Структура и функција на гените

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Која од следниве тврдења не е точна во врска со кодоните?

  • Кодоните можат да носат информации за повеќе аминокиселини. (correct)
  • Постојат 64 различни кодони.
  • Секој кодон е составен од три бази.
  • Кодоните GUU, GUC, GUA и GUG носат информација за истата аминокиселина.

Кој од следниве кодони е СТАРТ кодон?

  • UAG
  • AUG (correct)
  • UGA
  • UAA

Која комбинација од кодони не е СТОП кодон?

  • AUG (correct)
  • UAG
  • UAA
  • UGA

Која изјава за кодоните е точна?

<p>Секој кодон е одговорен за една специфична аминокиселина. (A)</p> Signup and view all the answers

Колку СТОП кодони постојат?

<p>3 (A)</p> Signup and view all the answers

Кое од следните тврдења најдобро ја опишува улогата на гените во организмот?

<p>Гените ја контролираат синтезата на хормони и ензими. (D)</p> Signup and view all the answers

Кои гени се одговорни за структурните особини на протеините?

<p>Структурни гени. (D)</p> Signup and view all the answers

Каква е структурата на генот?

<p>Генот е сегмент од ДНК со определен број на нуклеотидни парови. (A)</p> Signup and view all the answers

Што го контролира генот составен од нуклеинска киселина?

<p>Создавањето на друга нуклеинска киселина (РНК). (C)</p> Signup and view all the answers

Кое од следните тврдења за генетските функции е неправилно?

<p>Гените не можат да влијаат на функционирањето на клетките. (D)</p> Signup and view all the answers

Која од следниве тврдења за структурата на tRNA е точна?

<p>tRNA е организиран во форма на лист од детелина. (A)</p> Signup and view all the answers

Кое е правилното објаснување за антикодон на tRNA?

<p>Антикодон е триплет од нуклеотиди комплементарен на кодон од iRNA. (D)</p> Signup and view all the answers

Кој од следниве описи најточно ја опишува функцијата на tRNA во клетката?

<p>tRNA служи како посредник за доставување на аминокиселини до рибозомот. (A)</p> Signup and view all the answers

Која е карактеристика на крајот со триплет од бази (ССА) на tRNA?

<p>Служи за ковалентно врзување на аминокиселината. (A)</p> Signup and view all the answers

Колку типови tRNA постојат за 20 аминокиселини?

<p>Најмалку по еден тип tRNA за секоја од 20 аминокиселини. (B)</p> Signup and view all the answers

Кој од следните термини се користи за да се опише збирот на сите гени во една телесна клетка?

<p>Генотип (C)</p> Signup and view all the answers

Што е специфично за алелите во однос на генетската структура?

<p>Алелите се различни форми на еден ген. (D)</p> Signup and view all the answers

Која од следните изјави најдобро ја објаснува хомологните хромозоми?

<p>Се идентични по распоред на гени. (D)</p> Signup and view all the answers

Која од следните комбинации на алели ја прикажува хомозиготната состојба?

<p>AA (B)</p> Signup and view all the answers

Кое од следните својства на алелите се однесува на степенот на фенотипска изразеност?

<p>Експресивност (C)</p> Signup and view all the answers

Кое од следните тврдења е точно за генскиот локус?

<p>Генскиот локус е специфично место за ген на хромозомот. (A)</p> Signup and view all the answers

Што означува терминот 'гамета'?

<p>Полова клетка која носи половина од геномот. (D)</p> Signup and view all the answers

Кое од следните не е својство на алелите?

<p>Се наоѓаат на различни хромозоми. (B)</p> Signup and view all the answers

Кога се алелите во хомозиготна состојба?

<p>Кога двата алела се идентични по експресивност. (C)</p> Signup and view all the answers

Што претставуваат аминокиселините во организмот?

<p>Мономери кои се поврзуваат во полимери. (A)</p> Signup and view all the answers

Како се вградуваат аминокиселините во протеините?

