Rechtssociologie en Sociologie
219 Questions
17 Views

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Wat beschrijft de naturaliserende dimensie van recht het beste?

  • Recht wordt als autonoom voorgesteld van de sociale wereld. (correct)
  • Recht wordt gezien als een sociaal construct.
  • Recht is volledig afhankelijk van historische context.
  • Recht heeft een sterke link met morele waarden.
  • Wat is een belangrijk kenmerk van het rechtspositivisme?

  • Het benadrukt de sociale oorsprong van recht.
  • Het is gefocust op historische interpretaties van recht.
  • Het erkent de verbinding tussen recht en moraal.
  • Het legt de nadruk op de formele geldigheid van rechtsregels. (correct)
  • Wat is de focus van rechtssociologie?

  • Slechts de formele structuur van wetgeving.
  • De demystificatie van juridische processen. (correct)
  • De morele implicaties van rechtsregels.
  • Recht als een abstract systeem van regels.
  • Wie wordt gezien als de vader van de rechtssociologie?

    <p>Ehrlich. (B)</p> Signup and view all the answers

    Wat is een kritiek die voortkwam uit de kritische rechtswetenschap?

    <p>De focus op juridische formaliteit is ongegrond. (D)</p> Signup and view all the answers

    Welke invloed had de naoorlogse sociologie op de rechtssociologie?

    <p>Het bood nieuwe inzichten in waarden en belangenconflicten. (B)</p> Signup and view all the answers

    Wat wordt bedoeld met 'historische ontologie' in de context van recht?

    <p>De aandacht voor de sociale oorsprong van het recht. (B)</p> Signup and view all the answers

    Wat karakteriseert de a-historiciteit van recht zoals beschreven?

    <p>De sociale genese van recht is niet van belang. (C)</p> Signup and view all the answers

    Wat is een voorbeeld van een motief dat een speler kan hebben binnen een team?

    <p>Zichzelf in de spotlight zetten om zijn carrière te bevorderen (A)</p> Signup and view all the answers

    Wat beschrijft Durkheim met betrekking tot de maatschappij?

    <p>De samenleving functioneert als een organische solidariteit (D)</p> Signup and view all the answers

    Welke term beschrijft de verwachtingen omtrent gedrag binnen de maatschappij?

    <p>Rollen (C)</p> Signup and view all the answers

    Welke functie speelt hiërarchie in de maatschappij?

    <p>Er zijn zowel formele als informele leiders aanwezig (D)</p> Signup and view all the answers

    Wat is een voorbeeld van een status in de maatschappij?

    <p>Een arts die in een tv-serie wordt afgebeeld (C)</p> Signup and view all the answers

    Waarom zijn informele normen soms belangrijker dan formele normen?

    <p>Omdat ze in bepaalde situaties betere samenwerking bevorderen (B)</p> Signup and view all the answers

    Welke sociale structuur maakt het mogelijk dat verschillende mensen hun functie vervullen in de maatschappij?

    <p>Posities die in elkaar grijpen (C)</p> Signup and view all the answers

    Hoe kan nut in de maatschappij worden beschreven?

    <p>Als verbonden met werkloosheid en pensioen (A)</p> Signup and view all the answers

    Wat is een belangrijke rol van een advocaat tijdens een zitting?

    <p>Voorbereiden met de nodige documenten en mogelijke re-integratiemogelijkheden. (A)</p> Signup and view all the answers

    Waarom zijn rechters bezorgd over parketmagistraten?

    <p>Ze maken zich makkelijk af en bieden geen steun aan rechters. (A)</p> Signup and view all the answers

    Welke factor wordt als minder belangrijk ervaren door rechters bij hun oordelen?

    <p>Sociale toestand van de verdachte. (C)</p> Signup and view all the answers

    Wat beschrijft Durkheim over recht?

    <p>Recht is een empirische indicatie voor de stand van maatschappelijke ontwikkeling. (B)</p> Signup and view all the answers

    Welke van de volgende factoren is niet genoemd door Kees Goudt als een karakteristiek van rechtssociologie?

    <p>Recht en Technologische Innovatie (A)</p> Signup and view all the answers

    Wat is volgens Weber nodig voor rechtszekerheid en voorspelbaarheid?

    <p>Rationalisering van besluitvorming en bureaucratisering. (B)</p> Signup and view all the answers

    Wat is een gevolg van conflicten tussen wetgeving en de waarden van de maatschappij?

    <p>De normen van de waarde van de burger komen niet goed door. (A)</p> Signup and view all the answers

    Wat houdt het bottom-up perspectief in?

    <p>Sociale werking vanuit de maatschappij. (C)</p> Signup and view all the answers

    Wat is een belangrijke conclusie over de effectiviteit van wetten?

    <p>Wetten zijn minder effectief dan verwacht in gedragssturing. (A)</p> Signup and view all the answers

    Wat beschrijft de rol van juristen volgens het intern normatief gezichtspunt?

    <p>Zij houden toezicht op de coherentie van het recht. (B)</p> Signup and view all the answers

    Wat is een belangrijk cultureel verschil tussen Japan en de VS dat van invloed is op hun juridisering?

    <p>In Japan heerst een schaamtecultuur die deelname aan rechtszaken ontmoedigt. (D)</p> Signup and view all the answers

    Hoe verschilt de juridische infrastructuur tussen Nederland en Noordrijn-Westfalen?

    <p>In Nederland wordt vaker alternatief geschiloplossing toegepast voordat men naar de rechter gaat. (A)</p> Signup and view all the answers

    Welke factor speelt een belangrijke rol in de variatie van juridisering volgens ontwikkelingsniveau?

    <p>De evolutie van de overheid als herverdelende machine. (C)</p> Signup and view all the answers

    Wat is een kenmerk van de juridische infrastructuur in Nederland?

    <p>Een sterke nadruk op alternatieve geschiloplossing. (D)</p> Signup and view all the answers

    Wat is een gevolg van de schaamtecultuur in Japan met betrekking tot juridische zaken?

    <p>Individuen vermijden vaak de rechter en zoeken alternatieve oplossingen. (C)</p> Signup and view all the answers

    Welke verklaring is juist omtrent het aantal rechters en advocaten in de VS vergeleken met Japan?

    <p>De VS heeft een aanzienlijk hoger aantal rechters en advocaten. (B)</p> Signup and view all the answers

    Waarom zijn er grotere juridische verschillen tussen ontwikkelingslanden en post-industriële staten?

    <p>Post-industriële staten hebben vaak sterkere overheden en belangengroepen. (B)</p> Signup and view all the answers

    Welke stelling over de rol van rechtssociologie is waar?

    <p>Juridisering is een belangrijk fenomeen binnen rechtssociologie. (D)</p> Signup and view all the answers

    Wat is een belangrijke bijdrage van sociologie aan ons begrip van de werkelijkheid?

    <p>Het onthullen van verborgen oorzaken achter menselijke en maatschappelijke gedragingen. (C)</p> Signup and view all the answers

    Welke van de volgende denkers wordt geassocieerd met de concepten van rationalisatie en solidariteit in de sociologie?

    <p>Emile Durkheim (A), Max Weber (B)</p> Signup and view all the answers

    Wat wordt bedoeld met 'onttovering' binnen de sociologie?

    <p>Het proces van het minder mystificeren van onze werkelijkheid door wetenschap. (D)</p> Signup and view all the answers

    Welke rol speelt de sociologie in de verduidelijking van maatschappelijke vraagstukken?

    <p>Het analyseren van sociale structuren en hun impact op menselijk gedrag. (D)</p> Signup and view all the answers

    Waarom heeft de sociologie zich pas laat als discipline ontwikkeld vergeleken met andere wetenschappen?

    <p>Omdat samengestelde sociale structuren complexer zijn dan natuurkundige fenomenen. (B), Omdat wetenschappers zich meer richtten op natuurwetten dan op menselijke gedragingen. (D)</p> Signup and view all the answers

    Welke rol spelen maatschappelijke middenvelden in de handhaving van het recht?

    <p>Ze maken centrale sturing door de overheid onmogelijk. (B)</p> Signup and view all the answers

    Wat is een belangrijke kritiek vanuit de sociale wetenschappen op juristen?

    <p>Ze zijn te veel gefocust op het oplossen van juridische puzzels. (D)</p> Signup and view all the answers

    Wat beschrijft het top-down perspectief het beste?

    <p>De juridische praktijk vanuit de overheid of bestuurders. (B)</p> Signup and view all the answers

    Wat is volgens de sociologische conclusie over de effectiviteit van wetten?

    <p>Wetten zijn minder effectief dan verwacht. (B)</p> Signup and view all the answers

    Wat is een belangrijke opmerking van juristen uit het intern normatief gezichtspunt?

    <p>Ze bewaken de coherentie van het recht. (C)</p> Signup and view all the answers

    Wat wordt gezien als een hinderpaal voor het centrale sturing van de overheid?

    <p>De aanwezigheid van maatschappelijke middenvelden. (D)</p> Signup and view all the answers

    Hoe verschillen juristen en sociologen in hun benadering van het recht?

    <p>Sociologen zijn geïnteresseerd in sociaalwetenschappelijke verklaringen. (B)</p> Signup and view all the answers

    Wat is een belangrijke gevolg van de schaamtecultuur in Japan volgens het juridische systeem?

    <p>Het rechtssysteem is volledig gefocust op publieke opinie. (B)</p> Signup and view all the answers

    Wat is een kenmerk van kritische rechtswetenschap?

    <p>Het stellen van vragen bij de veronderstellingen van juristen zonder empirische basis. (C)</p> Signup and view all the answers

    Hoe kan de rol van de verzorgingsstaat worden samengevat?

    <p>De staat moet actief ingrijpen in het welzijn van burgers. (D)</p> Signup and view all the answers

    Wat is een effect van toenemende juridisering in de maatschappij?

    <p>Toenemende bureaucratie in juridische processen. (A)</p> Signup and view all the answers

    Wat beschrijft de eerste golf van staatsvorming het beste?

    <p>De erkenning dat de staat gebonden is aan de regels van het recht. (A)</p> Signup and view all the answers

    Wat is een doel van constructieve rechtswetenschap?

    <p>Het verbeteren van het functioneren van recht en juridische instituties. (A)</p> Signup and view all the answers

    Wat houdt het concept van rechtstaat in?

    <p>Acties van de staat zijn gebonden aan wettelijke regels. (D)</p> Signup and view all the answers

    Hoe kan rechtssociologie de rol van juristen beschrijven?

    <p>Juristen moeten de context van het recht en zijn uitdrukkingen begrijpen. (B)</p> Signup and view all the answers

    Wat is een gevolg van de verschillen tussen rechterlijke uitspraken en hun praktische gevolgen?

    <p>Het recht komt niet tot zijn recht in de samenleving. (D)</p> Signup and view all the answers

    Wat zegt Marx over de rol van het recht in de relatie tussen arbeiders en werkgevers?

    <p>Het recht verdedigt de status quo van de heersende klasse. (C)</p> Signup and view all the answers

    Wat is volgens Marx het gevolg van absolute contractvrijheid voor arbeiders?

