Podcast
Questions and Answers
Türkçede yeni sözcüklerin yaratılmasında en etkili yöntem hangisidir?
Türkçede yeni sözcüklerin yaratılmasında en etkili yöntem hangisidir?
Türkçede dilin üreticilik ve yaratıcılık nitelikleri, hangi durumlarda belirginleşir?
Türkçede dilin üreticilik ve yaratıcılık nitelikleri, hangi durumlarda belirginleşir?
Bir dilde yeni kelime oluşturma sürecinde hangi öğe en az etkili kabul edilir?
Bir dilde yeni kelime oluşturma sürecinde hangi öğe en az etkili kabul edilir?
Türkçedeki sözcük oluşturma yöntemlerinden hangisi örnek teşkil etmez?
Türkçedeki sözcük oluşturma yöntemlerinden hangisi örnek teşkil etmez?
Signup and view all the answers
Aşağıdakilerden hangisi Türkçenin eklemeli bir dil olmasının getirdiği bir özelliktir?
Aşağıdakilerden hangisi Türkçenin eklemeli bir dil olmasının getirdiği bir özelliktir?
Signup and view all the answers
Birleşik sözcüklerde asıl öğenin konumu genellikle neresidir?
Birleşik sözcüklerde asıl öğenin konumu genellikle neresidir?
Signup and view all the answers
Birleşik sözcük oluşturmanın genel tanımı nedir?
Birleşik sözcük oluşturmanın genel tanımı nedir?
Signup and view all the answers
Aşağıdakilerden hangisi birleşik sözcüklerden biri değildir?
Aşağıdakilerden hangisi birleşik sözcüklerden biri değildir?
Signup and view all the answers
Yeni sözcükler oluşturmanın yöntemlerinden hangisi Batı dillerinden aktarılmamıştır?
Yeni sözcükler oluşturmanın yöntemlerinden hangisi Batı dillerinden aktarılmamıştır?
Signup and view all the answers
Sözcük üretimini sınırlayan hangisi dilin iç sistemine ait etkenlerden biridir?
Sözcük üretimini sınırlayan hangisi dilin iç sistemine ait etkenlerden biridir?
Signup and view all the answers
Birleşik sözcüklerin anlamını belirleyen öğeye ne denir?
Birleşik sözcüklerin anlamını belirleyen öğeye ne denir?
Signup and view all the answers
Birleşik sözcüklerin yapısal olarak birbirinden farklı olabileceği unsurlar hangileri olabilir?
Birleşik sözcüklerin yapısal olarak birbirinden farklı olabileceği unsurlar hangileri olabilir?
Signup and view all the answers
Aşağıdakilerden hangisi sözcük oluşturma yöntemlerinden biri değildir?
Aşağıdakilerden hangisi sözcük oluşturma yöntemlerinden biri değildir?
Signup and view all the answers
Sözcük türetme yöntemleri arasında hangi yöntemler özellikle Batı dillerinden aktarılmıştır?
Sözcük türetme yöntemleri arasında hangi yöntemler özellikle Batı dillerinden aktarılmıştır?
Signup and view all the answers
Söz varlığını geliştirmede kullanılan yöntemlerden hangisi yalnızca birkaç sözcüğün oluşmasında kullanılır?
Söz varlığını geliştirmede kullanılan yöntemlerden hangisi yalnızca birkaç sözcüğün oluşmasında kullanılır?
Signup and view all the answers
Karatavuk ile kara tavuk arasındaki fark nedir?
Karatavuk ile kara tavuk arasındaki fark nedir?
Signup and view all the answers
Karatavuk teriminde 'çok' zarfı neyi niteleyemez?
Karatavuk teriminde 'çok' zarfı neyi niteleyemez?
Signup and view all the answers
Karatavuk teriminde öbeğin vurgusu nerede yoğunlaşır?
Karatavuk teriminde öbeğin vurgusu nerede yoğunlaşır?
Signup and view all the answers
Kara tavuk kelimesindeki vurgunun durumu nasıldır?
Kara tavuk kelimesindeki vurgunun durumu nasıldır?
Signup and view all the answers
Aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
Aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
Signup and view all the answers
Bitişik ya da isim-fiil olarak değerlendirilen örneklerden hangisi yanlıştır?
Bitişik ya da isim-fiil olarak değerlendirilen örneklerden hangisi yanlıştır?
Signup and view all the answers
Aşağıdakilerden hangisi Türkçedeki birleştirmelerin yazılışı ile ilgili bir sorundur?
Aşağıdakilerden hangisi Türkçedeki birleştirmelerin yazılışı ile ilgili bir sorundur?
Signup and view all the answers
Aşağıda verilen ifadelerden hangisi yanlıştır?
Aşağıda verilen ifadelerden hangisi yanlıştır?
Signup and view all the answers
Aşağıdakilerden hangisi Türkçedeki birleştirme yazım kılavuzları arasında görülen bir farklılık değildir?
Aşağıdakilerden hangisi Türkçedeki birleştirme yazım kılavuzları arasında görülen bir farklılık değildir?
Signup and view all the answers
Aşağıdakilerden hangisi Türkçede 'check-in' gibi bir kelime örneği değildir?
Aşağıdakilerden hangisi Türkçede 'check-in' gibi bir kelime örneği değildir?
