Szczyt w Johannesburgu i Ochrona Środowiska

Ogólne informacje na temat konferencji i aktów prawnych dotyczących ochrony środowiska

• Międzynarodowe konferencje i akty prawne poświęcone prawu ochrony środowiska stanowią ważny temat.
• Po raz pierwszy problemy środowiska stały się przedmiotem obrad ONZ w 1968 r. na XXIII Sesji Zgromadzenia Ogólnego.
• W 1969 r. opublikowano raport Sekretarza Generalnego ONZ UThanta pt. "Człowiek i jego środowisko".
• Raport zawierał klasyfikację problemów ochrony środowiska oraz analizę najpoważniejszych zagrożeń.
• W 1972 r. odbyła się Konferencja Sztokholmska ONZ, która ustanowiła ochronę środowiska jako priorytet.
• Podczas konferencji stworzono termin "polityka ochrony środowiska".
• W konferencji wzięło udział 113 państw.
• Konferencja wskazała na konieczność powołania wyspecjalizowanej agencji przy ONZ zajmującej się sprawami ochrony środowiska.
• Agencja ta to UNEP (Program Środowiskowy Narodów Zjednoczonych).
• Powstała Deklaracja Konferencji Narodów Zjednoczonych w sprawie Naturalnego Środowiska Człowieka.
• Deklaracja składa się ze wstępu i 26 zasad.
• Dwie pierwsze zasady deklaracji podkreślają prawo człowieka do wolności, równości i odpowiednich warunków życia, w środowisku sprzyjającym dobrobytowi, ponoszenie odpowiedzialności za ochronę i poprawę środowiska naturalnego.
• W 1992 r. odbył się Szczyt Ziemi w Rio de Janeiro, ważny dla ochrony środowiska.
• Uczestniczyły w nim delegacje 172 rządów i 2400 organizacji pozarządowych.
• Dokumenty uchwalone na tym szczycie ustaliły podstawowe zasady ochrony środowiska.
• Uczestnicy Szczytu Ziemi w Rio de Janeiro osiągnęli porozumienie dotyczące zrównoważonego rozwoju
• Celem Konferencji w Rio de Janeiro było stworzenie podwalin do rozpoczęcia nowej ery zrównoważonego rozwoju z uwzględnieniem ochrony środowiska.
• Najważniejsze dokumenty Konferencji z Rio de Janeiro to Deklaracja w sprawie środowiska i rozwoju (27 zasad), Deklaracja wytyczająca kierunki zrównoważonego rozwoju lesow oraz Globalny Program Działań (Agenda 21).
• Celem Konferencji w Rio de Janeiro było stworzenie podwalin do rozpoczęcia nowej ery zrównoważonego rozwoju z wymogami ochrony środowiska.
• Globalny Program Działań (Agenda 21) wskazywał szereg zaleceń metodologicznych do osiągnięcia zamierzonych celów.
• W 2002 r., ONZ zwołała Światowy Szczyt Zrównoważonego Rozwoju w Johanesburgu.
• Głównym ustaleniem tego szczytu była potrzeba równowagi między ochroną środowiska, rozwojem społecznym i gospodarczym.
• W raporcie Brundtland pojawiło się pojęcie "trwałego rozwoju" (sustainable development).
• W 1987 r. powołano Światową Komisje ds. Środowiska i Rozwoju.
• Podczas Konferencji ONZ w Sztokholmie zaczęto intensywnie współpracować międzynarodowo.
• Należące do niej są nowe gałęzie wiedzy o charakterze interdyscyplinarnym.
• Tworzone są nowe terminy jak sozologia, prawo ochrony środowiska, sozotechnika, sozoekonomika, ekotoksykologia.
• Polska uczestniczyła w realizacji postanowień Konferencji Sztokholmskiej.
• Udało się stworzyć Państwową Inspekcję Ochrony Środowiska.
• Polska ma swój udział w realizacji instytucjonalnych postanowień Konferencji Sztokholmskiej.
• W 1987 powstała Światowa Komisja do spraw Środowiska i Rozwoju (Our Common Future).
• W 1995 r. rozpoczęły się cykliczne konferencje - Światowe Konferencje Stron Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w Sprawie Zmian Klimatu (COP).
• Protokół został ratyfikowany przez 141 krajów.
• W ramach Szczytu Ziemi w Rio wiele delegacji spotkało się, by omówić temat ochrony środowiska.
• Polska podpisała Protokół w sprawie metali ciężkich.
• Krajowa strategia ograniczania emisji metali ciężkich opracowywana w 2002 r była efektem porozumienia z Arthus.
• W 2014 roku w Nowym Jorku odbył się szczyt klimatyczny ONZ, zwołany z inicjatywy Ban Ki-moona.
• W 2015 roku w Paryżu odbyła się 21. konferencja Stron Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu (COP21)
• Celem COP21 było osiągnięcie porozumienia dotyczącego ograniczenia globalnego wzrostu ocieplenia.
• Polska, jako jeden z 190 krajów, wzięła udział COP24 w Katowicach,
• Udział Polski w międzynarodowej współpracy dotyczącej ochrony środowiska.

