Sement Dokusunun Yapısı

Sement Dokusunun Yapısı

• Sement, ektomezenşimden kaynaklanan sert bir bağ dokusudur.
• Sement, sementoblastlar tarafından oluşturulur.
• Sement, sert diş dokuları arasında fiziksel ve kimyasal özellik bakımından kemiğe en yakın olanıdır.
• Sementte vaskülarizasyon yoktur.
• Sement, mine, dentin ve kemikten daha az mineralizedir.
• Sementin geçirgenliği dentin ve mineden daha fazladır.
• Sement dokusu kökün büyük bir kısmını kaplar.
• Sement, kemikten daha dirençlidir çünkü vaskülarizasyonu yoktur ve rezorbsiyon göstermez.
• Remodelling kabiliyeti düşüktür.
• Nöral yapı bulundurmaz, dolayısı ile ağrı hissetmez.
• Kemiğin %70'i, sementin %45-50'si inorganik tuzlardan oluşur.
• Apikal bölgedeki sement, servikal bölgedekinden daha kalındır (Kalınlığı servikalde 20-50µm, apikalde ise 150-200 µm arasında değişir).
• Dentin kanallarını örterek dentini korur.
• Periodontal fibrillerin bağlanmasını sağlar.
• Sement sarı renktedir, dentine göre daha açık renklidir.
• Diğer tüm mineralize dokulardan çok daha fazla florür içerir.
• Hayat boyu sement oluşumu devam eder.
• Sement dokusu bir ölçüde kendini onarabilir yapıya sahiptir ve normal şartlarda aşınmaz.
• Fizyolojik diş hareketleri sırasında dişin apikal kısmında yer alan sement rezorbe olur.

Sementin Kimyasal Yapısı

• Ağırlıkça: %45-50 inorganik materyal, %50-55 organik materyal, %5 su
• Hacimce: %65 inorganik materyal, %23 organik materyal, %12 su

Sementin İnorganik-Organik Yapısı

• İnorganik içerik: Hidroksiapatit kristalleri, Kalsiyum, Fosfat, Mineral ve eser elementler
• Organik içerik: Kollajen, Ekstraselüler matriks proteinleri

Sementin Köke Komşu Kısımları

• Sementin kök dentinine komşu olan iç kısımları normal sementten %80 daha fazla inorganik apatit fazı içerir.
• Periodontal ligamentten uzanan kollajen lifler sement içine gömülür ve diş ile alveol kemiğini birbirine bağlar.

Sement Hücreleri

• Sementoblastlar: Ektomezenşimden orijin alırlar. Görevleri sement dokusunu oluşturmaktır. Sementoblastlar kollajen üretirler, osteokalsin ve sialoprotein salgılarlar.
• Sementositler: Sementoblastlardan türerler, yapı ve fonksiyonel olarak osteositlere benzerler, 15µm çapındadırlar, uzun sitoplazmik uzantılara sahiptirler ve bu uzantılarla birbirleri ile temas halindedirler.
• Odontoklastlar (Sementoklastlar): Çok çekirdekli dev hücreler olup sement rezorpsiyonunda aktif rol oynarlar. Osteoklastlara çok benzer özelliklere sahiptirler, osteoklastlardan ayırt etmek güçtür.

Sement Yapıları

• Hücresiz Sement (Aselüler, Primer) Sement
• Hücreli Sement (Selüler, Seconder) Sement
• Sementoid Tabaka
• Ara (Intermediate) Sement

Hücresiz Sement

• İlk oluşan sementtir, hücre içermez
• Kök dentinini mine sement sınırından apekse kadar örter.
• Dişin tutunmasını sağlar.

Hücreli Sement

• Diş oklüzal düzleme ulaştıktan sonra oluşur.
• Hücresiz semente göre daha düzensiz bir yapıya sahiptir.
• Dişin aşınma ve hareket gibi etkenlere karşı uyumunu sağlar.
• Kökün apikal 1/3'ünde yoğun, 1/3 orta bölgesinde az bulunur, servikalde bulunmaz.

Sementoid Tabaka

• Sement yaşam boyunca devamlı yeni tabakaların katılması ile kalınlaşır.
• Derin bölgelerde kalsifikasyon, yüzeyel bölgelerde ise yenilenme vardır.
• Hücreli veya hücresiz sementin üstündeki henüz mineralize olmamış organik matriks tabakasına denir.
• Sementoid tabaka rezorbsiyona karşı dirençlidir.

Ara (Intermediate) Sement

• Bu tabaka dentin dokusunun semente bakan yüzünde yer alır.
• Dentin ile kökün apikal yarısındaki (kökün apikal 2/3'ünde) hücreli kök sementi arasında, hücresel artıklar içeren sınırlı dar tabakadır.

Mine-Sement Sınırı

• Dentin sement sınırı genellikle düzdür ve daimi dişlerde dentin ile sement arasında sıkı bir bağlantı vardır.
• Sement dokusu mine ile "servikal çizgi" adı verilen bir mine-sement sınırı ile birleşir.
• Mine ve sement bağlantısının varyasyonları; (%60; sement mineyi örter, %30; uç uca birleşme, %10; sement mine ile birleşmez)

Gelişim Çizgileri (Salter Çizgileri)

• Sement gelişimindeki günlük duraksamalara bağlı olarak oluşan çizgilerdir.
• Kök yüzeyine paralel uzanırlar.
• Etraflarındaki sement dokusuna göre daha fazla mineral ve daha az lif içerirler.

Sementin Fonksiyonları

• Kök dentin yüzeyini kaplamak ve açık olan dentin tübüllerini örtmek.
• Periodontal ligament lifleri ile diş kökü arasındaki bağlantıyı sağlamak dişin soket içinde kalmasına yardımcı olmaktır.
• Dişin total uzunluğunun devamlılığını sağlamak.

Sement Anomalileri

• Mine uzantıları (Furkasyona doğru uzaması)
• Hipersementoz (Sementin kalınlaşması)
• Sementikel (Sement kümeleri)

Sement Rezorpsiyonu

• Yerel nedenler (okluzal travma, ortodontik hareket, kötü yerleşim, re-implantasyon, periodontitis)
• Genel nedenler (kalsiyum eksikliği, A vitamini eksikliği, D vitamini eksikliği, tüberküloz, pnömoni, hipotroidizm, Paget hastalığı)

Sementin diğer özellikleri

• Plak için önemli bir retansiyon alanı, ataşman kaybı için predispozan faktör
• Ataşman kaybı yarattıysa kaldırılabilir, ancak hassasiyet meydana gelebilir.

Bu quiz, sement dokusunun özellikleri ve yapısı hakkında bilgi sunmaktadır. Sementin mineralizasyonu, vaskülarizasyonu ve diğer diş dokuları ile ilişkisi ele alınmaktadır. Ayrıca, sementin anatomik özellikleri ve işlevleri hakkında sorular bulunmaktadır.