    <p>Werkgevers hebben volledige controle over arbeidsvoorwaarden. (D)</p> Signup and view all the answers

    Hoe beschrijft Marx het proces van arbeid?

    <p>Het is een proces waarmee mensen hun relatie tot de natuur vormgeven. (C)</p> Signup and view all the answers

    Wat is de definitie van meerwaarde volgens Marx?

    <p>Het verschil tussen de waarde van geproduceerde goederen en het loon van arbeiders. (C)</p> Signup and view all the answers

    Wat zijn de productiekrachten zoals beschreven door Marx?

    <p>Grondstoffen, machines en menselijke arbeid. (A)</p> Signup and view all the answers

    Hoe legt Marx de link tussen arbeid en sociale orde?

    <p>Arbeid ondersteunt de continuïteit van sociale structuren door productie. (C)</p> Signup and view all the answers

    Wat vat de kritische visie van Marx op het recht samen?

    <p>Het recht fungeert als instrument ten behoeve van de heersende klasse. (B)</p> Signup and view all the answers

    Wat beschrijft Marx als een belangrijke factor in de industriële rol van het recht?

    <p>Juridische constructen zoals eigendom en contractvrijheid zijn in het voordeel van de heersende klasse. (A)</p> Signup and view all the answers

    Wat zijn cruciale factoren in de ontwikkeling van sociale praktijken volgens de sociologie?

    <p>De historische context en maatschappelijke voorwaarden (A)</p> Signup and view all the answers

    Welke factor heeft bijgedragen aan de vermindering van sociale druk rondom echtscheiding?

    <p>Economische onafhankelijkheid van vrouwen (D)</p> Signup and view all the answers

    Wat beschrijft de impact van juridische procedures op echtscheidingen?

    <p>Echtscheidingen zijn makkelijker geworden (C)</p> Signup and view all the answers

    Wat is een belangrijke reden voor de toename van sociale contacten buiten het gezin?

    <p>Er zijn meer vrijetijdsactiviteiten beschikbaar (A)</p> Signup and view all the answers

    Hoe draagt de hogere levensverwachting bij aan de veranderingen in samenlevingsvormen?

    <p>Mensen hebben meer tijd om relaties te ontwikkelen (A)</p> Signup and view all the answers

    Wat is een van de sociale gevolgen van echtscheidingen?

    <p>Er ontstaan complexere vormen van samenleven (A)</p> Signup and view all the answers

    Waarom zijn de praktijken rond echtscheiding en huwelijk relevant voor sociologie?

    <p>Ze kunnen patronen en oorzaken in de samenleving onthullen (C)</p> Signup and view all the answers

    Wat wordt bedoeld met de 'spelmetafoor' in sociologie?

    <p>De samenleving wordt gezien als een spel met regels en spelers. (D)</p> Signup and view all the answers

    Wat maakt de ontwikkeling van sociale praktijken niet arbitrair?

    <p>Er zijn significante historische en maatschappelijke redenen (C)</p> Signup and view all the answers

    Welke rol speelt de scheidsrechter in de spelmetafoor?

    <p>De scheidsrechter interpreteert de spelregels. (B)</p> Signup and view all the answers

    Hoe worden spelers gedefinieerd in de context van de spelmetafoor?

    <p>Spelers kunnen ook organisaties zijn. (B)</p> Signup and view all the answers

    Wat hebben de verschillende posities en rollen van de spelers in de spelmetafoor invloed op?

    <p>De interactie en samenwerking tussen spelers. (D)</p> Signup and view all the answers

    Wat zijn expliciete spelregels in de spelmetafoor?

    <p>Regels die zijn opgeschreven en formeel vastgesteld. (B)</p> Signup and view all the answers

    Wat kan een gevolg zijn van de taaksverdeling en hiërarchie binnen een team?

    <p>Er ontstaat een duidelijke leiderschapsstructuur. (B)</p> Signup and view all the answers

    Wat weerspiegelt de status van een speler in de spelmetafoor?

    <p>De mate van populariteit en media-aandacht. (A)</p> Signup and view all the answers

    Waarom is het nut van een speler belangrijk volgens de spelmetafoor?

    <p>Het is de basis voor het selecteren van nieuwe spelers. (B)</p> Signup and view all the answers

    Wat is een belangrijk kenmerk van de overgang naar geseculariseerd natuurrecht na 1750?

    <p>De codificatie bevorderde een samenhangend en logisch rechtssysteem. (B)</p> Signup and view all the answers

    Welke van deze stellingen over rechtspositivisme is waar?

    <p>Het juridisch systeem bepaalt wat als recht wordt erkend. (C)</p> Signup and view all the answers

    Wat typeert de codificatiebeweging tussen 1750 en 1813 het best?

    <p>De consolidatie van wetten als de belangrijkste bron van recht. (B)</p> Signup and view all the answers

    Wat markeert de ontwikkeling van absolute staten vanuit het feodale model?

    <p>De afwezigheid van sterke centrale juridische instituten. (D)</p> Signup and view all the answers

    Wat is de rol van natuurlijke rede binnen de natuurrechtsleer?

    <p>Het dient als een fundamentele redenering voor rechtsbeginselen die voor iedereen gelden. (A)</p> Signup and view all the answers

    Wat is het belangrijkste doel van constructieve kritiek binnen het recht?

    <p>Het verbeteren van de relatie tussen recht en maatschappij. (C)</p> Signup and view all the answers

    Hoe verschilt de rol van de staat in de verzorgingsstaat ten opzichte van de rechtstaat?

    <p>De verzorgingsstaat richt zich op het welzijn van burgers in plaats van alleen controle. (D)</p> Signup and view all the answers

    Wat is het belangrijkste kenmerk van de juridische infrastructuur in een rechtstaat?

    <p>Acties van de staat zijn gebonden aan de wet. (D)</p> Signup and view all the answers

    Welke uitspraak illustreert het beste de rol van rechtssociologie volgens Huls?

    <p>Het maakt juristen bewuster van sociale dynamieken binnen recht. (A)</p> Signup and view all the answers

    Wat is een voorbeeld van de gevolgen van juridisering in de maatschappij?

    <p>Wettelijke regulering van steeds meer aspecten van leven. (B)</p> Signup and view all the answers

    Wat impliceert de term 'juridisering' het meest?

    <p>Toenemende invloed van recht in maatschappelijk functioneren. (B)</p> Signup and view all the answers

    Wat impliceert de 'eerste golf' van de rechtstaat het meest?

    <p>De verplichting van de overheid om haar acties aan de wet te binden. (D)</p> Signup and view all the answers

    Wat wordt bedoeld met 'empirische onderbouwing' in een juridisch debat?

    <p>Ondersteund door feitelijke data en observaties. (B)</p> Signup and view all the answers

    Wat is een belangrijk voordeel van een sociologische benadering van recht?

    <p>Het sluit aan bij belangrijke sociologische theorieën. (A)</p> Signup and view all the answers

    Welke van de volgende uitspraken weerspiegelt een kritiek op het extern sociologische perspectief?

    <p>Het bemoeit zich niet met de coherentie van rechtsnormen. (A)</p> Signup and view all the answers

    Wat beschrijft het concept 'recht in actie' het beste?

    <p>De werkelijkheid van hoe wetten in de samenleving werken. (C)</p> Signup and view all the answers

    Waarom zijn wettelijke normen soms minder effectief dan verwacht in de maatschappij?

    <p>Bijvoorbeeld doordat ze tegen de waarden van de maatschappij ingaan. (A)</p> Signup and view all the answers

    Welke benadering benadrukt de sociale functie van recht als vertrekpunt?

    <p>Rechtsrealistische en socio-juridische studies. (B)</p> Signup and view all the answers

    Wat is een nadeel van de betrokken benadering in de rechtssociologie?

    <p>Het heeft onvoldoende aandacht voor juridische detail. (B)</p> Signup and view all the answers

    Wat is een belangrijk verschil tussen de blik van juristen en sociologen op het recht?

    <p>Juristen focussen op de interne coherentie van het recht. (C)</p> Signup and view all the answers

    Wat beschrijft de 'afstandsbenadering' in de rechtssociologie het beste?

    <p>Analyse van recht vanuit een sociologisch perspectief. (C)</p> Signup and view all the answers

    Welke rol is er weggelegd voor maatschappelijke middenvelden in de context van juridische handhaving?

    <p>Zij versterken het maatschappelijk draagvlak voor wetgeving. (B)</p> Signup and view all the answers

    Wat impliceert een 'extern empirisch standpunt' binnen de rechtssociologie?

    <p>Verzameling van wetenschappelijke gegevens zoals statistiek. (B)</p> Signup and view all the answers

    Wat beschrijft het bottom-up perspectief het beste?

    <p>Het ontstaan van sociale normen vanuit de maatschappij. (A)</p> Signup and view all the answers

    Welke stelling is juist omtrent de autonomie van bepaalde organisaties binnen de maatschappij?

    <p>Zij creëren hun eigen waarden en normen met beperkte invloed van de overheid. (A)</p> Signup and view all the answers

    Wat is de belangrijkste tegenstelling tussen juristen en sociologen in hun benadering van recht?

    <p>Juristen zijn meer normatief ingesteld dan sociologen. (A)</p> Signup and view all the answers

    Hoe kan de interactie tussen wetgevers en maatschappelijke organisaties het juridische systeem beïnvloeden?

    <p>Het zorgt voor betere handhaving en effectiviteit van de wetgeving. (B)</p> Signup and view all the answers

    Wat is een mogelijke kritiek vanuit sociale wetenschappen op de benadering van juristen?

    <p>Juristen negeren volledig de sociale context van het recht. (A)</p> Signup and view all the answers

    Wat houdt het top-down perspectief in binnen het recht?

    <p>Het richt zich op de wetten vanuit de overheid en hun invloed op burgers. (A)</p> Signup and view all the answers

    Wat wordt bedoeld met de sociale contract theorie van Thomas Hobbes?

    <p>Mensen sluiten een contract om elkaar te beschermen en overdragen hun macht aan een soeverein. (C)</p> Signup and view all the answers

    Welke uitspraak weerspiegelt de idealen van de verlichting het beste?

    <p>Vrijheid, gelijkheid en broederschap vormen de basis voor vooruitgang en zelfontplooiing. (B)</p> Signup and view all the answers

    Wat is een belangrijk kenmerk van de verlichtingsperiode in de 18de eeuw?

    <p>De nadruk op de kritische toepassing van denkvermogen en wetenschappelijk onderzoek. (B)</p> Signup and view all the answers

    Wat betekent het dat de samenleving als een vereniging van individuen kan worden gezien volgens Hobbes?

    <p>De karakteristieken van de samenleving zijn een afspiegeling van de individuen die haar vormen. (C)</p> Signup and view all the answers

    Hoe kan de rol van recht in de verlichting het beste worden samengevat?

    <p>Recht dient als een instrument voor het waarborgen van gelijke rechten en gerechtigheid. (D)</p> Signup and view all the answers

    Wat beschrijft de verlichting als reactie op religie en traditie het beste?

