Sturingsmodellen in de maatschappij

MeticulousCrimson avatar
MeticulousCrimson
·
·
Download

Start Quiz

Study Flashcards

205 Questions

Koppel de volgende oorzaken van stijgende zorguitgaven aan hun beschrijving:

Stijging van de welvaart = Verhoogde inkomens leiden tot meer vraag naar gezondheidszorg Nieuwe technologie = Innovatieve medische ontwikkelingen verhogen de kosten van gezondheidszorg Vergrijzing = Toename van ouderen leidt tot meer zorgbehoeften Meer chronische ziekten (HIV/AIDS) = Toename van langdurige gezondheidsproblemen vergroot de zorgkosten

Koppel de volgende gevolgen van uitgavestijging aan hun beschrijving:

Hogere verplichte zorgpremies = Toename van verplichte bijdragen voor gezondheidszorg Groter beroep op solidariteit = Verhoogde afhankelijkheid van collectieve steun Zorgquote = Zorguitgaven als percentage van het Bruto Binnenlands Product (BBP) Kostenziekte van Baumol = Toename van arbeidskosten in de zorgsector

Koppel de volgende financieringsmethoden van gezondheidszorg aan hun omschrijving:

Collectieve financiering via verplichte premies = Financiering door verplichte bijdragen van alle burgers Rekening houden met stijging in de welvaart = Aanpassing van zorguitgaven aan economische groei Prijsgevoelige vraag door grotendeels collectieve financiering = Vraag naar zorg die sterk reageert op prijsveranderingen door collectieve financiering Eigen risico blijft gelijk terwijl de prijzen van de zorg stijgen = Persoonlijke financiële verantwoordelijkheid voor zorgkosten in relatie tot prijsstijgingen

Koppel de volgende gevolgen van uitgavestijging aan hun omschrijving:

Hogere verplichte zorgpremies = Toename van verplichte bijdragen voor gezondheidszorg Groter beroep op solidariteit = Verhoogde afhankelijkheid van collectieve steun Zorgquote = Zorguitgaven als percentage van het Bruto Binnenlands Product (BBP) Kostenziekte van Baumol = Toename van arbeidskosten in de zorgsector

Koppel de volgende oorzaken van stijgende zorguitgaven aan hun beschrijving:

Stijging van de welvaart = Verhoogde inkomens leiden tot meer vraag naar gezondheidszorg Nieuwe technologie = Innovatieve medische ontwikkelingen verhogen de kosten van gezondheidszorg Vergrijzing = Toename van ouderen leidt tot meer zorgbehoeften Meer chronische ziekten (HIV/AIDS) = Toename van langdurige gezondheidsproblemen vergroot de zorgkosten

Koppel de volgende financieringsmethoden van gezondheidszorg aan hun omschrijving:

Collectieve financiering via verplichte premies = Financiering door verplichte bijdragen van alle burgers Rekening houden met stijging in de welvaart = Aanpassing van zorguitgaven aan economische groei Prijsgevoelige vraag door grotendeels collectieve financiering = Vraag naar zorg die sterk reageert op prijsveranderingen door collectieve financiering Eigen risico blijft gelijk terwijl de prijzen van de zorg stijgen = Persoonlijke financiële verantwoordelijkheid voor zorgkosten in relatie tot prijsstijgingen

Koppel de volgende verdragen met hun betekenis:

Bilateraal verdrag = Tussen twee landen gesloten verdrag Multilateraal verdrag = Verdrag tussen meerdere landen Monistisch systeem = Verdrag maakt direct deel uit van nationale rechtsorde Dualistisch stelsel = Verdragsbepalingen moeten omgezet worden naar nationale wetgeving

Koppel de volgende beleidsdoelen met hun omschrijving:

Minder collectieve financiering = Verlagen van de overheidsfinanciering Kleiner basispakket = Beperken van de beschikbare zorg Meer private financiering = Toenemende financiering door particulieren Gereguleerde concurrentie = Controleren van de marktwerking door regelgeving

Koppel de volgende termen met hun beschrijving:

Economisch rationeel kiezen = Afweging van kosten en baten Biogeneeskunde verdrag = Verdrag opgesteld bij conventie en Nederland is deel, maar niet ondertekend Maatschappelijke ontwikkeling = Ontwikkelingen in de samenleving vanaf 1800, inclusief stadsleven, arbeidsverhoudingen en gezondheidsproblemen Verdragen = Overeenkomsten tussen landen die bindende afspraken bevatten

Koppel de volgende begrippen met hun betekenis:

Hoofdlijnenakkoord = Primaire afspraken over beleidsdoelen en maatregelen Monistisch systeem = Directe integratie van verdrag in nationale wetgeving Beleidsonderzoek = Onderzoek dat kennis aanlevert, beleid evalueert en ontwikkelingen begrijpt Beleidsverandering = Verandering in beleid, waarbij padafhankelijkheid en radicale versus incrementele verandering een rol spelen

Koppel de volgende gezondheidszorgbegrippen met hun beschrijving:

Publieke doelen = Doelen gericht op algemeen welzijn en gezondheid van de bevolking Ministerie van volksgezondheid, welzijn en sport = Overheidsinstantie verantwoordelijk voor gezondheidsbeleid Gezondheidsbeleid versus gezondheidszorgbeleid = Onderscheid tussen beleid gericht op gezondheid en beleid gericht op zorgverlening Belangrijke overheids- en maatschappelijke organen = Instellingen die een cruciale rol spelen in het gezondheidsbeleid

Koppel de volgende termen met hun definitie:

Europese Unie en Raad van Europa = Verschillende organisaties met specifieke taken en verantwoordelijkheden in Europa Beleidsonderzoek = Onderzoek dat beleidsvorming ondersteunt door kennis aan te leveren en evaluaties uit te voeren Beleidsverandering: padafhankelijkheid = De mate waarin historische keuzes het huidige beleid beïnvloeden Gezondheidszorgbeleid: ministerie van volksgezondheid, welzijn en sport = Overheidsinstantie die verantwoordelijk is voor het formuleren en implementeren van gezondheidsbeleid

Koppel de volgende pogingen voor hervorming van de zorg in Nederland met de betreffende politieke partij:

Simons - basisverzekering van 95% en openstelling van de markt = PvdA Borst - richtte zich op de markt met incrementele veranderingen en aanpak van wachtlijsten = D66 Hogervorst - bracht regie bij private verzekeraars, maar met een universele basisverzekering = VVD Plan Dekker - introduceerde concurrentie tussen private verzekeraars en zorgaanbieders = Onbekend

Koppel de volgende hoofdstukken van de grondwet met hun respectievelijke onderwerpen:

Hoofdstuk 1 = Grondrechten als publieke rechten die burgers tegen de overheid kunnen inroepen Hoofdstuk 2 = Behandelt de koning als persoon en de regering Hoofdstuk 3 = Gaat over de Staten-Generaal, bestaande uit de eerste en tweede kamer Horizontale werking van grondrechten = Betekent burger tegen burger of burger tegen private instelling

Koppel de volgende entiteiten betrokken bij de uitvoering van bestuursakkoorden in de zorg met hun verantwoordelijkheid:

