Tıbbi Biyoloji: PCR ve Kullanım Alanları

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

PCR nedir?

Polimeraz Zincir Reaksiyonu

PCR kim tarafından geliştirilmiştir?

Kary Mullis ve arkadaşları

PCR hangi alanlarda kullanılır?

  • Evrimsel Çalışmalar (correct)
  • Klinik (correct)
  • Tarım ve Gıda Sanayisi (correct)
  • Temel Bilim (correct)
  • Adli Tıp (correct)

PCR için gerekli reaktiflerden biri nedir?

<p>Taq DNA polimeraz enzimi</p> Signup and view all the answers

PCR cihazının adı nedir?

<p>Thermal cycler</p> Signup and view all the answers

Bir PCR döngüsü kaç aşamada gerçekleşir?

<p>3 (B)</p> Signup and view all the answers

PCR'nin başarılı olması için hedef DNA dizisinin bilinmesi gerekir mi?

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

PCR'nin bir avantajı nedir?

<p>DNA'nın hızlı bir şekilde çoğaltılmasını sağlar.</p> Signup and view all the answers

PCR ürünlerinin saptanması için kullanılan bir teknik nedir?

<p>Jel elektroforezi</p> Signup and view all the answers

Jel elektroforezinde DNA parçalarını boyaymak için hangi madde kullanılır?

<p>Ethidium Bromid (EtBr)</p> Signup and view all the answers

Agaroz jel, sıcak suda çözünür.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Multipleks PCR (mPCR) ne anlama gelir?

<p>Birden fazla ve farklı hedef DNA dizisinin çoğaltılması</p> Signup and view all the answers

Gerçek zamanlı PCR (qPCR) ne anlama gelir?

<p>Reaksiyon tüpü içinde çoğaltılan DNA miktarının eş zamanlı olarak tespitine ve miktarının ölçülmesine olanak veren bir PCR yöntemidir.</p> Signup and view all the answers

Flashcards

PCR (Polimeraz Zincir Reaksiyonu)

Hedef bir DNA bölgesinin kısa sürede çoğaltılmasını sağlayan bir laboratuvar tekniğidir.

PCR Döngüsü

PCR cihazı, DNA'nın üç aşamada çoğaltılmasını sağlar: Denatürasyon, Bağlanma ve Uzama.

Denatürasyon Aşaması (PCR)

DNA zincirinin 90˚C gibi yüksek sıcaklıklarda iki ayrı tek zincirli hale ayrılmasıdır.

Bağlanma Aşaması (PCR)

Primerler, DNA'nın belirli bölgelerine bağlanarak, DNA polimerazın yeni bir DNA zincirini sentezlemesi için bir başlangıç noktası sağlar.

Signup and view all the flashcards

Uzama Aşaması (PCR)

Taq DNA polimeraz enzimi, 72˚C'de primerlerin 3' ucuna nükleotidleri ekleyerek yeni bir DNA zinciri oluşturur.

Signup and view all the flashcards

Taq DNA Polimeraz

PCR'de kullanılan ısıya dayanıklı bir DNA polimeraz enzimi.

Signup and view all the flashcards

Denatürasyon

Çift zincirli DNA'nın ayrılmasını sağlayan ve PCR Döngüsünün ilk aşaması olan ısıtma işlemidir.

Signup and view all the flashcards

Bağlanma (PCR)

Primerlerin DNA'ya bağlandığı ve PCR Döngüsünün ikinci aşaması olan işlem.

Signup and view all the flashcards

Uzama (PCR)

Primerin 3' ucuna nükleotidlerin eklenmesiyle yeni DNA zincirlerinin sentezlendiği ve PCR Döngüsünün üçüncü aşaması olan işlem.

Signup and view all the flashcards

PCR'ın Başarısını Etkileyen Faktörler

PCR'ın başarılı bir şekilde çalışmasını etkileyen faktörler PCR reaktiflerinin kalitesi, döngü koşulları, fiziksel koşullar ve personel deneyimidir.

Signup and view all the flashcards

Jel Elektroforezi

Yüklü biyomolekülleri elektrik akımı kullanarak bir jelde ayırma yöntemi.

Signup and view all the flashcards

Agaroz Jel

Jel elektroforezinde kullanılan ve DNA parçalarını ayırmaya yarayan jel.

