Sportinfrastructuur en Management

Algemene informatie

• De cursus behandelt sportinfrastructuur en beheer.
• De docent is prof. dr. A. Willem Lesgever: Jo Haentjens.
• De cursus wordt gegeven aan 1e jaars studenten Bewegings- en Sportwetenschappen en Sportmanagement.

Cursusinhoud

• De cursus behandelt sportinfrastructuur in alle aspecten.
• Er zijn plaatsbezoeken en getuigenissen uit de praktijk.
• De cursus omvat interactie en opdrachten.
• Sportinfrastructuur wordt bekeken van macro tot microniveau.
• Er wordt een trechtermodel gebruikt: macro → microniveau (waar? welk? hoe?).

Evaluatie

• De evaluatie bestaat uit permanente en eindversie elementen.
• Actieve participatie in de les en studiebezoeken.
• Verslagen van studiebezoeken zijn vereist, conform de regels van Ufora.
• Individueel werk met een verdediging.
• Theorievragen gebaseerd op documenten en lesbezoeken.

Lesplanning

• De lesplanning bevat een mengsel van theorie en praktijk modules.
• Er worden diverse theorie lessen gegeven over sport en infrastructuur.
• Er zijn verschillende praktische bezoeken naar sportinfrastructuur locaties.
• Er worden daguitstapjes gepland.
• Er is geen les op 24 september en er zijn geen lessen op de dinsdagen van 1 oktober, 8 oktober, 15 oktober, 22 oktober, 29 oktober

Categorisering sportinfrastructuur

• Er wordt onderscheid gemaakt tussen drie soorten infrastructuur: participatie, aanleiding en niet-participatie.
• De gradaties van aanleiding zijn: natuurlijk en intentioneel.
• Participatie-infrastructuur omvat: droge en natte overdekte, niet-overdekte terreinen.
• Aanleidingen vallen in natuurlijke en intentionele categories.
• Niet-participatie-infrastructuur is topsport (top events) infra.
• Er zijn voorbeelden van droge, overdekte infra (sporthal, gymnestiekhal, danszaal, vechtsportzaal, wielrenbaan, tennishal, manège).
• Natte, overdekte infra (zwembad, duiktank, ijsschaatsbaan, indoor skipiste, surfhal).
• Niet-overdekte infra (atletiekpiste, tennis courts, beachvolleyterrein, watersportcentrum: plas, wildwaterbaan, kabelbaan, terrein voor paardrijden, voetbalterrein, kunstgras, finse piste, BMX parcours, golfterrein.
• En nog meer voorbeelden van niet-overdekte infra (skatepark & skeelerbaan, parcours voor gemotoriseerde sporten, vlieghaven, parking)

Inleiding in sportinfrastructuur

• Sportinfrastructuur is een deel van het sportbeleid.
• Studenten moeten een eigen definitie maken van sportinfrastructuur.
• Studenten moeten een trechtermodel maken.
• Er zijn verschillende specifieke voorbeelden.

Gradaties van sportinfrastructuur

• Participatie aanleiding: Natuurlijke aanleiding (outdoor klimmen, surfspots, hiking/bergwandelen, rafting, schaatsen, etc.) en Intentionele aanleiding (afgescheiden fietspaden, mountainbike parcours, loopomlopen, walkable steden/gemeenten).
• Niet-participatie infrastructuur: topsportinfrastructuur (vb. topsport hall), top-event infrastructuur (vb. top event).

Andere aspecten van legacy management Tokio 2020

• 10 tijdelijke infrastructuren (op- en herbouwbaar).
• Olympisch stadion: natuurlijke ventilatie, uitstekende daken, reuzeventilatoren, vernevelaars op windenergie, koelende macadam/asfalt.
• Olympisch dorp: 21 woonblokken op zee, duurzame wijk, eigen warmtenet, HF-transport.

Special case 2: Legacy management Parijs 2024

• Er zijn 3 grote 'venue circles': Parijs, Ile-de-France, Frankrijk (overseas).
• 3 belangrijke beleidslijnen: kapitalisering op bestaande locaties, installatie van tijdelijke eco-ontworpen infrastructuur, constructie van bruikbare infrastructuur voor de gemeenschap.

