§ 21-22. Сырым Датұлы басқарған ұлт-азаттық қозғалыс
62 Questions
6 Views

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Патша өкіметі 1742 жылы қазақ руларына қандай тыйым салды?

  • Салық төлеуге
  • Ханның шешімінсіз көшуге (correct)
  • Ауылдар арасында сауда жасауға
  • Жайық қалашығына көшіп-қонуға (correct)

Сырым Датұлының көтерілісінің басты себебі неде?

  • Ресейдің әскери күштерінің артуы
  • Халықтың патша әкімшілігінің саясатына қарсы наразылығы (correct)
  • Көшіп-қону ережелерінің жеңілдеуі
  • Діннің қысымы

Орал казак әскерлері не себептен қазақтарды тонады?

  • Жайықтың арғы бетінде күдік туғызғандары үшін
  • Мемлекеттік заңға сай
  • Салық төлемеген ауылдарға жаза ретінде (correct)
  • Көтерілу барысында күш көрсету үшін

Сырым Датұлы көтерілісі кезінде халық арасында қандай беделді тұлғалар болды?

<p>Рубасылар мен билер (B)</p> Signup and view all the answers

Е.И.Пугачев көтерілісінің қазақтарға әсері қандай болды?

<p>Қазақтарды шабуылға ұмтылдырды (D)</p> Signup and view all the answers

1775 жылы Ресейдің сыртқы істер коллегиясы қазақтарға қандай құқық берді?

<p>Жайық маңында көшіп-қонуға рұқсат (B)</p> Signup and view all the answers

1782 жылғы жарлықтың нәтижесінде қазақ ауылдары не істеуі керек болды?

<p>Тек ханның шешімімен көшуі (A)</p> Signup and view all the answers

Сырым Датұлы патша билігімен келісімге келген кезде көтеріліс неден туындады?

<p>Биліктің халық мүдделерін елемеуінен (B), Келісімнің ұзаққа бармауынан (C)</p> Signup and view all the answers

Көтерілісшілердің Жайық казактарына қарсы шабуылдарының себебі не болды?

<p>Салық төлемеуі (A)</p> Signup and view all the answers

Көтеріліс кезінде халықтың наразылығының себептері не болды?

<p>Биліктің халық мүддесіне қарсы әрекеті (B)</p> Signup and view all the answers

Жергілікті рулардың көтерілісшілер отрядтарына қосылуының себебі неде?

<p>Халықтың жалпы наразылығының өсуі (C)</p> Signup and view all the answers

Сырымның көтерілісін тоқтатпауына не себеп болды?

<p>Халық қолдауының мықты болуы (C)</p> Signup and view all the answers

Сырым Датұлының көтерілісіндегі басты кедергілердің бірі неде болды?

<p>Бұқарадан келетін қолдаудың болмауы (A)</p> Signup and view all the answers

Неге Ералы хан Сырымның саясатын қолдамады?

<p>Патша әкімшілігіне тәуелділікте болды (D)</p> Signup and view all the answers

Көтерілісшілердің Красногор қамалына жасаған шабуылдарының сәтсіздігіне не себеп болды?

<p>Қаржы тапшылығы және қорғаныс күшінің мықтылығы (B)</p> Signup and view all the answers

Сырым Датұлының көтерілісті басқарудағы басты мақсаты неде болды?

<p>Қазақтардың дәстүрлі басқару жүйесін қалпына келтіру (B)</p> Signup and view all the answers

Көтерілістің негізгі жеңілу себептерінің бірі не болды?

<p>Сұлтандар мен старшындардың патша үкіметін қолдауы (D)</p> Signup and view all the answers

Сырым Датұлының қайтыс болуының көтеріліске қандай әсері болды?

<p>Көтеріліс әлсіреп, тоқтап қалды (A)</p> Signup and view all the answers

1795-1796 жылдары көтерілістің тоқтауына не себеп болды?

<p>Жұттың орын алуы (A)</p> Signup and view all the answers

Игельстромның Кіші жүзді басқаруындағы мақсаты қандай болды?

