістік сөздерден етістік тудыру: етістік түбірге басқа етістік жұрнақтары жалғану арқылы жасалады ("бар" түбірінен "барыс").
Жұрнақтардың түрлері
- Есім тудыратын жұрнақтар: -лық, -ші, -паз, -кер.
- Етістік тудыратын жұрнақтар: -ла, -ле, -да, -де, -ар, -ер.
Туынды сөздердің мағынасы
- Туынды сөздер түбір сөздің мағынасын өзгертеді немесе нақтылайды.
- Жұрнақтар сөзге қосымша мағына береді, мысалы, мекендік, кәсіптік, сындық мағыналар.
Туынды сөздердің тілдегі ролі
- Сөздік қорды байыту.
- Сөздің мағынасын дәл жеткізу.
- Тілдің икемділігін арттыру.
- Жаңа ұғымдарды білдіру.
Мысалдар
- "Мектеп" сөзінен "мектептік" (қатыстылық мағынасы).
- "Жаз" сөзінен "жазушы" (кәсіптік мағынасы).
- "Өнер" сөзінен "өнерлі" (сындық мағынасы).
- "Сөйле" сөзінен "сөйлеу" (процесс мағынасы).
Туынды сөздерді талдау
- Сөздің түбірін анықтау.
- Жұрнақты анықтау.
- Жұрнақтың мағынасын анықтау.
- Сөздің жалпы мағынасын түсіндіру.
Studying That Suits You
Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.