<p>Со редослед определен од генетскиот код. (B)</p> Signup and view all the answers

Што е важно за биосинтезата на протеини?

<p>Таа овозможува животот. (A)</p> Signup and view all the answers

Што претставуваат три бази во ДНК?

<p>Генетски код. (D)</p> Signup and view all the answers

Што се случува со генетскиот код при преносот во РНК?

<p>Генетскиот код се копира. (A)</p> Signup and view all the answers

Кои од следните тврдења е точно во однос на хетерозиготната состојба?

<p>Еден алел е доминантен, а другиот рецесивен. (D)</p> Signup and view all the answers

Што се случува ако аминокиселините не се вградуваат безредно?

<p>Протеините ќе имаат непредвидена структура. (B)</p> Signup and view all the answers

Кои од следниве описи најдобро ја опишуваат функцијата на структурните гени?

<p>Определуваат структура на конкретен протеин. (B)</p> Signup and view all the answers

Регулаторните гени ја контролираат синтезата на протеини.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Што создава генот составен од нуклеинска киселина?

<p>РНК</p> Signup and view all the answers

Генот е најмал материјален носител на __________.

<p>наследувањето</p> Signup and view all the answers

Содветно однесете ги структурата на гените со нивната функција:

<p>Структурни гени = Ги определуваат структурата на протеините Регулаторни гени = Ги контролираат функциите на структурните гени Гени = Најмал материјален носител на наследувањето Протеини = Специфични молекули кои извршуваат одредени функции во клетките</p> Signup and view all the answers

Што ги определува регулаторните гени?

<p>Кои протеини, кога и во кое количество ќе се синтетизираат (D)</p> Signup and view all the answers

Генотипот е збирот на сите гени во една полова клетка.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Што се алели?

<p>Алелите се варијанти на еден ген кои се наоѓаат на ист генски локус.</p> Signup and view all the answers

Алелите групирани на __________ хромозомите се нарекуваат алели.

<p>хомологни</p> Signup and view all the answers

Која од следниве опции на еден ген не ја опишува соодветно фенотипската експресивност?

<p>Застапеност на генот во популацијата (D)</p> Signup and view all the answers

Поставете ги соодветно термините со нивните описи:

<p>Генотип = Збир на сите гени во тела клетка Геном = Збир на сите гени во полова клетка Генски локус = Одредено место на генот на хромозом Хомозиготен = Идентични алели на ген</p> Signup and view all the answers

Хомозиготна состојба се однесува на ситуација каде еден ген има различни алели.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Кое е значењето на терминот 'генски локус'?

<p>Генскиот локус е конкретното место на генот по должината на хромозомот.</p> Signup and view all the answers

Која од следниве опции најдобро ја дефинира хомозиготната состојба на алелите?

<p>Алелите се идентични по експресивност и пенетрабилност (A)</p> Signup and view all the answers

Хетерозиготната состојба значи дека двата алела од ист ген се идентични.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Што се протеините и од што се составени?

<p>Протеините се полимери составени од аминокиселини.</p> Signup and view all the answers

Редоследот на аминокиселините во полипептидната низа е одреден од __________.

<p>генетскиот код</p> Signup and view all the answers

Кога се алелите во хетерозиготна состојба?

<p>Кога еден алел е доминантен, а другиот рецесивен (B)</p> Signup and view all the answers

Поврзете ги термините со нивните описи:

<p>Хомозиготен = Идентични алели Хетерозиготен = Различни алели Генетски код = Код за синтеза на протеини Аминокиселини = Мономери на протеини</p> Signup and view all the answers

Секои три бази во ДНК претставуваат кодон.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Која е улогата на аминокиселините во синтезата на протеини?

<p>Тие се основни градивни единици на протеините.</p> Signup and view all the answers

Flashcards

Ген

Најмала единица за наследување, дел од ДНК со специфичен распоред на нуклеотиди.

Функција на ген

Контролира наследување на особини и клеточни функции преку протеини.

