Süt ve Sürekli Diş Embriyolojisi

Süt ve Sürekli Diş Embriyolojisi

• Diş, dentin, sement, pulpa ve periodonsiyumdan oluşur.
• Mine ektodermden, dentin, sement ve pulpa ektomezenşimden, periodonsiyum ise mezenşimden köken alır.
• Dişlerin gelişimi doğum öncesi başlayıp, doğumdan sonra devam eder.
• 40. hafta süren intrauterin 3. haftasında ilkel ağız (Stomodeum) oluşur.
• Diş gelişimi embriyonel hayatın 6. haftasında başlar.
• Dişlerin mine organı, oral epitel hücreleri, dental papilla ise mezanşim dokusu tarafından oluşur.
• Süt ve sürekli dişlerin temel gelişim evreleri benzerdir.
• Diş oluşumu 4 aşamada incelenebilir: Proliferasyon, Histodiferansiyasyon, Histogenez (Morfogenez ve mineralizasyon), Erüpsiyon.

Proliferasyon Dönemi

• Dişler ilk oluşumu 6. haftada epitelin bazal tabakasında başlar ve orada proliferasyon yapar.
• Alt ve üst çenede bazal tabaka proliferasyonu, “dalıcı duvar” yapısı oluşturur.
• Bu duvar ikiye ayrılır.
• Vestibüler lamina ve dental lamina oluşur.
• Vestibüler lamina dişeti ve epitelini, dental lamina dişleri oluşturur.
• Embriyonel hayatın 7. haftasından başlayarak 11. haftaya kadar süt dişlerine uyan yerlerdeki lingual ve vestibüler laminalarda her hafta bir tomurcuk oluşur.

Histodiferansiyasyon Dönemi

• Takke safhası 3-4 hafta sürer ve hücreler farklılaşma gösterir.
• Bu safhada takkeye mine organı adı verilir.
• İç ve dış mine epiteli oluşur.

Histogenez Dönemi

• Sert dokunun organik matriksi oluşur ve mineralizasyon gerçekleşir (Morfogenez - Mineralizasyon).
• Minenin matriksi oluştuktan sonra 2 aşamalı mineralizasyon gerçekleşir: birinci aşama % 25-30, ikinci aşama % 95'e kadar yükselir.

Köklere Oluşumu

• Diş kronu belirlendikten sonra, dişin kökünde iç ve dış mine epiteli yeni bir epitel proliferasyonu başlatır.
• Bu yapışan epitel hortum şeklinde koleden aşağıya iner, iki katlı epitel olur.
• Bu yapıya Hertwig epitel kını denir.
• Köklere Hertwig epitel kını oluşur.
• Hertwig epitel kını kaldırılır ancak bazılarında kalabilir ve radiküler kist oluşturabilir.
• Kök gelişimi başlar ve diş sürer.

Sürekli Dişlerin Oluşumu

• Sürekli dişler bir lamina üzerinde değil, süt dişlerinin çevresinde veya distallerinde oluşur.
• Sürekli azı dişlerinin oluşumu, 4. aydan itibaren dental laminanın distal uzama ve dilcik oluşumuyla olur.
• Sürekli diş jermleri, süt dişlerinin altında oluşur.
• Daha sonra, bağımsızlaşırlar.
• Sürekli dişlerin embriyoları farklı yerlerde oluşur; keserler daha oral, azılar kök arasında.