Triết học - Khái niệm và Phát triển

Triết học - Khái niệm và Phát triển

• Triết học sơ khai: Tri thức về mọi lĩnh vực, không có đối tượng riêng, được xem là "khoa học của mọi khoa học".
• Triết học Trung Quốc cổ đại: Học thuyết về nhân sinh và lý luận về đạo đức.
• Triết học kinh viện: Triết học thời Trung cổ, tập trung vào việc chứng minh tính đúng đắn của nội dung Kinh thánh.
• Triết học cận đại: Khoa học thực nghiệm tách khỏi triết học, đối tượng nghiên cứu của triết học thu hẹp lại.
• Triết học Mác-Lênin: Nghiên cứu mối quan hệ giữa vật chất và ý thức, khám phá những quy luật chung nhất của tự nhiên, xã hội và tư duy.

Vấn đề cơ bản của triết học

• Vấn đề cơ bản: mối quan hệ giữa thế giới vật chất bên ngoài và thế giới tinh thần trong ý thức con người.
• CNDT: Ý thức có trước, quyết định vật chất.
  • Duy tâm khách quan: Platôn, Hêghen.
  • Duy tâm chủ quan: Béccơly, Makhơ.
• CNDV: Vật chất có trước, ý thức có sau.
  • Duy vật chất phác: giải thích thế giới từ các dạng vật chất cảm tính.
  • Duy vật siêu hình: coi thế giới như một cỗ máy cơ học.
  • Duy vật biện chứng: Giải thích thế giới dựa trên cơ sở duy vật.

Nhận thức luận

• Bất khả tri: Phủ nhận hoặc không nhận thức được thế giới khách quan.
• Khả tri: Con người có khả năng nắm bắt bản chất của sự vật.

Biện chứng và Siêu hình

• Biện chứng: Nhận thức sự vật trong mối liên hệ, tương tác, chuyển hóa lẫn nhau.
  • Biện chứng khách quan: Biện chứng của thế giới vật chất.
  • Phép biện chứng: Học thuyết khoa học nghiên cứu những tính chất biện chứng chung nhất của thế giới.
• Siêu hình: Nhận thức đối tượng cô lập, tách rời, tĩnh tại.

Các phương pháp tư duy đối lập

• Phương pháp siêu hình: Nhận thức đối tượng cô lập, tách rời, trong trạng thái tĩnh.
• Phương pháp biện chứng: Nhận thức đối tượng trong mối liên hệ, tương tác, trong trạng thái vận động, biến đổi.

Các dạng tồn tại của phép biện chứng

• Phép biện chứng chất phác thời cổ đại: Triết học Trung Hoa (Âm-Dương), Phật giáo (Vô ngã, Vô Thường), Hy Lạp (Hêraclit, Arixtốt).
• Phép biện chứng duy tâm cổ điển Đức: Hêghen.
• Phép biện chứng duy vật: Mác.

Triết học Mác-Lênin

• Sự ra đời: Là cuộc cách mạng của triết học, kết quả của sự phát triển tư tưởng triết học và khoa học của nhân loại.
• Karl Mác: Xây dựng CNDV BC, phê phán CNDT Hêghen, nghiên cứu kinh tế chính trị và lịch sử phong trào cách mạng.
• Ph. Ăngghen: Đồng minh của Mác, nghiên cứu kinh tế chính trị, hoàn thiện triết học Mác.
• Lênin: Kế thừa và phát triển lý luận triết học của Mác, bảo vệ và phát triển CNDV BC, nghiên cứu lịch sử cách mạng.

Đối tượng và chức năng của triết học Mác-Lênin

• Đối tượng: Giải quyết mối quan hệ giữa vật chất và ý thức trên quan điểm duy vật, nghiên cứu những quy luật chung nhất của tự nhiên, xã hội và tư duy.
• Chức năng thế giới quan: Định hướng nhận thức, hình thành quan điểm khoa học, định hướng mọi hoạt động, tạo nền tảng nhân sinh quan tích cực.
• Chức năng phương pháp luận: Cung cấp hệ thống quan điểm, nguyên tắc, khái niệm, phạm trù, quy luật làm công cụ nhận thức khoa học.