<p>Патша әкімшілігінің мүддесіне қызмет ету (B)</p> Signup and view all the answers

Сырымның халық арасында беделін нығайту үшін не істегені белгілі?

<p>Жасақтар құрып, шабуыл жасау (C)</p> Signup and view all the answers

Көтерілістің басты мақсаты қандай еді?

<p>Отаршылдыққа қарсы күрес (C)</p> Signup and view all the answers

Сырым батырды қолдаудың себебі неде?

<p>Халықтың Нұралы ханға сенімсіздігі (A)</p> Signup and view all the answers

О.Игельстромның реформасының басты мақсаты қандай болды?

<p>Нұралы ханды биліктен тайдыру (D)</p> Signup and view all the answers

1784 жылы Сырым батырдың жасағы қанша адамнан тұрды?

<p>1000 адам (A)</p> Signup and view all the answers

Нұралы хан орыс-казактарына кімдерді жазалауға өтінді?

<p>Табын руының кейбір ауылдарын (C)</p> Signup and view all the answers

Орынбор әкімшілігінің Игельстромнан кейінгі саясаты не болды?

<p>Көтерілісшілерді жазалауды күшейту (A)</p> Signup and view all the answers

Көтерілістің өршуі ненің салдарынан болды?

<p>Орал казак әскерлерінің шабуылдары (D)</p> Signup and view all the answers

Кіші жүзді үшке бөлуді кім жүзеге асырды?

<p>О.Игельстром (A)</p> Signup and view all the answers

Нұралы ханның биліктен тайдырылуына қандай шешім әсер етті?

<p>II Екатерина патшайымның шешімі (C)</p> Signup and view all the answers

Көтеріліске шыққан қазақтардың соққысы қай бағытта болды?

<p>Орск қамалы (B)</p> Signup and view all the answers

Сырым батырдың көтеріліске қатысуының бірінші себебі не?

<p>Казактардың малды тартып алуы (C)</p> Signup and view all the answers

Көтеріліс барысында қазақ ауылдарын тонаған кімдер?

<p>Жазалаушы казак отрядтары (D)</p> Signup and view all the answers

Сырым батырдың халық арасындағы беделінің артуы нені білдіреді?

<p>Қазақтардың тәуелсіздікке ұмтылысы (C)</p> Signup and view all the answers

Патша өкіметінің 1782 жылғы жарлығы қазақ ауылдарын қандай жағдайда көшірді?

<p>Ауылдар тек ханның келісімімен ғана көше алды. (D)</p> Signup and view all the answers

Сырым Датұлының хан-сұлтандарға қарсы көтерілісінде не ерекше болды?

<p>Рубасылардың қолдауын тапқан. (A)</p> Signup and view all the answers

Сырым Датұлының көтерілісі кезінде халық ішінде қандай алауыздық болды?

<p>Хан-сұлтандар мен рубасылар арасында. (D)</p> Signup and view all the answers

Көтеріліс нәтижесінде патша өкіметі қандай шаралар қабылдады?

<p>Көтерілісті бытырату үшін әскер жіберді. (A)</p> Signup and view all the answers

Сырым Датұлының халық арасында беделді батыр болып қалуының себебі неде?

<p>Ержүректігі мен шешендігінен. (C)</p> Signup and view all the answers

Сырым бастаған көтерілісшінің Орал казактарына шабуыл жасауына не себеп болды?

<p>Жайық казактарының қысым көрсетуі. (D)</p> Signup and view all the answers

Сырым Датұлы патша өкіметімен келісімге келуінің себебі не болды?

<p>Жарлықтың халықты көшіргені. (C)</p> Signup and view all the answers

Кіші жүздің қазақтары 1782-1783 жылдары не болды?

<p>Қазақтардың жылқы малын тартып алды. (B)</p> Signup and view all the answers

Сырым батырдың 1784 жылы жинаған жасағының саны қанша болды?

<p>1000 адам (B)</p> Signup and view all the answers

Нұралы ханның орыс-казакарына берген өтініші не болды?