Структурни гени

Гени кои го определуваат обликот на протеините.

Регулаторни гени

Гени кои управуваат со функцијата на другите гени.

Signup and view all the flashcards

Протеини

Биолошки молекули создадени според инструкциите од гените, кои извршуваат различни функции во организмот.

Signup and view all the flashcards

Генотип

Збир од сите гени во една телесна клетка.

Signup and view all the flashcards

Геном

Збир од сите гени во една полова клетка (гамета).

Signup and view all the flashcards

Генски локус

Местото на генот по должината на хромозомот.

Signup and view all the flashcards

Алели

Гени сместени на исти генски локус на хомологните хромозоми, одредуваат едно исто својство.

Signup and view all the flashcards

Хомологни хромозоми

Пар хромозоми со иста должина, број и распоред на гени, едниот од мајката, другиот од таткото.

Signup and view all the flashcards

Пенетрабилност

Застапеност на еден алел кај единките во една популација.

Signup and view all the flashcards

Експресивност

Степен на фенотипска изразеност на еден алел.

Signup and view all the flashcards

Хомозиготен генотип

Два исти алели за одредено својство се присутни во генотипот.

Signup and view all the flashcards

Хетерозиготен генотип

Два различни алели за одредено својство се присутни во генотипот.

Signup and view all the flashcards

Хомозиготна состојба

Кога парот од ист ген се идентични по својата експресивност и пенетрабилност. И двата алели се доминантни (AA) или рецесивни (aa).

Signup and view all the flashcards

Хетерозиготна состојба

Кога алелите се разликуваат по својата експресивност и пенетрабилност. Едниот е доминантен (A), а другиот рецесивен (a).

Signup and view all the flashcards

Биосинтеза на протеини

Процесот на создавање протеини во клетката, клучен за функционирање на организмот.

Signup and view all the flashcards

Аминокиселини

Мономерни единици кои се спојуваат и создаваат протеини, одговорни за различни функции во организмот.

Signup and view all the flashcards

Генетски код

Инструкции за редоследот како аминокиселините да се комбинираат во протеин, кодирани во ДНК.

Signup and view all the flashcards

Три бази во ДНК

Секој сет од три бази во ДНК го претставува еден генетски код, кој одредува една аминокиселина.

Signup and view all the flashcards

Препишување на генетска информација

Пренос на генетска информација од ДНК во РНК, користејќи го генетскиот код.

Signup and view all the flashcards

Кодон

Три бази во РНК кои се пренесени од ДНК и го носи генетскиот код за одредена аминокиселина.

Signup and view all the flashcards

Синонимни кодони

Различни кодони, кои кодираат за иста аминокиселина, разликувајќи се само во третата база.

Signup and view all the flashcards

СТОП кодон

Кодон кој не кодира за ниту една аминокиселина, и сигнализира завршување на синтезата на протеинот.

Signup and view all the flashcards

СТАРТ кодон

Кодон кој го започнува процесот на синтеза на протеинот, кодирајќи за аминокиселината метионин.

Signup and view all the flashcards

Што е AUG?

СТАРТ кодон, кој кодира за аминокиселината метионин, и го започнува процесот на синтеза на протеин.

Signup and view all the flashcards

tRNA молекула

Мала молекула на рибонуклеинска киселина со околу 80 нуклеотиди, со форма на лист од детелина. Служи за пренос на аминокиселини до рибозомот.

Signup and view all the flashcards

Антикодон

Триплет од нуклеотиди во tRNA молекула, комплементарен на одреден кодон од mRNA, што овозможува точна спојка на аминокиселина со mRNA.

Signup and view all the flashcards

CCA крај на tRNA

Триплетот CCA на 3' крајот од tRNA молекула, кој се користи за ковалентно врзување на аминокиселина.

Signup and view all the flashcards

tRNA, аминокиселина и кодон: врска?

tRNA молекула, преку антикодонот, се врзува за комплементарен кодон на mRNA , додека врзува и одредена аминокиселина на својот CCA крај.

