Şəbəkə Bölümələrə Ayırma

Subnetting

• Subnetting is the process of dividing a large network into smaller sub-networks (subnets) to improve network performance and security.
• Subnet mask is used to determine the scope of a subnet.
• Subnetting can be done using two methods:
  • Classful subnetting: Based on the default class A, B, and C networks.
  • Classless subnetting: Uses Variable Length Subnet Masks (VLSM) to create subnets of varying sizes.
• Subnetting steps:
  1. Determine the number of subnets required.
  2. Calculate the number of bits required to create the subnets.
  3. Determine the subnet mask.
  4. Calculate the subnet addresses.

Network Security

• Network security is the process of protecting the network and its devices from unauthorized access, use, disclosure, disruption, modification, or destruction.
• Security threats:
  • Hacking: Unauthorized access to the network.
  • Viruses and malware: Malicious software that can damage the network.
  • Denial of Service (DoS) attacks: Flooding the network with traffic to make it unavailable.
• Security measures:
  • Firewalls: Network devices that control incoming and outgoing traffic.
  • Access Control Lists (ACLs): Filters that allow or deny traffic based on specific rules.
  • Encryption: Secure data transmission using protocols like SSL and TLS.

VLAN (Virtual Local Area Network)

• VLAN is a logical grouping of devices on a network, independent of their physical location.
• VLAN benefits:
  • Improved network organization and management.
  • Enhanced network security.
  • Increased scalability.
• VLAN types:
  • Port-based VLAN: Assigns VLAN membership based on the switch port.
  • Tag-based VLAN: Assigns VLAN membership based on a VLAN ID tag.
  • MAC-based VLAN: Assigns VLAN membership based on the device's MAC address.

OSPF (Open Shortest Path First)

• OSPF is a link-state routing protocol used for routing decisions in a network.
• OSPF features:
  • Fast convergence: Quickly adapts to changes in the network.
  • Scalability: Supports large networks.
  • Multi-area support: Supports multiple areas of a network.
• OSPF components:
  • Router ID: A unique identifier for each OSPF router.
  • Neighbors: OSPF routers that share a common link.
  • Link-state advertisements (LSAs): Used to exchange routing information between OSPF routers.

EIGRP (Enhanced Interior Gateway Routing Protocol)

• EIGRP is a hybrid routing protocol that combines the benefits of distance-vector and link-state protocols.
• EIGRP features:
  • Fast convergence: Quickly adapts to changes in the network.
  • Scalability: Supports large networks.
  • Multi-protocol support: Supports multiple network protocols.
• EIGRP components:
  • Autonomous system: A collection of EIGRP routers that share a common administration.
  • Neighbor table: A table that stores information about EIGRP neighbors.
  • Topology table: A table that stores information about the network topology.

Subnetting

• Şəbəkəni kiçik şəbəkələrə (subnेट) bölünmə prosesi olduğundan subnetting, şəbəkənin performansını və təhlükəsizlik səviyyəsini yaxşılaşdırır.
• Subnet maskı subnetlərin müəyyən etmək üçün istifadə olunur.
• Subnetting iki üsuldan istifadə edir:
  • Sınıfı subnetting: Default klass A, B və C şəbəkələri əsasında həyata keçirilir.
  • Sınıfı olmayan subnetting: Dəyişkən Uzunluq Subnet Mask (VLSM) istifadə edərək fərqli ölçülü subnetlər yaradır.
• Subnetting addımları:
• Tələb olunan subnetlərin sayını müəyyən etmək.
• Subnetlərin yaratılması üçün tələb olunan bitlərin sayını hesablayın.
• Subnet maskını müəyyən etmək.
• Subnet ünvanlarını hesablayın.

Network Security

• Şəbəkə təhlükəsizliyi: şəbəkə və cihazlarının qeyri-qanuni giriş, istifadə, açığa çıxarılması, dayandırılması, dəyişdirilməsi və məhv edilməsindən qorunma prosesidir.
• Təhlükəsizlik təhdidləri:
  • Hacking: Qeyri-qanuni şəbəkə giriş.
  • Viruslar və zərərli proqramlar: Şəbəkəyə zərər vurucu proqramlar.
  • Denial of Service (DoS) hücumları: Şəbəkəni tamamən işğal edən trafik.
• Təhlükəsizlik tədbirləri:
  • Firewalllar: Giriş və çıxış trafikini idarə edən şəbəkə cihazları.
  • Access Control Lists (ACL): Müəyyən qaydalar əsasında trafikə icazə və ya qadağan edən filtr.
  • Şifrələmə: SSL və TLS kimi protokollarla məxfi verilən ötürmə.

VLAN (Virtual Local Area Network)

• VLAN: fiziki yerləşməsinə görə asılı olmayaraq şəbəkədə cihazların lojik qruplaşmasıdır.
• VLAN faydaları:
  • Yaxşılaşdırılmış şəbəkə təşkilatı və idarəsi.
  • Artırılmış şəbəkə təhlükəsizliyi.
  • Artırılmış ölçülülük.
• VLAN növləri:
  • Port-based VLAN: Şəbəkə görüşünə görə VLAN üyəliyi.
  • Tag-based VLAN: VLAN ID etiketi əsasında VLAN üyəliyi.
  • MAC-based VLAN: Cihazın MAC ünvanına görə VLAN üyəliyi.

OSPF (Open Shortest Path First)

• OSPF: şəbəkədə marşrutlash qərarını vermək üçün istifadə olunan link-state routing protokolidir.
• OSPF xüsusiyyətləri:
  • Sürətli uyğunlaşma: Şəbəkədəki dəyişikliklərə tez uyğunlaşır.
  • Ölçülülük: Böyük şəbəkələri dəstəkləyir.
  • Multi-area support: Şəbəkənin müxtəlif sahələrini dəstəkləyir.
• OSPF komponentləri:
  • Router ID: Hər bir OSPF routeri üçün unikal identifikator.
  • Qohumlar: Birlikdə bir əlaqəsi olan OSPF routerləri.
  • Link-state advertisements (LSAs): OSPF routerləri arasında marşrutlaşma məlumatlarını mübadilə etmək üçün istifadə olunur.

EIGRP (Enhanced Interior Gateway Routing Protocol)

• EIGRP: hibrid routing protokolidir ki, uzaklıq-vektör və link-state protokollarının faydalarını birlikdə birləşdirir.
• EIGRP xüsusiyyətləri:
  • Sürətli uyğunlaşma: Şəbəkədəki dəyişikliklərə tez uyğunlaşır.
  • Ölçülülük: Böyük şəbəkələri dəstəkləyir.
  • Multi-protokol dəstəyi: Müxtəlif şəbəkə protokollarını dəstəkləyir.
• EIGRP komponentləri:
  • Avtonom sistem: EIGRP routerlərinin ortaq inzibati birlikdə topluluğu.
  • Qohum cədvəli: EIGRP qohumlarının məlumatını saxlayan cədvəl.
  • Topologiya cədvəli: Şəbəkənin topologiyasını saxlayan cədvəl.