<p>Бағынбаған ауылдарды жазалау (C)</p> Signup and view all the answers

Көтеріліс кезінде қазақ ауылдарының жазалануына не себеп болды?

<p>Орал казак әскерлерінің шабуылдары (B)</p> Signup and view all the answers

1785 жылы Нұралы хан қандай саяси өзгерістер арқылы өзінің билігін сақтап қалуға тырысты?

<p>Орыс-казактарымен қолдау сұрау (D)</p> Signup and view all the answers

Сырым батырдың халық арасында қолдауды арттыратын әрекеттері қандай болды?

<p>Мектептер ашу (A)</p> Signup and view all the answers

Кіші жүзді кімдер басқарды, бірақ Игельстромның реформасына қарсы шықты?

<p>Сұлтандар (D)</p> Signup and view all the answers

Сырым батырдың көтерілісшілерге қарсы әскерлермен жорығы неден басталды?

<p>Елек өзенінен (B)</p> Signup and view all the answers

Кіші жүзді сырттан басқару үшін Игельстром алғашқыда немен айналысты?

<p>Басқару реформасы (D)</p> Signup and view all the answers

Сырым Датұлының көтерілісінің нәтижесінде қандай саяси өзгерістерді жүзеге асыруға ұмтылды?

<p>Дәстүрлі басқару жүйесін қалпына келтіру (D)</p> Signup and view all the answers

Сырым Датұлы бастаған көтерілістің жеңілу себептерінің бірі неде?

<p>Сұлтандардың көтерілісшілер тарапынан кетуі (A)</p> Signup and view all the answers

Сырым Датұлының көтерілісті тоқтатпай ұстауына не әсер етті?

<p>Халықтың оны қолдауы (B)</p> Signup and view all the answers

1794 жылы патшалық билік Орал казак әскерлерінің қазақ ауылдарындағы жүгенсіздігін неге тежеуді қолға алды?

<p>Көтерілісшілердің кезеңінде тұрақтылық орнату (B)</p> Signup and view all the answers

Сырым Датұлына қандай қолдау болмады, бұл оның жағдайын қиындатты?

<p>Кіші жүздегі басқа ру тайпаларының қолдамауы (B)</p> Signup and view all the answers

Сырым Датұлының көтерілісінде жазалаушы отрядтар не істеді?

<p>Көтерілісшілерге қарсы жорықтарға шықты (B)</p> Signup and view all the answers

1795-1796 жылдары қандай оқиғалар көтерілістің қарқынын тежеді?

<p>Жұттың орын алуы және жаңа ханды сайлау келіссөздері (B)</p> Signup and view all the answers

Көтеріліс барысында қазақ ауылдарының көшуіне не себеп болды?

<p>Патша әскерлерінің науқаны (D)</p> Signup and view all the answers

Сырымның көтерілісінің негізгі нәтижесі қандай болды?

<p>Ұлт-азаттық көтерілістің аяқталуы (A)</p> Signup and view all the answers

Сырым Датұлының көтерілісі кезінде сұлтандардың қандай әрекеттері қиын жағдай туғызды?

<p>Жазалаушылар жағына шығу (D)</p> Signup and view all the answers

Сырым Датұлы тек халық тарапынан ғана емес, қай аумақ тұрғындарының қолдауына жүгінді?

<p>Орта жүздің (A)</p> Signup and view all the answers

Сырым Датұлы көтеріліс барысында қандай тәсілдер қолданды?

<p>Келіссөздер жүргізу (C)</p> Signup and view all the answers

Flashcards

1742 жылғы заң

Қазақ руларының Жайық өзеніне және Жайық қалашығына жақын маңда көшіп- конуына тыйым салған заң.

1782 жылғы жарлық

Қазақ ауылдары Жайықтың арғы бетіне тек патша өкіметінің шегара басшыларынан рұқсат алған ханның шешімімен ғана көше алатын болды

Орал казак әскерлері

Ресей империясының шекарасын қорғауға және қазақ аумағына салық жинауға жауапты әскер бөлімі.

Сырым Датұлы

Көтеріліске басшылық еткен қазақ батыры.