    <p>De verlichting stimuleert kritisch denken en verzet tegen vastgeroeste vooroordelen. (B)</p> Signup and view all the answers

    Wat is de belangrijkste reden waardoor individuen de staat willen oprichten volgens de sociaal contracttheorie?

    <p>Om de bescherming en veiligheid te waarborgen in plaats van in een staat van natuur te leven. (B)</p> Signup and view all the answers

    Welke uitspraak over de determinanten van de samenleving is correct?

    <p>De identiteit van een samenleving kan beïnvloed worden door de karakters van haar individuen. (B)</p> Signup and view all the answers

    Wat wordt bedoeld met de rol van de rede volgens Goya?

    <p>De rede kan leiden tot misinterpretatie van menselijke problemen. (A)</p> Signup and view all the answers

    Wat is een belangrijk kenmerk van Marx's kritiek op de ideeën van Hegel?

    <p>Marx legt de nadruk op politieke en economische verhoudingen. (C)</p> Signup and view all the answers

    Welke invloed had de industriële revolutie op de sociale structuur in Engeland?

    <p>Het veroorzaakte massale verstedelijking van de bevolking. (D)</p> Signup and view all the answers

    Wat was een gevolg van de factory acts in Engeland?

    <p>Ze verbeterden de sociale omstandigheden van arbeiders. (C)</p> Signup and view all the answers

    Waarom werden houtdiefstallen strafbaar gemaakt volgens de wet?

    <p>Omdat het hout werd beschouwd als eigendom van de GGB. (A)</p> Signup and view all the answers

    Wat wordt bedoeld met de 'dialectiek van de geest' in het werk van Hegel?

    <p>Het beschrijft een cyclus van voortdurende ontwikkeling en verandering. (D)</p> Signup and view all the answers

    Wat was een belangrijke factor die bijdroeg aan de onvrede tijdens de industriële revolutie?

    <p>Slechte levensomstandigheden van arbeiders. (C)</p> Signup and view all the answers

    Welke verklaring beschrijft Marx's perspectief op de sociale veranderingen tijdens zijn tijd het beste?

    <p>Ze zijn het gevolg van de ongelijkheid in economische verhoudingen. (B)</p> Signup and view all the answers

    Welke interne formele bron van recht is het meest afhankelijk van de interpretatie van juristen?

    <p>Rechtspraak (B)</p> Signup and view all the answers

    Wat weerspiegelt in belangrijke mate de politieke machtsverhoudingen binnen een land?

    <p>Maatschappelijke bronnen van recht (D)</p> Signup and view all the answers

    Welke factor heeft de grootste invloed op de inrichting van het rechtssysteem in een kapitalistische economie?

    <p>Technologische innovatie (D)</p> Signup and view all the answers

    Welke vorm van recht heeft een sterk ondersteunende rol in het maken van wetten door de dialoog met maatschappelijke organisaties?

    <p>Politieke machtsverhoudingen (A)</p> Signup and view all the answers

    Wat is een groot risico dat samenhangt met technologische ontwikkelingen volgens de sociologische kijk op recht?

    <p>Noodzaak voor nieuwe juridische kaders (C)</p> Signup and view all the answers

    Wat is geen invloedrijke samenlevingsoverweging bij het vormgeven van wetgeving?

    <p>Verwachte technologieën (D)</p> Signup and view all the answers

    Welke factor draagt de minste invloed bij aan de huidige ontwikkelingen in het rechtssysteem?

    <p>Rechters en hun oordelen (B)</p> Signup and view all the answers

    Welk van de volgende beschrijvingen past het best bij het concept van gewoonterecht?

    <p>Ongeschreven regels die door de gemeenschap worden nageleefd (C)</p> Signup and view all the answers

    Wat is een belangrijk kenmerk van de interactie tussen wetgever en maatschappelijke organisaties?

    <p>Er wordt vaak een dialoog aangegaan om wetten effectiever te maken. (C)</p> Signup and view all the answers

    Welke conclusie kan worden getrokken over de effectiviteit van wetten volgens sociologen?

    <p>Wetten blijken minder effectief dan vaak wordt aangenomen. (C)</p> Signup and view all the answers

    Wat wordt bedoeld met het interne normatieve gezichtspunt van juristen?

    <p>Het is belangrijk om de coherentie van het recht te waarborgen. (B)</p> Signup and view all the answers

    Hoe verschillen sociologen en juristen in hun benadering van recht?

    <p>Juristen zijn gefocust op juridische oplossingen en sociologen op sociale theorieën. (C)</p> Signup and view all the answers

    Wat karakteriseert de rol van maatschappelijke middenvelden in het recht?

    <p>Ze verstoren centrale sturing, maar creëren ook draagvlak voor handhaving. (B)</p> Signup and view all the answers

    Wat is een veelvoorkomende kritiek van juristen op de sociale wetenschappen?

    <p>Ze zijn niet nuttig voor het oplossen van juridische problemen. (B)</p> Signup and view all the answers

    Wat houdt het bottom-up perspectief in bij de sociologie?

    <p>Sociale werking en verandering komen vanuit de maatschappij zelf. (A)</p> Signup and view all the answers

    Welke bron is het meest betrouwbaar voor burgers om kennis te nemen van nieuwe wetten?

    <p>Media outlets (A)</p> Signup and view all the answers

    Hoe verschilt de benadering van conflicten tussen de VS en Japan volgens culturele normen?

    <p>VS individuen kiezen vaak voor rechterlijke oplossingen terwijl Japanners conflicten liever zelf oplossen. (D)</p> Signup and view all the answers

    Wat is volgens sociologen een belangrijke hindernis voor de centrale sturing van de overheid?

    <p>De autonomie van maatschappelijke organisaties. (C)</p> Signup and view all the answers

    Wat beschrijft de rol van semi-autonome velden het beste?

    <p>Ze vormen een schakel tussen de wetgever en de burger. (C)</p> Signup and view all the answers

    Welke factor wordt niet beschouwd als bepalend voor de variatie in juridisering tussen ontwikkelingslanden en post-industriële staten?

    <p>De culturele normen van individuen. (C)</p> Signup and view all the answers

    Wat is een belangrijke conclusie over de juridische infrastructuur in Nederland vergeleken met Noordrijn-Westfalen?

    <p>In Nederland is er meer nadruk op alternatieve oplossingen voor rechtspraak. (A)</p> Signup and view all the answers

    Welke van de volgende vragen hoort niet tot de belangrijke vragen in de sociologie over het recht?

    <p>Wat zijn de bezorgdheden van rechters over advocaten? (C)</p> Signup and view all the answers

    Wat is een belangrijke kritiek op het intentionalisme van de wetgever?

    <p>Wetten hebben vaak onvoorspelbare maatschappelijke gevolgen. (A)</p> Signup and view all the answers

    Wat is een kenmerk van de juridische infrastructuur in een ontwikkelingsland?

    <p>Minder invloed van belangengroepen op wetgeving. (B)</p> Signup and view all the answers

    Wat is de belangrijkste reden waarom het Staatsblad niet effectief is in het informeren van burgers over wetten?

    <p>Burgers lezen het Staatsblad niet. (B)</p> Signup and view all the answers

    Welke verklaring is het meest accurate met betrekking tot het aantal rechters per 100.000 inwoners in Nederland en Noordrijn-Westfalen?

    <p>Nederland heeft meer rechters per 100.000 inwoners dan Noordrijn-Westfalen. (A)</p> Signup and view all the answers

    Hoe mobiliseren sociale groepen zich volgens de sociologische analyse van het recht?

    <p>Door rechtsregels te gebruiken ter ondersteuning van eigen belangen. (D)</p> Signup and view all the answers

    Wat is de rol van alternatieve geschillenbeslechting in de juridische cultuur van Nederland?

    <p>Het is de primaire manier om conflicten op te lossen voordat naar de rechter wordt gegaan. (D)</p> Signup and view all the answers

    Welke factor speelt een belangrijke rol in de verschillen in juridisering tussen Japan en de VS?

    <p>De mate van collectivisme versus individualisme in de cultuur. (D)</p> Signup and view all the answers

    Wat is een mogelijk effect van de media op de perceptie van wetgeving bij burgers?

    <p>Media kunnen wetten filteren en hun eigen interpretaties geven. (A)</p> Signup and view all the answers

    Wat is een mogelijke verklaring voor het hogere aantal civiele zaken in Noordrijn-Westfalen?

    <p>Er is meer vertrouwen in het juridische systeem. (D)</p> Signup and view all the answers

    Wat maakt de rol van sociale verbanden belangrijk voor de effecten van recht?

    <p>Ze bieden context voor de toepassing van wetten in de levens van individuen. (C)</p> Signup and view all the answers

    Welke van de volgende factoren heeft invloed op de effectuering van regels en rechten?

    <p>Sociale en niet-juridische factoren zoals macht en klasse (B)</p> Signup and view all the answers

    Wat beschrijft de subjectieve rechten als boeken in de kast het beste?

    <p>Ze kunnen zowel potentieel als actueel bestaan (B)</p> Signup and view all the answers

    Wat is een belangrijke karakteristiek van de rechtssociologie volgens Kees Goudt?

    <p>Rechtsverhoudingen en machtsverhoudingen (C)</p> Signup and view all the answers

    Wat is een gevolg van de meer empirische benadering in de naoorlogse sociologie van de rechtssociologie?

    <p>Meer verfijnde onderzoeksmethoden en empirische analyses (D)</p> Signup and view all the answers

    Wat kan worden beschouwd als een sociale oorzaak van de pervertering van het recht?

    <p>Politieke invloeden en belangen (D)</p> Signup and view all the answers

    Welke factor is verantwoordelijk voor het verschil in gebruik tussen rechten die op de boekenplank liggen en die daadwerkelijk worden toegepast?

    <p>De actualiteit en gebruikswaarde van de rechten (A)</p> Signup and view all the answers

    Wat stelt Weber over de rationalisering van besluitvorming in rechtssystemen?

    <p>Het is noodzakelijk voor rechtszekerheid en voorspelbaarheid (D)</p> Signup and view all the answers

    Welke manier van onderzoek is typerend voor de ontwikkeling van de rechtssociologie?

    <p>Surveys om de opvattingen van burgers over recht te testen (A)</p> Signup and view all the answers

    Hoe wordt recht volgens het neo-marxistische perspectief vaak gezien?

    <p>Als een ideologische versluiering van de belangen van machtige groepen (B)</p> Signup and view all the answers

    Wat wordt bedoeld met 'klassejustitie'?

    <p>Het verschijnsel waarbij bepaalde groepen meer bestraft worden dan andere (D)</p> Signup and view all the answers

    Wat is een kenmerk van de spanning tussen recht en macht?

    <p>Recht kan zowel macht onder controle brengen als een verlengstuk van macht zijn (A)</p> Signup and view all the answers

    Welke uitspraak over informele normen is juist?

    <p>Informele normen kunnen in strijd zijn met formele regels (D)</p> Signup and view all the answers

    Wat houdt het 'law lag argument' in?

    <p>Recht loopt vaak achter bij maatschappelijke ontwikkelingen en regels raken verouderd (B)</p> Signup and view all the answers

    Wat is een effect van weinig macht binnen een sociale context?