Signup and view all the flashcards

DNA Boyutu ve Jeldeki Hareket Hızı

DNA parçasının boyutu ne kadar büyükse jelde o kadar yavaş hareket eder.

Signup and view all the flashcards

Etidyum Bromid (EtBr)

DNA bantlarını jelde görmek için kullanılan bir floresan boya.

Signup and view all the flashcards

PCR Ürünlerinin Elektroforeze Tabi Tutulması

PCR ile çoğaltılan DNA'nın jel elektroforezi ile ayrılması.

Signup and view all the flashcards

Çoklu Hedefli PCR

PCR ile birden fazla hedef DNA dizisinin aynı anda çoğaltılması.

Signup and view all the flashcards

Gerçek Zamanlı PCR

DNA'nın çoğaltılması sırasında gerçek zamanlı analiz ve ölçümün yapıldığı PCR tekniği.

Signup and view all the flashcards

Floresan Problar (Gerçek Zamanlı PCR)

Gerçek Zamanlı PCR'de DNA'nın miktarını ölçmek için kullanılan floresan problar.

Signup and view all the flashcards

PCR'ın Uygulama Alanları

PCR, genetik hastalıkların teşhisinde, prenatal tanıda, enfeksiyonların tespitinde, forensik tıpta, tarımda ve evrimsel çalışmalarda kullanılır.

Signup and view all the flashcards

PCR Kullanımı: Genetik Hastalıkların Teşhisi

Genetik hastalıkları teşhis etmek, taşıyıcıları tanımlamak ve DNA'daki mutasyonları tespit etmek için PCR kullanılabilir.

Signup and view all the flashcards

PCR Kullanımı: Prenatal Tanı

Hamilelik sırasında fetüste genetik hastalıkların olup olmadığını tespit etmek için PCR kullanılabilir.

Signup and view all the flashcards

PCR Kullanımı: Enfeksiyonların Tespiti

Klinik örneklerden virüs ve bakteri gibi patojenleri tespit etmek için PCR kullanılabilir.

Signup and view all the flashcards

PCR Kullanımı: Forensik Tıp

Cinayet suçlarında kan, doku veya sperm örnekleri ile suçluyu bulma için PCR kullanılabilir.

Signup and view all the flashcards

PCR Kullanımı: Tarım ve Gıda Sanayisi

Hayvan veya bitki ırklarını tespit etmek ve genetiği değiştirilmiş organizmaları (GDO) tanımlamak için PCR kullanılabilir.

Signup and view all the flashcards

PCR Kullanımı: Evrimsel Çalışmalar

Fosil DNA'ları inceleyerek evrimsel çalışmalarda PCR kullanılabilir.

Signup and view all the flashcards

PCR'ın Evrensel Uygulaması

PCR, herhangi bir DNA türünü çoğaltmak için kullanılabilen güçlü bir tekniktir.

Signup and view all the flashcards

PCR'ın Hassasiyeti

PCR, küçük miktardaki ve yeterince saf olmayan DNA örneklerini bile çoğaltmak için kullanılabilir.

Signup and view all the flashcards

PCR'ın Önemi

PCR, bilimsel çalışmalar, tıp, forensik tıp ve tarımda önemli bir araçtır.

Signup and view all the flashcards

PCR ve Nobel Ödülü

PCR'ın çığır açan buluşu Kary Mullis'e 1993 Nobel Kimya Ödülü'nü kazandırdı.

Signup and view all the flashcards

Study Notes

TIBBİ BİYOLOJİ: PCR VE KULLANIM ALANLARI

  • PCR (Polimeraz Zincir Reaksiyonu), DNA'nın hedef bölgesini tüp içinde kısa sürede çoğaltan bir yöntemdir.
  • Hücresel DNA replikasyonunun in vitro bir şeklidir.
  • DNA'nın çeşitli türlerini (örneğin, fosil DNA'lar dahil) çoğaltmak için kullanılır.
  • Kary Mullis ve arkadaşları tarafından 1985'te geliştirilmiştir.
  • 1993 Nobel Kimya Ödülü'ne layık görülmüştür.

