Taşınır Mal Yönetmeliği

Amaç ve Kapsam

• Bu yönetmeliğin amacı, kamu idarelerine ait taşınır malların kaydı, muhafazası, kullanımı ve yönetim hesabının verilmesine ilişkin usul ve esasları belirlemektir.
• Yönetmelik, genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerini ve bunlara ait taşınır malları kapsar.
• Türk Silahlı Kuvvetleri, Jandarma Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı, Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanlığı ve Emniyet Genel Müdürlüğünün taşınır malları özel mevzuat hükümlerine tabidir.
• Fabrika, imalathane gibi üretim yerlerinde kullanılan ilk madde, malzeme, yarı mamul ve mamul maddeler bu yönetmelik kapsamı dışındadır.
• Kamu idarelerinin görevleri gereğince alınan emanet taşınır mallar özel mevzuat hükümlerine tabidir.
• İhtiyaç fazlası taşınırların diğer kamu idarelerine bedelsiz devri özel mevzuat hükümlerine tabidir.

Yasal Dayanak

• Bu yönetmelik, 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununun 44 üncü maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

• Ambar: Kamu idarelerine ait taşınırların kullanıma verilinceye kadar veya iade edildiğinde muhafaza edildiği yer.
• Bakanlık: Hazine ve Maliye Bakanlığı.
• Dayanıklı Taşınırlar: Taşınır Kod Listesinde gösterilen tesis, makine, cihaz, taşıt ve demirbaşlar.
• Demirbaşlar: Belirli bir hizmete tahsis edilen, uzun süre kullanılabilen ve kullanılmakla tükenmeyen taşınırlar.
• Gerçeğe Uygun Değer: Piyasa koşullarında bilgili ve istekli taraflar arasında belirlenen değer.
• Harcama Birimi: Bütçede ödenek tahsis edilen ve harcama yetkisi bulunan merkez birimi veya ödenek gönderme belgesiyle yetki verilen merkez dışı birim.
• Harcama Yetkilisi: Harcama biriminin en üst yöneticisi.
• Hurda: Ekonomik ömrünü tamamlamış veya kullanılamaz hale gelmiş, tamiri ekonomik olmayan taşınırlar ile üretim artıkları.
• İhtiyaç Fazlası Taşınırlar: Kullanım imkanı olmayan taşınırlar.
• İz Bedeli: Ekonomik ömrünü tamamlamış veya değeri tespit edilemeyen iktisadi kıymetlerin muhasebeleştirilmesinde kullanılan en düşük tutar.
• Makine, Cihaz ve Aletler: Üretim ve hizmet amacıyla kullanılan her türlü makine, cihaz ve alet.
• Mali Hizmetler Birimi: 5018 sayılı Kanunun 60 ıncı maddesinde sayılan görevleri yapan birim.
• Sanal Ambar: Sadece elektronik ortamda takip edilen taşınırların ambarı.
• Taşınır: Taşınır Kod Listesinde gösterilen çeşit ve kod numaralarına sahip mallar.
• Taşınır I. Düzey Detay Kodu: Taşınır hesap kodundan sonra gelen iki haneli detay kodu.
• Taşınır II. Düzey Detay Kodu: Taşınır I. Düzey Detay Kodundan sonra gelen iki haneli detay kodu.
• Taşınır Bilişim Sistemi: Kayıt, belge ve benzeri içeriklerin elektronik ortamda oluşturulması, kaydedilmesi, iletilmesi, muhafaza edilmesi ve ibrazını sağlamak amacıyla kullanılan elektronik/yazılımsal sistem.
• Taşınır Hesap Kodu: Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliği çerçeve hesap planında yer alan ve taşınırın kaydedildiği ilgili hesap kodu.
• Taşınır Kayıt Yetkilisi: Taşınırları teslim alan, muhafaza eden, kullanıcılara teslim eden, kayıtları tutan ve hesap verme sorumluluğu olan görevliler.
• Taşınır Kod Listesi: Hazine ve Maliye Bakanlığınca hazırlanan ve güncel tutulan, taşınırları Taşınır Hesap Kodu, Taşınır I. ve II. Düzey Detay Kodları ve varsa sonraki detay kodları ile birlikte gösteren liste.
• Taşınır Kodu: Taşınırın kayıtlarda detaylı izlendiği, Taşınır Hesap Kodu ile Taşınır I. ve II. Düzey Detay Kodları ve varsa sonraki düzey detay kodlarının birleşiminden oluşan kod.
• Taşınır Konsolide Görevlisi: Taşınır kayıt yetkililerinden aldığı harcama birimi taşınır hesaplarını konsolide eden ve taşınır hesap cetvellerini hazırlamakla sorumlu görevliler.
• Taşınır Kontrol Yetkilisi: Taşınır kayıt yetkilisinin hazırladığı taşınır mal yönetim hesabını kontrol eden, Harcama Birimi Taşınır Mal Yönetim Hesabı Cetvelini imzalayan ve bu konularda harcama yetkilisine karşı sorumlu olan görevliler.
• Taşıtlar: Yolcu ve yük taşımacılığında kullanılanlar ile özel amaçlı kullanımlar için cihazlarla donatılmış taşıtlar.
• Tesis: Makine veya cihazın ürettiği enerjiyi ileten, dağıtan, kaydeden, sağlayan, entegre makine ve cihazlardan oluşan sistemler.
• Tüketim Malzemeleri: Belirli bir hizmetin üretilmesinde kullanılan, kullanımı sonucunda tükenen veya özelliklerini kaybeden malzemeler.
• Üst Yönetici: Bakanlıklarda bakanı, diğer kamu idarelerinde en üst yöneticiyi, il özel idarelerinde valiyi, belediyelerde belediye başkanını ifade eder.
• Varlık İşlem Fişi: Taşınır,. taşınmaz varlıkların edinimi, yönetimi, tahsisi, devri ve elden çıkarılması gibi işlemlerde kullanılan belge.