    <p>Weinig macht leidt vaak tot onvoldoende toegang tot juridische middelen (B)</p> Signup and view all the answers

    Welke rol speelt het recht in de organisatie van de maatschappij?

    <p>Het recht organiseert en structureert de samenleving door expliciete normen (A)</p> Signup and view all the answers

    In wat voor relatie staan formele en informele normen tot elkaar?

    <p>Informele normen kunnen de toepassing van formele normen beïnvloeden (B)</p> Signup and view all the answers

    Wat stelt de sociale contracttheorie van Thomas Hobbes over de staat?

    <p>De staat ontstaat uit een samenwerking tussen individuen. (A)</p> Signup and view all the answers

    Wat zijn de belangrijkste idealen van de verlichting?

    <p>Vrijheid, gelijkheid en broederschap. (A)</p> Signup and view all the answers

    In hoeverre beïnvloedde de verlichting de opkomst van de wetenschap?

    <p>De verlichting stimuleerde een kritische benadering van kennis en feiten. (D)</p> Signup and view all the answers

    Hoe wordt de samenleving in de context van Hobbes' theorie gezien?

    <p>Als een constructie die noodzakelijk is voor de waarborging van vrede en veiligheid. (D)</p> Signup and view all the answers

    Welke rol speelt het individu binnen de sociaal contracttheorie?

    <p>Het individu sluit het sociaal contract en behoudt vrijheid. (D)</p> Signup and view all the answers

    Welke factor geeft aan hoe de samenleving de identiteit van een individu vormt?

    <p>De sociale omgeving en interacties. (B)</p> Signup and view all the answers

    Wat is een belangrijk kritiekpunt van de verlichting op religie?

    <p>Religieuze tradities kunnen een obstakel vormen voor objectieve kennis. (D)</p> Signup and view all the answers

    Wat betekent de term 'zelf-determinatie' binnen de context van de verlichting?

    <p>Individuen hebben het recht om hun eigen leven en keuzes vorm te geven. (A)</p> Signup and view all the answers

    Wat is de basis voor het methodologisch individualisme volgens Weber?

    <p>Individuele gedragingen verklaren complexe sociale fenomenen. (C)</p> Signup and view all the answers

    Welke functie vervullen gestandaardiseerde sociale activiteiten volgens de uitgangspunten?

    <p>Ze bieden een basis voor sociale stabiliteit. (C)</p> Signup and view all the answers

    Wat betekent digitale anomie in de context van de hedendaagse samenleving?

    <p>De afwezigheid van gemeenschappelijke ervaringen door gepersonaliseerde online omgevingen. (B)</p> Signup and view all the answers

    Hoe beschrijft Weber de relatie tussen individuele motieven en sociale structuren?

    <p>Individuele motieven zijn afgeleid uit bredere sociale contexten. (D)</p> Signup and view all the answers

    Wat is een kenmerk van de protestantse werkethiek volgens de oorsprong van het kapitalisme?

    <p>Succes wordt gezien als een teken van goddelijke goedkeuring. (D)</p> Signup and view all the answers

    Welke uitspraak over sociale cohesie is juist?

    <p>Verlies van sociale cohesie kan leiden tot disfunctionele maatschappelijke verhoudingen. (C)</p> Signup and view all the answers

    Wat stelt de verstaan-bevorderende methode voor in de sociologie?

    <p>Het richt zich op de interpretatie van sociale acties om oorzaken te verklaren. (C)</p> Signup and view all the answers

    Wat is het belangrijkste doel van sociologie volgens Weber?

    <p>Het begrijpen van sociaal handelen om causale verbanden vast te stellen. (D)</p> Signup and view all the answers

    Wat is de impact van de hoge werklast op de rechterlijke macht?

    <p>Het vermindert de effectiviteit van juridische beslissingen. (A)</p> Signup and view all the answers

    Welke rol spelen advocaten in het kader van internationalisering?

    <p>Ze bevorderen een meer commerciële aanpak van juridische diensten. (B)</p> Signup and view all the answers

    Welke uitspraak weerspiegelt het idee dat burgers verondersteld worden de wet te kennen?

    <p>Het is praktisch onmogelijk om alle rechten te kennen. (B)</p> Signup and view all the answers

    Wat beschrijft de sociale werking van recht het best?

    <p>Recht heeft zowel bedoelde als onbedoelde effecten in sociale contexten. (A)</p> Signup and view all the answers

    Welke van de volgende manieren heeft invloed op het recht vanuit de burgers?

    <p>Verkiezingen en amendementen. (A), Sociale bewegingen en demonstraties. (D)</p> Signup and view all the answers

    Wat is een belangrijk punt van kritiek op de veronderstelling dat iedereen de wet kent?

    <p>Veel mensen zijn zich niet bewust van hun rechten. (A)</p> Signup and view all the answers

    Wat is een kenmerk van de rechtscultuur in verschillende landen, zoals Japan en België?

    <p>Er zijn significante variaties in hoe recht wordt toegepast en ervaren. (D)</p> Signup and view all the answers

    Wat zijn de onbedoelde effecten van de wet zoals genoemd?

    <p>Wetten kunnen verkeerd geïnterpreteerd worden, met onverwachte gevolgen. (D)</p> Signup and view all the answers

    Wat is het belangrijkste doel van de socioloog bij het onderzoeken van maatschappelijke verschijnselen?

    <p>Verklaren waarom dingen vanzelfsprekend zijn (D)</p> Signup and view all the answers

    Wat vindt de sociologie over de effectiviteit van wetten in de maatschappij?

    <p>Wetten zijn minder effectief dan algemeen wordt gedacht. (D)</p> Signup and view all the answers

    Welke verklaring kan het beste worden gegeven voor de complexiteit van de maatschappij?

    <p>Maatschappelijke verschijnselen zijn onderhevig aan vele invloeden (C)</p> Signup and view all the answers

    Welke benadering van wetgeving is geïllustreerd door het bottom-up perspectief?

    <p>Dialoog tussen wetgever en maatschappelijke organisaties. (B)</p> Signup and view all the answers

    Wat houdt het proces in van 'afstand nemen van vanzelfsprekendheden' in de sociologie?

    <p>Onderzoek naar de fundamenten van deze overtuigingen (B)</p> Signup and view all the answers

    Hoe verschilt de benadering van sociologen ten opzichte van alledaagse waarnemingen in de maatschappij?

    <p>Ze gebruiken een analytische en kritische lens om dingen te begrijpen (C)</p> Signup and view all the answers

    Wat wordt gezien als een hinderpaal voor centrale sturing door de overheid?

    <p>De autonomie van maatschappelijke middenvelden. (C)</p> Signup and view all the answers

    Welke van de volgende aspecten is geen typisch kenmerk van de rol van sociologen volgens de genoemde principes?

    <p>Partij kiezen in maatschappelijke discussies (C)</p> Signup and view all the answers

    Wat is een kritiek die juristen vaak hebben op sociale wetenschappen?

    <p>Ze beschouwen sociale wetenschappen als irrelevant voor juridische toepassingen. (C)</p> Signup and view all the answers

    Welke factor beïnvloedt het gedrag van mensen bij voedsel en drank volgens sociologische inzichten?

    <p>Sociale en culturele context (D)</p> Signup and view all the answers

    Wat is de rol van 'achter de schermen' in de sociologie in vergelijking met zichtbare acties?

    <p>De nadruk ligt op de voorbereiding en organisatie (C)</p> Signup and view all the answers

    Wat is volgens de quote van Huls een probleem in de relatie tussen juristen en sociaalwetenschappers?

    <p>Er is een wederzijdse stereotypering die leidt tot vruchteloos debat. (D)</p> Signup and view all the answers

    Wat helpt bij het creëren van maatschappelijk draagvlak voor de handhaving van recht?

    <p>Dialoog tussen de wetgever en de maatschappij. (B)</p> Signup and view all the answers

    Welke benadering is essentieel voor het maken van voorspellingen in sociologisch onderzoek?

    <p>Gebaseerd op wetmatigheden en analyses (C)</p> Signup and view all the answers

    Wat is een belangrijk doel van de interne normatieve gezichtspunt van juristen?

    <p>Het bewaken van de coherentie van het recht. (A)</p> Signup and view all the answers

    Wat is een gevolg van de positieve beschrijving van misdaad volgens Durkheim?

    <p>Misdaad draagt bij aan de creativiteit en morele verandering. (D)</p> Signup and view all the answers

    Hoe moet de sociologie volgens het programma van sociologie het menselijk gedrag benaderen?

    <p>Met behulp van wetenschappelijk rationalisme. (C)</p> Signup and view all the answers

    Wat wordt bedoeld met 'anomie' in de context van zelfmoord volgens Durkheim?

    <p>Een sociale toestand zonder normen die zelfmoord kan bevorderen. (D)</p> Signup and view all the answers

    Wat is volgens Durkheim een mogelijke oplossing voor egoïstische zelfmoord?

    <p>Solidariteit bevorderende organisaties, zoals vakbonden, opzetten. (D)</p> Signup and view all the answers

    Welke functie heeft misdaad in het functionalisme van de samenleving?

    <p>Het helpt bij het onderhouden van het sociale systeem. (D)</p> Signup and view all the answers

    Wat is een belangrijke sociale factor bij het voorkomen van altruïstische zelfmoord volgens Durkheim?

    <p>De sociale solidariteit binnen een groep. (D)</p> Signup and view all the answers

    Wat is een gevolg van de beoordeling van misdaad als een normaal verschijnsel in de samenleving?

    <p>Het stimuleert de creativiteit en morele evolutie. (B)</p> Signup and view all the answers

    Wat wordt genoemd als een oplossing voor anomische zelfmoord in de context van scheidingen?

    <p>Dat een vrouw een meer actieve rol op de arbeidsmarkt moet krijgen. (B)</p> Signup and view all the answers

    Flashcards

    Botsende normen

    De wetgever wil iets bereiken met een wet, maar de waarden en normen van de burger of maatschappij kunnen botsen met deze wet. Dit kan leiden tot problemen met de handhaving.

    Dialoog met burgers

    De wetgever kan met burgers en maatschappelijke organisaties in gesprek gaan om de impact van wetten te bespreken en te verbeteren.

    Autonome Organisaties

    Organisations die eigen doelen en normen hebben en een hoge mate van autonomie genieten. De overheid heeft beperkte invloed op deze organisaties.

    Maatschappelijke Middenvelden

    Maatschappelijke organisaties kunnen de overheid bij haar bestuursactiviteiten hinderen, maar tegelijk een basis voor maatschappelijke steun bieden.

    Signup and view all the flashcards

    Sociologisch vs. Juridisch perspectief

    Sociologen kijken naar de sociale werking en effectiviteit van het recht. Juristen focussen op de interne coherentie van het recht.

    Signup and view all the flashcards

    Effectiviteit van Wetten

    De impact van wetten op het gedrag van mensen is vaak kleiner dan verwacht.

    Signup and view all the flashcards

    Landmark Cases

    De invloed van zeldzame maar belangrijke rechtszaken op de samenleving.

