Sociale Leertheorie en Omgevingsinvloeden

De WHO-definitie van gezondheid erkent dat gezondheid dynamisch is, met zowel fysieke, mentale als sociale elementen. Deze elementen moeten voldoen aan de eisen van het leven, rekening houdend met leeftijd, cultuur en persoonlijke verantwoordelijkheid. Een tekort aan deze elementen kan leiden tot ziekte.

De eerdere WHO-definitie van gezondheid was meer gericht op het medische aspect en focuste vooral op de afwezigheid van ziekte. De huidige definitie erkent dat gezondheid meer is dan enkel de afwezigheid van ziekte.

De traditionele medische benadering van gezondheid focust vaak op het behandelen van ziektes en het oplossen van problemen. Deze benadering legt de nadruk op het wegnemen van negatieve factoren.

De salutogene benadering van gezondheid richt zich op het bevorderen van welzijn en het versterken van factoren die leiden tot positieve gezondheid. Deze benadering legt de nadruk op het creëren van optimale condities voor gezondheid.

De conferentie georganiseerd door Machteld Huber in 2011 had als doel om een nieuwe definitie van gezondheid te ontwikkelen die past bij de moderne maatschappij, wetenschap en politiek. Deze definitie moest de mens centraal stellen.

De traditionele medische benadering focust op het behandelen van ziektes, terwijl salutogenese zich concentreert op het bevorderen van gezondheid en welzijn.

Salutogenese is een belangrijke conceptuele ontwikkeling in de gezondheidszorg. Het benadrukt dat gezondheid actief bevorderd kan worden door te focussen op factoren die welzijn bevorderen, in plaats van alleen op ziektes.

Door te focussen op de salutogene benadering kunnen we meer aandacht besteden aan factoren die gezondheid bevorderen, zoals een gezonde leefstijl, sociale connecties, en betekenisvol werk. Dit kan leiden tot een betere gezondheid en welzijn voor iedereen.

Het doorbreken van ingesleten gedragspatronen die vaak onbewust zijn geworden.

Vaste patronen die zich in de hersenen hebben gevormd, beïnvloed door genetica en opvoeding.

De biologische functie van gewoontes, waardoor tijd overblijft voor bewuste aanpassing aan de omgeving.

De invloed van genetische aanleg op iemands gedrag, zoals persoonlijkheidstrekken.

De invloed van opvoeding en leerervaringen op iemands gedrag.

De bestudering van gedragsontwikkeling op verschillende niveaus, van hersenen tot interacties tussen mensen.

Het belang van nieuw gedrag te verbinden aan concrete, persoonlijke voordelen.

De moeilijkheid om diepgewortelde gedrags- en denkpatronen te doorbreken.

Een theorie die stelt dat mensen leren door te observeren en na te bootsen wat anderen doen (modellen).

Een model dat gedrag verklaart door te kijken naar de perceptie van de ernst van een probleem, de voordelen van gedragsverandering, en de barrières die men ervaart.

Een model dat twee routes beschrijft voor overtuiging: de centrale route (rationeel denken) en de perifere route (emoties en heuristieken).

Een model dat zich richt op de cognitieve, emotionele en gedragsmatige aspecten van gedragsverandering. Gebruikt vaak een stapsgewijze aanpak.

Een model dat de fasen van gedragsverandering beschrijft: precontemplatie, contemplatie, voorbereiding, actie, onderhoud en terugval.

Een model dat zich richt op de rol van motivatie in het veranderen van gedrag. Het beklemtoont de belangrijke rol van autonomie, competentie en verbondenheid.

Een model dat de verschillende factoren die een rol spelen bij gedragsverandering in kaart brengt: het vermogen, de gelegenheid en de motivatie om gedrag te veranderen.

Een model dat de rol van sociale factoren in gedragsverandering benadrukt. Mensen leren van anderen en worden beïnvloed door hun omgeving.

Mentale kenmerken en eigenschappen van de persoon, zoals temperament, intelligentie en motivatie.

De omgeving heeft een directe invloed op de persoon en vice versa.

De fysieke ruimte en de sociale relaties die een individu omringen.

De acties van de persoon, zowel intern als extern.

De omgeving beïnvloedt niet alleen gedrag, maar ook de persoonlijkheid. Voorbeeld: Groeien in een groene omgeving kan positieve invloed hebben op je gemoed.

De persoon laat zich niet altijd leiden door wat rationeel gezien het beste is.

De sociale leertheorie erkent de wederzijdse afhankelijkheid tussen persoon, omgeving en gedrag.

Een gedragsveranderingstheorie die stelt dat mensen alleen actie ondernemen als ze geloven dat ze een risico lopen en dat het nieuwe gedrag helpt om dat risico te verminderen.

De subjectieve waardering van een individu over de ernst van een gezondheidsprobleem.

De subjectieve waardering van een individu over de kans om een gezondheidsprobleem te ontwikkelen.

De subjectieve waardering van een individu over de voordelen van een gedragsverandering om het gezondheidsprobleem te voorkomen.

De subjectieve waardering van een individu over de nadelen van een gedragsverandering.

De subjectieve waardering van een individu over de mogelijkheden om een gedragsverandering te realiseren.

De sociale en culturele omgeving die iemand beïnvloedt om een bepaald gedrag te vertonen.

Het geloof dat een nieuw gedrag zal werken, wordt beïnvloed door het afwegen van de voordelen tegenover de nadelen en de inspanning die het kost.

De perceptie van de ernst van een gezondheidsrisico en de kans dat dit risico je zal treffen.

De motivatie om je gezondheid te verbeteren.

Demografische factoren, zoals sociale klasse, geslacht, leeftijd, enz., beïnvloeden hoe mensen gezondheidsproblemen beoordelen en gedragsverandering overwegen.

Persoonlijkheidskenmerken, zoals stressbestendigheid, sociale druk, enz., beïnvloeden de manier waarop mensen gezondheidsproblemen beoordelen en gedragsverandering overwegen.

Externe factoren, zoals sociale klasse, leeftijd, geslacht, en sociale omgeving, hebben een directe impact op de inschattingen van risico, voordelen en barrières met betrekking tot gezondheidsgedrag.

Zowel de voordelen als de hindernissen die men ervaart bij het veranderen van een gezondheidsgedrag.

Een prikkel of aanleiding die ervoor zorgt dat men actie onderneemt.