System Przyrodniczy i Środowisko Geograficzne

Układ ekologiczny, który obejmuje elementy abiotyczne (np. klimat, gleba) i biotyczne (np. organizmy żywe) powiązane wzajemnymi oddziaływaniami.

Całość ożywionych i nieożywionych składników przyrody, ściśle powiązanych ze sobą.

Otoczenie fizyczne i biotyczne przekształcone przez człowieka, wzbogacone elementami antropogenicznymi (tworzonymi przez człowieka).

Regularne pomiary środowiska, obejmujące zarówno jego jakość, jak i ilość. Dane z monitoringu służą tworzeniu modeli i podejmowaniu działań naprawczych.

Prowadzenie pomiarów w regularnych odstępach czasowych.

Używanie tych samych narzędzi i metod badawczych do zbierania danych.

Określenie tej samej interpretacji danych zebranych w różnym czasie i miejscu.

Sposób monitorowania środowiska, wykorzystujący rośliny i zwierzęta do oceny obecności zanieczyszczeń.

System regularnego gromadzenia danych o stanie środowiska przyrodniczego, w tym jakość powietrza, wód, gleby i innych elementów.

Główny cel PMŚ, który obejmuje dostosowanie monitoringu do wymogów prawnych Unii Europejskiej.

Zbiór informacji o poziomie substancji i wskaźnikach charakteryzujących poszczególne elementy przyrodnicze.

Zbiór danych o źródłach i ładunkach substancji wprowadzanych do środowiska.

Zintegrowane oceny i prognozy stanu środowiska, analizy przyczynowo-skutkowe wpływu działalności człowieka na środowisko.

Ocena i prognozowanie stanu środowiska, uwzględniając czynniki antropogeniczne.

Systematyczne gromadzenie danych o poziomach substancji w powietrzu i innych wskaźnikach.

Systematyczne gromadzenie danych o jakości wód, w tym rzek, jezior i wód podziemnych.

Jednostka charakteryzująca stan energetyczny pola elektromagnetycznego, wyrażana w watach na metr kwadratowy (W/m²).

Określenie granicy, która rozdziela system przyrodniczy od jego otoczenia.

Powłoka gazowa otaczająca Ziemię, składająca się z mieszaniny gazów, aerozoli, kropli wody i kryształków lodu.

Nauka zajmująca się wykorzystaniem zasobów środowiska dla potrzeb człowieka, uwzględniając zrównoważony rozwój.

Obszar charakteryzujący się wysokim poziomem zanieczyszczeń środowiska, zagrażający zdrowiu i środowisku.

Zanieczyszczenie środowiska o znaczeniu regionalnym lub globalnym, o negatywnym wpływie na zdrowie i środowisko.

Wskaźnik oznaczający czas, przez który słońce świeciło w ciągu doby.

Zjawisko zachodzące, kiedy para wodna w atmosferze skrapla się lub sublimuje i opada na powierzchnię Ziemi.

Rodzaj opadu atmosferycznego, w którym woda spada na Ziemię w postaci drobnych kropelek.

Rodzaj opadu atmosferycznego, w którym woda spada na Ziemię w postaci małych, stałych kropelek lodu.

Rodzaj opadu atmosferycznego, w którym lód spada na Ziemię w postaci dużych, stałych bryłek.

Metoda pomiaru opadów atmosferycznych, polegająca na zbieraniu opadów w specjalnym naczyniu i pomiarze zebranej wody.

Przyrząd do pomiaru opadów atmosferycznych. Wykorzystuje zasadę recepcyjną.

Temperatura, w której para wodna w powietrzu zaczyna się skraplać.

Krótkoterminowy stan atmosfery, definiowany przez wzajemnie powiązane czynniki, takie jak temperatura, wilgotność, ciśnienie i wiatr.

Długotrwały wzorzec pogody w danym miejscu, opisywany przez średnie wartości temperatur, opadów i innych czynników.

Nauka zajmująca się badaniem aktualnego stanu pogody i procesów zachodzących w atmosferze.

Nauka zajmująca się badaniem klimatu, jego zmienności i wpływu na środowisko.

Nacisk wywierany przez ciężar słupa powietrza na jednostkę powierzchni Ziemi. Ciśnienie normalne wynosi 1013 hPa.

Poziomy ruch powietrza względem powierzchni Ziemi, wywołany przez różnice w ciśnieniu atmosferycznym.