Signup and view all the flashcards

Еден вид tRNA за секоја аминокиселина

За секоја од 20 аминокиселини има најмалку по еден вид tRNA. Ова овозможува точна транслација на протеини.

Signup and view all the flashcards

Ген - дефиниција

Најмала единица за наследување, дел од ДНК со специфичен распоред на нуклеотиди.

Signup and view all the flashcards

Функција на гените

Гените го контролираат пренесувањето на наследни особини и функциите на клетката преку синтеза на протеини.

Signup and view all the flashcards

Протеини - функција

Протеините се биолошки молекули кои се создаваат според инструкциите од гените и извршуваат различни функции во организмот.

Signup and view all the flashcards

Што се протеини?

Протеините се полимери составени од аминокиселини кои се поврзуваат меѓу себе со пептидни врски, градејќи полипептидната низа.

Signup and view all the flashcards

Како се одредува редоследот на аминокиселините?

Редоследот на една аминокиселина во полипептидната низа е одреден од генетскиот код или шифра на генетската информација.

Signup and view all the flashcards

Што е генетски код?

Секои три бази содржани во ДНК на структурниот ген (читани по редослед) претставуваат генетски код.

Signup and view all the flashcards

Како се пренесува генетската информација?

Генетскиот код од ДНК се пренесува (препишува) како генетска информација во RNA како кодон.

Signup and view all the flashcards

Што е кодон?

Генетскиот код од ДНК се пренесува (препишува) како генетска информација во RNA како кодон.

Signup and view all the flashcards

Зошто е важна биосинтезата на протеините?

Биосинтезата на протеините има суштинско значење за организмот, бидејќи таа го овозможува животот.

Signup and view all the flashcards

Study Notes

Структура и функција на гените

  • Ген е најмал материјален носител на наследувањето.
  • Ген е сегмент од ДНК молекулата, со специфична должина, определен број нуклеотидни парови.
  • Гените го контролираат наследните особини преку репродукција и функциите на клетките преку синтеза на протеини.
  • Гените ја контролираат синтезата на РНК, која пак ја контролира синтезата на протеините.
  • Протеините можат да бидат структурни (градежни) или хормонални/ензимски.

Подела на гените

  • Структурни гени - определуваат структурата на протеините.
  • Регулаторни гени - ја регулираат функцијата на структурните гени.

Структура на гените

  • Гените се линеарно распоредени по хромозомите.
  • Секој ген си има специфично место наречено генски локус.
  • Хомологни гени или алели се гени кои се наоѓаат на исти генски локуси на хомологни хромозоми и одредуваат едно исто својство.
  • Алели се разликуваат во својата пенетрабилност (застапеност) и експресивност (степен на фенотипска изразеност).

Генотип и Геном

  • Генотип е збирот на сите гени во една телесна клетка.
  • Геном е збирот на сите гени во една полова клетка (гамета).

Гените и протените

  • Својствата на организмот се утврдени преку протеинскиот состав.
  • Структурните гени преку создавање на протеини го одредуваат својството на организмот.
  • Регулаторните гени ја регулираат функцијата на структурните гени, па така одредуваат кои протеини, кога и во кое количество ќе се создадат во клетката.

Генетски код

  • Генетскиот код се состои од три последователни бази (нуклеотиди) во низот на ДНК кои го определуваат создавањето на една специфична аминокиселина.
  • 64 можни кодони обезбедуваат синтеза на сите 20 аминокиселини потребни за протеините.
  • Стоп кодони – означуваат завршница на синтезата на полипептидовите.
  • Стар кодон – означува почеток на синтезата на полипептидовите (на пр. AUG - метионин).

tРНК и аминокиселини

  • tРНК се молекули кои се потребни за пренос на аминокиселини во процесот на синтеза на протеините.
  • tРНК содржи антикодон кој е комплементарен на кодонот во iРНК.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

More Like This

Use Quizgecko on...
Browser
Browser