Sorumluluk ve Görevliler

• Harcama yetkilileri, taşınırların etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun olarak edinilmesinden, kullanılmasından, kontrolünden ve kayıtlarının tutulmasından sorumludur.
• Harcama yetkilileri, taşınırlara ilişkin işlem ve kayıtların usule uygunluğunu kontrol etmekle yükümlüdür.
• Kamu görevlileri, taşınırları en iyi şekilde muhafaza etmek, bakımını yapmak, amacına uygun kullanmak ve görevin sonunda iade etmekle yükümlüdür.
• Dayanıklı taşınırlar, kullanıcıları tarafından başkasına devredilemez.
• Taşınırların muhafazasından sorumlu olanlar, gerekli tedbirleri almamaları halinde oluşan kamu zararlarından sorumludur.
• Kullanılmak üzere teslim edilen taşınırlarda oluşan kamu zararı, değer tespit komisyonunca belirlenen değer üzerinden tahsil edilir.
• Taşınır kayıt yetkilileri, harcama yetkililerince belirlenen ve taşınır kayıt işlemlerini yapabilecek bilgi ve niteliklere sahip personel arasından görevlendirilir.
• Taşınır kontrol yetkilileri, taşınır kayıt yetkilisinin hazırladığı taşınır mal yönetim hesabını kontrol etmek üzere harcama yetkilisince görevlendirilir.
• Aynı kişi, taşınır kontrol yetkilisi ve taşınır kayıt yetkilisi olamaz.
• Taşınır kayıt yetkililerinin görevleri arasında taşınırları teslim almak, giriş kayıtlarını yapmak, ambarlarda muhafaza etmek, çıkış kayıtlarını yapmak, belge ve cetvelleri düzenlemek, sayım yapmak ve yönetim hesabını hazırlamak yer alır.
• Taşınır kontrol yetkilileri, düzenlenmiş olan taşınır mal yönetim hesabına ilişkin evrak ve belgelerin; mali tablolara uygunluğunu ve mevzuata uygunluğunu denetler.
• Taşınır kayıt ve kontrol yetkilileri, düzenledikleri ve imzaladıkları belgelerin doğruluğundan harcama yetkilisine karşı birlikte sorumludur.
• Kamu idaresinin taşınır hesaplarını birleştirmek üzere merkezde mali hizmetler birimi yöneticisine bağlı konsolide görevlisi belirlenir.
• Taşınır işlemlerine ilişkin muhasebe kayıtları, ilgili mevzuat ve yönetmelik çerçevesinde muhasebe yetkilileri tarafından yapılır.
• Mali hizmetler birimince gerek görülmesi halinde ilçe, il, bölge teşkilatlarının en üst yöneticileri, merkez harcama birimlerinde ise harcama yetkilileri tarafından konsolide görevlisi görevlendirilebilir.
• Taşınır kayıt ve işlemlerini bu amaçla oluşturulan taşınır bilişim sistemlerinde yürüten kamu idarelerinde düzenlenecek cetvel ve raporlar ile merkez harcama birimlerince ihtiyaç duyulan Taşınır Hesap Cetveli gerektiğinde konsolide görevlilerince taşınır bilişim sisteminden alınır.
• Muhasebe yetkililerinin sorumlulukları, taşınır işlemlerine ilişkin muhasebe kayıtlarının dayanağı belgelere uygunluğu ile harcama birimlerince hazırlanan harcama birimi Taşınır Mal Yönetim Hesabı Cetvellerini inceleyip onaylayarak harcama yetkilisine vermekle sınırlıdır.