Signup and view all the flashcards

Е.И. Пугачев көтерілісі

Ресейдегі шаруалардың және басқа халық топтарының көтерілісі.

Signup and view all the flashcards

Қазақтардың қолдауы

Пугачев көтерілісіне қазақтардың қолдау көрсетуі.

Signup and view all the flashcards

Жазалаушы отрядтар

Қазақтарға қарсы жазалау үшін құрылған Ресей империясының әскер бөлімдері

Signup and view all the flashcards

Халық наразылығының себептері

Қазақтардың патша өкіметінің шектеулері мен зұлымдықтарына наразылығының көптеген себептері, соның ішінде салық жоғалту, жердің тартылуы.

Signup and view all the flashcards

1775 жылғы жарлық

Қазақтардың Еділ мен Жайық аралығындағы жайылымдарға көшуіне рұқсат берген жарлық.

Signup and view all the flashcards

Орал казак әскерлерінің жылқы алуы

Орал казак әскерлерінің Кіші жүз шаруаларынан 4000-нан астам жылқыны тартып алуы

Signup and view all the flashcards

Сырым батырдың тұтқындалуының себебі

Сырым батырдың Орал казактарына абайсызда тұтқындалуы, қазақтар мен орыс-казак әскерлері арасындағы керіктердің күшеюіне ықпал етті.

Signup and view all the flashcards

Нұралы ханның әрекеті

Халықтың қысымынан қорыққан Нұралы хан Сырымды босату үшін орыс-казактарына құн төлеуге мәжбүр болды. Кейінгі әрекеттерде көтерілісшілерге қарсы жаулық әрекеттерін байқатты.

Signup and view all the flashcards

Кіші жүздің көтерілісінің себебі

Орал казак әскерлерінің шегаралық шептердегі ауылдарға шабуыл жасауы, малды тартып алуы, жазалаушы отрядтардың қатыгездігі.

Signup and view all the flashcards

Сырым батырдың әрекеті

Сырым батыр Сағыз өзенінің бойында 1000 адамнан артық жасақ жинап, патша өкіметінің отрядтарына қарсы әрекеттерін жалғастырды.

Signup and view all the flashcards

Игельстромның реформасы

Кіші жүз қазақтарын екіге бөлу және Нұралы ханды биліктен аулақтату мақсатында жасалынған патша өкіметінің саясаты.

Signup and view all the flashcards

Шегаралық сот

Патша өкімшілігі тарапынан құрылған, Кіші жүздің басқаруына жауапты сот.

Signup and view all the flashcards

Қазақтардың қарсылығы

Игельстромның реформаларына қарсылық шыққан қазақтардың жауап ретіндегі әрекеттері. Бас көтеру, шабуылдар, жазалаушы отрядтарына қарсы күш жинақтау.

Signup and view all the flashcards

Нұралы ханның патшалық биліктен қорғаныс іздеуі

Көтерілісшілердің бұғыттарынан қашуы мен патшалық биліктен қорғаныс іздеуге мәжбүр болуы.

Signup and view all the flashcards

Көтерілістің бұқаралық сипаты

XIX ғасырдың 90 жылдарынан бастап, Орал казак әскерлерінің әрекеттеріне жауап ретіндегі кең ауқымды көтеріліс.

Signup and view all the flashcards

Сырымның мемлекет құру саясаты

Сырымның қазақтар үшін дербес мемлекет құруға бағытталған идеологиясы мен әрекеттері.

Signup and view all the flashcards

Көтерілістің сипаты

Көтеріліс малды тартып алу, тұтқындау, заңсыз отаршылдық саясат сияқты себептермен шабуылдардың және қарсылықтың толық сипатына ие болды.

Signup and view all the flashcards

А.О.Игельстромның қызметі

Сібір мен Самараның билеушісі болып тағайындалған генерал-губернатор, патшалық отаршылдық саясатын жүзеге асыруға және қазақтарда мемлекеттілікті жоюға бағытталған реформалар.

