Toegepaste Psychologie Quiz

Hoofdstuk 1: Wat is psychologie

• Psychologie is de wetenschap die het menselijk gedrag bestudeert.
• Objectieve kennis verzamelen door waarnemingen en ervaringen over een bepaald domein te ordenen.
• Theorieën verklaren en voorspellen gedrag, zoals de zwaartekracht.
• Systematisch onderzoek is essentieel.

Wetenschappelijke Onderzoek Stappen

• Hypothese: Een voorlopige verklaring of voorspelling die getest moet worden.
  • Kan inductief (gebaseerd op observaties) of deductief (afgeleid van theorieën) zijn.
  • Moet specifiek en toetsbaar zijn, bijvoorbeeld: "Als mensen meer water drinken, verbetert hun concentratie."
• Experiment: Een gecontroleerde test om de hypothese te onderzoeken.
  • Belangrijke aspecten:
    • Onafhankelijke variabele: De variabele die wordt gemanipuleerd (bijv. hoeveelheid water).
    • Afhankelijke variabele: De variabele die wordt gemeten (bijv. concentratie).
    • Experimentele groep: De groep die de onafhankelijke variabele ervaart.
    • Controle groep: De groep die geen onafhankelijke variabele ervaart; dient als vergelijking.
• Het zorgen dat andere factoren geen invloed hebben op de resultaten.
• Resultaat analyseren en significantie bepalen.
• Voorspellingen doen op basis van resultaten.
• Hypothese aanpassen of verwerpen als het onderzoek geen bewijs levert.

Gedrag

• Gedrag is een zinvolle reactie op een situatie.
  • S-O-R model:
    • S = Stimulus (prikkel)
    • O = Organisme (de persoon en zijn interne processen)
    • R = Respons (reactie op de prikkel)
• Gedrag heeft invloed van factoren, zoals:
  • Lichamelijke toestand (vermoeidheid, gezondheid).
  • Cognitieve toestand (gedachten, kennis).
  • Emotionele toestand (gevoelens).
  • Persoonlijke factoren (persoonlijkheid).
  • Omgevingsfactoren (sociale context, fysieke omgeving).
• Gedrag is doelgericht en persoonlijk van aard, met specifieke karakteristieken.
  • Doelgerichtheid: Gedrag heeft vaak een doel of een intentie.
  • Persoonlijk: Verschilt per persoon door achtergrond, ervaring en eigenschappen.
  • Multicausaliteit: Gedrag wordt door meerdere factoren beïnvloed (bijv. leeftijd, cultuur, vriendengroepen).

Voorbeeld: Een student tijdens een examen

• Veel factoren beïnvloeden gedrag, zoals lichamelijke en cognitieve toestand, emoties, omgeving, etc.
• Doelgerichtheid kan goed werken, zoals plannen en concentreren.
• Persoonlijke karakteristieken maken dat studenten anders reageren op dezelfde situatie.
• Factoren als leeftijd kunnen invloed hebben op prikkels in de omgeving.

Gedragsformule toegepast: G = f(P, S)

• P = Persoonskenmerken (zoals persoonlijkheid, motivatie).
• S = Situatiekenmerken (zoals omgeving, sociale context)

Conformisme in het Asch-experiment

• Experiment dat onderzoekt hoe mensen beïnvloed worden door de meningen van anderen.
• Resultaten lieten zien dat mensen geneigd zijn hun eigen oordeel aan te passen aan dat van de meerderheid.
• Het percentage correct geantwoordde vragen daalt als de groep niet overeenstemming heeft

Zimbardo's bijdrage aan Psychologie

• Philip Zimbardo bestudeerde gedrag en sociale rollen in stressvolle situaties.
• Het Stanford Prison Experiment: Proefpersonen werden willekeurig ingedeeld als gevangenen of bewakers in een nagebootste gevangenis.
• De resultaten lieten zien dat sociale rollen en situationele factoren een grote impact hebben op menselijk gedrag.
• Bewakers werden vaak autoritair en misbruikend, en gevangenen vertoonden stressresponsen.

Doelstellingen Psychologie

• Beschrijven: Wat zijn de feiten?
• Verklaren: Waarom gebeurt het?
• Voorspellen: Wanneer zal het gebeuren?
• Beïnvloeden: Hoe kan men het gedrag veranderen?

Psychologie vs Mensenkennis

• Psychologie gebruikt wetenschappelijke methoden en is objectief, gebaseerd op feiten.
• Mensenkennis is subjectief en gebaseerd op persoonlijke ervaringen en meningen.

Onderzoeksmethodes in Psychologie

• Experimenteel onderzoek: Verzamelt gegevens door manipulatie van variabelen.

  • Het proces omvat:
    • Een hypothese formuleren
    • Variabele bepalen
    • Experimentele groep en controle groep
    • Data verzamelen en analyseren
    • Rapportage van resultaten

• Observatie: Gedrag bestuderen in natuurlijke situaties.

• Vragenlijsten, en enquêtes: verzamelen grote hoeveelheden data via vragen lijsten gericht op gedrag, meningen, attitudes en karakteristieken.

Gevalstudie

• Een diepgaand onderzoek van individuen of groep in een specifieke situatie.
• Generaliseerbare resultaten zijn meestal onmogelijk.

Tests in Psychologie

• Methoden om mentale processen, vaardigheden of persoonlijkheid te meten.
• Validiteit: meet de test wat hij beweert te meten?
• Betrouwbaarheid: Is de test consistent bij herhaalde metingen?

Ondenverdelingen in psychologie

• Toegepaste psychologie: Problemen oplossen en hulp bij praktische problemen.
  • Voorbeelden: Clinische psychologie, arbeids- en organisatiepsychologie, onderwijs psychologie.
• Theoretische psychologie: Basisprincipes van psychologie in theorie verkennen.
  • Voorbeelden: Cognitieve, sociale, en ontwikkelingspsychologie.

Psychologie en andere gedragswetenschappen

• Psychologie heeft een overlap met andere gedragswetenschappen als Biologie, Sociologie en Antropologie.
• Deze overlap verrijkt het begrip van menselijk gedrag.

Overzicht van verschillende psychologische stromingen

• Psychoanalyse (Freud): Onbewuste, innerlijke conflicten en vroege ervaringen.
• Behaviorisme (Watson & Skinner): Observeerbaar gedrag en conditionering; geen specifieke focus op bewustzijn.
• Cognitieve psychologie (Piaget & Beck): Mentale processen/Gedachten, Interpretaties, en Schema’s .
• Humanistische psychologie (Rogers & Maslow): Individuele groei, zelfactualisatie; Positief op mensen kijkend.
• Systeemdenken: Interactie tussen delen in systemen (bijv. gezinnen).
• Biopsychologie: Biologische basis van gedrag.