Verzekeraars en instellingen = Uitvoerders van bestuursakkoorden Ministerie VWS, koepels en professionele organisaties = Maken bestuursakkoorden Private verzekeraars = Onbekend Overheid = Onbekend

Koppel de volgende politieke termen met hun beschrijving:

PvdA = Partij die leidde tot een basisverzekering van 95% en openstelling van de markt D66 = Partij die zich richtte op de markt met incrementele veranderingen en aanpak van wachtlijsten VVD = Partij die regie bracht bij private verzekeraars, maar met een universele basisverzekering Plan Dekker = Onbekend

Koppel de volgende termen gerelateerd aan hervorming van zorg in Nederland met hun beschrijving:

Bureaucratie en cultureel verzet tegen overheidsbemoeienis = Tijdens hervorming van de zorg tussen 1973-1989 Concurrentie tussen private verzekeraars en zorgaanbieders = Geïntroduceerd door Plan Dekker Temmen van de markt, met afspraken over stijging van zorgkosten per sector vanaf 2012 = Onbekend Regie bij private verzekeraars, maar met een universele basisverzekering - derde poging van VVD (Hogervorst) = Onbekend

Koppel de volgende onderwerpen met hun beschrijving volgens 'trias politica':

Leer van trias politica = Staatsmacht verdeeld in wetgevende, uitvoerende en rechtsprekende macht Wetgevende macht = Onbekend Uitvoerende macht = Onbekend Rechtsprekende macht = Onbekend

Koppel elk sturingsmodel in de gezondheidszorg aan de dominante manier van besluitvorming, sturen en organisatievorm.

Staat/hiërarchie = Verticale besluitvorming, centrale sturing, bureaucratische organisatie Polder/netwerk = Consensusbesluitvorming, gedeelde sturing, netwerkorganisatie Markt = Concurrentiegerichte besluitvorming, marktsturing, bedrijfsmatige organisatie Gemeenschap/zelfregulering = Participatieve besluitvorming, zelfsturing, gemeenschapsgerichte organisatie

Koppel de redenen waarom de overheid zich met gezondheid bemoeit aan de economische en juridische verklaringen.

Economische verklaringen = Asymmetrische informatie, moral hazard Juridische verklaringen = Regulering van medische praktijken, handhaving van kwaliteitsnormen

Koppel de factoren die leidden tot ontstaan van gezondheid als publiek probleem aan hun respectievelijke invloeden.

Interdependentie = Toenemende mobiliteit, internationale handel Kennis = Medische vooruitgang, epidemiologisch onderzoek Mogelijkheden = Ontwikkeling van volksgezondheidsprogramma's, technologische innovaties

Koppel politieke stromingen aan hun visies in relatie tot de gezondheidszorg.

Liberalen = Individuele verantwoordelijkheid, marktwerking in de zorg Protestanten = Nadruk op eigen gemeenschap en liefdadigheid Katholieken = Solidariteit en subsidiariteit in zorgverlening Sociaal-democraten = Gelijke toegang tot zorg, collectieve financiering

Koppel historische ontwikkelingen en wetgevingen van 1848 tot 2006 aan hun respectievelijke impact op de gezondheidszorg.

Thorbecke en politieke cultuur in Nederland in de vroege 20e eeuw = Decentralisatie van bestuur, invoering van gemeentelijke armenzorgwet Politieke omslagen en financiële crisis op de gezondheidszorg in de jaren 70 en 80 = Bezuinigingen, herstructurering van zorginstellingen Terugkeer naar decentrale organisatie zorg met behoud van verworven toegang en gereguleerde marktwerking = Introductie van marktwerking in de zorg, verzelfstandiging van zorginstellingen Belang van hygiënistische beweging, contagionisme en miasma-theorie in opkomst van overheidsingrijpen in de gezondheidszorg = Ontstaan van volksgezondheidsbeleid, regulering van hygiënevoorschriften

Koppel evolutie van de staat als distributie van macht in verschillende verschijningsvormen aan hun respectievelijke kenmerken.

Feodalisme naar absolutisme naar constitutionele monarchie naar parlementaire democratie = Centrale macht naar absolute macht naar gedeelde macht naar volksvertegenwoordiging Ontwikkelingen en wetgevingen van 1848 tot 2006 = Verschuiving naar democratische rechtsstaat, uitbreiding van burgerrechten Gevolgen van politieke omslagen en financiële crisis op de gezondheidszorg in de jaren 70 en 80 = Hervorming van sociale zekerheid, introductie van marktwerking in publieke sector Terugkeer naar decentrale organisatie zorg met behoud van verworven toegang en gereguleerde marktwerking = Decentralisatiebeleid, versterking lokale autonomie

Koppel de volgende concepten aan hun beschrijving:

Decentralisatie = Afwijken van centrale regels en meer kijken naar individuele zorgbehoeften binnen gemeenten Vrije marktwerking = Prijsmechanisme zorgt voor evenwicht tussen vraag en aanbod Marktfalen = Kan leiden tot suboptimale uitkomsten vanuit maatschappelijk oogpunt Gezonde leefstijl bevorderen = Kan ook door financiële beloning en nudging

Verbind de volgende kenmerken met de voorwaarden voor perfecte marktwerking:

Homogene producten = Vier voorwaarden voor perfecte marktwerking Prijsnemende aanbieders = Vier voorwaarden voor perfecte marktwerking Vrije toe- en uittreding = Vier voorwaarden voor perfecte marktwerking Perfecte informatie = Vier voorwaarden voor perfecte marktwerking

Koppel de volgende begrippen aan hun effect op marktfalen:

Tekortkomingen bij vraag naar gezondheid en zorg = Leiden tot marktfalen Belasting op ongezonde producten = Kan gezonde leefstijl bevorderen Positieve externe effecten, zoals vaccinatie = Leiden tot onderconsumptie Informatienadeel en principaal-agentprobleem in de zorg = Door ongelijk verdeelde informatie

Koppel de volgende uitspraken aan hun relatie met vrije marktmechanisme:

Marktmechanisme werkt niet altijd goed = Kan leiden tot marktfalen Vrije marktmechanisme leidt tot te weinig vraag = Bijziendheid van consumenten Gezonde leefstijl bevorderen kan ook door financiële beloning en nudging = Gerelateerd aan vrije marktmechanisme Informatienadeel en principaal-agentprobleem in de zorg door ongelijk verdeelde informatie = Gerelateerd aan vrije marktmechanisme

Verbind de volgende uitspraken met hun effect op maatschappelijke uitkomsten:

Marktfalen kan leiden tot suboptimale uitkomsten vanuit maatschappelijk oogpunt = Effect op maatschappelijke uitkomsten Positieve externe effecten, zoals vaccinatie, leiden tot onderconsumptie = Effect op maatschappelijke uitkomsten Vrije marktwerking in de zorgverzekeringswet en maatschappelijke ondersteuning = Belasting op ongezonde producten kan gezonde leefstijl bevorderen =

Koppel de volgende concepten aan hun invloed op gezondheid en zorg:

Vrije marktwerking = Belasting op ongezonde producten = Gezonde leefstijl bevorderen door financiële beloning en nudging = Positieve externe effecten, zoals vaccinatie =

De reële arbeidskosten per dienst in de zorg is met ______ gestegen, terwijl die van de marktsector met 0,3% zijn gedaald

0,9%

Kennisclip 1.4 A Solidariteit in de zorg= voor iedereen goede kwaliteit van de zorg. Iedereen betaalt daar aan mee. Gezondheidszorg = ______ voorziening, financiering via verplichte premies

collectieve

Kostenziekte van ______= meer handen nodig, minder vervanging door apparaten in de zorg.