Defter, Belge ve Cetveller

• Taşınır işlemlerinde tutulacak defterler: Tüketim Malzemeleri Defteri, Dayanıklı Taşınırlar Defteri, Müze Defteri ve Kütüphane Defteri.
• Bakanlık, defterlerin şekli ve formatı ile örneklerini belirleme ve bunlarda değişiklik yapma yetkisine sahiptir.

Kullanılacak Belgeler ve Cetveller

• Varlık İşlem Fişi, Taşınır Teslim Belgesi, Taşınır İstek Belgesi, Dayanıklı Taşınırlar Listesi, Taşınır Geçici Alındısı, Kayıttan Düşme Teklif ve Onay Tutanağı, Ambar Devir ve Teslim Tutanağı, Sayım Tutanağı, Taşınır Sayım ve Döküm Cetveli, Harcama Birimi Taşınır Mal Yönetim Hesabı Cetveli, Taşınır Hesap Cetveli, İdare Taşınır Mal Yönetimi Ayrıntılı Hesap Cetveli, İdare Taşınır Mal Yönetimi Hesabı İcmal Cetveli, Müze/Kütüphane Yönetim Hesabı Cetveli ile Tesis Bileşenleri Cetveli.
• Bakanlık, fiş, belge, liste, tutanak ve cetvellerin şekli ve formatı ile örneklerini belirleme yetkisine sahiptir.
• Elektronik ortamda oluşturulan fiş, belge, liste, alındı belgesi, tutanak ve cetvellerin onaylama işlemi, taşınır bilişim sistemlerinde ilgisine göre harcama yetkilisi ve muhasebe yetkilisince elektronik imza kullanılmak suretiyle, diğer görevliler tarafından sistemsel onay ile yapılabilir.

Taşınır Kayıt ve Çıkış İşlemleri

• Bütün taşınırların kayıt altına alınması zorunludur.
• Taşınır kayıtları, harcama birimleri itibarıyla tutulur ve her kaydın belgeye dayanması şarttır.
• Önceki yıldan devren gelen, edinilen veya elden çıkarılan taşınırlar ile kayıp, fire, yıpranma sonucu azalmalar ve sayım fazlaları kayıtlara alınır.
• Taşınırlar, kamu idaresince kullanılmak üzere teslim alındığında giriş, tüketime verildiğinde, satıldığında veya elden çıkarıldığında çıkış kaydedilir.
• Giriş ve çıkış kayıtları Varlık İşlem Fişine dayanılarak yapılır.
• Satın alma ile edinilen taşınırlarda maliyet bedeli, bedelsiz devir ve yok olmada kayıtlı değeri esas alınır.
• Bağış ve yardım, kazı, müsadere yoluyla edinilen taşınırlarda değer tespit komisyonunca belirlenen değer, sanat eserlerinde ise sigorta değerleri esas alınır.