    Signup and view all the flashcards

    Jurist vs. Socioloog

    Juristen en sociologen hebben vaak verschillende perspectieven op het recht en de samenleving.

    Signup and view all the flashcards

    Juridisering

    De mate waarin rechtsregels en juridische procedures invloed hebben op het dagelijks leven.

    Signup and view all the flashcards

    Culturele invloed op juridisering

    Individualistische cultuur in de VS vs. collectivistische cultuur in Japan.

    Signup and view all the flashcards

    Economische ontwikkeling en juridisering

    De economische ontwikkeling van een land kan een belangrijke factor zijn bij juridisering.

    Signup and view all the flashcards

    Juridische infrastructuur en juridisering

    De juridische infrastructuur van een land kan de juridisering beïnvloeden.

    Signup and view all the flashcards

    Juridische infrastructuur vergelijking: Nederland vs. Duitsland

    Omvang van geschillenbeslechting in een land, zoals het aantal civiele zaken.

    Signup and view all the flashcards

    Voorgeschiedenis van de rechtssociologie

    Het natuurrecht en de opkomst van absolute staten hebben geleid tot de ontwikkeling van de rechtssociologie.

    Signup and view all the flashcards

    Rechtssociologie

    De brede studie van de interactie tussen recht en samenleving.

    Signup and view all the flashcards

    Focus van de rechtssociologie

    De rechtssociologie onderzoekt hoe het recht in de praktijk wordt toegepast en hoe dit de samenleving beïnvloedt.

    Signup and view all the flashcards

    Naturaliserende dimensie

    Het recht wordt gezien als een autonoom systeem van regels, los van de sociale wereld. Het recht is gegrond in de natuurlijke Rede en geldt universeel.

    Signup and view all the flashcards

    Rechtspositivisme

    Het positieve recht is de enige bron van normen; er is geen hoger recht zoals het natuurrecht. Er is geen verband meer tussen recht en moraal.

    Signup and view all the flashcards

    Kritische Rechtswetenschap

    Deze stroming bekritiseerde het juridisch formalisme, waarbij de nadruk lag op het formele systeem van regels, los van de sociale realiteit.

    Signup and view all the flashcards

    Historische Ontwikkeling van de Rechtssociologie

    De ontwikkeling van het recht wordt verklaard door de sociale, historische en culturele context waarin het ontstaat.

    Signup and view all the flashcards

    Jhering's 'Der Zweck im Recht'

    De sociale context waarin het recht functioneert is cruciaal voor het begrijpen van de rechtsregels.

    Signup and view all the flashcards

    Ehrlich's 'Grundlegung der Sociologie des Rechts'

    Het levende recht, de normen die in de samenleving gelden, zijn belangrijker dan formele regels.

    Signup and view all the flashcards

    Debatten over de Methode van de Rechtswetenschap

    De rechtssociologie bestudeert de interactie tussen recht en samenleving, en onderzoekt de sociale werking van het recht.

    Signup and view all the flashcards

    Posities in de maatschappij

    Verschillende posities in de maatschappij, zoals beroepen, arbeidsdeling en consumenten, die samenwerken om de samenleving te laten functioneren.

    Signup and view all the flashcards

    Rollen in de maatschappij

    Verwachtingen over hoe iemand zich moet gedragen in een bepaalde rol, bijvoorbeeld creatief of veilig.

    Signup and view all the flashcards

    Status in de maatschappij

    De aandacht en waardering die aan een functie of positie wordt gegeven, gebaseerd op de impact op de samenleving.

    Signup and view all the flashcards

    Interactie in de maatschappij

    De manier waarop mensen met elkaar communiceren, inclusief verbale en non-verbale interacties.

    Signup and view all the flashcards

    Taakverdeling en hiërarchie

    De verdeling van taken en verantwoordelijkheden, met een duidelijke hiërarchie tussen formele leiders en informele normen.

    Signup and view all the flashcards

    Nut in de maatschappij

    De rol van verschillende functies in de maatschappij, met inbegrip van werkloosheid en pensioen.

    Signup and view all the flashcards

    Organische solidariteit

    De samenhang tussen verschillende onderdelen van de samenleving, die zorgt voor stabiliteit en vrede.

    Signup and view all the flashcards

    Durkheim: Recht en maatschappelijke ontwikkeling

    Durkheim beschouwde recht als een spiegel van de maatschappij. De vorm van het recht geeft inzicht in de mate van sociale ontwikkeling.

    Signup and view all the flashcards

    Weber: Rationalisering van rechtssystemen

    Weber bestudeerde de rationalisering van rechtssystemen. Hij zag de bureaucratie als een belangrijke factor voor voorspelbaarheid en rechtzekerheid, essentieel voor een kapitalistische samenleving.

    Signup and view all the flashcards

    Naoorlogse rechtssociologie

    Na de Tweede Wereldoorlog kreeg de rechtssociologie een empirische en gespecialiseerde aanpak. Onderzoek richtte zich op factoren als opvattingen van burgers, rechtbanken, advocaten en wetgeving. Er werd meer aandacht besteed aan hoe het recht functioneert in de praktijk.

    Signup and view all the flashcards

    Effectuering van regels en rechten

    Effectuering van regels en rechten beschrijft hoe recht in de praktijk wordt gebruikt. De focus ligt op het verschil tussen de formele beschrijving van een recht en de werkelijke toepassing ervan.

    Signup and view all the flashcards

    Subjectieve rechten

    Subjectieve rechten zijn rechten die in theorie bestaan, maar niet altijd worden geëffectueerd. De focus ligt op de vraag waarom sommige rechten wel worden gebruikt en andere niet.

    Signup and view all the flashcards

    Sociale oorzaken van rechtvervorming

    Rechtssociologisch onderzoek probeert de sociale oorzaken van rechtvervorming te begrijpen. Waarom werken regels niet zoals bedoeld?

    Signup and view all the flashcards

    Rechtsverhoudingen en Machtsverhoudingen

    Rechtssociologie kijkt naar de verhouding tussen machtsverhoudingen en rechtsverhoudingen. Het onderzoekt hoe sociale ongelijkheid de toegang tot en de toepassing van het recht beïnvloedt.

    Signup and view all the flashcards

    Recht en organisatie

    Rechtssociologie analyseert de rol van organisaties in de toepassing van het recht. Het kijkt naar de invloed van bureaucratie, formele procedures en wetgevende instanties op het recht.

    Signup and view all the flashcards

    Rechterlijke opinie vs. Publieke opinie

    De mate waarin de mening van een rechter afwijkt van de mening van het publiek. Bijvoorbeeld, of een rechter strenger of milder is dan wat het publiek zou verwachten.

    Signup and view all the flashcards

    Maatschappelijke enquête

    Een enquête die wordt gebruikt om de sociale toestand van een verdachte te bepalen en te helpen bij het vinden van een meer alternatieve straf. Deze enquête wordt door Justitie-assistenten afgenomen en aan de rechter ter beschikking gesteld.

    Signup and view all the flashcards

    Mediatisering van justitie

    De invloed van media en de publieke opinie op de rechtspraak. Dit kan invloed hebben op de strafmaat en de perceptie van de gerechtelijke processen.

    Signup and view all the flashcards

    Multiculturalisering van de samenleving

    Het toenemend belang van culturele diversiteit in de gerechtelijke context, met mogelijke uitdagingen voor de communicatie en de interpretatie van wetten.

    Signup and view all the flashcards

    Vroegere straftoemetingsbeslissingen

    De invloed van eerdere straftoemetingsbeslissingen op de huidige strafmaat. Dit kan betrekking hebben op het strafregister van de verdachte of eerder gelijksoortige zaken.

    Signup and view all the flashcards

    Routinematige vordering van het parket

    De mate waarin het parket systematisch dezelfde procedures volgt zonder naar de specifieke omstandigheden van een zaak te kijken. Dit kan leiden tot kritiek op de rechtvaardigheid en efficiëntie.

    Signup and view all the flashcards

    Strafuitvoering

    De verschillende mogelijkheden om een straf uit te voeren, zoals invrijheidstelling of andere alternatieven. Dit kan leiden tot discussie over de effectiviteit van verschillende straffen.

    Signup and view all the flashcards

    Interactie tussen recht en samenleving

    De interactie tussen recht en samenleving, waarbij de sociale context invloed heeft op de interpretatie en toepassing van wetten. Dit omvat onderwerpen als mediatisering, culturele diversiteit en publieke opinie.

    Signup and view all the flashcards

    Signup and view all the flashcards

    Signup and view all the flashcards

    Black letter lawyers

    Juristen die zich alleen focussen op de letterlijke interpretatie van de wet, zonder rekening te houden met de sociale context.

    Signup and view all the flashcards

    Kritische rechtssociologie

    Rechtssociologie bekritiseert de veronderstellingen van juristen over menselijk gedrag en institutioneel functioneren wanneer deze niet worden ondersteund door empirisch onderzoek.

    Signup and view all the flashcards

    Constructieve rechtssociologie

    Rechtssociologie streeft naar de verbetering van het rechtssysteem en juridische instituties door middel van empirisch onderzoek, om een betere afstemming tussen recht en samenleving te realiseren.

    Signup and view all the flashcards

    Wetgever en sociale context

    De wetgever moet rekening houden met de sociale context en de waarden en normen van de samenleving bij het maken van wetten.

    Signup and view all the flashcards

    Rechtstaat en controle

    De rol van de rechtstaat is om staatsmacht te controleren en te beperken door middel van gebondenheid aan de wet.

    Signup and view all the flashcards

    Effectiviteit van wetgeving

    Het onderzoek naar de effectiviteit van wetgeving, bijvoorbeeld de mate waarin wetten het gewenste effect hebben op het gedrag van mensen.

    Signup and view all the flashcards

    Juristen vs. Sociologen

    Juristen richten zich op de interne logica en coherentie van het recht, terwijl sociologen kijken naar de sociale impact en werking van het recht in de praktijk.

    Signup and view all the flashcards

    Bottom-up perspectief

    Het rechtssociologisch perspectief bekijkt de samenleving van onderaf. Het gaat om hoe mensen in hun dagelijkse leven met het recht omgaan.

    Signup and view all the flashcards

    Top-down perspectief

    Het rechtssociologisch perspectief bekijkt de samenleving van bovenaf. Het gaat om hoe de overheid het recht gebruikt om de maatschappij te sturen.

    Signup and view all the flashcards

    Effectuering van wetten

    De manier waarop wetten in praktijk worden toegepast, kan afwijken van de intentie van de wetgever. Er zijn verschillende factoren die invloed hebben op hoe wetten worden gebruikt.

    Signup and view all the flashcards

    Sociologie: Logica van de maatschappij

    Sociologie ontstond eind 19e eeuw als discipline. Het beoogt de logica van de maatschappij te begrijpen en te ontleden.

    Signup and view all the flashcards

    Wetenschap: Ontdekken en Onttoveren

    Wetenschap heeft als doel de 'sluier' van de realiteit te lichten, met behulp van onderzoek en analyse. Dit geldt voor de natuur, de mens en de samenleving.

