TKD103-Türk Dili I: Dil ve Kültür
21 Questions
0 Views

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Dil ve kültür arasındaki ilişkiyi farklı boyutlarda ele almak mümkündür. Bu boyutlardan biri, dil nedir?

  • kültürün yansıtıcısı
  • kültürün yaratıcısı
  • kültürün taşıyıcısı ve tanığı (correct)
  • kültürel değişimlerin izlenebildiği yer

    • Doğal diller nelere bağlı olarak değişir?

  • Sadece sosyal gruplar ve başka dillerle ilişkiler
  • Zaman, mekân, sosyal gruplar ve başka dillerle ilişkiler (correct)
  • Bunlardan hiçbiri
  • Sadece zaman ve mekân

    • Dil araştırmaları daha çok sözlü dile dayanır.

    False

    İnsanları diğer canlılardan ayıran en önemli ölçüt nedir?

    <p>Dil</p> Signup and view all the answers

    Standart varyantın özellikleri nelerdir?

    <p>Yerel ve sosyal izler taşımaz, okullarda öğretilir.</p> Signup and view all the answers

    Ağızlar, dilin hangi özelliğine örnek olarak verilebilir?

    <p>Ses ve telaffuz farklılıkları</p> Signup and view all the answers

    Sosyal ağızlar, dilin hangi özelliğini yansıtır?

    <p>Sosyal statü</p> Signup and view all the answers

    İdiyolekt, bir konuşucunun diğerlerinden farklılaşmasını sağlayan, kişiye özgü bir dil özelliğidir.

    <p>True</p> Signup and view all the answers

    Dil, toplumda hangi alanlarda kullanılır?

    <p>Toplumda dil, sözlü iletişim, devlet idaresi, eğitim, edebiyat, basın, ibadet, ticaret ve eğlence gibi birçok farklı alanda kullanılır.</p> Signup and view all the answers

    Devlet dili, hangi alanlarda kullanılır?

    <p>Eğitim, ticaret, hukuk ve idare gibi resmi ve yarı resmi alanlarda</p> Signup and view all the answers

    Konuşma dili, hangi özelliği ile karakterizedir?

    <p>Yerel ağızların ve farklı konuşma biçimlerinin yoğun bir şekilde kullanıldığı bir dildir.</p> Signup and view all the answers

    Edebiyat dili, konuşma diline oldukça yakındır.

    <p>True</p> Signup and view all the answers

    Türkçe, eğitim ve bilim dili olarak her alanda kullanılmaktadır.

    <p>True</p> Signup and view all the answers

    Basın, dilin hangi özelliğini vurgulamaktadır?

    <p>Anlaşılırlık</p> Signup and view all the answers

    Radyo ve televizyonun dil üzerindeki etkisi nedir?

    <p>Standart dilin yaygınlaşmasına katkıda bulunmuştur.</p> Signup and view all the answers

    Eğlence sektörü, dil üzerinde nasıl bir etkiye sahiptir?

    <p>Farklı dillerin bir arada kullanıldığı, rekabetçi bir ortamdır.</p> Signup and view all the answers

    İnternet teknolojisi, dilin sınırlarını zorlayarak yeni kullanım biçimlerine olanak sağlayan bir araçtır.

    <p>True</p> Signup and view all the answers

    Kültür, Latince "cultura" sözcüğünden türetilmiştir. "Cultura" sözcüğünün anlamı nedir?

    <p>Toprağı işlemek</p> Signup and view all the answers

    Dil, kültürün sadece yansıtıcısıdır, kültürün şekillenmesinde hiçbir rolü yoktur.

    <p>False</p> Signup and view all the answers

    Kültürlerarası iletişim, farklı kültürlere ait insanların hangi temelde anlaşmasını ve iletişim kurmasını sağlar?

    <p>Değerler sistemi</p> Signup and view all the answers

    Aşağıdakilerden hangisi, kültürlerarası iletişimde karşılaşılabilecek güçlüklerden biridir?

    <p>Dil bariyeri</p> Signup and view all the answers

    Study Notes

    Ders Bilgileri

    • Ders adı: TKD103-TÜRK DİLİ I
    • Ders dönemi: Güz Dönemi
    • Üniversite: HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ
    • Merkez: Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi
    • Konu: Dil ve Kültür
    • Hazırlayan: Prof.Dr. Nurettin Demir, Dr. Hafize Şahin, Öğretim Görevlisi

    Kazanımlar

    • Dil ile ilgili temel kavramları öğreneceksiniz.
    • Dil ve varyasyon ilişkisini öğreneceksiniz.
    • Standart varyant, ağızlar, sosyal ağızlar ve idiyolekt kavramlarını öğreneceksiniz.
    • Dil ve işlevlerini öğreneceksiniz.
    • Edebiyat dili, devlet dili, eğitim ve bilim dili gibi dilin kullanıldığı alanlar hakkında bilgi edineceksiniz.
    • Kültür kavramını öğreneceksiniz, dil ve kültür ilişkisi üzerinde bilgi edineceksiniz.
    • Akrabalık adları, renkler, selamlaşma, nezaket ve mesafe, kültürlerarası iletişim üzerinde derste dil bağlamında düşünme fırsatınız olacaktır.