Değer Artışı

• Dayanıklı taşınırların niteliğini, kullanım şeklini değiştiren, hizmet kalitesini ve taşınırlardan sağlanan faydayı artıran ve benzeri amaçlarla yapılan değer artırıcı harcamalar, taşınırın kayıtlı maliyet değerine Varlık İşlem Fişi düzenlenmek suretiyle ilave edilir.
• Dayanıklı taşınırlara ait hesaplardaki enflasyon düzeltmeleri, ek fiyat farkı ve benzeri işlemler sonucunda ortaya çıkacak değer farkları taşınırın kayıtlı maliyet değerine Varlık İşlem Fişi düzenlenmek suretiyle ilave edilir.

Giriş İşlemleri

• Satın alınan taşınırlar için teslim alındıktan sonra Varlık İşlem Fişi düzenlenir.
• Alımı bir merkezden yapılarak birden fazla birime doğrudan teslim edilen taşınırlar için Taşınır Geçici Alındısı düzenlenir.
• Varlık İşlem Fişinin bir nüshası ödeme emri belgesine, bir nüshası ise ödeme emri belgesinin harcama biriminde kalan nüshasına bağlanır.
• Dergi ve gazete gibi süreli yayınların bedellerinin ödenmesi sırasında Varlık İşlem Fişi düzenlenmez.

Bağış ve Yardım Yoluyla Taşınır Girişi

• 5018 sayılı Kanunun 40 ıncı maddesi ile diğer mevzuat çerçevesinde bağış ve yardım olarak edinilen taşınırlar teslim alındığında, taşınır kayıt yetkilisi tarafından Varlık İşlem Fişi düzenlenerek kayıtlara alınır.

Sayım Fazlası Taşınırların Girişi

• Yapılan sayım sonucunda fazla bulunan taşınırlar için Varlık İşlem Fişi düzenlenir.

İade Edilen Taşınırların Girişi

• Kullanıma verilen tüketim malzemelerinden iade edilenler, iadeyi yapan birim yetkilisinin onayını taşıyan belge karşılığında teslim alınarak Varlık İşlem Fişi ile giriş kaydedilir.
• Tüketim malzemesi olarak sınıflandırılan taşınırlardan, üzerine kayıt yapmak veya yeniden formatlanmak ya da doldurulmak suretiyle tekrar kullanılması mümkün olanların görevin tamamlanmasını takiben ambara iadesi zorunludur.

Devir Alınan Taşınırların Girişi

• Kamu idarelerince bedelsiz olarak devir alınan taşınırlar, devreden idarenin Varlık İşlem Fişinde gösterilen değer esas alınarak düzenlenecek Varlık İşlem Fişi ile giriş kaydedilir.

Tasfiye İdaresinden Taşınır Girişi

• Tasfiye işlemlerine ilişkin yönetmelik hükümleri çerçevesinde kamu idarelerince temin edilen taşınırlar için Varlık İşlem Fişi düzenlenir ve giriş kaydı yapılır.

İç İmkanlarla, Kazı Veya Müsadere Yoluyla Edinilen Taşınırların Girişi

• Kamu idarelerinin kendi kullanımları için iç imkânlarıyla üretilen taşınırlar, arazilerde yetiştirilen ağaçlardan üretilen ürünler, yeni doğan canlı taşınırlar, arkeolojik kazılarda bulunan taşınırlar, mahkeme kararıyla müsaderesine karar verilenler ve hurdaya ayrılan taşınırlardan elde edilen temrinlik malzemeler ile yedek parçalar için Varlık İşlem Fişi düzenlenerek giriş kaydedilir.

Çıkış İşlemleri

• Tüketim Suretiyle Çıkış: Tüketim malzemeleri, Taşınır İstek Belgesi karşılığında düzenlenecek Varlık İşlem Fişi ile çıkış kaydedilir.
• Devir Suretiyle Çıkış: Kamu idarelerince bedelsiz olarak devredilen ihtiyaç fazlası taşınırların çıkışı Varlık İşlem Fişi düzenlenerek yapılır.
• Bağış veya Yardım Olarak Verilen Taşınırların Çıkışı: İlgili mevzuatına göre yurt içi ve yurt dışına bağışlanan taşınırlar, yetkili makamın onayı ile kayıtlardan çıkarılır.
• Satış Suretiyle Çıkış: İlgili mevzuatı çerçevesinde satılan taşınırlar Varlık İşlem Fişi düzenlenerek çıkış kaydedilir.
• Kullanılmaz Hale Gelme, Yok Olma Veya Sayım Noksanı Nedeniyle Çıkış: Tüketim malzemelerinin özelliklerinde meydana gelen değişmeler, sayımda noksan çıkan veya çalınan taşınırlar ile canlı taşınırın ölmesi halinde, Kayıttan Düşme Teklif ve Onay Tutanağı düzenlenir. Eskimiş, solmuş, yırtılmış ve kullanılamayacak duruma gelmiş bayrakların, mevzuatında belirtilen hükümler gereğince ilgili yerlere teslim edilmesinde de birinci fıkra hükmü uygulanır.
• Hurdaya Ayırma Nedeniyle Çıkış: Ekonomik ömrünü tamamlamış veya kullanılamaz hale gelmiş taşınırlar, komisyon kararı ile hurdaya ayrılır ve kayıtlardan çıkarılır.