Baumol

Stijging van de welvaart, Nieuwe technologie, Vergrijzing, Meer chronische ziekten (HIV/AIDS)

Vraag

______ stijgende zorguitgaven:  Stijging van de welvaart  Nieuwe technologie  Vergrijzing  Meer chronische ziekten (HIV/AIDS)

Oorzaken

Uitgave gezondheidszorg, definitie ______: alleen collectief gefinancierde uitgaven aan gezondheidszorg.

vws

De overheid bemoeit zich met ______ vanuit een economisch rationeel perspectief

gezondheid

De Nederlandse overheid heeft het Biogeneeskunde verdrag ______ bij conventie, maar niet ondertekend

opgesteld

Het monistisch systeem houdt in dat een verdrag direct deel uitmaakt van de nationale ______

rechtsorde

Bij een dualistisch stelsel moeten verdragsbepalingen omgezet worden naar ______ wetgeving

nationale

Verdragen kunnen bilateraal of ______ van aard zijn

multilateraal

Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport is verantwoordelijk voor het Nederlandse ______

gezondheidsbeleid

Decentralisatie betekent afwijken van centrale regels en meer kijken naar individuele zorgbehoeften binnen ______

gemeenten

Vrije marktwerking in de zorgverzekeringswet en maatschappelijke ______

ondersteuning

Prijsmechanisme zorgt voor evenwicht tussen vraag en ______

aanbod

Vier voorwaarden voor perfecte marktwerking: homogene producten, prijsnemende aanbieders, vrije toe- en uittreding, perfecte ______

informatie

Belasting op ongezonde producten kan gezonde leefstijl ______

bevorderen

Positieve externe effecten, zoals vaccinatie, leiden tot ______

onderconsumptie

Plan Dekker introduceerde concurrentie tussen private verzekeraars en ______

zorgaanbieders

Tweede poging van D66 (Borst) richtte zich op de markt met incrementele veranderingen en aanpak van ______

wachtlijsten

Derde poging van VVD (Hogervorst) bracht regie bij private verzekeraars, maar met een universele ______

basisverzekering

Vanaf 2012 werd nagedacht over het temmen van de ______, met afspraken over stijging van zorgkosten per sector

markt

Verzekeraars en instellingen zijn uitvoerders van de bestuursakkoorden, gemaakt door ministerie VWS, koepels en ______

professionele organisaties

Hoofdstuk 1 behandelt grondrechten als publieke rechten die burgers tegen de overheid kunnen ______

inroepen

De evolutie van de staat als distributie van macht in verschillende verschijningsvormen: van monarchie naar ___________

democratie

De rol van Thorbecke en politieke cultuur in Nederland in de vroege 20e eeuw: bevordering van ___________ en politieke vernieuwing

grondwetsherziening

Terugkeer naar decentrale organisatie zorg met behoud van verworven toegang en gereguleerde ___________

marktwerking

Belang van de hygiënistische beweging, contagionisme en miasma-theorie in opkomst van overheidsingrijpen in de gezondheidszorg: bevordering van ___________ en hygiëne

volksgezondheid

Geschiedenis van overheid en gezondheidszorg: ontwikkelingen en ___________ van 1848 tot 2006

wetgevingen

Vier sturingsmodellen in de gezondheidszorg: staat/hiërarchie, polder/netwerk, ___________, gemeenschap/zelfregulering

markt

Solidariteit in de zorg betekent dat voor iedereen goede kwaliteit van de zorg. Iedereen betaalt daar aan mee. Gezondheidszorg is een ______ voorziening, financiering via verplichte premies.

collectieve

De kostenziekte van Baumol houdt in dat er meer handen nodig zijn, minder vervanging door apparaten in de zorg. De reële arbeidskosten per dienst in de zorg is met 0,9% gestegen, terwijl die van de marktsector met 0,3% zijn ______.

gedaald

Een van de oorzaken van stijgende zorguitgaven is de stijging van de ______.

welvaart

De uitgave gezondheidszorg heeft als definitie: alleen collectief gefinancierde uitgaven aan ______.

gezondheidszorg

Een van de oorzaken van stijgende zorguitgaven is de vergrijzing en het voorkomen van meer chronische ziekten, zoals ______.

HIV/AIDS

Solidariteit in de zorg leidt tot een groter beroep op ______.

solidariteit

Vrije marktwerking in de zorgverzekeringswet en maatschappelijke ______

ondersteuning

Vier voorwaarden voor perfecte marktwerking: homogene producten, prijsnemende aanbieders, vrije toe- en uittreding, perfecte ______

informatie

Marktfalen kan leiden tot suboptimale uitkomsten vanuit maatschappelijk oogpunt, tekortkomingen bij vraag naar gezondheid en zorg leiden tot ______

marktfalen

Belasting op ongezonde producten kan gezonde leefstijl ______

bevorderen

Positieve externe effecten, zoals vaccinatie, leiden tot ______

onderconsumptie

De overheid bemoeit zich met ______ vanuit een economisch rationeel perspectief

gezondheid

De hervorming van de zorg tussen 1973-1989 leidde tot bureaucratie en cultureel verzet tegen overheidsbemoeienis

overregulatie

Beleidsdoelen: minder collectieve financiering, kleiner basispakket, meer private financiering

beperking

Plan Dekker introduceerde concurrentie tussen private verzekeraars en zorgaanbieders

marktwerking

Beleidsopties: gereguleerde concurrentie, innovatieve bekostigingsmethoden, hoofdlijnenakkoord

regulerende

Economisch rationeel kiezen: -batenafweging, oppurtuniteits

kosten

Kennisclip 'grondwet': Hoofdstuk 1 behandelt grondrechten als publieke rechten die burgers tegen de overheid kunnen inroepen

beschermende

Biogeneeskunde verdrag: opgesteld bij conventie, Nederland is deel, niet ondertekend

geratificeerd

Horizontale werking van grondrechten betekent burger tegen burger of burger tegen private instelling

particulier

Maatschappelijke ontwikkeling: vanaf 1800, opkomst stadsleven, arbeidsverhoudingen, cholera-uitbraak, stedelijke vervuiling, rellen en opstanden

verstedelijking

Vanaf 2012 werd nagedacht over het temmen van de markt, met afspraken over stijging van zorgkosten per sector

beheersen

Verdragen: bilateraal, multilateraal, totstandkoming en ratificatie

ondertekening

Voorbeeld van elk sturingsmodel met dominante manier van besluitvorming, sturen en organisatievorm