Zagrożenia środowiskowe związanych ze zmianami klimatu

• Obecne działania mają na celu zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych, co przekłada się na potrzeby wielu krajów.
• Uczestniczenie Polski w rozwiązywaniu problemu zmian klimatu i ochrony środowiska.
• W 2009 r. w Kopenhadze odbył się szczyt klimatyczny, ale nie przyjęto żadnych nowych wiążących zobowiązań.
• W 2010 roku w Cancún w Meksyku podpisano porozumienie w sprawie utworzenia tzw. "Zielonego Funduszu".

Uregulowania prawne w Polsce

• Ustawa o ochronie środowiska z 27 kwietnia 2001 r.

• Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko.

• Ustawa z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju

• Ustawa z dnia 20 lipca 2017 r. o prawie wodnym.

• Ustawodawstwo dotyczące ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju.

• Strategie, założenia polityki rozwoju kraju (cel klimatyczny)

• Prawa obowiązujące w konwencjach np. w zakresie ocen oddziaływania na środowisko.

• Instrumenty prawne służące przeciwdziałaniu poważnej awarii przemysłowej i odpowiedzialnością za środowisko przed awariami.

• Polityki, strategie, plany lub programy dotyczące w szczególności przemysłu, energetyki, transportu, telekomunikacji, gospodarki wodnej, gospodarki odpadami, lesnictwa, rolnictwa, rybołówstwa, turystyki i wykorzystywania terenu powinny uwzględniać zasady ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju.

• Zasady ustalania warunków ochrony zasobów środowiska,

• Zasady ustalania warunków wprowadzania substancji lub energii do środowiska,

• Zasady ustalania kosztów korzystania ze środowiska.

• Zasady udostępnienia informacji o środowisku i jego ochronie

• Zasady udziału społeczeństwa w postępowaniu w sprawie ochrony środowiska

• Obowiązki organów administracji

• Odpowiedzialność i sankcje

Związki Organiczne o dużym znaczeniu ekotoksykologicznym

• Polihalogenowane bifenyle (PCB) - szeroko stosowane w przemyśle jako izolatory w urządzeniach elektrycznych, silnikach i transformatorach. Trafiają do środowiska z odpadów, głównie z farb, olejów smarnych i papieru.
• PCB, to związki o niskiej aktywności chemicznej, termooporne, niepalne i wolno rozkładalne w środowisku.
• Związki organiczne chloropochodne takie jak PCBs lub Dioksyny i furany- ksenobiotyki odpadowe, które nie są produktami celowej działalności człowieka.
• Trafiają do środowiska w wyniku spalania odpadów komunalnych i przemysłowych.
• Dioksyny i furany, to związki nierozpuszczalne w wodzie, bardzo trwałe i stabilne w powietrzu. Rozkładają się w świetle UV i w bardzo wysokich temperaturach.
• Trwałe w glebie, gdzie mogą przetrwać przez długie lata. Wchłaniane są przez rośliny i przenoszone dalej w łańcuchu pokarmowym.
• Dioksyny i furany, to bardzo toksyczne substancje, które kumulują się w tkance tłuszczowej organizmów żywych.
• Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA) - substancje zanieczyszczające środowisko naturalne.
• Znajdują się w rafinowanych produktach naftowych, olejach mineralnych i dymie papierosowym. Powstają w wyniku reakcji polimeryzacji przy temperaturze 500-800 stopni Celsjusza.
• W powietrzu WWA przeważnie występuje jako cząsteczki w formie par, zaadsorbowane na powierzchni pyłów o bardzo małej średnicy mniejszej od 5 µm.
• Pyły zawiesinowe zawierające WWA długo utrzymują się w atmosferze.
• WWA trafiają do wód i gleb głównie wraz z transportem atmosferycznym.
• W organizmach żywych są metabolizowane.
• WWA wykazują właściwości rakotwórcze, działają teratogennie oraz upośledzają funkcjonowanie układu immunologicznego.

