Travma Psikolojisi ve Türleri
30 Questions
0 Views

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Travma nedir? Kısaca tanımlayınız.

Travma, bireyin fiziksel veya yaşamsal bütünlüğüne yönelik bir tehdidin olduğu beklenmedik olaylardır.

DSM-5'e göre travmanın tanımında geçen üç ana durum nedir?

  1. Travmatik olayları doğrudan yaşamak 2) Olayları diğerlerine olurken şahsen tanık olmak 3) Yakın birinin travmatik olaylar yaşadığını öğrenmek.

Bir olayın travmatik olarak kabul edilebilmesi için hangi iki faktöre ihtiyaç vardır?

Olayın, bireyin yaşamındaki ciddi bir tehdidi içermesi ve beklenmedik bir şekilde gerçekleşmesi gerekir.

Travmatik bir olayın birey üzerindeki etkisi nedir?

<p>Travmatik olaylar, bireylerin uyum sağlamasını zorlaştırabilir ve psikolojik sorunlara yol açabilir.</p> Signup and view all the answers

Travma psikolojisinde tanık olmanın önemi nedir?

<p>Bir olayın tanık olma durumu, bireyin psikolojik etkilerini artırabilir ve travma yaşama riskini yükseltebilir.</p> Signup and view all the answers

Feminist hareketi destekleyen kadınlar, hangi konularla tecavüz araştırmalarını genişletmiştir?

<p>Ev içi şiddet ve kamusal şiddet gibi konularla.</p> Signup and view all the answers

Tecavüz araştırmalarının sonuçları neyi ortaya koymuştur?

<p>Tecavüzün bilinenden çok daha sık olduğu ve örtbas edildiği.</p> Signup and view all the answers

Feminist hareketin kadına yönelik şiddet konusundaki öncelikleri nelerdir?

<p>Tecavüz, ev içi şiddet ve kamusal şiddet.</p> Signup and view all the answers

Eitinger'in yaptığı araştırmanın inceleme konusu nedir?

<p>Tecavüz ve bunun toplumdaki görünürlüğü.</p> Signup and view all the answers

Feminist hareketin kadına yönelik şiddeti anlamak için başlangıç noktası nedir?

<p>Tecavüz araştırmaları.</p> Signup and view all the answers

Hipotalamusun işlevlerinden üç tanesini açıklayınız.

<p>Cinsel birleşmeyi istememe, yemek istememe ve su istememe gibi davranışları kontrol eder.</p> Signup and view all the answers

Hipofiz bezinin konumu ve çevresi hakkında bilgi veriniz.

<p>Hipofiz bezi, beyin tabanında, hipotalamusun altında bulunan bir çıkıntı şeklindedir ve dura mater ile çevrilidir.</p> Signup and view all the answers

Hipotalamusun gaz ve fren kontrollerine sahip olmasının önemi nedir?

<p>Bu özellik, vücudun homeostatik dengesini sağlamasına yardımcı olur.</p> Signup and view all the answers

Hipofiz bezinin işlevi nedir?

<p>Hipofiz bezi, hormonları salgılayarak homeostasiyi düzenler.</p> Signup and view all the answers

Hipotalamus ve hipofiz bezi arasındaki ilişkiyi kısaca açıklayınız.

<p>Hipotalamus, hipofiz bezinin hormon salgılanmasını kontrol ederek vücudun dengesini sağlar.</p> Signup and view all the answers

Travmatize insanların asabiliği neden tehlike ile ilişkilendirilir?

<p>Travmatize insanlar, tehlike anında yaşadıkları travmanın etkisiyle asabi ve saldırgan davranışlar sergileyebilir.</p> Signup and view all the answers

Fiziksel veya duygusal tehlikenin nasıl bir etkisi vardır?

<p>Tehlike sonrası travmatize kişiler, olayın sürekli olarak tekrar ediyormuş gibi hissetme tendensiyesine sahiptir.</p> Signup and view all the answers

Patlayıcı saldırgan davranışların travma ile nasıl bağlantısı vardır?

<p>Patlayıcı saldırgan davranışlar, travmanın düzensiz parçaları olarak görülür ve bu durum stresli anlarla ilişkilidir.</p> Signup and view all the answers

Travmatize insanların 'dövüş ya da kaç' yanıtı nasıl yorumlanmaktadır?

<p>'Dövüş ya da kaç' yanıtı, travmanın bir tepkisi olarak tehdit algısıyla parçalanmış bir şekilde tezahür eder.</p> Signup and view all the answers

Uzun süreli tehlike geçtikten sonra travmatize bireylerin hissettiği duygusal durum nedir?