Staat/hiërarchie - autoritaire besluitvorming, top-down sturing, bureaucratische organisatie

Redenen waarom de overheid zich met gezondheid bemoeit: economische en juridische verklaringen

Economische verklaring - marktfalen, ongelijke toegang tot zorg; Juridische verklaring - bescherming van volksgezondheid, waarborgen van kwaliteit

Geschiedenis van overheid en gezondheidszorg: ontwikkelingen en wetgevingen van 1848 tot 2006

Algemene Armenwet, Ziektewet, Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ)

Rol van Thorbecke en politieke cultuur in Nederland in de vroege 20e eeuw

Decentralisatie van bestuur, bevordering van staatsrechtelijke vernieuwing

Terugkeer naar decentrale organisatie zorg met behoud van verworven toegang en gereguleerde marktwerking

Invoering van zorgverzekeringswet in 2006

Belang van de hygiënistische beweging, contagionisme en miasma-theorie in opkomst van overheidsingrijpen in de gezondheidszorg

Bevordering van volksgezondheid en hygiëne, ontstaan van overheidsingrijpen in de gezondheidszorg

Leg uit wat decentralisatie betekent in het sociale domein en hoe het verschilt van centrale regels in de zorgverlening.

Decentralisatie in het sociale domein betekent dat de nadruk ligt op individuele zorgbehoeften binnen gemeenten, in tegenstelling tot centrale regels die uniform zijn voor het hele land.

Wat zijn de vier voorwaarden voor perfecte marktwerking en waarom is het belangrijk om deze te waarborgen?

De vier voorwaarden voor perfecte marktwerking zijn homogene producten, prijsnemende aanbieders, vrije toe- en uittreding, en perfecte informatie. Het is belangrijk om deze voorwaarden te waarborgen omdat ze zorgen voor een evenwicht tussen vraag en aanbod.

Wat zijn enkele tekortkomingen van het vrije marktmechanisme in de zorg?

Het vrije marktmechanisme kan leiden tot marktfalen, suboptimale uitkomsten vanuit maatschappelijk oogpunt, te weinig vraag en bijziendheid van consumenten.

Hoe kan belasting op ongezonde producten bijdragen aan het bevorderen van een gezonde leefstijl?

Belasting op ongezonde producten kan een gezonde leefstijl bevorderen door consumenten te ontmoedigen om deze producten te kopen.

Wat zijn enkele manieren om een gezonde leefstijl te bevorderen in relatie tot financiële beloning en nudging?

Een gezonde leefstijl kan bevorderd worden door financiële beloning en nudging, waarbij positieve gedragsveranderingen gestimuleerd worden.

Wat zijn positieve externe effecten in de zorg en hoe kunnen ze leiden tot onderconsumptie?

Positieve externe effecten, zoals vaccinatie, kunnen leiden tot onderconsumptie doordat individuen mogelijk niet de volledige voordelen van deze externe effecten internaliseren.

Wat zijn de vier sturingsmodellen in de gezondheidszorg?

staat/hiërarchie, polder/netwerk, markt, gemeenschap/zelfregulering

Wat zijn de redenen waarom de overheid zich met gezondheid bemoeit?

economische en juridische verklaringen

Wat zijn de voorwaarden voor overheidsingrijpen in gezondheid?

eigenaarschap, causaal verhaal, mogelijkheid

Welke factoren hebben geleid tot het ontstaan van gezondheid als een publiek probleem?

interdependentie, kennis, mogelijkheden

Wat is de rol van Thorbecke en politieke cultuur in Nederland in de vroege 20e eeuw?

Thorbecke heeft bijgedragen aan de politieke cultuur in Nederland in de vroege 20e eeuw

Wat zijn de gevolgen van politieke omslagen en financiële crisis op de gezondheidszorg in de jaren 70 en 80?

De politieke omslagen en financiële crisis hebben geleid tot veranderingen in de gezondheidszorg

Leg uit wat wordt bedoeld met 'solidariteit in de zorg' en hoe dit verband houdt met de financiering van de gezondheidszorg.

Solidariteit in de zorg betekent dat voor iedereen goede kwaliteit van de zorg wordt nagestreefd en dat iedereen daaraan bijdraagt door middel van verplichte premies. De gezondheidszorg wordt gefinancierd als een collectieve voorziening.

Noem vijf oorzaken van de stijgende zorguitgaven en leg kort uit hoe elk van deze factoren bijdraagt aan de stijging van de zorgkosten.

Stijging van de welvaart, nieuwe technologie, vergrijzing, meer chronische ziekten (zoals HIV/AIDS), prijsgevoelige vraag door grotendeels collectieve financiering. Elke factor draagt op verschillende manieren bij aan verhoogde zorguitgaven, bijvoorbeeld door toenemende zorgvraag, kosten van nieuwe technologieën, en langdurige zorg voor ouderen en chronisch zieken.

Wat zijn de gevolgen van de stijging van de zorguitgaven voor de burgers en de samenleving?

De gevolgen van de stijging van de zorguitgaven omvatten onder andere hogere verplichte zorgpremies wat kan leiden tot een toename van collectieve lasten, en een groter beroep op solidariteit in de samenleving.

Wat wordt bedoeld met 'kostenziekte van Baumol' en hoe draagt dit bij aan de stijging van de zorguitgaven?

Kostenziekte van Baumol verwijst naar de situatie waarin meer arbeidsintensieve sectoren, zoals de zorg, een stijging van de kosten ervaren zonder evenredige verbetering van de productiviteit. Dit draagt bij aan de stijging van zorguitgaven doordat er meer handen nodig zijn en minder vervanging door apparaten in de zorg.

Leg uit wat de 'zorgquote' inhoudt en waarom het belangrijk is bij het beoordelen van de uitgaven aan gezondheidszorg.

De zorgquote is de zorguitgaven als percentage van het bruto binnenlands product (BPP). Het is belangrijk omdat het aangeeft hoeveel van de totale welvaart wordt besteed aan gezondheidszorg, en het kan helpen bij het beoordelen van de duurzaamheid van de financiering van de gezondheidszorg.

Hoe kan de stijging van de zorguitgaven leiden tot een groter beroep op solidariteit in de samenleving? Geef een voorbeeld ter illustratie.

Een stijging van de zorguitgaven kan leiden tot hogere verplichte zorgpremies, waardoor burgers meer solidariteit moeten tonen door bij te dragen aan de financiering van de gezondheidszorg, zelfs als ze zelf mogelijk minder gebruikmaken van zorg. Bijvoorbeeld, gezonde individuen dragen bij aan de financiering van zorg voor zieke of ouderen.

Wat is de betekenis van horizontale werking van grondrechten in de context van de grondwet?

Burger tegen burger of burger tegen private instelling

Welke beweging leidde tot de introductie van concurrentie tussen private verzekeraars en zorgaanbieders in Nederland?

Plan Dekker

Welk hoofdstuk van de grondwet behandelt de koning als persoon en de regering?

Hoofdstuk 2

Wat is de leer van de trias politica en hoe verdeelt het de staatsmacht?