    Signup and view all the flashcards

    Wetenschap: Onttovering van Beelden

    Beginnend met Copernicus (1514) en later Newton (1687), Linnaeus (1735) en Durkheim (1893), heeft de wetenschap ons beeld van de wereld en onszelf voortdurend bijgesteld.

    Signup and view all the flashcards

    Rechtssociologie: Recht & Samenleving

    Sociologie bestudeert hoe recht functioneert in de samenleving en de impact ervan op individuen en groepen.

    Signup and view all the flashcards

    Durkheim & Weber: Grondleggers Algemene Sociologie

    Durkheim en Weber behoren tot de grondleggers van de algemene sociologie, die zich richt op het recht als een reflecterend aspect van de maatschappelijke evolutie.

    Signup and view all the flashcards

    Recht in de industriële samenleving

    De rechtsregels in de industriële samenleving verdedigen de status quo van de heersende klasse, volgens Marx.

    Signup and view all the flashcards

    Absolute contractvrijheid

    De fabriekseigenaar had absolute vrijheid om de arbeidsvoorwaarden te bepalen, volgens Marx.

    Signup and view all the flashcards

    Kritiek op het recht

    Marx geloofde dat het recht de heersende klasse beschermde, zelfs in situaties waar het recht op papier eerlijk leek.

    Signup and view all the flashcards

    Arbeid en sociale ontwikkeling

    Marx zag arbeid als de basis van menselijke ontwikkeling en de samenleving.

    Signup and view all the flashcards

    Arbeidsproces

    Het proces van omvorming van grondstoffen tot producten door menselijke arbeid met hulpmiddelen.

    Signup and view all the flashcards

    Meerwaarde

    Het verschil tussen de waarde die arbeiders creëren en het loon dat ze ontvangen. Dit is winst voor de eigenaar.

    Signup and view all the flashcards

    Productiemiddelen

    Productiemiddelen zijn alles wat nodig is om producten te maken, inclusief grondstoffen en werktuigen.

    Signup and view all the flashcards

    Productiekrachten

    Productiekrachten omvatten alle elementen die nodig zijn om te produceren, inclusief grondstoffen, werktuigen en arbeid.

    Signup and view all the flashcards

    Contingentie

    De manier waarop wij met maatschappelijke verschijnselen omgaan lijkt vanzelfsprekend, maar had anders kunnen zijn. Historische ontwikkelingen en cruciale omslagpunten beïnvloeden onze huidige praktijken.

    Signup and view all the flashcards

    Niet arbitrair, maar contigent

    Hoewel sociale verschijnselen niet willekeurig zijn en oorzaken hebben, betekent contingentie dat ze anders hadden kunnen verlopen. De sociologie onderzoekt die specifieke factoren die de huidige samenleving hebben gevormd.

    Signup and view all the flashcards

    Persoonlijke kwesties als sociale fenomenen

    Iets wat op het eerste gezicht persoonlijk is, zoals liefde of echtscheiding, kan ook sociale patronen en gevolgen hebben. De sociologie bestudeert deze patronen om de oorzaken te begrijpen.

    Signup and view all the flashcards

    Echtscheiding als sociaal feit

    Echtscheiding is een sociaal verschijnsel met patronen die door verschillende factoren worden beïnvloed. Deze factoren omvatten maatschappelijke veranderingen, economische onafhankelijkheid, levensverwachting, sociale contacten en juridische procedures.

    Signup and view all the flashcards

    Factoren die echtscheiding beïnvloeden

    Factoren die echtscheiding beïnvloeden, zoals verminderde sociale druk, economische onafhankelijkheid van vrouwen, hogere levensverwachting, toegenomen sociale contacten en vereenvoudigde juridische procedures.

    Signup and view all the flashcards

    De sociologische blik

    Sociologie bestudeert de vanzelfsprekendheden in de samenleving. Waarom zijn de dingen zoals ze zijn? Dit zijn belangrijke vragen die ons helpen de maatschappij beter te begrijpen.

    Signup and view all the flashcards

    Sociologische analyse

    De sociologie probeert patronen te identificeren in sociale verschijnselen en de oorzaken van die patronen te begrijpen.

    Signup and view all the flashcards

    Sociologie en geschiedenis

    Sociologie kijkt naar de manier waarop samenleving en geschiedenis elkaar beïnvloeden. Hoe zijn de praktijken die we nu als normaal ervaren ontstaan?

    Signup and view all the flashcards

    Natuurrecht

    Natuurrecht is de filosofische overtuiging dat er universele en onvervreemdbare rechten zijn die onafhankelijk van de wet bestaan. Het recht vloeit voort uit de menselijke rede en is van toepassing op iedereen, ongeacht hun locatie of sociale status.

    Signup and view all the flashcards

    Codificatiebeweging

    De codificatiebeweging was een periode in de geschiedenis waarin wetboeken werden samengesteld om een geünificeerd rechtssysteem te creëren. Dit betekende een verschuiving van het fragmenteerde recht van de middeleeuwen naar een meer georganiseerd systeem.

    Signup and view all the flashcards

    Geseulariseerd natuurrecht

    Het geseculariseerde natuurrecht kwam voort in de 18e eeuw en baseerde zich op de rede en de natuurlijke rechten van de mens. Het streefde naar een meer rationeel en universeel rechtssysteem, los van religieuze dogma's.

    Signup and view all the flashcards

    Moderne code

    De moderne code, die in de codificatiebeweging ontstond, creëerde een deductief en lineair systeem van regels en normen. Dit betekende dat alle onderdelen van het rechtssysteem logisch met elkaar verband hielden en op een systematische manier konden worden toegepast.

    Signup and view all the flashcards

    Botsende Normen: Wet en Burger

    De wetgever streeft naar doelen met wetten, maar deze kunnen botsen met de normen en waarden van de burgers. Dit kan tot problemen met de handhaving leiden.

    Signup and view all the flashcards

    Wetten Verbeteren: Dialoog

    Een dialoog tussen de overheid en burgers kan ervoor zorgen dat wetten beter worden nageleefd. Dit kan leiden tot meer effectieve wetten.

    Signup and view all the flashcards

    Autonome Organisaties: Eigen Normen

    Sommige organisaties, zoals studentenverenigingen, hebben eigen regels en tradities. De overheid heeft beperkte invloed op deze organisaties.

    Signup and view all the flashcards

    Maatschappelijke Middenvelden: Overheid & Handhaving

    Maatschappelijke organisaties kunnen de overheid hinderen, maar ook een basis voor steun bieden. We kunnen dit zien bij het handhaven van wetten.

    Signup and view all the flashcards

    Sociologie vs. Jura: Wie kijkt waarnaar?

    Sociologen bestuderen de effectiviteit van wetten in de maatschappij, terwijl juristen zich richten op de interne logica van het recht.

    Signup and view all the flashcards

    Effectieve Wetten: Wat werkt?

    De invloed van wetten op het gedrag van mensen is vaak lager dan verwacht. Dit is een belangrijke bevinding in de rechtssociologie.

    Signup and view all the flashcards

    Landmark Cases: Grote Invloed

    Belangrijke rechtszaken (landmark cases) kunnen grote invloed hebben op de samenleving. Deze zaken dienen als voorbeelden voor latere rechtspraak.

    Signup and view all the flashcards

    Jurist vs. Socioloog: Verschillende Brillen

    Juristen en sociologen hebben verschillende perspectieven op het recht en de maatschappij. Juristen kijken intern, terwijl sociologen externe effecten bestuderen.

    Signup and view all the flashcards

    De samenleving als 'water'

    Een samenleving is als het water waar een vis in zwemt. De vis ervaart het water als vanzelfsprekend en merkt niet dat hij er in zit. Zo ervaren we de samenleving - we zien de dingen in de samenleving, maar niet de samenleving zelf.

    Signup and view all the flashcards

    De Verlichting

    De Verlichting (18e eeuw) was een periode van intellectuele en culturele revolutie die nadruk legde op kritisch denken, rede en wetenschap als de sleutel tot vooruitgang.

    Signup and view all the flashcards

    Sociaal contract theorie

    Sociaal contract theorie stelt dat individuen hun natuurlijke vrijheid opgeven om deel te nemen aan een samenleving en te profiteren van voordelen zoals veiligheid en orde.

    Signup and view all the flashcards

    Hobbes' Leviathan

    Thomas Hobbes' Leviathan beschrijft de staat als een machtig wezen dat wordt gevormd door de individuen in de samenleving. De staat wordt gezien als noodzakelijk om orde te handhaven in de 'natuurtoestand', waar individuen in conflict zijn.

    Signup and view all the flashcards

    De natuurtoestand

    Het concept van de 'natuurtoestand' verwijst naar een hypothetische toestand waarin mensen zonder wetten en regels leven. In deze toestand is er geen orde, veiligheid of gerechtigheid.

    Signup and view all the flashcards

    Idealen van de Verlichting

    De Verlichting stelde 'vrijheid, gelijkheid en broederschap' als belangrijke idealen. Deze idealen werden vaak gekoppeld aan de ontwikkeling van het recht en de rechtstaat.

    Signup and view all the flashcards

    Recht als spiegel van de samenleving

    In de sociologie wordt het recht gezien als een 'spiegel' van de samenleving. De vorm van het recht reflecteert de waarden en normen van de samenleving.

    Signup and view all the flashcards

    Rationalisering van rechtssystemen

    De rationalisering van rechtssystemen verwijst naar de toenemende nadruk op logica, efficiëntie en voorspelbaarheid in het recht. Dit is vaak gekoppeld aan de ontwikkeling van bureaucratie en een kapitalistische samenleving.

    Signup and view all the flashcards

    Goya's Kritiek op de Rede

    Goya, een kunstenaar uit de late 18e eeuw, bekritiseerde de verlichtingsideeën over de rede.  Hij stelde dat absolute rationaliteit niet de oplossing is voor alle problemen en leidt tot negatieve consequenties. Dit wordt gesymboliseerd in zijn werk "De droom van de Rede creëert Monsters."

    Signup and view all the flashcards

    Marx's Kritiek op Hegel

    Hegel geloofde dat de geschiedenis wordt gedreven door de ontwikkeling van de menselijke geest. Marx daarentegen vond dat economische en politieke factoren de geschiedenis bepalen. Hij bekritiseerde Hegels focus op de geest en wilde de materiële basis van de samenleving onderzoeken.

    Signup and view all the flashcards

    De Industriële Revolutie

    De Industriële Revolutie (1760-1840) was een periode van snelle economische groei dankzij technologische vooruitgang. Dit leidde tot massaproductie in fabrieken. De omstandigheden voor arbeiders in de industriële steden waren echter slecht, met lange werkdagen, vervuiling en slechte levenskwaliteit.

    Signup and view all the flashcards

    Landonteigening & Migratie

    De Industriële Revolutie leidde tot een toename van landonteigening in Engeland. Boeren moesten hun land verlaten en zochten werk in de steden, waar ze in slechte omstandigheden leefden.