Diğer Hükümler

• Kamu idarelerinin yeniden yapılanmaları sonucu bölünen, birleşen veya kaldırılan harcama birimlerine ait taşınırlar için Varlık İşlem Fişi düzenlenir.
• Taşınır kayıt yetkilileri, taşınır giriş ve çıkış işlemlerini muhasebe birimine bildirmekle yükümlüdür.

Kamu İdareleri Arasında Taşınır Devri ve Tahsisi

• Kamu idareleri, ihtiyaç fazlası taşınırları ihtiyaç duyan diğer kamu idarelerine bedelsiz olarak devredebilir veya geçici olarak tahsis edebilir.

Sayım ve Ambar Devir İşlemleri

• Kamu idarelerine ait taşınırların, yıl sonlarında ve harcama yetkilisinin gerekli gördüğü durumlarda sayımı yapılır.
• Taşınır sayımları, en az üç kişiden oluşan sayım kurulu tarafından yapılır.
• Sayım kurulu, taşınır kayıt yetkilisince ambarda bulunduğu veya ambardan çıktığı hâlde belgesi düzenlenmediği ve kayıtları yapılmadığı belirtilen taşınırlara ilişkin işlemlerin yaptırılmasını sağlar.
• Taşınır kayıt yetkilileri, görevlerinden ayrılmadan önce sorumlulukları altındaki ambarlarda bulunan taşınırları ve bunlara ilişkin kayıt ve belgeleri, yerlerine görevlendirilenlere devretmek zorundadır

Taşınır Mal Hesapları ve Cetvelleri

• Her harcama biriminin taşınır mal yönetim hesabı bulunmaktadır.
• Merkezdeki taşınır konsolide görevlilerince; dış temsilcilikler ile merkez ve taşra harcama birimleri itibarıyla düzenlenen harcama birimi taşınır mal yönetim hesabı cetvelleri öncelikle Düzey Detay Kodu itibarıyla ayrı ayrı birleştirilmek suretiyle İdare Taşınır Mal Yönetimi Ayrıntılı Hesap Cetveli hazırlanır.

Numaralandırma Ve Kod Sistemi

• Giriş kaydı yapılan dayanıklı taşınırlara, taşınır kayıt yetkilisi tarafından bir sicil numarası verilir.
• İdarenin bütçe sınıflandırmasında harcama birimine verilen kurumsal kod, harcama birimi kodu olarak kullanılır.

Çeşitli ve Son Hükümler

• Taşınırın kodunda, birim maliyet bedelinde, miktarında ve benzeri kayıt hatalarının bulunması durumunda, harcama yetkilisinin onayı üzerine düzenlenecek yeni Varlık İşlem Fişiyle hatalı kaydın çıkış işlemi yapılır ve daha sonra doğrusu ile tekrar girişi yapılır.
• Bakanlık taşınırların takibine ilişkin olarak barkod sistemini uygulatmaya ve buna ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir.

Geçici Madde

• Kamu idarelerinin kullandığı taşınır bilişim sistemlerinde, 31/12/2025 tarihine kadar bu Yönetmeliğin uygulanmasında kullanılacak olan fiş, belge, liste, alındı belgesi, tutanak ve cetveller, Bakanlık internet sitesinin ilgili bölümünde yayımlanan şekle uygun hâle getirilerek kullanılmaya başlanılır.

Yürürlük ve Yürütme

• Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
• Bu Yönetmelik hükümlerini Cumhurbaşkanı yürütür.