Kwento ng Kaisipan o Sikolohiko: Quiz at Flashcards

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Ano ang tumutukoy sa maayos, kawing-kawing at magkakasunod na mga pangyayari sa isang kwento?

Banghay

Ano ang kahulugan ng Suliranin sa isang kwento?

Tunggalian sa kwento

Mga pangunahing tauhan sa kwento

Mga bagay na nagsisilbing sagabal sa kwento

Problemang kinakaharap ng mga tauhan sa kwento (correct)

Ang pamagat ng isang kwento ay dapat pangkaraniwan upang maging kapanapanabik sa mambabasa.

False

Ang tuwirang pagpapahayag ay kung binabanggit ng may-akda o ibang tauhan sa kwento ang mga katangian ng tauhan sa pamamagitan ng ___ pagpapahayag.

madulang Signup and view all the answers

Ano ang pangunahing layunin ng pagpapalabas ng isang mahusay na tula?

Gumising ng damdamin at kamalayan Signup and view all the answers

Ano ang ibig sabihin ng 'Tulang Pandamdamin' o 'Liriko'?

Ang mga tulang ito ay nagpapahayag ng damdaming pansarili ng kumatha o ng kaya ng ibang tao. Signup and view all the answers

Ano ang tawag sa anyong tulang walang sukat at walang tugma?

Malayang Taludturan or Free Verse Signup and view all the answers

Ipagpatugma ang sumusunod na uri ng tulang pandamdamin sa kanilang kahulugan:

Awit = Tungkol sa pag-ibig, kawalang-pag-asa, pangamba, kaligayahan, at iba pa Soneto = May 14 na taludtod na naglalaman ng damdamin at kaisipan Oda = Pumupuri, nagpapahayag ng panaghoy o masiglang damdamin Elehiya = Nagpapahayag ng damdamin o guniguni tungkol sa kamatayan o tula ng pananangis Signup and view all the answers

Ano ang mga pangkaraniwang pamamaraan ng paglalarawan ng tauhan sa kuwento?

Paglalarawan ng paraan ng pagsasalita ng tauhan Signup and view all the answers

Ano ang kahalagahan ng masining na pagsulat?

Mahalaga ang masining na pagsulat dahil ito ay nagbibigay buhay at kulay sa pagsasalaysay ng mga kuwento. Signup and view all the answers

Ano ang tawag sa paglalaban ng pangunahing tauhan at iba pang mga tauhan sa kuwento?

tunggalian Signup and view all the answers

I-matched ang sumusunod na uri ng maikling kwento sa kanilang kahulugan:

Nobelang Romansa = Tungkol sa pag-iibigan Nobelang Banghay = Akda na nasa pagkakabalangkas ng mga pangyayari Nobelang Masining = Pinakikita ang paglalarawan sa tauhan at pagkakasunud-sunod ng pangyayari Layunin = Nakakatulong magbigay ng layunin at mensahe sa buhay Signup and view all the answers

Ano ang layunin ng nobela na nananawagang sa talino ng guni-guni?

Nananawagan sa talino ng guni-guni Signup and view all the answers

Iugnay ang mga katangian ng nobela sa kanilang kahulugan:

Tema = Paksang-diwang binibigyan ng diin sa nobela Damdamin = Nagbibigay kulay sa mga pangyayari Pamamaraan = Istilo ng manunulat Pananalita = Diyalogong ginagamit sa nobela Signup and view all the answers

Ang dula ay isang uri ng panitikan na hindi kailangan ng mga aktor at direktor sa pagtanghal.

False Signup and view all the answers

Ano ang kahulugan ng terminong 'Deus ex machine'?

Diyos sa tanghalan upang iligtas ang protagonista sa kapahamakan. Signup and view all the answers

Ano ang kahulugan ng karakter na istak (stock)?

Ito ay nagrerepresenta ng isang uri ng kalikasan ng tao. Signup and view all the answers

Ano ang kahulugan ng kaginhawahang ayon sa Griyego?

katarsis Signup and view all the answers

Tama o mali: Ang Low comedy ay nakatuon sa pinakamataas na sense of humor.