PCR'IN KULLANIM ALANLARI

  • Temel Bilim: Genom haritalama, gen klonlama ve gen ekspresyonu
  • Klinik: Genetik hastalıklarda hasta ve taşıyıcıların tanısı, prenatal tanı, viral ve bakteriyel patojenlerin doğrudan tanısı, antibiyotik direnç ve virülanlık genlerinin belirlenmesi.
  • Adli Tıp: Cinayet yerlerinden alınan küçük kan, doku veya spermlerden elde edilen DNA'larla suçlu tespiti, babalık davalarının çözümü.
  • Tarım ve Gıda Sanayii: Bitki ve hayvan ırklarının tanımlanması, GDO'lu ürünlerin tespiti.
  • Evrimsel Çalışmalar: Fosil DNA'ların incelenmesi (örn., 40.000 yaşında bir mamutun DNA'sı çoğaltılmıştır).

PCR İLE İKİ PRIMER ARASINDA KALAN DNA BÖLGESİ ÇOĞALTILIR

  • PCR amplifikasyonu için hedef DNA dizisinin bilinmesi gereklidir.
  • Hedef bölgeye özgü 18-25 bazlık (oligonükleotid) primerler kullanılır.
  • Primerler, genomdaki başka bir bölgeye bağlanmamalıdır.

PCR İÇİN GEREKLİ REAKTİFLER

  • Isıya dayanıklı bir DNA polimeraz enzimi (Taq DNA polimeraz) kullanılır.
  • Dört tip nükleotid (dNTP'ler: dATP, dCTP, dGTP ve dTTP) gereklidir.
  • Primerler.
  • MgCl2 (magnezyum klorür) reaksiyon için önemli bir ko-faktör işlevi görmektedir.

PCR İÇİN GEREKLİ CİHAZ

  • Isı döngüsü (Thermal Cycler) veya PCR cihazı.

HER PCR DÖNGÜSÜ 3 BASAMAK İÇERİR

  • Denatürasyon: Çift zincirli DNA 90-95°C'de tek zincirlere ayrıştırılır.
  • Bağlanma: Primerler 50-60°C'de tek zincirli DNA'ya bağlanır.
  • Uzama: Taq polimeraz enzimi, primerlere komşu nükleotidleri ekleyerek yeni DNA zincirlerini sentezler.

PCR CİHAZINDA BU 3 AŞAMANIN 30-35 KEZ TEKRARLANMASI İLE HEDEF DNA'NIN ÇOK SAYIDA KOPYASI ELDE EDİLİR.

  • Bu, üstel olarak artan bir DNA kopyalama sağlar.

PCR REAKTİFLERİNİN ÖZELLİKLERİ (MİKTARI VE KALİTESİ)

  • PCR döngüsü (ısı dereceleri ve süreler) doğru ayarlanmalıdır.
  • Reaktiflerin kalitesi önemlidir.
  • İnhibitörler ve kontaminasyonlar dikkatlice yönetilmelidir

PCR ÜRÜNÜ DNA'LARIN GÖRÜNTÜLENMESİ

  • Ethidium bromid (EtBr) gibi florasan boyalar kullanılır.
  • Agaroz jelde ayrışan DNA parçaları, UV ışığı altında görünür hale gelir.

PCR ÜRÜNÜ DNA BANTLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

  • Ayırılan DNA bantlarının boyunun analiz edilmesi.

AGAROS JEL ELEKTROFOREZ YÖNTEMİ

  • Elektroforez, negatif yüklü DNA'nın jel boyunca ayrışması için kullanılır.
  • Agaroz jelin yoğunluğu, DNA'nın jelde ne kadar hızlı hareket ettiğine etki eder.

AGAROS JEL ELEKTROFOREZ EKİPMANI

  • Jel hazırlama için kullanılan ekipman

AGAROS JELDE DNA PARÇALARININ AYRIMI

  • Agaroz jel, DNA parçalarının büyüklüklerine göre ayrılmasını sağlar.

AGAROS

  • Agaroz, kırmızı alglerden elde edilen bir polisakkariddir.

Multipleks PCR (mPCR)

  • Birden fazla hedef DNA dizisinin aynı anda çoğaltılmasını sağlar.

Gerçek Zamanlı PCR (qPCR)

  • DNA çoğaltma sırasında üretilen DNA miktarını gerçek zamanlı olarak ölçer.
  • Eklenen floresan problar kullanılır.
  • Jel elektroforezine gerek yoktur.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

Related Documents

PCR ve Kullanım Alanları PDF

More Like This

Use Quizgecko on...
Browser
Open
Browser
Browser