Signup and view all the flashcards

Қазақ және орыс-казак әскерлері арасындағы қатынастар

Көтеріліс пен патшалық биліктің қысымдар мен әрекеттері арқылы қиындықтарға ұшырады.

Signup and view all the flashcards

Халықтың Сырым батырға қолдауының себебі

Сырым батырдың халықаралық болуын мемлекеттік билікпен күресуі және халықтың игілігіне қолдау көрсетуіне байланысты.

Signup and view all the flashcards

Сырым батырдың келіссөз әрекеті

Сырым Хиуа хандығымен келіссөз жүргізу арқылы патшалық биліктің әрекетіне қарсы күшін арттыруды көздеді.

Signup and view all the flashcards

Патшалық биліктің жазалаушы отрядтарының әрекеті

Патша өкіметі қазақ ауылдарын тонап, адамдарын ұстап, жазалаушы отрядтарын жіберіп, тұрақты жанжал тудырды

Signup and view all the flashcards

Патша билігінің әдісі

Қазақ халқының наразылығын басу үшін патша билігі қазақтарға қарсы жазалаушы әскерлер жіберді

Signup and view all the flashcards

Сұлтандардың рөлі

Қазақ сұлтандары көбінесе патша өкіметінің жағына шығып кетіп, халық наразылығын күшейтті

Signup and view all the flashcards

Көтерілісшілердің жиналуы

Қазақ көтерілісшілері Ойыл және Шыңғырлау өзендерінің бойында топтасты

Signup and view all the flashcards

Сырымның мақсаты

Сырым қантөгістен қашып, Ресей билігімен бейбітшілікке қол жеткізгісі келді

Signup and view all the flashcards

Көтерілістің әлсіреу себебі

Көтерілістің күші әлсіреді, себебі кейбір старшындар патша жазалаушыларына жағынды

Signup and view all the flashcards

Сырымның стратегиясы

Сырым Кіші жүзбен қатар, Орта жүздің қолдауынан да үміттеніп, жергілікті басшылармен келіссөздер жүргізді

Signup and view all the flashcards

Патша билігінің әрекеті

Патша билігі қазақтардың дәстүрлі басқару жүйесін қалпына келтіруге мәжбүр болды

Signup and view all the flashcards

Хан сайлау

Патша әскерлерінің қолдауымен Ералы Кіші жүздің ханы болып сайланды

Signup and view all the flashcards

Көтерілістің басталуы

Ералы хан сайлануы Сырымның патша билігіне қарсылығын туғызып, қарулы күрес басталды

Signup and view all the flashcards

Көтерілістің алғашқы шабуылдары

Сырымның бастаған көтерілісшілері алғаш Илецк, сосын Красногор қамалдарына шабуыл жасады

Signup and view all the flashcards

Көтерілістің қиындықтары

Сырымның қиын жағдайға тап болуына Бұқарадан келетін қолдаудың болмауы әсер етті

Signup and view all the flashcards

Жаппай шабуылдар

Патша жазалаушы отряды қазақ ауылдарын ойрандауға бастады, көптеген қазақтар Оралдан қашты

Signup and view all the flashcards

Көтерілістің сөнуі

Сырымның өз ұстанымынан ауытқуы, көптеген билер мен старшындардың оны хандық билікті сақтауға шақыруы, көтерілістің әлсіреуіне әкелді

Signup and view all the flashcards

Сырымның қозғалысы

Көтерілістің әлсіреуінен кейін Сырым Сырдария бойына көшіп, Абулғазиз Қайыповтан қолдау іздеді

Signup and view all the flashcards

Көтерілістің аяқталуы

Сырымның қайтыс болуы халықтың қолдауын жоғалтуы, оның ұлт-азаттық көтерілісінің аяғына дейін жеткенін көрсетті

Signup and view all the flashcards

Қысқы жұт

Қыс кезіндегі малдың қырылуы және тамақ тапшылығы. Бұл оқиға қазақтардың тіршілігіне ауыр әсер етті.

Signup and view all the flashcards

Орал казактары

Ресей империясының шекарасын қорғауға тағайындалған әскер бөлімі.