False Signup and view all the answers

Ano ang tinatawag na pangkat ng mga tauhan sa dulang Griyego na kumakanta o sumasayaw nang sabay-sabay?

koro Signup and view all the answers

Balangkasin ang mga sumusunod na terminolohiya sa kanilang kahulugan:

Proscenium = Bahagi ng tanghalan na nasa harapan ng tabing Tagpo/eksena = Isang uunit ng aksyon na nagaganap sa tiyak na oras at lugar Yugto (act) = Isang uunit ng aksyon sa dula Tanghal = Bahagi ng yugto kung kailangang magbago ng ayos ang tanghalan Signup and view all the answers

Study Notes

Here are the study notes for the text:

Tula*
Ang tula ay pagsasama-sama ng mga salita na may tugma, sukat, talinghaga, at kaisipan
May dalawang anyo ng tula: tradisyunal at malayang taludturan
Sa tradisyunal, may sukat at tugma; sa malayang taludturan, walang sukat at tugma ngunit may kaisipan at talinghaga
Uri ng Tula*
Tulang Pasalaysay (Narrative Poem)
- Tulang Epiko (Epic Poem)
- Awit (Song)
- Korido (Corrido)
- Balad (Ballad)
Tulang Pandamdamin (Lyric Poem)
- Soneto (Sonnet)
- Oda (Ode)
- Elehiya (Elegy)
- Pastoral (Pastoral Poem)
- Dalit (Hymn)
Tulang Pandulaan (Dramatic Poem)
Tulang Sagutan/Patnigan (Dialectical Poem)
Mga Sangkap ng Tula*
Tugma (rhyme)
Sukat (meter)
Talinghaga (imagery)
Kaisipan (idea or thought)
Katangian ng Isang Mabuting Tula*
May mga salitang nakapagpapahiwatig sa mga damdamin
May katangian ng tugma at sukat
May malinaw na kaisipan at mensahe
May kakayahan na makapagpapahiwatig ng mga damdamin at kaisipan
Mga Katangian ng Isang Mabuting Makata*
May malawak na kaalaman sa paksa
Marunong gumamit ng wika nang wasto at mabisa
Nakapipili ng mabuti at mabisang istilo ng paglalahad ng ideya
Malinaw at hindi madamot o matipid sa pagpapaliwanag ng kaisipan at kaalaman
May kabatiran sa mga kaalamang makabago
Maikling Kwento*
Isang anyo ng panitikan na naglalayong magsalaysay ng isang mahalaga at nangigibabaw na pangyayari
May dalawang uri: sumusunod sa dating pamamaraan ng pagsulat at sumusunod sa makabagong pamamaraan
May mga katangian ng maikling kwento:
- Tumatalakay sa isang madulang bahagi ng buhay
- Gumagamit ng isang pangunahing tauhan
- Gumagamit ng isang mahalagang tagpo o ng kakaunting tagpo
- Nagpapakilala ng mabilis na pagtaas ng kawilihan hanggang sa kasukdulan
Mga Katangian ng Isang Mabuting Maikling Kwento*
May malinaw na banghay at kawing-kawing na### Pagtalakay sa Bahaging ito
Ang pagtalakay sa bahaging ito ay dapat makilala ang katangian ng sumulat upang maikumpara ang kanyang talino at pagkatao sa paglikha ng mga kwento at ang kaugnayan nito sa sariling karanasan, pananaw sa buhay at sa paligid na kanyang kinabibilangan.

Mga Bagay na Mahalaga sa Pagsulat ng Maikling Kuwento

Ang Pamagat – ang isang mabuting pamagat ay may mga sumusunod na katangian:
- Hindi pangkaraniwan
- Kapansin-pansin
- Kapana-panabik
Ang mga sumusunod ay mga katangian ng isang mabuting usapan:
- Pagiging Natural
- Angkop ang Tauhang Nagsasalita
- Angkop na Pangyayari
- Pagkakaroon ng Kaugnayan sa Galaw ng Kuwento
Masining na Pagsulat – may tatlong (3) paraan:
- Huwag talampakin ang bagay na maaaring ipahiwatig lamang
- Dapat na maging matimpi
- Paggamit ng mga salita at pariralang nakatatawag-pansin

Mga Katangian ng Isang Mahusay na Maikling Kuwento

Kaisahan ay Tumutukoy sa Isang Panggitnang Kaisipan
Ang Mabuting Pagpapahayag – pagpili ng mga wastong salita na angkop sa diwang nais ipahatid ng may-akda
Ang Pamamaraan – ang bawat isa'y may sariling kakanyahan

