Sosyedad at Lipunan

Study Notes

SOSYEDAD / LIPUNAN

Ang lipunan ay binubuo ng mga taong magkakasamang naninirahan sa isang organisadong komunidad na may iisang batas at pagpapahalaga.
Tinutukoy ito bilang isang buhay na organismo na patuloy na nagbabago at humuhubog sa mga kaganapan.
May kasaysayan ng tunggalian sa kapangyarihan at pag-aagawan sa mga yaman upang matugunan ang pangangailangan ng tao.
Ang pagkakakilanlan ng isang tao ay higit na nauunawaan sa pamamagitan ng pakikisalamuha sa ibang miyembro ng lipunan.

ELEMENTO NG LIPUNAN

Tao o Mamamayan: Pinakamahalagang elemento ng lipunan na naninirahan sa isang tiyak na lugar.
Teritoryo: Lawak ng nasasakupan at tinitirhan ng mga mamamayan.
Pamahalaan: Ahensiya na nagpapatupad ng mga batas at nagpapahayag ng kalooban ng lipunan.
Soberanya: Pinakamataas na kapangyarihan na nagpapatupad ng kagustuhan at mga batas para sa mga mamamayan.

BUMUBUO SA LIPUNAN

Istruktura ng Panlipunan:
- Institusyon: Organisadong sistema ng ugnayan tulad ng pamilya, edukasyon, ekonomiya, relihiyon, at pamahalaan.
- Social Group: Dalawa o higit pang taong may magkatulad na katangian at nagkakaroon ng ugnayan.
- Status: Posisyon ng indibidwal sa lipunan, nahahati sa ascribed status (ipinanganak na may tiyak na katayuan) at achieved status (nakuha batay sa pagsusumikap).
- Gampanin (Roles): Karapatan, obligasyon, at inaasahan ng indibidwal sa kanyang lipunang ginagalawan.

KULTURA

Isang kumplikadong sistema ng ugnayan na naglalarawan ng paraan ng pamumuhay ng isang lipunan.
Binubuo ito ng:
- Materyal: Mga bagay na nakikita at nahahawakan, tulad ng gusali at kagamitan.
- Hindi Materyal: Kasama ang mga batas, gawi, ideya, at paniniwala ng grupo.

ELEMENTO NG KULTURA

Paniniwala (Beliefs): Kahulugan at paliwanag tungkol sa mga bagay na tinatanggap bilang totoo.
Pagpapahalaga (Values): Batayan ng grupo sa paghusga kung ano ang katanggap-tanggap o hindi.
Norms: Mga asal at kilos na nagsisilbing pamantayan sa lipunan, nahahati sa:
- Folkways: Pangkalahatang pamantayan ng kilos.
- Mores: Mas mahigpit na pamantayan na may kaakibat na legal na parusa sa paglabag.
Simbolo: Paglalapat ng kahulugan sa mga bagay na nagsisilibing kasangkapan sa komunikasyon at interaksyon ng tao sa lipunan.

Description

Tuklasin ang mga pangunahing konsepto ng sosyedad at lipunan. Alamin ang mga batas, tradisyon, at pagpapahalaga na bumubuo dito. Saliksikin din ang tunggalian ng kapangyarihan at ang epekto ng pagkakaroon ng pinagkukunang-yaman sa komunidad.