    Anahtar Kavramlar

    • Dil
    • Varyant
    • Ağız
    • Varyasyon
    • Standart Varyant
    • Ağızlar
    • Sosyal Ağızlar
    • İdiyolekt
    • Dil ve işlevleri
    • Devlet dili, konuşma dili, eğitim ve bilim dili
    • Kültür
    • Dil ve kültür
    • Akrabalık adları ve renkler
    • Selamlaşma
    • Nezaket ve mesafe
    • Kültürler arası iletişim

    Dil ve Kültür

    • İnsanları diğer canlılardan ayıran en önemli ölçüt dildir.
    • Kültür ise insanların genetik mirasının bir parçası olmayan her şeyi kapsar.
    • Dil hakkında genel kültürün bir parçası olarak bilgi verilecek ve kültürün dile nasıl yansıdığı kısaca anlatılacaktır.
    • Amacımız üniversite öğrencisinin çevresindeki dil durumunu sloganvari yaklaşımlardan uzak bir biçimde kavramasına yardımcı olmaktır.

    Doğal Dil

    • Doğal diller zamana, mekâna, sosyal gruplara ve başka dillerle ilişkilere bağlı olarak değişikliğe uğrar.
    • Dil araştırmaları daha çok yazılı metinlere dayanır.
    • İnsan önce sözlü dili edinir, yazı daha sonra kazanılan bir beceridir.

    Varyant Nedir?

    • Dil içindeki çeşitlenmelerin tamamı varyant olarak adlandırılır.
    • Standart dil, yerel ağızlar, sosyal ağızlar, farklı yaş ve cinsiyet gruplarının jargonu, meslek dilleri varyantlardır.
    • Hiçbiri, dilbilim açısından diğerlerinden daha üstün olmadığı gibi daha güzel veya teşvike daha layık da değildir.

    Dil ve Varyasyon

    • Zaman zaman eğitimli insanlar arasında, değişmez bir dil olduğu düşünülür.
    • Oysa doğal dillerde dilin kullanıldığı her ortamda kolayca gözlenebilen bir gerçek vardır: Dil değişir.
    • Bu değişkenlik, kuralsızlık anlamına gelmez.
    • Örnek olarak, isme gelen ekler ile fiile gelen, fiile gelen ekler ile isme gelen ekler rastgele değiştirilemez.

    Standart Varyant

    • Standart varyant dilin farklı biçimlerinden yerel ve sosyal iz taşımaz.
    • Okullarda öğretilir.
    • Dilin kullanıldığı bütün bölgelerde kullanılır ve dilden beklenen ihtiyaçları karşılar.
    • Sosyal prestiji yüksektir.

    Ağızlar

    • Dilin ikinci geniş türü, bir standardın geçerli olduğu alanda, bölgelere has konuşma biçimleridir.
    • Aynı kökenden gelen üst sistem durumundaki bir üst dile bağlıdır.
    • Doğa olarak ortaya çıkmış, aile ve dost çevresinde, iş yerlerinde konuşulan varyanttır.
    • Bulunduğu bölgeden uzun süre ayrı kalmamış, okuryazarlığı insanlar daha fazla ağız konuşur.

    Sosyal Ağızlar

    • Dillerde aynı bölgede yaşayan insanların konuşmaları arasında ciddi farklar vardır.
    • Nesiller, cinsiyetler, meslek grupları veya hiyerarşik yapı gibi toplumsal yapının ögeleri dilde de ifadesini bulur.
    • Geleneksel ağız araştırmaları dildeki sosyal tabakalaşmaların en yoğun olduğu bölgelerde dil farklarına odaklanır.

    Dilin Kullanımı

    • Dilin kullanımı yaşa, cinsiyete ve duruma göre değişir.

    İdiyolekt

    • Kişiye özgü söyleyiş, söz varlığı, söz dizimi gibi alanlarda ortaya çıkabilir.
    • Bir konuşuru diğerlerinden ayıran sosyal, mesleki, yerel, psikolojik, fizyolojik özellikleri içerir

    Dil ve İşlevleri

    • Toplumlarda sözlü iletişim, devlet idaresi, eğitim, edebiyat, basın, ibadet ve ticaret gibi alanlarda farklı diller ihtiyaç duyulur.
    • Bazı alanlarda standart dil, diğerlerinde farklı diller kullanılır..
    • Bütün işlevlerde hem farklı diller hem de aynı dil içindeki varyantlar yarış hâlindedir.