Het verdeelt de staatsmacht in wetgevende, uitvoerende en rechtsprekende macht

Wat zijn de beleidsdoelen met betrekking tot de financiering van de gezondheidszorg?

minder collectieve financiering, kleiner basispakket, meer private financiering

Noem drie beleidsopties voor de gezondheidszorg en concurrentie.

gereguleerde concurrentie, innovatieve bekostigingsmethoden, hoofdlijnenakkoord

Wat zijn enkele kenmerken van het biogeneeskunde verdrag?

opgesteld bij conventie, Nederland is deel, niet ondertekend

Wat zijn enkele belangrijke aspecten van de maatschappelijke ontwikkeling met betrekking tot de gezondheidszorg vanaf 1800?

opkomst stadsleven, arbeidsverhoudingen, cholera-uitbraak, stedelijke vervuiling, rellen en opstanden

Wat zijn de kenmerken van een monistisch systeem met betrekking tot verdragen?

verdrag maakt direct deel uit van nationale rechtsorde

Wat zijn de taken van de Europese Unie en de Raad van Europa met betrekking tot de gezondheidszorg?

verschillen en taken

Welke politieke partij bracht regie bij private verzekeraars, maar met een universele basisverzekering?

VVD

Wat betekent 'horizontale werking van grondrechten' in de context van de grondwet?

Burger tegen burger of burger tegen private instelling

Welk hoofdstuk van de grondwet behandelt grondrechten als publieke rechten die burgers tegen de overheid kunnen inroepen?

Hoofdstuk 1

Welke politieke partij introduceerde concurrentie tussen private verzekeraars en zorgaanbieders?

D66

Wat is de leer van de trias politica?

Verdeling van staatsmacht in wetgevende, uitvoerende en rechtsprekende macht

'Plan Dekker' richtte zich op de markt met incrementele veranderingen en aanpak van wachtlijsten. Welke politieke partij was verantwoordelijk voor deze poging?

'Plan Dekker' was van D66

Wat zijn enkele oorzaken van de stijgende zorguitgaven volgens kennisclip 1.4 B?

Stijging van de welvaart, Nieuwe technologie, Vergrijzing

Wat zijn de gevolgen van de kostenziekte van Baumol volgens de tekst?

Meer handen nodig, minder vervanging door apparaten in de zorg

Wat is de definitie van uitgave gezondheidszorg volgens VWS?

Alleen collectief gefinancierde uitgaven aan gezondheidszorg

Wat is de zorgquote volgens de tekst?

Zorguitgaven als % van BPP

Wat zijn enkele gevolgen van de uitgavestijging volgens de tekst?

Hogere verplichte zorgpremies, toename collectieve lasten

Wat is solidariteit in de context van gezondheidszorg volgens kennisclip 1.4 A?

'Voor iedereen goede kwaliteit van de zorg', financiering via verplichte premies

Wat zijn de vier voorwaarden voor perfecte marktwerking?

Homogene producten, prijsnemende aanbieders, vrije toe- en uittreding, perfecte informatie

Wat kan leiden tot marktfalen in de zorg?

Tekortkomingen bij vraag naar gezondheid en zorg

Hoe kan een belasting op ongezonde producten een gezonde leefstijl bevorderen?

Door de prijs van ongezonde producten te verhogen en daarmee de consumptie te verminderen

Wat zijn enkele tekortkomingen van het vrije marktmechanisme in de zorg?

Te weinig vraag door bijziendheid van consumenten

'Wat betekent decentralisatie in het sociale domein?'

Afwijken van centrale regels en meer kijken naar individuele zorgbehoeften binnen gemeenten

Wat is het doel van belasting op ongezonde producten?

Een gezonde leefstijl bevorderen door de consumptie van ongezonde producten te ontmoedigen.

Wat is een kenmerk van een dualistisch stelsel met betrekking tot verdragen?

Verdragsbepalingen moeten omgezet worden naar nationale wetgeving

Wat zijn enkele beleidsdoelen met betrekking tot de financiering van de gezondheidszorg?

Meer collectieve financiering, kleiner basispakket, minder private financiering

Wat is een voorbeeld van een maatschappelijke ontwikkeling met betrekking tot de gezondheidszorg vanaf 1800?

Opkomst van stadsleven en arbeidsverhoudingen

Wat is een kenmerk van het Europese Unie en Raad van Europa met betrekking tot hun taken?

De Raad van Europa houdt zich bezig met economische samenwerking, terwijl de Europese Unie zich bezighoudt met mensenrechten

Wat is een voorbeeld van beleidsonderzoek in relatie tot gezondheidszorgbeleid?

Het evalueren van innovatieve bekostigingsmethoden in de gezondheidszorg

Wat is een gevolg van padafhankelijkheid in beleidsverandering?

Het is moeilijker om van een bepaald beleidspad af te wijken

Wat zijn de vier sturingsmodellen in de gezondheidszorg?

Staat/hiërarchie, polder/netwerk, markt, gemeenschap/zelfregulering

Wat zijn de redenen waarom de overheid zich met gezondheid bemoeit?

Economische en juridische verklaringen

Wat zijn de voorwaarden voor overheidsingrijpen in gezondheid?

Eigenaarschap, causaal verhaal, mogelijkheid

Wat zijn factoren die leidden tot ontstaan van gezondheid als publiek probleem?

Interdependentie, kennis, mogelijkheden

Welke politicus speelde een rol in de hervorming van de gezondheidszorg in Nederland in de vroege 20e eeuw?

Thorbecke

Wat waren de gevolgen van politieke omslagen en financiële crisis op de gezondheidszorg in de jaren 70 en 80?

Terugkeer naar decentrale organisatie zorg met behoud van verworven toegang en gereguleerde marktwerking

Welke wetgevende entiteit heeft de bevoegdheid om een algemene maatregel van bestuur (AMvB) vast te stellen?

De regering in samenwerking met de eerste en tweede kamer

Wat is het laatste proces voordat een wetsvoorstel in werking treedt?

Ondertekening door de koning en de minister-president

Wie maakt een ministeriële regeling?

De minister die door de AMvB is aangewezen

Wat is de rol van de Raad van State bij het tot stand komen van een wetsvoorstel?

Advies uitbrengen over het wetsvoorstel

Wat is het doel van departementale voorbereiding?

Artikelsgewijze toelichting waarom een wetsartikel veranderd/ingestemd moet worden

Wat houdt parlementaire behandeling in?

Behandeling in zowel de tweede kamer als de eerste kamer

Wat zijn de drie stromen die het stromenmodel (Kingdon) combineert?

Probleemstromen, beschikbare oplossingenstromen, politieke gebeurtenissenstromen

Wat omvat rationaliteit in beleid?

Waarden, oorzaak-gevolgrelaties, doelen

Wat is een voorbeeld van een beleidsinstrument?

Juridische instrumenten, economische instrumenten, communicatieve instrumenten

Wat is een focus van het bestuursrecht?

Geestelijk levenspeil en fysieke omstandigheden

Wat vereist het legaliteitsbeginsel?

Alle overheidsacties moeten gebaseerd zijn op wetten en nieuwe wetten mogen niet met terugwerkende kracht worden toegepast.

Welke vorm van besluit is gericht op specifieke individuele gevallen?