Signup and view all the answers
Türetme işlemiyle hangi tür yeni sözcükler oluşturulabilir?
Türetme işlemiyle hangi tür yeni sözcükler oluşturulabilir?
Signup and view all the answers
Birikim sözcüğünün türetilmesinde hangi ek kullanılmıştır?
Birikim sözcüğünün türetilmesinde hangi ek kullanılmıştır?
Signup and view all the answers
Aşağıdaki seçeneklerden hangisi yanlış bir ifadedir?
Aşağıdaki seçeneklerden hangisi yanlış bir ifadedir?
Signup and view all the answers
Aşağıdakilerden hangisi türetme eklerinin etkisini gösterir?
Aşağıdakilerden hangisi türetme eklerinin etkisini gösterir?
Signup and view all the answers
Bir kökten türetilen yeni kelimelerde hangi özellik aranmaz?
Bir kökten türetilen yeni kelimelerde hangi özellik aranmaz?
Signup and view all the answers
Study Notes
Sözcük Yapımı
- Diller zamanla değişir ve yeni sözcükler oluşturur.
- Türkçe, ekleme ve birleştirme yoluyla sözcükler üretir.
- Batı dillerinin etkisiyle veya farklı yollarla da sözcükler oluşur.
- Dil, üretici ve yaratıcı bir sistemdir. Ancak, sınırlayıcı dil içi etkenler de vardır.
- Sözcük oluşturma yöntemleri bulunur.
- Türetme, birleştirme ve kalıplaşma yöntemleri dil içindedir.
- Diğer yöntemler Batı dillerinden alınmıştır.
Birleştirme
- İki veya daha fazla sözcüğün birleşmesiyle ad veya eylem sözcüğü oluşur.
- Birleşik sözcükteki asıl öğe, anlam ve türü belirler.
- Genellikle asıl öğe, son sözcüktür.
- Birleşen öğeler arasında yapı, vurgu, süre vb. ilişkiler bulunur.
- Boşluk ve süre birleşik sözcüklerde farklılık gösterebilir.
- Vurgu, sözcüklere göre değişir.
Türetme
- Yapım ekleri ile anlam ve/veya tür bakımından yeni sözcükler üretilir.
- Yeni sözcükler kök üzerinden üretilir.
- Her ek, her kelimeye yeni anlam katmaz.
- Ses bilgisine ve yapı bilgisine bağlıdır.
- Karşıt anlamlar üretebilir.
Kalıplaşma
- Çekim ekleri zamanla yeni anlamlar kazanır.
- Yeni anlamlar oluşturmuştur.
Örnekseme
- Yabancı sözcükleri model almak.
- Yerli parçalar kullanılarak yeni sözcükler üretilir.
Kırpma
- Çok heceli sözcüklerden heceler çıkarılarak yeni sözcükler oluşturulur.
- Meydana gelen yeni sözcükler kısaltma olarak kabul edilebilir.
Karma
- İki sözcüğün hecelerinin birleştirilmesiyle yeni sözcükler oluşturulur.
- Genellikle ilk bileşenin ilk, ikinci bileşenin ikinci kısmı kullanılır.
Kısaltma
- Sözcüklerin ilk harflerinden yeni sözcük üretilir.
Kasıtlı Yaratma (Uydurma)
- Yeni sözcük, hiçbir biçimsel veya kuralsal öge kullanmadan oluşturulur.
- Genellikle, markalar veya özel isimler bu şekilde oluşturulur.
Derleme
- Ağızlardan, günlük kullanımdan yazı diline aktarım.
- Dil Devrimi döneminde bu tür aktarımlar olmuştur.
Tarama
- Yazı dilinden uzaklaştırılmış sözcükler tekrar yazı diline alınır.
- Tarihsel kaynaklardan sözcükler bulunabilir.
Kopyalama (Ödünçleme)
- Başka dillerden sözcükler alınabilir.
- Alınan sözcüklere örnekler sunulmuştur.
Adlandırma
- Somut ve soyut varlıkları adlandırmak önemlidir.
- Adlandırma, gereksinimlerimize ve ihtiyaçlarımıza göre değişir.
- Adlandırmada, genel kavramlar ve belirli kavramlar vardır.
- Genel kavram, daha kapsamlıdır.
- Özel kavram, daha spesifiktir.
Sözcüklerin Sınıflandırılması
- Anlam, tür ve görev gibi farklı ölçütlere göre sınıflandırma yapılabilir.
- Sözcüklerin anlam özelliklerine göre sınıflandırılmış örnekler bulunur.
- Sözcükler, temel, yan anlam veya mecaz anlam olarak sınıflandırılabilir.
- Eş anlamlı, zıt anlamlı veya çok anlamlı olabilirler.
- Bağlaç, zamir, sıfat, edat, zarf gibi türler bulunur.
- Her bir sözcük türünün özel nitelikleri ve kullanımı vardır.
Studying That Suits You
Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.
Related Documents
Description
Bu quiz, Türkçede sözcük yapım yöntemlerini ve birleşik sözcüklerin özelliklerini incelemektedir. Türkçe dilinde türetme, birleştirme ve kalıplaşma gibi sözcük oluşturma yolları ele alınmaktadır. Ayrıca, Batı dillerinin etkisiyle oluşan yeni kelimeler de değerlendirilmektedir.