Signup and view all the flashcards

Нұралы хан

Кіші жүздің ханы. Ол көтерілісті басуда патша өкіметімен ынтымақтастық жасады.

Signup and view all the flashcards

«Бөліп ал да, билей бер» принципі

Екі немесе одан да көп топты бір-біріне қарсы қою арқылы оларды басқаруға тырысу. Игельстромның саясаты да бұл принцип бойынша жүргізілді.

Signup and view all the flashcards

Старшындар

Руларды басқаратын адамдар. Олар Игельстромның реформаларының ішінара қолдаушылары болды.

Signup and view all the flashcards

Сырымның Хиуа хандығымен байланысы

Сырым батыр Ресей империясына қарсы жалпы күрес үшін Хиуа хандығымен байланыс орнатты.

Signup and view all the flashcards

Қазақ ауылындағы қайшылық

Көтеріліс барысында қазақтардың патша билігінен толықтай бас тартуға дайын еместігі мен жазалаушы отрядтардан қорқуы.

Signup and view all the flashcards

Ералы хан

Нұралы ханнан кейін Кіші жүздің ханы болып тағайындалған адам. Оның сайлануы Сырымның көтерілісін күшейтті.

Signup and view all the flashcards

Илецк және Красногор қамалдары

Орал казактарының орналасқан бекіністері. Көтерілісшілер осы бекіністерге алғашқы шабуылдарды жасады.

Signup and view all the flashcards

Сырымның қайтыс болуы

Сырым батырдың өлімінен кейін оның көтерілісі әлсіреп, ақыры басылды.

Signup and view all the flashcards

Сырым Датұлы көтерілісінің негізгі себебі неде?

Қазақтардың патшалық биліктің шектеулері мен зұлымдықтарына наразылығы, жердің тартылуы, салықтардың жоғарылауы

Signup and view all the flashcards

Сырым Датұлы көтерілісінің алғашқы шабуылдары қайда болды?

Сырым Датұлы бастаған көтерілісшілер алғаш Илецк, содан кейін Красногор қамалдарына шабуыл жасады

Signup and view all the flashcards

Көтерілісшілердің қолдауын әлсіреткен фактор?

Көтерілістің қарқыны әлсіреген себеп – кейбір старшындардың патша жазалаушыларына жағынды

Signup and view all the flashcards

Көтерілістің маңыздылығы?

Сырым Датұлы көтерілісі халқының бостандық сүйгіштігін, ерлік дәстүрлерін көрсетті.

Signup and view all the flashcards

Патша билігінің Сырым Датұлыға қарсы әдісі қандай болды?

Патша билігі қазақтарға қарсы жазалаушы әскерлер жіберіп, ауылдарды ойрандады.

Signup and view all the flashcards

Сырым Датұлының көтерілісі қай кезеңде басталды?

Сырым Датұлының көтерілісі 1791 жылы қыркүйек айында Ералы хан сайлануынан басталды

Signup and view all the flashcards

Сырым Датұлы көтерілісінің қиындықтары?

Сырым Датұлы көтерілісінің қиындықтарына Бұқарадан келген қолдаудың болмауы кірді.

Signup and view all the flashcards

Көтерілістің аяқталуына қатысты негізгі фактор неде?

Сырым Датұлының өлімі ұлт-азаттық көтерілісінің аяқталғанын көрсетті.

Signup and view all the flashcards

Сырым Датұлы қайда көшіп кетті?

Сырым Датұлы Сырдария бойына көшіп, Абулғазиз Қайыповтан қолдау іздеді.

Signup and view all the flashcards

Сырым Датұлы көтерілісінің негізгі мағынасы неде?

Сырым Датұлы көтерілісі отаршылдыққа қарсы күрестің маңызды белгісі.

Signup and view all the flashcards

Сырым Датұлы қандай тұлға?

Сырым Датұлы қазақ халқы үшін ерліктің, батылдықтың символы.

Signup and view all the flashcards

Сырым Датұлы қандай мақсатпен күресті?

Сырым Датұлы қазақ халқының бостандығы үшін, отаршылдыққа қарсы күресті.