<p>Uzun süreli tehlikenin ardından travmatize bireyler, olayı sürekli olarak tekrar yaşıyor gibi hissederler.</p> Signup and view all the answers

Çocuklarda örseleyici olayların etkisiyle ortaya çıkan yineleyici oyunların önemi nedir?

<p>Bu oyunlar, çocukların hissettikleri duyguları ifade etmelerine ve işledikleri travmayı anlamalarına yardımcı olur.</p> Signup and view all the answers

Örseleyici olayların birey üzerindeki etkilerini ve bu etkilerin nasıl ortaya çıktığını açıklayınız.

<p>Örseleyici olaylar, bireyde sıkıntı veren anıların tekrar tekrar yaşanmasına neden olur, bu da anksiyete ve travma belirtilerini artırır.</p> Signup and view all the answers

Çocukların gördüğü korkutucu düşlerin içeriğinin belirsiz olmasının travma üzerindeki yeri nedir?

<p>Belirsiz içerik, çocukların anksiyete ve korkularını artırarak travmalarını daha da derinleştirebilir.</p> Signup and view all the answers

İstenç dışı gelen anıların travma sonrası psikolojik belirtilerle ilişkisini inceleyiniz.

<p>İstenç dışı gelen anılar, travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) belirtilerinin ortaya çıkmasına yol açar ve bireyin olayla ilgili sıkıntı hissetmesine neden olur.</p> Signup and view all the answers

Dissosiyasyon tepkileri nedir ve çocuklar üzerinde nasıl bir etki yaratır?

<p>Dissosiyasyon tepkileri, bireyin geçmişteki travmatik olayları yeniden yaşadığı hissini yaratır ve bu durum çocuklarda kafa karışıklığına yol açabilir.</p> Signup and view all the answers

Çocuk sömürüsü gibi durumların travmatik etkilerini açıklayınız.

<p>Çocuk sömürüsü, bireyde derin psikolojik yaralar açar ve travmatik anıların sürekli olarak zihinde tekrar etmesine sebep olur.</p> Signup and view all the answers

Yineleyici olayların çocuklarda sıkıntı yaratma potansiyeli nedir?

<p>Yineleyici olaylar, çocukların duygusal ve psikolojik durumlarını olumsuz etkileyerek kaygı ve korku yaratabilir.</p> Signup and view all the answers

Polis memurlarının örseleyici olaylarla karşılaşmasının sonuçlarını açıklayınız.

<p>Polis memurları, örseleyici olaylarla sürekli karşılaşmaları nedeniyle travma belirtileri yaşayabilir ve bunlar iş performanslarını etkileyebilir.</p> Signup and view all the answers

Çocukların örseleyici olayları nasıl işleyebileceği hakkında ne söyleyebilirsiniz?

<p>Çocuklar, örseleyici olayları oyunlar veya düşler aracılığıyla işleyebilir ve bu süreçte duygusal iyileşme sağlayabilirler.</p> Signup and view all the answers

Örseleyici olayların anılarının tekrarlamasının birey üzerindeki sosyal etkilerini tartışınız.

<p>Tekrarlayan travma anıları, bireyin sosyal ilişkilerini zedeler ve toplumdan uzaklaşmasına yol açabilir.</p> Signup and view all the answers

Study Notes

TRAVMA PSİKOLOJİSİ

  • Travma, ölüm veya ölüm tehdidi, bireyin fiziksel veya ruhsal bütünlüğüne karşı tehdit edici beklenmedik olaylar olarak tanımlanır.
  • DSM-5'te travma; doğrudan travmatik olay yaşama, olaylara şahit olma, yakın birinin travma yaşaması veya olayların şiddet içerikli veya kazayla ilgili olması gibi şekillerde tanımlanmaktadır.
  • Travma türleri arasında çocuk istismarı, kitlesel şiddet, doğal afetler, yangın, trafik kazaları, tecavüz ve cinsel saldırı, yabancı saldırıları, yakın ilişki şiddeti, seks ticareti, başkalarının intiharı veya cinayeti, tıbbi acil durumlar ve acil durum çalışanlarının travması yer almaktadır.
  • Histeri, en erken çalışmalarda özellikle kadınlarda görülen ruhsal bozukluk olarak tanımlanır.
  • Histeri kavramının tarihsel gelişiminde önemli isimler Jean-Martin Charcot, Pierre Janet, William James ve Sigmund Freud'dur.