10 Uri ng Maikling Kwento

1. Sa kuwento ng tauhan inilalarawan ang mga pangyayaring pangkaugalian ng mga tauhang nagsisiganap
1. Sa kuwento ng katutubong kulay binibigyang-diin ang kapaligiran at mga pananamit ng mga tauhan
1. Sa kuwentong bayan nilalahad ang mga kuwentong pinag-uusapan sa kasalukuyan ng buong bayan
1. Sa kuwento ng kababalaghan pinag-uusapan ang mga salaysaying hindi kapanipaniwala
1. Naglalaman ang kuwento ng katatakutan ng mga pangyayaring kasindak-sindak
1. Sa kuwento ng madulang pangyayari binibigyang diin ang kapanapanabik at mahahalagang pangyayari
1. Sa kuwento ng sikolohiko ipinadarama sa mga mambabasa ang damdamin ng isang tao
1. Sa kuwento ng pakikipagsapalaran, nasa balangkas ng pangyayari ang interes ng kuwento
1. Sa kuwento ng katatawanan, nagbibigay-aliw at nagpapasaya naman sa mambabasa
1. Sa kuwento ng pag-ibig, tungkol sa pag-iibigan ng dalawang tao

Nobela

Ang nobela ay naglalahad ng isang kawil ng kawili-wiling mga pangyayari
Ang mga katunggali niya'y maaaring mga tao ring katulad niya, o kaya'y mga salungat na pangyayari
Nobela ay may layong manlibang, magturo, o magbigay kaya ng isang aral upang magpayaman ng at### Mga Konsepto ng Dula
Mga tauhan ng dula ay binubuo ng protagonista at antagonista
Bayani ng trahedya ay ang protagonista sa dulang trahedya
Confidant/confidante ay sa kanya ibinubunyag ng pangunahing tauhan ang kanyang pinakapribadong pag-iisip at damdamin
Foil ay isang maliit na karakter na may kakaiba o taliwas na personalidad na ang layunin ng manunulat at mabigyangtuon ang pagkakaiba nito sa ibang tauhan

Mga Aspekto ng Kuwento ng Dula

Ang diyalo ay masining, pili at pinatindi batay sa sitwasyon
Ang pagsasalita ay may sariling katangian -- tiig, bigkas, diin, bilis, lawak
Ang galaw ng kalamnan ng mukha, ng mga bisig, balikat, kamay at katawan hanggang paa mula pagpasok hanggang paglabas ng tanghalan ay mahalaga

Banghay

Ito ang basehan ng kayarian ng isang dula
Pinapanood ang mga kilos o aksyon na sadyang pinag-ugnay-ugnay upang mabuo ito
Masining na pagkakasunud-sunod ng magkakaugnay na pangyayari
Hinahati-hati ang buong banghay sa mga yugto o bahagi at ang bawat yugto ay sa mga tagpo o eksena

Mga Uri ng Dula sa Pilipinas

Parsa: nagdudulot ng katatawanan sa mga tagapanood sa pamamagitan ng paggamit ng eksaheradong pantomina, pagbobobo, mga nakatatawa, nakatutuwa, komikong pagsasalita
Komedya: naglalahad ng isang banghay sa sitwasyong nakahihigit kaysa parsa, higit na seryoso at kapani-paniwala
Melodrama: tumutukoy ito hindi lamang sa kawili-wiling misteryo, ngunit maging sa mga dulang may mapuwersang emosyon o damdamin na puno ng mga simpatetikong mga tauhan
Trahedya: kumakatawan ito sa mga tauhan na ang lakas ng isip ay nakatuon sa kanilang kalikasan ng sariling moralidad at sila'y nagagapi sa mga puwersa o laban sa kanila
Saynete: ang layunin nito ay magpatawa ngunit ang mga pangyayari ay karaniwan lamang

Mga Kombensyon o Kasunduan ng Dula

Ikaapat na Paladindingan (Fourth Wall): ang ikaapat na dinding sa isang entablado ay nakaharap sa mga manonood nang walang harang
Pagsasalita ng Tauhan: minsan ay nagsasalitang patula ang mga tauhan ngunit hindi tayo tumututol sapagkat nais itong gamitin ng may-akda sa kanyang dula
Ang Panahon: kung minsan ay mabilis ang pagpapalit ng panahon sa isang dula o kaya nama'y napakabagal
Aside (bulong): mga salitang binibigkas ng tauhan subalit hindi naririnig ng iba pang tauhang gumaganap sa tanghalan
Monologo (monologlue): isang mahabang at tuluy-tuloy na pahayag na nagsasaad ng iniisip at damdamin ng tauhan
Soliloquy (soliloke): isang mahaba at tuluy-tuloy na pahayag habang ang tauhan ay nag-iisa sa tanghalan