Beschikking

Wat is een kenmerk van netwerk governance?

Autonome actoren die duurzame relaties vormen om specifieke publieke problemen aan te pakken

Wat is een voorbeeld van path dependency?

Eerdere keuzes die de huidige beïnvloeden

Wat wordt bedoeld met inhoudelijke complexiteit in netwerken?

Gebrek aan kennis en normatieve overtuigingen leidend tot eenduidige oplossingen

Wat zijn belangrijke vormen van zorg in Nederland?

Ouderenzorg, gehandicaptenzorg en langdurige geestelijke zorg

Wat is de definitie van wicked problems?

Ongestructureerde problemen waarbij gebrek aan kennis en normatieve overtuigingen tot geen eenduidige oplossingen leidt

Welk type beleid biedt toegang tot basiszorg zonder uitzonderingen?

Corporatistisch beleid

Wat is de rol van Autoriteit Consument & Markt (ACM) in de Nederlandse gezondheidszorg?

Toezicht houden op verschillende aspecten van de gezondheidszorg

Wat is het doel van gereguleerde concurrentie tussen zorgverzekeraars?

Kritisch zorg inkopen namens hun verzekerden

Wat kan er gebeuren zonder kwaliteitstransparantie in de gezondheidszorg?

Verschraling van kwaliteit en patiënten die niet goed kunnen kiezen

Wat houdt marktwerking in de Nederlandse gezondheidszorg in?

Zorgverzekeraars kopen zorg in bij zorgaanbieders voor de verzekerden

Wat is het doel van risicoverevening in de Nederlandse gezondheidszorg?

Compenseren voor alle goede en slechte risico’s waarmee rekening wordt gehouden met het risicoprofiel

Wat zijn enkele gevolgen van gereguleerde marktwerking in de Nederlandse gezondheidszorg?

Stijging van de zorgkosten

Wat is het verschil tussen wet in formele zin en wet in materiële zin?

Wet in formele zin wordt door regering en de staten-generaal gezamenlijk tot stand gebracht, terwijl wet in materiële zin ook door andere organen kan worden gemaakt.

Wat zijn de ingrediënten voor een overeenkomst?

De wil van de persoon, gerechtvaardigd vertrouwen van de wederpartij, omstandigheden van het geval, billijkheid en redelijkheid, en eventuele belangen van een derde partij.

Wat omvat burgerlijk recht?

Persoonlijkheidsrecht, familierecht, rechtspersonenrecht, zakelijke rechten, en verbintenissenrecht met specifieke aspecten zoals toerekenbare tekortkoming en wilsgebreken.

Wat kan handelingsonbekwaamheid veroorzaken?

Tijdelijke of permanente geestelijke stoornis, minderjarigheid, curatele, mentorschap, en wilsonbekwaamheid.

Wat is de relatie tussen kruislingse prijselasticiteit en complementaire goederen?

De kruislingse prijselasticiteit is negatief, wat aangeeft dat ze complementair zijn

Welk type goederen heeft verschillende inkomenselasticiteiten?

Normale, noodzakelijke, luxe en inferieure goederen

Wat belemmert perfecte marktwerking in de zorg volgens de tekst?

Informatie-asymmetrie tussen artsen en patiënten

Welke factor kan leiden tot verminderde kwaliteit en toegankelijkheid van zorg aan de aanbodzijde van zorgmarkten?

Informatie-asymmetrie tussen aanbieders en patiënten

Waarom is er vraag naar zorgverzekeringen volgens de tekst?

Zorg is te duur om zelf te betalen

Wat kan leiden tot verminderde toegankelijkheid en betaalbaarheid van zorg volgens de tekst?

Informatie-asymmetrie

Wat zijn de vier voorwaarden voor perfecte marktwerking?

Homogene producten, vrije toetreding en uittreding, volledige transparantie, volledige mededinging

Wat wordt bedoeld met 'kostenziekte van Baumol' en hoe draagt dit bij aan de stijging van de zorguitgaven?

Het fenomeen waarbij de lonen stijgen zonder een evenredige toename in productiviteit, wat leidt tot hogere kosten in dienstverlenende sectoren zoals gezondheidszorg

Wat is het doel van risicoverevening in de Nederlandse gezondheidszorg?

Het compenseren van zorgverzekeraars voor het verzekeren van risicovolle verzekerden om zo een gelijk speelveld te creëren

Wat zijn enkele gevolgen van gereguleerde marktwerking in de Nederlandse gezondheidszorg?

Beperkte keuzevrijheid voor patiënten en mogelijk hogere administratieve lasten voor zorgaanbieders

'Wat betekent decentralisatie in het sociale domein?'

'Decentralisatie houdt in dat taken en verantwoordelijkheden van de overheid worden overgedragen naar lagere niveaus zoals gemeenten'

Wat zijn de redenen waarom de overheid zich met gezondheid bemoeit?

Economische redenen zoals het voorkomen van marktfalen en ongelijke toegang tot zorg

Wat zijn de twee soorten verbintenissen genoemd in de tekst?

Resultaatverbintenis en schuldverbintenis

Welke wetten zijn ontstaan als onderdeel van de hervorming van de langdurige zorg?

Wet langdurige zorg (Wlz) en Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 (Wmo 2015)

Welke actoren worden genoemd als belangrijke spelers in de Nederlandse gezondheidszorg?

ACM, DNB, IGJ, NZA, ZIN, Ministerie van VWS

Welke modellen van agendavorming in de gezondheidszorg worden genoemd?

Kloofmodel, barrièremodel, relatieve aandacht model, verbroken evenwichtsmodel, stromenmodel (Kingdon)

Wat wordt genoemd als kritiek op theoretische modellen in de tekst?

Beperkte uitleg van het volledige probleem

Wat zijn enkele voorwaarden voor recht op langdurige zorg volgens de Wlz?

Permanente toezicht of 24 uur per dag zorg in de nabijheid nodig hebben

Wat is een kenmerk van partijautonomie in het burgerlijk procesrecht?

Partijen bepalen de omvang van het te voeren geding, inclusief het maximaal te eisen bedrag

Wat is een vereiste voor een dagvaarding in het burgerlijk procesrecht?

Het moet een geschrift zijn waarin de eiser de gedaagde oproept om voor de rechter te verschijnen

Wat houdt partijautonomie in het burgerlijk procesrecht in?

Partijen hebben vrijheid om de omvang van het te voeren geding te bepalen

Wat is een belangrijk aspect van een dagvaarding in het burgerlijk procesrecht?

Het moet een duidelijke oproep bevatten voor de gedaagde om voor de rechter te verschijnen

Wat is een vereiste voor partijautonomie in het burgerlijk procesrecht?

Partijen hebben vrijheid om zelf de omvang van het te voeren geding te bepalen

Wat betekent partijautonomie in het burgerlijk procesrecht?

Partijen hebben vrijheid om onder andere zelf de omvang van het te voeren geding te bepalen

Wat is een voorbeeld van een fysiek beleidsinstrument?

Wetgeving

Wat is een voorbeeld van een economisch beleidsinstrument?