TRAVMA TÜRLERİ

  • Çocuk İstismarı
  • Kitlesel şiddet
  • Doğal afetler
  • Yangınlar
  • Trafik kazaları
  • Tecavüz ve cinsel saldırılar
  • Yabancıların fiziksel saldırıları
  • Yakın ilişki şiddeti
  • Seks ticareti
  • Başka birisinin intiharı veya cinayeti
  • Yaşamı tehdit eden tıbbi durumlar
  • Acil durum çalışanlarının karşılaştığı travmalar

HİSTERİ

  • Histeri, tarihsel olarak kadınlarda görülen ruhsal bir bozukluk olarak kabul edilir.
  • Jean-Martin Charcot, histeri çalışmalarının öncülerinden biridir.
  • Pierre Janet, William James ve Sigmund Freud, histeri üzerine araştırmalar yapmışlardır.
  • Histeri hastaları, genellikle şiddet, sömürü ve tecavüz gibi travmatik olaylar yaşamış kadınlardan oluşuyordu.
  • Charcot, histeriyi "Büyük Nevroz" olarak sınıflandırmıştır.

DSM

  • DSM-1'de "Büyük Stres Reaksiyonu" tanısı yer alıyordu.
  • Travma sonrası oluşan özellikler, DSM-I'de belirtilmiştir. DSM-2 ve DSM-3'te ise uyum bozukluğu olarak sınırlı kalmıştır ve DSM-5 travma sonrası stres bozukluğu genişletilmiştir.
  • DSM-5'te önemli travmatik olaylar, yaşadığı korku, çaresizlik ve dehşet içeren olaylar olarak tanımlanmıştır.
  • DSM-5 çocuklarda TSSB tanısı için özel kriterler getirmiştir. 7 yaşından küçük çocuklarda A, B, E ve F ölçütleri kullanılmaktadır.

OTONOM SINIR SİSTEMİ

  • Genellikle sindirim, idrar, cinsellik ve stres gibi işlevleri yönetir.
  • Sempatik sistem: Uyanık ve tetikte olma ile ilişkilidir.
  • Parasempatik sistem: Sakinleştirme ve rahatlama ile ilgilidir.
  • Beyinde hipotalamus ve hipofiz bezi, beyin ve endokrin sistem arasındaki bağlantı işlevini yerine getirir.
  • Hipotalamus, üç farklı işleve sahiptir: beden sıcaklığı, iştah ve cinsel dürtü.
  • Hipotalamus aynı zamanda otonom sinir sistemini kontrol eder.
  • Hipofiz, endokrin bezdir ve hormon üreterek vücudu uyarma görevini üstlenir.

BEYİN BÖLGELERİ (Önemlilerinden)

  • Amigdala: Tehdit reflekslerinde önemli rol oynar fakat sadece korku merkezi değildir.
  • Prefrontal korteks: Tehdit reflekslerini bastırır (örneğin, sivri bir nesneye sert bir şekilde tepki vermeme).
  • Hipotalamus: Beynin temel işlevlerini yönetir.
  • PAG: Periakuaduktal gri, beyin sapından motor ve otonomik beyin sapı merkezlerine bilgi aktaran bir beyin bölgesidir.

TEPKİSEL KOŞULLANMA

  • Öğrenmenin bir biçimi; nötr uyaran, koşulsuz uyaranla tekrar tekrar eşleştirildiğinde, nötr uyaran koşullu uyaran haline gelir ve koşulsuz tepkiye benzer tepkiler oluşturur.
  • Örneğin uyku ile ilişkili bir ortam, uykuya geçiş koşullu uyaran olarak işlev görebilir.
  • Tepkisel koşullanma, özellikle duygusal tepkiler üzerinde çok etkilidir.
  • Bireyler travmatik olayları, ortam koşullarına bağlı olarak yeniden değerlendirebilir ya da deneyimledikleri duygulara benzer hisler yaşayabilirler.

DUYGUSAL TEPKİSEL KOŞULLANMA

  • Korku gibi duygusal tepkiler, tepkisel koşullanma yoluyla öğrenilebilir.
  • Korkutucu bir uyarıcıla birlikte ortaya çıkan nötr uyaranlar, korkuya yol açan koşullu uyaranlara dönüşebilir.

BİLGİSEL TEPKİSEL KOŞULLANMA

  • Düşünceler ve imgeler, dış ve iç uyaranlarla eşleşir ve onların kontrolüne girebilirler.
  • Travma sonrası, kişinin çevresinde bulunan nötr uyaranlar, travmayla ilgili anı ve imgeleri tetikleyebilir.
  • Kişi, bu uyaranlarla travma arasında bir bağlantı kurarak, travmayı sürekli deneyimleyebilir.

AŞIRI UYARILMA

  • Travmatik deneyimden sonra, sürekli tetikte olma ve tehlikenin her an geri dönebileceği düşüncesi, kişinin kendi kendini koruma sistemini sürekli teyakkuza geçirir.
  • Kişi, küçük olaylara bile aşırı tepkiler verir; uykusu bozulur.
  • Bu belirtiler, otonom sinir sisteminin kronik uyarılmasının sonucudur.