Przyrządy wykorzystywane do pomiaru różnych parametrów meteorologicznych, takich jak temperatura, wilgotność, ciśnienie i wiatr.

System obserwacji atmosfery, obejmujący różnorodne metody i technologie, takie jak satelity, balony i stacje meteorologiczne.

Wskaźniki stosowane do oceny wpływu czynników zewnętrznych na glebę. Są to cechy, które można mierzyć i obserwować. Należą do nich: uziarnienie, skład mineralny, wilgotność, temperatura, skład roztworu glebowego, odczyn i rodzaj mikroflory.

System regularnych pomiarów, który pozwala na ocenę stanu środowiska. Zakres monitoringu glebowego obejmuje 216 stanowisk na glebach uprawnych, 40 stanowisk na użytkach zielonych i 50 stanowisk w lasach.

Rodzaje gleb poddawane regularnym pomiarom w ramach monitoringu. Obejmują one gleby bielicowe, płowe, brunatne, czarnoziemy, czarne ziemie, rędziny i mady.

Wskaźniki i parametry mierzone w ramach monitoringu glebowego. Obejmują one składniki odżywcze, mikropierwiastki, zanieczyszczenia, radioaktywność, przewodnictwo elektryczne właściwe i zasolenie.

Rodzaje hałasu rejestrowane w ramach monitoringu akustycznego środowiska. Obejmują one dźwięki o niskiej częstotliwości (infradźwięki), dźwięki słyszalne dla człowieka (20-20000 Hz) i dźwięki o wysokiej częstotliwości (ultradźwięki).

Źródła hałasu, które podlegają monitoringowi. Należą do nich: pojazdy, samoloty, pociągi, przemysł i hałas generowany przez ludzi.

Określenie zasięgu hałasu, czyli odległości od źródła, przy której poziom hałasu jest powyżej dopuszczalnego.

Regularne pomiary poziomu hałasu w środowisku. Monitoring ten wykonywany jest co 5 lat w aglomeracjach powyżej 100 tys. mieszkańców, przy głównych drogach i liniach kolejowych oraz w pobliżu portów lotniczych.

Teledetekcja to zdalne monitorowanie środowiska przy użyciu promieniowania elektromagnetycznego. Pozwala na obserwację zmian i ocenę stanu środowiska z dużej odległości.

Inspekcja Ochrony Środowiska to organ, który kontroluje przestrzeganie przepisów prawa dotyczących ochrony środowiska i korzystania z zasobów przyrody.

Systematyczne gromadzenie danych o jakości gleby i ziemi.

Monitoring przyrody ma na celu obserwację wszystkich poziomów różnorodności biologicznej (gatunków, różnorodności wewnątrzgatunkowej i ekosystemowej), obejmując zarówno przyrodę naturalną i półnaturalną, jak i ekosystemy związane z różnymi formami użytkowania ziemi.

Aktualnie monitoring przyrody skupia się na elementach wymaganych przez sprawozdawczość unijną, takich jak konwencja o różnorodności biologicznej, obszary Natura 2000, dyrektywa wodna i monitoring ornitologiczny. Obejmuje on również monitoring gatunków i siedlisk przyrodniczych, gatunków pozyskiwanych dla przemysłu i lasów.

Monitoring gatunków i siedlisk morskich w polskiej części Bałtyku ma na celu gromadzenie danych o skuteczności działań ochronnych i spełnienie zobowiązań sprawozdawczych.

Gatunki obce, ekspansywne, stanowiące zagrożenie dla gatunków rodzimych, to gatunki inwazyjne. Są one poważnym zagrożeniem dla bioróżnorodności.

Gleby stanowią zapis stanu środowiska. Monitoring glebowy pozwala na ocenę ich stanu i wpływu czynników zewnętrznych.

Naturalne: magnetyzm ziemi, wyładowania atmosferyczne. Sztuczne: telefony bezprzewodowe i komórkowe (900-2100 MHz), anteny nadawcze radiostacji i TV, Radary, Linie elektroenergetyczne (ok. 50 Hz)

Wartość fizyczna wyrażająca intensywność ruchów cząsteczek danego ciała. Jej miarą jest energia kinetyczna atomów.

Zawartość pary wodnej w powietrzu, wyrażana w jednostkach bezwzględnych i względnych.