Wetgeving

Wat wordt bedoeld met 'nudging' als beleidsinstrument?

Het stimuleren van bepaald gedrag zonder dwang

Wat is een voorbeeld van een communicatief beleidsinstrument?

Informatieverstrekking over alcoholgebruik op school

Welk type concurrentiemodaliteit houdt in dat de concurrentie plaatsvindt door vergelijking?

Door vergelijking

Wat wordt bedoeld met 'rationeel beleid' in de context van zorg?

Incrementele veranderingen en aanpak van problemen in de zorg

Study Notes

De centralisatie in het sociale domein en marktwerking

  • Decentralisatie betekent afwijken van centrale regels en meer kijken naar individuele zorgbehoeften binnen gemeenten
  • Vrije marktwerking in de zorgverzekeringswet en maatschappelijke ondersteuning
  • Prijsmechanisme zorgt voor evenwicht tussen vraag en aanbod
  • Vier voorwaarden voor perfecte marktwerking: homogene producten, prijsnemende aanbieders, vrije toe- en uittreding, perfecte informatie
  • Marktmechanisme werkt niet altijd goed, kan leiden tot marktfalen
  • Marktfalen kan leiden tot suboptimale uitkomsten vanuit maatschappelijk oogpunt
  • Tekortkomingen bij vraag naar gezondheid en zorg leiden tot marktfalen
  • Vrije marktmechanisme leidt tot te weinig vraag, bijziendheid van consumenten
  • Belasting op ongezonde producten kan gezonde leefstijl bevorderen
  • Gezonde leefstijl bevorderen kan ook door financiële beloning en nudging
  • Positieve externe effecten, zoals vaccinatie, leiden tot onderconsumptie
  • Informatienadeel en principaal-agentprobleem in de zorg door ongelijk verdeelde informatie

Sturingsmodellen in de gezondheidszorg en ontstaan van publiek belang

  • 4 sturingsmodellen: staat/hiërarchie, polder/netwerk, markt, gemeenschap/zelfregulering
  • Voorbeeld van elk sturingsmodel met dominante manier van besluitvorming, sturen en organisatievorm
  • Redenen waarom de overheid zich met gezondheid bemoeit: economische en juridische verklaringen
  • Voorwaarden voor overheidsingrijpen in gezondheid: eigenaarschap, causaal verhaal, mogelijkheid
  • Factoren die leidden tot ontstaan van gezondheid als publiek probleem: interdependentie, kennis, mogelijkheden
  • Evolutie van de staat als distributie van macht in verschillende verschijningsvormen
  • Geschiedenis van overheid en gezondheidszorg: ontwikkelingen en wetgevingen van 1848 tot 2006
  • Rol van Thorbecke en politieke cultuur in Nederland in de vroege 20e eeuw
  • Gevolgen van politieke omslagen en financiële crisis op de gezondheidszorg in de jaren 70 en 80
  • Terugkeer naar decentrale organisatie zorg met behoud van verworven toegang en gereguleerde marktwerking
  • Liberalen, protestanten, katholieken en sociaal-democraten: verschillende politieke stromingen en hun visies
  • Belang van de hygiënistische beweging, contagionisme en miasma-theorie in opkomst van overheidsingrijpen in de gezondheidszorg

Sturingsmodellen in de gezondheidszorg en ontstaan van publiek belang

  • 4 sturingsmodellen: staat/hiërarchie, polder/netwerk, markt, gemeenschap/zelfregulering
  • Voorbeeld van elk sturingsmodel met dominante manier van besluitvorming, sturen en organisatievorm
  • Redenen waarom de overheid zich met gezondheid bemoeit: economische en juridische verklaringen
  • Voorwaarden voor overheidsingrijpen in gezondheid: eigenaarschap, causaal verhaal, mogelijkheid
  • Factoren die leidden tot ontstaan van gezondheid als publiek probleem: interdependentie, kennis, mogelijkheden
  • Evolutie van de staat als distributie van macht in verschillende verschijningsvormen
  • Geschiedenis van overheid en gezondheidszorg: ontwikkelingen en wetgevingen van 1848 tot 2006
  • Rol van Thorbecke en politieke cultuur in Nederland in de vroege 20e eeuw
  • Gevolgen van politieke omslagen en financiële crisis op de gezondheidszorg in de jaren 70 en 80
  • Terugkeer naar decentrale organisatie zorg met behoud van verworven toegang en gereguleerde marktwerking
  • Liberalen, protestanten, katholieken en sociaal-democraten: verschillende politieke stromingen en hun visies
  • Belang van de hygiënistische beweging, contagionisme en miasma-theorie in opkomst van overheidsingrijpen in de gezondheidszorg

Zorg en Staat: Verdragen en Gezondheidszorgbeleid

  • Beleidsdoelen: minder collectieve financiering, kleiner basispakket, meer private financiering
  • Beleidsopties: gereguleerde concurrentie, innovatieve bekostigingsmethoden, hoofdlijnenakkoord
  • Economisch rationeel kiezen: kosten-batenafweging, oppurtuniteitskosten
  • Biogeneeskunde verdrag: opgesteld bij conventie, Nederland is deel, niet ondertekend
  • Maatschappelijke ontwikkeling: vanaf 1800, opkomst stadsleven, arbeidsverhoudingen, cholera-uitbraak, stedelijke vervuiling, rellen en opstanden
  • Verdragen: bilateraal, multilateraal, totstandkoming en ratificatie
  • Monistisch systeem: verdrag maakt direct deel uit van nationale rechtsorde
  • Dualistisch stelsel: verdragsbepalingen moeten omgezet worden naar nationale wetgeving
  • Europese Unie en Raad van Europa: verschillen en taken
  • Beleidsonderzoek: kennis aanleveren, evalueren, begrijpen van ontwikkeling
  • Beleidsverandering: ingewikkeld vanwege padafhankelijkheid, incrementele versus radicale verandering
  • Gezondheidszorgbeleid: publieke doelen, ministerie van volksgezondheid, welzijn en sport, gezondheidsbeleid versus gezondheidszorgbeleid, belangrijke overheids- en maatschappelijke organen

Hervorming van de zorg en grondwet in Nederland

  • Hervorming van de zorg tussen 1973-1989 leidde tot bureaucratie en cultureel verzet tegen overheidsbemoeienis
  • Plan Dekker introduceerde concurrentie tussen private verzekeraars en zorgaanbieders
  • Eerste poging van PvdA (Simons) leidde tot een basisverzekering van 95% en openstelling van de markt
  • Tweede poging van D66 (Borst) richtte zich op de markt met incrementele veranderingen en aanpak van wachtlijsten
  • Derde poging van VVD (Hogervorst) bracht regie bij private verzekeraars, maar met een universele basisverzekering
  • Vanaf 2012 werd nagedacht over het temmen van de markt, met afspraken over stijging van zorgkosten per sector
  • Verzekeraars en instellingen zijn uitvoerders van de bestuursakkoorden, gemaakt door ministerie VWS, koepels en professionele organisaties
  • Kennisclip 'grondwet': Hoofdstuk 1 behandelt grondrechten als publieke rechten die burgers tegen de overheid kunnen inroepen
  • Horizontale werking van grondrechten betekent burger tegen burger of burger tegen private instelling
  • Hoofdstuk 2 van de grondwet behandelt de koning als persoon en de regering
  • Hoofdstuk 3 gaat over de Staten-Generaal, bestaande uit de eerste en tweede kamer
  • Kennisclip 'trias politica' legt de leer van de trias politica uit, waarbij staatsmacht verdeeld wordt in wetgevende, uitvoerende en rechtsprekende macht