Flexibilisering capaciteit

• Voorbereidingen voor Amsterdam 2028 (niet weerhouden).
• Basiskring in het Olympisch stadion (20.000 plaatsen).
• Uitbreiding van het aantal plaatsen.
• Extra autonome constructie (los van stadion).
• Aangepaste ringen voor draagconstructies.
• Extra units voor uitbreiding.

Moduleerbare uitrusting

• Basisuitrusting van het Olympisch stadion.
• Kleedkamers.
• Infrastructuur voor atletiek training.
• Uitbreiding van uitrusting voor de Olympische Spelen met extra lichtmasten en voorzieningen voor secundair gebruik (vb TV-studio, kantoren, shops & horeca).

Duurzaam materiaal(her)gebruik

• Duurzaam materiaal in het Olympisch stadion (20.000 plaatsen).
• Uitgebreide uitrusting, met licht en gemakkelijk demonteerbare, herbruikbare materialen (staalconstructie, doek van fijn geweven staaldraad).

(Top)event infrastructuur samengevat

• Specifieke infrastructuur (hoge capaciteit).
• Vaak hoog prestige-gehalte.
• Moeilijk evenwicht tussen Hardware, Software en Orgware.
• Legacy Management is ontwikkeld sinds OS Londen 2012.

Onderzoek NL (Hoekman et al., 2012)

• Goede hardware, software en orgware zorgen voor sportparticipatie.
• Goede bereikbaarheid is minstens zo belangrijk.

Vervoer

• Vervoer naar sportaccommodatie naar bevolkingsgroep en leeftijd (2008).
• Reistijden naar sportaccommodatie, per leeftijdsgroep.
• Afstandvervalcurve per sporttype.
• Onderzoek Vlaanderen (Scheerder, Thibaut en Willem – 2015).

Beleid

• Duidelijk verschil in verplaatsingsbereidheid voor basis en gespecialiseerde sportfaciliteiten.
• Beleid maken in sportinfrastructuren: 'gelaagd' maken (gemeenten, Sport Vlaanderen, buurtbehoefte, etc.).

Vaststellingen in onderzoek

• Inadequate infrastructuur is een drempel voor participatie.
• Voldoende en kwalitatieve voorzieningen zijn positief voor participatie.
• Goed georganiseerde sportclubs en aantrekkelijke infrastructuur zijn belangrijk voor duurzame participatie.
• Significante impact van nieuwe infrastructuur op sportparticipatie in middelgrote gemeenten (5.000-20.000 inwoners).
• Bepaalde trend observaties over infrastructuur (zoals een verhoogde bezetting in sportzalen in middelgrote gemeenten, ondanks de gemiddelde jaarlijkse bezetting van ongeveer 50%).
• Invloed van nieuwe infrastructuur op sociale betrokkenheid en gemeenschapsgevoel.

Overdekte- en openlucht faciliteiten

• Verdeling van de openlucht en overdekte faciliteiten.

Evoluties in Vlaanderen

• Vereenvoudiging van het aanbod en de programma’s.
• Clustering van activiteiten (sport en ander).
• Samenwerkingsverbanden tussen overheden.
• Kosten reductie (bouw en exploitatie).
• Duurzaamheid in de kern van nieuw ontwerpen.
• 'Total Cost of Ownership' (TCO) (constructie en exploitatie).

Bezettingsgraad sporthallen

• Kwantitatieve analyse van uitgangspunten.
• Bezettingscijfers zijn afhankelijk van definities, dus de betekenis van de cijfers is niet duidelijk.
• Het aantal bezette uren in verhouding tot de totale openingsuren is belangrijk.
• Bezetting van sporthallen voor scholen en clubs gedurende het schooljaar, maar ook zomer en in het weekend.
• Er zijn voorbeelden voor het bepalen van de bezetting bruto% en netto%.

Conclusie

• De cursus geeft een diepgaande kijk op de componenten die de sportinfrastructuur in Vlaanderen beïnvloeden.
• De theorie en de praktijk van sportinfrastructuur bezoeken zijn belangrijke delen van de cursus.
• De cursus beslaat een breed scala aan onderwerpen, met een focus op zowel macro- en micronivelen.