Signup and view all the flashcards

Сырым Датұлы көтерілісінің нәтижесі неде?

Сырым Датұлы көтерілісі жеңіліске ұшырады, бірақ қазақ халқының ерлігін көрсетті.

Signup and view all the flashcards

Сырым Датұлы кім?

Сырым Датұлы қазақ халқы үшін белгілі батыр және көсем болған.

Signup and view all the flashcards

Study Notes

Сырым Датұлының Көтерілісі

  • 1742 жылы патша өкіметі қазақ руларына жаңадан қоныс аударуға тыйым салды.
  • Сырым Датұлының көтерілісінің басты себебі - Орал казактарының қазақ жерлерін басып алып, қазақ халқын қанауы, олардың құқықтарын бұзуы, сондай-ақ Орынборлықтардың әділетсіздігі.
  • Орал казак әскерлері қазақтарды тонады, өйткені олар жергілікті халықтың ресурстары мен жерлерін меңгеруге тырысты, бұл күшейіп бара жатқан ұлттық наразылық пен шиеленіске әкелді.
  • Сырым Датұлы көтерілісі кезіндегі беделді тұлғалардың қатарына Сырымның өзімен қатар Абылай ханның ұлы Әбілмәмбет хан, Есет батыр сықылды адамдарды айтуға болады.
  • Е.И.Пугачев көтерілісінің қазақтарға әсері үлкен болды, Пугачев көтерілісінің әсерінен қазақтардың орыс кеңестігіне деген наразылықтары артып, Сырым Датұлы көтерілісіне дайындықты жылдамдатуға ықпал етті.
  • 1775 жылы Ресейдің сыртқы істер коллегиясы қазақтарды Ресей патшалығының толық құқылы азаматтары деп жариялады.
  • 1782 жылғы жарлық бойынша қазақ ауылдары өз жерлерін таңдай алатын және еркін қоныс аудара алатын болды.
  • Сырым Датұлы патша билігімен келісімге келген кездегі көтеріліс, патша өкіметінің қазақтарға деген саясатының өзгермегені және қазақтардың әділетсіздікке ұшырауынан туындады.
  • Көтерілісшілердің Жайық казактарына қарсы шабуылы казактардың қазақтарды тонауы мен қанауының нәтижесінде туындады.
  • Көтеріліс кезіндегі халықтың наразылығының негізгі себептері: қазақтардың жерлерін Орал казактарының басып алуы, қазақтарға қарсы зорлық-зомбылық қолдануы, халықты зорлауы және бейбіт тұрғындарды өлтіруі.
  • Жергілікті рулардың көтерілісшілер отрядтарына қосылуы, олардың жерлерінің басып алынуы, қанауы және құқықтарының бұзылуынан туындады.
  • Сырымның көтерілісін тоқтатпауының басты себебі оның қазақ халқының еркіндік үшін күресуінің берік шешімі және орыс кеңестігіне қарсы күресуге төзімділігі.
  • Сырым Датұлының көтерілісіндегі басты кедергілердің бірі - Ішкі жағдайлардың қиындығы мен әскери құрал-жабдықтардың жетіспеушілігі.
  • Ералы хан Сырымның саясатын қолдамағаны сыртқы әсерлер мен қоғам келісімділігі негізгі мақсаттар болғандықтан, Сырымның патша өкіметіне қарсы жүргізген әрекеттері Ералы ханды қорқытты.
  • Көтерілісшілердің Красногор қамалына жасаған шабуылының сәтсіздігінің себебі - қамалдың күшті қорғаныс жүйесі мен оның әскерлерінің жақсы жабдықталғандылығы.
  • Сырым Датұлының көтерілісті басқарудағы басты мақсаты - Орал казактарының зорлық-зомбылығынан азап тартқан қазақ халқының құқығын қорғау және еркіндік үшін күресу.
  • Көтерілістің негізгі жеңілу себептерінің бірі - қазақ руларының арасындағы бірліктің жетіспеушілігі және Сыртқы дұшпандардың қолдауының қолдауының болуы.
