Sağlık ve Sağlık Hizmetleri Temel Kavramlar

Sağlık ve Sağlık Hizmetleriyle İlgili Temel Kavramlar

• Sağlık politikalarının temel amacı, verili şartlarda sağlık hizmetinin bireye veya topluma nasıl, hangi kapsamda ve maliyetle ulaştırılacağını planlamaktır.
• Sağlık, "Hastalık bulunmaması, hasta olmama hali" olarak tanımlanırken, sosyoekonomik koşullar göz önünde bulundurularak daha kapsamlı bir şekilde ele alınmalıdır.
• Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), sağlık için "Hastalık veya zayıflığın bulunmamasının yanı sıra, fiziksel, ruhsal ve sosyal yönlerden tam bir iyilik hali" tanımını kullanır.
• Sağlık hizmeti, bireyin, ailenin ve toplumun sağlığının korunması, geliştirilmesi ve hastalık, yaralanma, sakatlık veya kayıp durumlarında tedavi veya rehabilitasyonu içeren hizmetler bütünüdür.
• Koruyucu sağlık hizmetleri, hastalık, yaralanma ve kayıp ortaya çıkmadan birey, aile ve toplumu sağlıklı tutmayı amaçlar.
• Tedavi edici sağlık hizmetleri, hastalık, yaralanma veya sakatlık durumunda bireyin veya toplumun sağlık düzeyini geri kazanmayı amaçlar.
• Rehabilite edici sağlık hizmetleri, hastalık, yaralanma veya sakatlıktan sonra bireyin yeni duruma uyum sağlamasını ve yaşam kalitesini iyileştirmeyi amaçlar.

Sağlık Hizmetinin Özellikleri

• Sağlık hizmeti, emek yoğun bir hizmettir.
• Sağlık hizmeti stoklanamaz.
• Sağlık hizmeti toplumsal bir hizmettir.
• Sağlık hizmeti, uzmanlık gerektiren bir hizmettir.
• Sağlık hizmeti, talebi tüketicinin belirleyemediği bir hizmettir.

Politika ve Sağlık Politikaları ile İlgili Temel Kavramlar

• Politika, bireylerin veya grupların bir amaca ulaşmak için kasıtlı olarak yaptıkları eylemlerin ve etkinliklerin bütünüdür.
• Siyaset, farklı çıkarların çatıştığı ve rekabet ortamında tarafların kendi çıkarlarını diğerlerinin çıkarlarıymiş gibi gösterdiği siyasi etkinliklerdir.
• Politika oluştururken net bir sorun tanımlaması, kapsam ve sınırlar belirlemek esastır.
• Politika oluşturma sürecinde toplumsal destek almaya odaklanılmalıdır.
• Politika oluşturma sürecinde toplumu oluşturan bireylerin veya temsilcilerinin politikadaki değişikliklerden nasıl ve hangi mekanizmalarla etkileneceği açıkça ortaya konmalıdır.

Politikayı Etkileyen Faktörler

• Politikalar, ulusal ve küresel gelişmelerden etkilenmektedir.
• Politikaların oluşturulmasında ekonomik, sosyal, siyasal, çevresel, yasal ve teknolojik faktörler etkilidir.

Politika Oluşturma Süreci

• İlk adım, hangi konuda politika oluşturulacağının belirlenmesidir. Bu, netleştirilmiş, detaylı ve alt başlıklarını kapsayan bir tanım olmalıdır.
• İkinci adım, ilgili konu veya sorunların detaylı incelenmesi ve olası çözüm önerilerinin tartışılmasını temin etmektir.
• Üçüncü adım, çıkar grupları ve paydaşların kapsanması ve katılımının sağlanmasıdır.
• Dördüncü adım, politikanın yazılı olarak oluşturulması ve uygulaması için ilgili adımların ve sürecin tanımlanmasıdır.
• Beşinci adım, oluşturulan politikanın uygulanması ve gerekli adımların planlanması ve hayata geçirilmesidir.

Sağlığın Sosyal Belirleyicileri

• Sağlığın sosyal belirleyicileri, sağlık durumunu doğrudan etkileyen sosyoekonomik, kültürel ve çevresel faktörlerdir.
• Bu faktörler, hemşirelik uygulamaları ve sağlık politikaları üzerinde etkilidir.