    Signup and view all the flashcards

    Marx's Kritiek op Houtdiefstal

    Marx bekritiseerde de wetten die het verzamelen van dood hout in bossen strafbaar stelden. Hij vond dat deze wetten de belangen van de bezittende klasse beschermden, terwijl arme mensen werden benadeeld.

    Signup and view all the flashcards

    Arbeiders in de Industriële Samenleving

    De positie van arbeiders in de industriële samenleving was zwak. Fabrieksbazen hadden veel macht en konden lage lonen en lange werkdagen opleggen. Marx bekritiseerde deze situatie als een vorm van uitbuiting.

    Signup and view all the flashcards

    Marx's Visie op Arbeid

    Marx zag de arbeid als de basis van de samenleving en de menselijke ontwikkeling. Hij bekritiseerde het kapitalisme omdat het de arbeid van werknemers uitbuitte.

    Signup and view all the flashcards

    Meerwaarde volgens Marx

    De meerwaarde is het verschil tussen de waarde die arbeiders creëren en het loon dat ze ontvangen. Volgens Marx is deze meerwaarde oneerlijk en wordt deze door de kapitalistische klasse geëxploiteerd.

    Signup and view all the flashcards

    Sociologie vs. Jura

    Sociologen bestuderen de effectiviteit van wetten in de maatschappij, terwijl juristen zich richten op de interne logica van het recht.

    Signup and view all the flashcards

    Effectieve wetten

    De invloed van wetten op het gedrag van mensen is vaak kleiner dan verwacht. Dit is een belangrijke bevinding in de rechtssociologie.

    Signup and view all the flashcards

    Cultuur en Juridisering

    Een culturele factor die de juridisering beïnvloedt. Cultuur beïnvloedt hoe mensen conflicten oplossen, zoals het gebruik van rechtszaken of andere manieren om geschillen te beslechten.

    Signup and view all the flashcards

    Iedereen gehoorzaamt de wet?

    Het idee dat iedereen de wet volgt, is een belangrijke aanname in de sociologie. Dit geeft aan dat de sociologische analyse uitgaat van een samenleving die geordend is en waar regels worden nageleefd.

    Signup and view all the flashcards

    Hoe werkt recht in de praktijk?

    De sociologische analyse probeert te begrijpen hoe de wetten tot de burgers komen, wat de rol is van sociale groeperingen en instituties, en welke effecten de wetten hebben.

    Signup and view all the flashcards

    Onbedoelde gevolgen van wetten

    De sociologie legt vaak de nadruk op de onbedoelde gevolgen van wetten. Dit betekent dat wetten niet altijd het effect hebben dat de wetgever beoogde.

    Signup and view all the flashcards

    Sociologische analyse vs. intentionalisme

    Sociologische analyse gaat verder dan alleen kijken naar wat de wetgever beoogt. Het onderzoekt ook hoe de wet in realiteit gebruikt wordt door burgers.

    Signup and view all the flashcards

    Mobilisering theorieën

    De sociologie probeert te begrijpen hoe verschillende sociale groeperingen, zoals organisaties, hun invloed en macht gebruiken om wetten te beïnvloeden en hun eigen belangen te behartigen.

    Signup and view all the flashcards

    Handhaving theorieën

    Handhavingstheorieën bestuderen verschillende manieren waarop ordehandhavers wetten toepassen en handhaven. Dit kan variëren van streng toezicht tot meer flexibele benaderingen.

    Signup and view all the flashcards

    Hoe bereikt recht de burger?

    Het idee dat mensen kennis over de wet opdoen door middel van contracten en media is een complexere kwestie dan het staatsblad. Contracten zijn vaak te lang en juridisch geformuleerd. Media heeft een eigen filter en presenteert informatie op een bepaalde manier.

    Signup and view all the flashcards

    Semi-autonome velden

    Semi-autonome velden zijn lagen in de samenleving tussen de wetgever en de burger. Ze hebben hun eigen invloed en normen, en spelen een belangrijke rol in de toepassing van het recht.

    Signup and view all the flashcards

    Durkheim: Recht als spiegel van de samenleving

    Durkheim zag recht als een weerspiegeling van de maatschappelijke ontwikkeling. De vorm van het recht geeft inzicht in hoe ver een samenleving is geëvolueerd.

    Signup and view all the flashcards

    Recht van de Sterkste

    De bewering dat rechtvaardigheid enkel bestaat voor de machtigsten, omdat zij de regels bepalen.

    Signup and view all the flashcards

    Recht als Versluiering

    De vraag in hoeverre het recht de belangen van machtige groepen weerspiegelt.

    Signup and view all the flashcards

    Klassejustitie

    De tendens dat bepaalde sociale groepen disproportioneel vaker en strenger worden bestraft.

    Signup and view all the flashcards

    Statistische Toetsing

    Het onderzoeken van de invloed van sociale kenmerken, zoals klasse, op beslissingen en uitspraken in het recht.

    Signup and view all the flashcards

    Recht & Organisaties

    De verhouding tussen het formele rechtssysteem en andere organisaties in de samenleving, zoals sociale groepen.

    Signup and view all the flashcards

    Informele Normen

    Regels en normen die binnen een groep of organisatie gelden, ook al zijn ze niet officieel vastgelegd.

    Signup and view all the flashcards

    Recht als Organisatie

    De rol van het recht in het organiseren van de samenleving.

    Signup and view all the flashcards

    Law Lag Argument

    De stelling dat het recht achterloopt op sociale ontwikkelingen en verouderde regels bevat.

    Signup and view all the flashcards

    Bedoeld effect

    De wetgever heeft altijd een bepaald idee over wat hij met een wet wil bereiken, dit noemen we het "?".

    Signup and view all the flashcards

    Onbedoelde effecten

    Naast bedoelde effecten kunnen er ook "?" ontstaan. Dit omdat mensen een wet op verschillende manieren kunnen interpreteren.

    Signup and view all the flashcards

    Iedereen kent de wet

    Een belangrijke assumptie is dat iedereen de wet kent. In de praktijk is dit echter niet waar.

    Signup and view all the flashcards

    Rechtscultuur

    De manier waarop we in een bepaalde instelling met het recht omgaan en hoe het aangeboden wordt, noemen we de "...?"

    Signup and view all the flashcards

    Sociale werking van het recht

    De rechtssociologie bestudeert de effecten van het recht in de samenleving, zowel de bedoelde als de onbedoelde.

    Signup and view all the flashcards

    Rechtspraak: toepassing van het recht

    Rechters spelen een belangrijke rol in de praktijk van het recht. Zij zorgen ervoor dat abstracte wetten concrete betekenis krijgen.

    Signup and view all the flashcards

    Ambtenaren: Rechtsvormers en regelstoepassers

    Rechtsvormers en regelstoepassers bij de overheid vervullen een belangrijke rol in de wetgeving.

    Signup and view all the flashcards

    Advocatuur: Verzakelijking en Internationalisering

    De advocatuur is aan verandering onderhevig: meer commercieel en internationaler.

    Signup and view all the flashcards

    Misdaad is positief volgens Durkheim

    Volgens Durkheim is misdaad een positief fenomeen dat sociale verandering stimuleert. De crimineel belichaamt een nieuwe moraliteit die uiteindelijk de maatschappij kan transformeren.

    Signup and view all the flashcards

    Durkheims programma voor de sociologie

    Durkheim geloofde dat de sociologie niet alleen de sociale realiteit moest beschrijven, maar ook sociale feiten moest veranderen. Hij pleitte voor het gebruik van wetenschappelijk rationalisme om menselijk gedrag te begrijpen en te sturen.

    Signup and view all the flashcards

    Zelfmoord als sociaal fenomeen

    Durkheim zag zelfmoord als een sociaal fenomeen dat door sociale factoren wordt beïnvloed. Hij onderscheidde verschillende soorten zelfmoord, zoals egoïstische, altruïstische en anomische zelfmoord, elk met zijn eigen oorzaken en oplossingen.

    Signup and view all the flashcards

    Functionalisme

    Functionalisme is een perspectief dat de maatschappij als een systeem ziet, waar alle onderdelen een functie hebben om dit systeem te onderhouden. Sociale activiteiten, zoals misdaad, dragen bij aan de stabiliteit van de samenleving.

    Signup and view all the flashcards

    De codificatiebeweging

    De codificatiebeweging is een periode waarin wetboeken werden samengesteld om een geünificeerd rechtssysteem te creëren. Het streefde naar een meer systematische en coherente rechtsorde.

    Signup and view all the flashcards

    Samenleving als organisme

    Een samenleving is als een organisme waarbij alle onderdelen en verbanden samenwerken om het geheel in stand te houden.

    Signup and view all the flashcards

    Disfunctie in de samenleving

    Volgens Luhmann zorgt afwijking van de bestaande verhoudingen in een samenleving voor disfunctionele effecten die het voortbestaan van de groep in gevaar kunnen brengen.

    Signup and view all the flashcards

    Sociologie volgens Weber

    De sociologie verdiept zich in het begrijpen (verstehen) van sociaal handelen om zo oorzakelijke verklaringen te vinden, niet om de samenleving als geheel te bestuderen.

    Signup and view all the flashcards

    Collectieve eenheden volgens Weber

    Volgens Weber mogen collectieve eenheden, zoals de staat of bedrijven, niet gezien worden als zelfstandige entiteiten. Ze zijn slechts constructies van afgestemd handelen van individuen.

    Signup and view all the flashcards

    Verstehende methode

    De sociologie is een wetenschap die sociaal handelen wil begrijpen, om zo verklaringen te vinden voor oorzaak en gevolg.

    Signup and view all the flashcards

    Methodologisch individualisme

    De sociologie is gebaseerd op het uitgangspunt dat betekenisvolle handelingen alleen bestaan op het niveau van het individu.

    Signup and view all the flashcards

    Protestantse werkethiek

    De protestantse (calvinistische) werkethiek is een belangrijke factor geweest in de ontwikkeling van het kapitalisme. Volgens deze ethiek is gedisciplineerd winststreven een teken van Gods gunst.

    Signup and view all the flashcards

    Gedisciplineerd winststreven

    Het winststreven in de kapitalistische samenleving is een belangrijk aspect van de werkethiek. Deze ethiek waardeert gedisciplineerd werken en succes.

    Signup and view all the flashcards

    Röntgenbril

    De socioloog beschouwt alledaagse waarnemingen als 'vanzelfsprekendheden'. Ze zoeken naar de diepere oorzaak en proberen te verklaren waarom iets zo is.

    Signup and view all the flashcards

    Tribune: Supporters vs. Sociologen

    De samenleving is complex en verschilt van een voetbalwedstrijd. Sociologen mogen geen kant kiezen, maar moeten kritisch en afstandelijk reflecteren.

    Signup and view all the flashcards

    Verklaring buitengesond verstand

    De socioloog zoekt naar wetmatigheden en oorzaken, niet alleen naar 'wat je ziet'.

    Signup and view all the flashcards

    Eten & Drinken

    De manier waarop mensen met eten en drinken omgaan, is niet alleen een primaire behoefte, maar ook cultureel bepaald.