Metale ciężkie

• Rtęć (Hg) - występuje w środowisku w postaci związków organicznych i nieorganicznych w wyniku różnorodnych działań człowieka.
• Rtęć występuje w środowisku w formie lotnych par.
• Lotne pary rtęci osadzają się na cząstkach stałych, a w wodach naturalnych występuje w formie jonów.
• Możliwość bioakumulacji rtęci, w tym również w formie metylortęci.
• Metale ciężkie, zwłaszcza tzw. metale ciężkie, rozpowszechnione w środowisku naturalnym w formie różnego rodzaju zanieczyszczeń.
• Metale ciężkie stanowią zagrożenie dla zdrowia ludzi i zwierząt.
• Zanieczyszczenia gleby metalami ciężkimi, źródła emisji (np. spalarnie, procesy metalurgiczne, utylizacja śmieci), konsekwencje (problem z toksycznym wpływem na ludzi i zwierzęta). Grupy metali ciężkich ze względu na stopień zagrożenia: bardzo wysokim, wysokim, średnim i niskim stopniu.
• Przykładowe metale – rtęć, kadm.
• Uregulowania prawne dotyczące zanieczyszczeń metali ciężkich, cele i zadania polityki ochrony środowiska, instrumenty prawne służące przeciwdziałaniu poważnej awarii przemysłowej, odpowiedzialność za środowisko przed awariami.

Pestycydy

• Pestycydy to chemiczne środki niszczące szkodniki roślin, zwierząt i ludzi.
• Pestycydy, podział pestycydów.
• Podstawowe źródła emisji.
• Toksyczność dioksyn i furanów, DL50 dla dioksyny 2,3,7,8-TCDD u szczura po podaniu p.o. wynosi 0,022 mg/kg.
• Klasyfikacja toksyczności pestycydów.
• Uregulowania i zasady stosowania pestycydów.
• Skutki zanieczyszczenia środowiska przez pestycydy.
• Naruszenie równowagi ekologicznej.
• Oporność szkodników na pestycydy.
• Wpływ na jakość żywności.
• Wpływ pestycydów na organizm zwierząt i człowieka.

Leki weterynaryjne

• Leki weterynaryjne są środkami stosowanymi w celu zapobiegania chorobom lub zwalczania pasożytów zwierząt hodowlanych.
• Drogami dostępu do środowiska są odchody, mocz, ścieki z ferm, ścieki odpływowe z zakładów przetwórstwa zwierzen.
• Stężenia leków w środowisku wodnym i glebowym, sorpcja w GLEBIE.
• Transport w systemie glebowym i w wodach powierzchniowych.
• Wpływ na organizmy żywe, w tym skutki zanieczyszczenia rolnictwa.
• Bioakumulacja i przemieszczanie się leków w środowisku.
• Wpływ na ekotoksykologię w wodzie.
• Ocen oddziaływania na środowisko.
• Nowelizacja ustawy o ochronie środowiska, rozdział kompetencji.
• Kompetencje dotyczące wód i ustawodawstwo.

Ustawodawstwo

• Prawo dotyczące używania leków weterynaryjnych.
• Zalecenia i przepisy związane z wykorzystaniem substancji w środowisku.
• Prawo dotyczące ochrony środowiska.
• Procedury i przepisy dotyczące postępowania w sprawie wydania decyzji z zakresu ochrony środowiska i przyjęcia projektu polityki, strategii, planu lub programu rozwoju i restrukturyzacji oraz projektu studium i planu zagospodarowania przestrzennego.
• Procedury dotyczące odpowiedzialności za skutki naruszeń praw w ochronie środowiska.
• Ustawowe zmiany kompetencji (nowo wprowadzone)

These notes are concise and are intended for use as student study material. They cover a wide range of information from international environmental agreements to specific topics like the use of pesticides in an agricultural setting. Remember that these are just study pointers; thorough research is recommended for a better understanding of the topic.

Quiz ten bada kluczowe obszary i cele Szczytu w Johannesburgu, a także roli, jaką odegrał w ochronie środowiska. W pytaniach znajdziesz informacje na temat Deklaracji Johannesburskiej oraz planów związanych z czystą wodą i bioróżnorodnością. Sprawdź swoją wiedzę o globalnych działaniach na rzecz środowiska!