    Dilin Alanları

    • Devlet dili
    • Konuşma dili
    • Edebiyat dili
    • Eğitim ve bilim dili
    • Basın
    • Radyo ve Televizyon
    • İnternet teknolojisi
    • Eğlence Sektörü

    Kültür

    • Latince "toprağı işlemek" anlamına gelen cultura, Türkçeye 20. yüzyılda Fransızca üzerinden girmiştir.
    • Türkçede hars, medeniyet ve ekin gibi anlamları karşılamış, zamanla eş veya yakın anlamlı sözcüklerin yerini almıştır.
    • Günlük dilde ve akademik çalışmalarda çok geniş bir kavram alanını kapsar, kültür çalışmalarında terimin çok sayıda anlamı vurgulanmıştır.
    • Kültürden söz edilirken, buzdağı metaforu da sıkça kullanılır..
    • Buzdağının üstünde kalan kısım (yapılar, kılık kıyafet, yeme-içme, eğlenceler, müzik, dil, spor, merasimler, güzel sanatlar gibi görünenler) bütünün sadece küçük bir parçasıdır.

    Kültür Boyutları

    • Millî boyut
    • Yerel, etnik, dini ve dilsel boyut
    • Cinsiyet boyutu
    • Sosyal boyut
    • Kuşak boyutu
    • Semboller
    • Ritüeller
    • Kahramanlar

    Dil ve Kültür İlişkisi

    • Dil ve kültür arasındaki ilişkiyi değişik boyutlarda ele almak mümkündür.
    • Dil, kültürün taşıyıcısı ve tanığıdır.
    • Bir milletin yaşayışına dair her türlü maddi ve manevi değerler dil ile ifade bulur.
    • Tarihten günümüze olduğu gibi günümüzden gelecek kuşaklar da dil ile taşınır.
    • Dil, kültürün yaratıcısı olması da önemli bir ilişki boyutudur.
    • Dil-kültür ilişkisinin bir diğer boyutu, kültürel değişimlerin dilde izlenebilmesidir.,
    • Dilin kültürün yansıtıcısı olması da ilişkinin başka bir boyutu olarak karşımıza çıkmaktadır.

    Akrabalık Adları ve Renkler

    • Akrabalık adları ve renkler

    Selamlaşma

    • Türkçede selamlaşmanın kültürel temeli, kendine özgü kültürel içermeleri olan alternatif selam sözünü seçiminde ortaya çıkar.
    • Selamlar: Selamün aleyküm, Günaydın, İyi günler/İyi akşamlar, Hayırlı sabahlar/günler/geceler, Ne haber?

    Nezaket ve Mesafe

    • Siz mi, sen mi?
    • Buyurunuz!
    • Sayın Rektörümüz geliyorlar.

    Kültürlerarası İletişim

    • Kültürlerarası iletişim, başka kültüre ait insanlarla iletişim kurabilme ve değerler sisteminden hareketle onları anlayabilme anlamına gelir..
      1. yüzyıl ortalarından itibaren popüler bir araştırma alanı haline gelmiştir.
    • Kültürlerarası karşılaşmalar, kültürel yanlış anlaşılmaların normal olduğunu ve bunlarla baş etmenin öğrenilebilir olduğunu göstermek, kültürlerarası iletişim çalışmalarının önceliğini oluşturur.

    Etnozentrik Bakış Açısı

    • Etnozentrik bakış açısı, iletişim becerisi, başka bir kültürü red veya kabul etme, kültürel arka plan hiyerarşisi de önemli kavramlardır.

    Sonuç

    • Dil ile ilgili temel kavramlar
    • Dil ve varyasyon ilişkisi
    • Standart varyant, sosyal ağızlar ve idiyolekt
    • Dil ve işlevleri
    • Edebiyat dili, devlet dili, eğitim ve bilim dili
    • Kültür kavramı
    • Dil ve kültür ilişkisi
    • Akrabalık adları, renkler
    • Selamlaşma
    • Nezaket ve Mesafe
    • Kültürlerarası iletişim

    Ek Bilgiler

    • Dersin ders kitabı ve önerilen kaynaklar.

    Studying That Suits You

    Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

    Quiz Team

    Related Documents

    TKD103-TÜRK DİLİ I Güz Dönemi - Dil ve Kültür PDF

    Description

    Bu ders, Türk Dili I kapsamında dil ve kültür ilişkisini derinlemesine incelemektedir. Kurs sonunda dilin temel kavramları, varyantlar ve sosyal ağızlar hakkında bilgi sahibi olacaksınız. Ayrıca kültürün dil üzerindeki etkileri ve iletişim biçimleri üzerinde de düşünme fırsatı bulacaksınız.

    More Like This

    Use Quizgecko on...
    Browser
    Open
    Browser
    Browser