  • Сырым Датұлының қайтыс болуы көтеріліске теріс әсер етті, өйткені оның өлімі қазақ халқының рухын сындырып, көтеріліс әлсіздене бастады.
  • 1795-1796 жылдары көтерілістің тоқтауының себебі - Сырым Датұлының өлімі, қазақ халқының еркін қол жеткізуге ұмтылуы әлсіреп, орыс әскерлерінің күшеймесі.
  • Игельстром Кіші жүзді басқарудағы мақсаты - қазақ руларының арасындағы бірлікті бұзу және оларды орыс патшалығына тәуелді ету.
  • Сырым халық арасында беделін нығайту үшін оларды жаулардан қорғап, әділ билік жүргізіп, әскери күш құрып және халық мен азаматтар арасында сенім орнатып жақсы қатынастарды нығายтады.
  • Көтерілістің басты мақсаты - қазақ халқының еркін қорғау, олардың жерлері мен құқықтарын қорғау, орыс кеңестігінің зорлық-зомбылығынан құтылу.
  • Сырым батырдың қайтыс болуына себепкер - орыс әскерлерінің оның атты әскерге қарсы шабуыл жасауы.
  • Сырым батырды қолдаудың себебі - халықтың әділетсіздікке қарсылығы, оған деген сенім және оның еркіндік үшін күресуі.
  • О.Игельстромның реформасының басты мақсаты - қазақ халқының еркін шектей және оларды орыс кеңестігіне тәуелді ету.
  • Көтерілістің кең көлемде өрбігені 1783 жылдан басталады, сырым Датұлының халықты өз жағына тартып, көтерілісті кеңейтуге кіріскенде оның көлемі ұлғайып кетті.
  • 1784 жылы Сырым батырдың жасағы 2 000 адамнан тұрды.
  • Нұралы хан орыс-казактарына Сырым Датұлыны және оның жақтастарын жазалауға өтініш білдірді.
  • Орынбор әкімшілігінің Игельстромнан кейінгі саясаты - қазақ халқына қысым көрсету, олардың жерлерін басып алу және олардың құқықтарын бұзу арқылы оларды толық бағындыру.
  • Сырым батыр халықтың әлеуметтіك мәселелерімен, мысалы жер жетіспеушілігі, қанау, зорлық-зомбылық, және оларды қорғауды қамтамасыз етумен айналысты.
  • Көтелістің өршуі орыс кеңестігінің қазақ халқына деген қанау саясатының нәтижесі және қазақ руларының өз еркін қорғау үшін күресуі.
  • Кіші жүзді үшке бөлуді - еділ қазақтары, ішкі қазақтары және сыртқы қазақтары деп бөлуді - Игорь Игельстром жүзеге асырды.
  • Нұралы ханның биліктен тайдырылуына - оның патша өкіметімен жақындасуы және орыс касактарымен бірге қазақтарды басқаруы әсер етті.
  • Көтеріліске шыққан қазақтардың соққысы Орал казактарының қоныстану аймағына, сондықтан қазақтар өзінің жерін қайтаруға тырысты.
  • Сырым батырдың көтеріліске қатысуының алғашқы себебі - Орал казактарының қазақ халқына зорлық-зомбылық жасауы және олардың жерлерін басып алуы болып табылады.
  • Көтеріліс барысында қазақ ауылдарын тонағандар - Орал казактары мен оларды қолдаушы орыс әскерлері.
  • Сырым батырдың халық арасындағы беделінің артуы қазақ халқының әділетсіздікке қарсы күресуге дайын екендігін және оның жетекшісін қолдайтындығын көрсетеді.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

Description

Сырым Датұлы көтерілісінің тарихы мен себептерін талдаймыз. Патша өкіметінің қазақ рулары мен көшпелілерге жасаған қысымдары, Пугачев көтерілісінің әсері, және халықтың наразылығын қарастырамыз. Көтерілістің барысы мен негізгі тұлғаларын зерттеңіз.

More Like This

Use Quizgecko on...
Browser
Open
Browser
Browser