MÜDAHALE(INTRUSION)

  • Travmatik anıların kişinin zihninde sürekli tekrarlanması ve bunlara ilişkin ayrıntılı düşünceler, rüyalar ve hatta bedensel tepkilerle tekrar deneyimlenmesine karşılık gelir.

BÜZÜLME (COSTRICTION)

  • Uyuşukluk, duyumsal ilgisizlik ve kişinin tüm inisiyatif ve mücadelelerden vazgeçmesi durumudur.

TRAVMATİK RÜYALAR

  • Travmatize insanlar, sık olarak travmatik olayla ilgili rüyalar görür.
  • Travma anı, rüyalarda gerçekleşmiş gibi yeniden deneyimlenir.
  • Rüyalar, korkutucu ve rahatsız edici olabilir.

TRAVMA TEPKİLERİ DAHA ŞİDDETLİ/KARMAŞIK KILAN FAKTÖRLER

  • Travma yaşam tarzı
  • Kurbanın özellikleri
  • çevrenin tepkileri
  • Travma öncesi durum

AKUT STRES BOZUKLUĞU (ASB)

  • Örseleyici olaydan sonra kısa süreli bir ruhsal bozukluktur (1 ay süreli).
  • ASB, travmadan hemen sonra veya birkaç hafta içinde belirtiler ortaya çıkarır.
  • Örneğin; panik atak, uykusuzluk, korku ve huzursuzluk, travmaya ilişkin anılar.

MAJÖR DEPRESYON

  • Depresyon, travma sonrası sık karşılaşılan bir ruhsal bozukluktur.
  • Depresyonun belirtileri; uykusuzluk, psikomotor huzursuzluk, daha önce keyif alınan aktivitelere ilgi kaybı, konsantrasyon yeteneği azalmasıdır.
  • Travma yaşamış bireyler, daha fazla depresif belirti gösterebilirler.

KAYGI İLE İLİŞKİLİ BOZUKLUKLAR

  • Travma sonrası çeşitli kaygı bozuklukları görülebilir, panik ataklar, fobik kaygı ve genel kaygı bozukluğu.
  • Genel kaygı bozukluğu; kişilerin farklı durum ve olaylarda aşırı kaygı ve endişe duydukları durumdur.
  • Panik bozukluğu; kişinin tekrarlayan ve ani panik ataklar yaşamasıdır.
  • Fobik kaygı bozukluğu; kişinin belirli bir nesne, durum veya olaya karşı aşırı derecede korkulu olmasıdır.

SOMATİK BELİRTİ BOZUKLUĞU

  • Somatizasyon, travmatik olaylarla sıkı bir şekilde ilişkilidir.
  • Vücutta çeşitli fiziksel belirtiler, travmayı deneyimleyen kişilerde daha sık görülür.
  • Travma sonrası ortaya çıkan bedensel yakınmalar, duygusal stresin bir sonucu olarak yorumlanabilir.
  • Fiziksel semptomlarla duygusal sorunlar arasında bir bağlantı olabilir.

SINIR KİŞİLİK BOZUKLUĞU

  • Erken yaşlarda travma, kişilerarası ilişkilerde ve benlik algısında tutarsızlıklar, dürtüsellik ve duygusal dalgalanmalar ile karakterizedir.

DİSOSİYASYON BOZUKLUKLARI

  • Travma sonrası dissosiyasyon bozuklukları sıklıkla görülür.

  • Dissosiyatif kimlik bozukluğu; kişinin birden fazla kimlik veya kişilik geliştirdiği bir bozukluktur. Biriken kimlikler farklı hafızalara, kişilik özelliklerine ve davranışlara sahiptir.

  • Dissosiyatif amnezi; kişi, önemli kişisel bilgileri ve deneyimleri hatırlamakta zorlanır

  • Depersonalizasyon/derealizasyon bozukluğu; kişi kendisini veya çevresini gerçek dışı hissediyordur.

  • Bu liste, mevcut bilgilerden derlenmiştir. Daha ayrıntılı bilgi için ilgili kaynaklara bakınız.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

Related Documents

TRAVMA PSİKOLOJİSİ NOT PDF

Description

Bu quizde travma psikolojisinin tanımı, DSM-5'teki yeri ve çeşitli travma türleri hakkında bilgi edineceksiniz. Çocuk istismarı, doğal afetler ve diğer travma kaynakları üzerine sorular yer almaktadır. Travma konusunu anlamak için önemli kavramlara dair bilgiler gözden geçirilecektir.

More Like This

Use Quizgecko on...
Browser
Open
Browser
Browser