Sturingsmodellen in de gezondheidszorg en ontstaan van publiek belang

  • 4 sturingsmodellen: staat/hiërarchie, polder/netwerk, markt, gemeenschap/zelfregulering
  • Voorbeeld van elk sturingsmodel met dominante manier van besluitvorming, sturen en organisatievorm
  • Redenen waarom de overheid zich met gezondheid bemoeit: economische en juridische verklaringen
  • Voorwaarden voor overheidsingrijpen in gezondheid: eigenaarschap, causaal verhaal, mogelijkheid
  • Factoren die leidden tot ontstaan van gezondheid als publiek probleem: interdependentie, kennis, mogelijkheden
  • Evolutie van de staat als distributie van macht in verschillende verschijningsvormen
  • Geschiedenis van overheid en gezondheidszorg: ontwikkelingen en wetgevingen van 1848 tot 2006
  • Rol van Thorbecke en politieke cultuur in Nederland in de vroege 20e eeuw
  • Gevolgen van politieke omslagen en financiële crisis op de gezondheidszorg in de jaren 70 en 80
  • Terugkeer naar decentrale organisatie zorg met behoud van verworven toegang en gereguleerde marktwerking
  • Liberalen, protestanten, katholieken en sociaal-democraten: verschillende politieke stromingen en hun visies
  • Belang van de hygiënistische beweging, contagionisme en miasma-theorie in opkomst van overheidsingrijpen in de gezondheidszorg

Nederlands Rechtssysteem en Burgerlijk Recht in de Zorg

  • Het wetgevingsproces omvat bekrachtiging en bekendmaking door de koning en de minister van veiligheid en justitie.
  • Wet in formele zin wordt door regering en de staten-generaal gezamenlijk tot stand gebracht, terwijl wet in materiële zin ook door andere organen kan worden gemaakt.
  • Attributie is de bevoegdheid om een wet in materiële zin te maken, terwijl delegatie en subdelegatie respectievelijk de overdracht van bevoegdheid en verdere overdracht van wetgevende bevoegdheid betekenen.
  • Burgerlijk recht omvat persoonlijkheidsrecht, familierecht, recht inzake rechtspersonen, zakelijke rechten, en verbintenissenrecht met specifieke aspecten zoals toerekenbare tekortkoming en wilsgebreken.
  • Handelingsonbekwaamheid kan voortvloeien uit tijdelijke of permanente geestelijke stoornis, minderjarigheid, curatele, mentorschap, en wilsonbekwaamheid.
  • Ingrediënten voor een overeenkomst omvatten de wil van de persoon, gerechtvaardigd vertrouwen van de wederpartij, omstandigheden van het geval, billijkheid en redelijkheid, en eventuele belangen van een derde partij.
  • Verschillende overeenkomsten in de zorg omvatten toelatingsovereenkomst, medewerkers- of zorgovereenkomst, en verzekeringsovereenkomst.
  • Grondrechten in de zorg omvatten gelijke toegang tot zorg, voorrang op de wachtlijst, vrije artsenkeuze, privacy, zelfbeschikking, en waardigheid van het menselijk leven.
  • Civielrechtelijke aansprakelijkheid omvat schadevergoeding voor toerekenbare tekortkoming en onrechtmatige daad, met vereisten zoals wettelijke basis, schade, en causaal verband.
  • Rechtspraak omvat het analyseren van concrete conflicten, achtergrond, rechtsregels, en rechtsbeginselen zoals hoor en wederhoor, billijkheid en redelijkheid, en grondslag schuld- risicoaansprakelijkheid.
  • Aansprakelijkheid kan gebaseerd zijn op onzorgvuldigheid of risico, met productaansprak

Juridische aspecten en centrale actoren in de Nederlandse gezondheidszorg

  • Verschillende soorten verbintenissen: resultaatverbintenis en schuldverbintenis
  • Diverse soorten overeenkomsten: toelatingsovereenkomst, medewerkers- of zorgovereenkomst, verzekeringsovereenkomst
  • Belangrijke actoren in de Nederlandse gezondheidszorg: ACM, DNB, IGJ, NZA, ZIN, Ministerie van VWS
  • Vergelijking van de Nederlandse gezondheidszorg met het buitenland: meer dekking, hogere kosten
  • Prikkels voor doelmatigheid en kwaliteitsverbetering in de langdurige zorg
  • Hervorming van de langdurige zorg: ontstaan van de Wet langdurige zorg (Wlz) en de Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 (Wmo 2015)
  • Modellen van agendavorming in de gezondheidszorg: kloofmodel, barrièremodel, relatieve aandacht model, verbroken evenwichtsmodel, stromenmodel (kingdon)
  • Kritiek op theoretische modellen: beperkte uitleg van het volledige probleem
  • Belang van beleidsevaluatie in de gezondheidszorg
  • Inhoud van de Wet langdurige zorg (Wlz) en de Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 (Wmo 2015)
  • Voorwaarden voor recht op langdurige zorg volgens de Wlz en maatwerkvoorziening volgens de Wmo
  • Uitleg van beleidsinstrumenten en hun toepassing in de Nederlandse gezondheidszorg

Theoretische benaderingen van beleid en beleidsinstrumenten

  • Beleidsinstrumenten: wetgeving, vergunningen, aanwijzingen
  • Economisch beleidsinstrument: beloningen en straffen, bijv. subsidies en belastingen
  • Communicatief beleidsinstrument: informatieverstrekking, bijv. voorlichting op school over alcoholgebruik
  • Fysiek beleidsinstrument: materiële ingrepen, bijv. verkeersdrempels
  • Nudging als beleidsinstrument
  • Rationeel en incrementeel beleid, met voorbeelden uit de zorg
  • Rolverdeling tussen burgers, zorgverleners, zorginkopers, wetgever en toezichthouder in de curatieve zorg
  • Onderscheid tussen zorgverleningsmarkt, zorginkoopmarkt en zorgverzekeringsmarkt
  • Drie typen concurrentiemodaliteiten: op de markt, om de markt, door vergelijking
  • Benchmarking en maatstafconcurrentie
  • Prikkels voor doelmatigheid en kwaliteitsverbetering in de curatieve zorgsector
  • Functie van verschillende toezichthouders in de curatieve zorg

Leer over verschillende sturingsmodellen in de maatschappij, waaronder staat/hiërarchie en polder/netwerk. Ontdek hoe besluitvorming en sturing plaatsvinden in diverse organisatievormen, zoals overheidsgestuurde en gemeenschapsgerichte modellen.

Make Your Own Quizzes and Flashcards

Convert your notes into interactive study material.

Get started for free
Use Quizgecko on...
Browser
Browser