    Signup and view all the flashcards

    Politieke invloed op wetgeving

    De wetgever maakt wetten die zijn gebaseerd op politieke besluitvormingsprocessen. Politieke partijen, ambtenaren en bestuurders hebben veel invloed op de wetgeving. Daarnaast beïnvloeden private machtsfactoren zoals lobbygroepen (bedrijfsleven, vakbonden, milieuorganisaties) de wetgeving.

    Signup and view all the flashcards

    Economische en technologische invloed op wetgeving

    De manier waarop economische activiteiten worden georganiseerd en technologische ontwikkelingen beïnvloeden de wetgeving. De wetgeving moet zich aanpassen aan de economie (zoals contracten en eigendom) en aan nieuwe technologische ontwikkelingen (zoals digitale technologieën).

    Signup and view all the flashcards

    Botsende wetten en sociale normen

    De wetgever heeft een speciale taak: het recht in lijn brengen met maatschappelijke normen en waarden. Maar wetten kunnen botsen met hoe mensen denken en leven. Dit kan leiden tot problemen met de handhaving.

    Signup and view all the flashcards

    Dialoog tussen wet en burgers

    De wetgeving moet dialoog voeren met burgers en maatschappelijke organisaties om de impact van wetten te bespreken en te verbeteren. Dit kan helpen om wetten effectiever te maken en beter te laten aansluiten bij de behoeften van de maatschappij.

    Signup and view all the flashcards

    Autonome organisaties en hun eigen regels

    Sommige organisaties hebben hun eigen regels en normen, bijvoorbeeld studentenverenigingen. De overheid heeft beperkte invloed op deze organisaties.

    Signup and view all the flashcards

    Rol van maatschappelijke organisaties

    Maatschappelijke organisaties kunnen de overheid helpen bij het handhaven van wetten, maar ze kunnen de overheid ook bekritiseren. Ze spelen een belangrijke rol in het sociaal systeem.

    Signup and view all the flashcards

    Juridisch vs. sociologisch perspectief

    Juristen richten zich op het interne systeem van het recht, terwijl sociologen kijken naar de sociale impact van het recht. Beide perspectieven zijn belangrijk om het recht volledig te begrijpen.

    Signup and view all the flashcards

    Invloed van landmark cases

    Landmark cases beïnvloeden de samenleving omdat ze dienen als voorbeelden in latere rechtspraak. Deze zaken hebben een grote impact op hoe het recht wordt toegepast.

    Signup and view all the flashcards

    Infrastructuur/ Benedenbouw

    De manier waarop de economie is gestructureerd, zoals de productiemiddelen en -verhoudingen, vormt de basis van de samenleving.

    Signup and view all the flashcards

    Superstructuur/ Bovenbouw

    De culturele en ideologische aspecten van een samenleving, zoals recht, kunst, godsdienst en onderwijs, worden beïnvloed door de economische basis.

    Signup and view all the flashcards

    Vals Bewustzijn

    Een vals bewustzijn zorgt ervoor dat mensen hun eigen positie in de samenleving niet reëel beoordelen, waardoor ze hun eigen uitbuiting niet inzien.

    Signup and view all the flashcards

    Verlichtingsidealen en Economische Verhoudingen

    Idealen van gelijkheid en vrijheid zijn niet voldoende om sociale verandering te realiseren. Ze moeten gekoppeld worden aan een rechtvaardige economische structuur.

    Signup and view all the flashcards

    Recht als Weerspiegeling van Macht

    Het recht weerspiegelt de economische machtsverhoudingen in de maatschappij, wat betekent dat het de belangen van de dominante klasse beschermt.

    Signup and view all the flashcards

    Rol van de Staat

    De staat zorgt voor handhaving van de economische en sociale orde, met als doel de positie van de dominante klasse te beschermen.

    Signup and view all the flashcards

    Wat is sociologie?

    De sociologie beoogt de logica van de maatschappij te begrijpen en te ontleden. Het ontstond eind 19e eeuw als discipline.

    Signup and view all the flashcards

    Wat is de taak van de wetenschap?

    De wetenschap probeert de 'sluier' van de realiteit te lichten, met behulp van onderzoek en analyse. Dit geldt voor de natuur, de mens en de samenleving.

    Signup and view all the flashcards

    Waarom is wetenschap belangrijk?

    De wetenschap helpt ons een stap verder te zetten dan wat we met onze ogen zelf zien. Wat zit er achter? Wat zijn de oorzaken? Waarom gebeuren dingen zo? Niet alleen op natuur maar ook op de mens, de maatschappij.

    Signup and view all the flashcards

    Wat is rechtssociologie?

    Sociologie bestudeert hoe recht functioneert in de samenleving en de impact ervan op individuen en groepen.

    Signup and view all the flashcards

    Wie zijn belangrijke figuren in de rechtssociologie?

    Durkheim en Weber behoren tot de grondleggers van de algemene sociologie, die zich richt op het recht als een reflecterend aspect van de maatschappelijke evolutie.

    Signup and view all the flashcards

    Concentratie van Productiemiddelen

    De productiemiddelen (grondstoffen, machines, etc.) bevinden zich steeds meer in handen van een kleine groep mensen. Dit leidt tot sociale ongelijkheid en kan leiden tot een opstand.

    Signup and view all the flashcards

    Meerwaarde (Marx)

    Arbeiders creëren meer waarde dan ze betaald krijgen. Het verschil is 'meerwaarde' en gaat naar de kapitalist, die de productiemiddelen bezit.

    Signup and view all the flashcards

    Productieverhoudingen

    De verhouding tussen de mensen met productiemiddelen (kapitalisten) en de mensen die deze middelen gebruiken (arbeiders). Dit beïnvloedt de sociale structuur.

    Signup and view all the flashcards

    Technisch Aspect van Productie

    De manier waarop de productie georganiseerd is. De technologie en de organisatie van het werk zijn belangrijke aspecten.

    Signup and view all the flashcards

    Sociaal Aspect van Productie

    De sociale verhoudingen in de productie. Dit omvat de macht, de relaties en de rolverdeling tussen de mensen die betrokken zijn.

    Signup and view all the flashcards

    Infrastructuur (Marx)

    De basis van de samenleving, inclusief productiekrachten en productieverhoudingen. Het beïnvloedt de bovenbouw (ideeën, politiek, etc.)

    Signup and view all the flashcards

    Arbeidsdeling

    Naarmate de productie complexer wordt, worden taken steeds meer gespecialiseerd. Dit is een belangrijke factor voor economische groei.

    Signup and view all the flashcards

    Recht in primitieve samenleving

    In een primitieve samenleving is recht vooral gericht op straf en terugpakken, omdat het gezien wordt als een inbreuk op het collectieve bewustzijn van de groep. De nadruk ligt op repressie, zoals strafrecht.

    Signup and view all the flashcards

    Moderne samenleving en Recht

    In een moderne samenleving is recht gericht op het herstellen van schade en het bevorderen van rechtvaardigheid. Het rechtssysteem is complexer en er zijn verschillende rechtsgebieden, zoals publiekrecht, civiele recht en administratief recht.

    Signup and view all the flashcards

    Moraliteit en Recht

    Moraliteit is een belangrijke factor in het recht. Normen en waarden die door een gemeenschap worden gedeeld, beïnvloeden hoe het recht wordt geïnterpreteerd en toegepast.

    Signup and view all the flashcards

    Misdaad in de samenleving

    Misdaad wordt beschouwd als een normaal maatschappelijk fenomeen. Durkheim stelt dat een samenleving zonder misdaad onmogelijk is, omdat het zou betekenen dat iedereen dezelfde normen en waarden deelt, wat onrealistisch is.

    Signup and view all the flashcards

    Durkheim: Recht als spiegel

    Durkheim definieert recht als een uitdrukking van de waarden en normen die door een bepaalde gemeenschap worden gedeeld. De vorm van het recht geeft inzicht in het niveau van sociale ontwikkeling.

    Signup and view all the flashcards

    Weber: Rationalisering van recht

    Weber ziet een toenemende rationalisering van het rechtssysteem in de moderne tijd. De nadruk ligt op logica, efficiëntie en voorspelbaarheid, waardoor het recht meer bureaucratisch wordt en wetmatigheid belangrijker wordt.

    Signup and view all the flashcards

    Recht en sociale context

    Rechtssociologie analyseert de verhouding tussen de formele regels van het recht en de sociale context waarin dit recht functioneert. Het kijkt naar de sociale factoren die de interpretatie en toepassing van het recht beïnvloeden.

    Signup and view all the flashcards

    Study Notes

    Sociologie en Rechtssociologie

    • Er zijn schriftelijke examens met meerkeuzevragen en open vragen.
    • Het studiemateriaal is het handboek "Dialogen tussen recht en samenleving" van Van Aeken et. al. (2019).
    • De cursus "Sociologie en rechtssociologie" is van de VUB.
    • Extra teksten zijn beschikbaar via Canvas.
    • PowerPoint presentaties zijn beschikbaar.

    Wat is rechtssociologie?

    • Sociologie is de wetenschap van de samenleving.
    • Rechtssociologie bestudeerd het recht als sociaal fenomeen.
    • Het recht kan op twee manieren functioneren in de maatschappij:
      • Nauw: Maatschappelijke controle uitgeoefend door systematische machtsuitoefening. (zoals de politie en justitie)
      • Breed: Totaal van collectieve gedragingen en normen dat het sociale leven structureert.
    • Formele conflictbeslechting: Proces via de rechtbank.
    • Informele conflictbeslechting: Conflicten die buiten rechtbanken worden opgelost (vb: bemiddeling)
    • De rol van recht in Risicomaatschappij.

    College 1: Wat is rechtssociologie?

    • Definitie recht volgens Juristen, Filosofen en Sociologen.
    • Recht in boeken en in actie.
    • De verschillende perspectieven op recht.

    College 2: Sociologie - Wegbereiders:

    • Vier perspectieven van drie sociologische denkers: Marx, Durkheim, en Weber.
    • Historische sociologische betekenis.
    • Sociologie als wetenschap (historische ontwikkeling)
    • Sociale werking van het recht
    • Sociale productie van het recht
    • Mens als individu vs. leven binnen sociale verbanden.
    • Relatie tussen individu en gemeenschap.

    College 3: Sociologie - Thema's & Werkwijze:

    • De sociologie ontstaat als discipline aan het einde van de negentiende eeuw.
    • De drie klassieke wegbereiders: Karl Marx, Emile Durkheim, en Max Weber.
    • Sociale werking van het recht
    • Sociale productie van het recht
    • Spelmetafoor: maatschappij, spelregels, en spelers zijn maatschappelijke actoren (bv, organisaties, etc.).
    • Verhouding tussen regels, spel en actoren.

    College 4: Wetgeving als fenomeen:

    • Rechtssociologisch perspectief op wetgeving,
    • Historische ontwikkelingen van rechtssociologie,
    • Wetgeving als sociale praktijk & het recht in de maatschappij.
    • Wetgeving als product van nationale politieke besluitvorming; factoren die invloed hebben op wetgevingsproces.
    • Regeldruk en deregulering.

    College 5: Handhaving:

    • Handhaving als thema in Rechtssociologie.
    • Handhaafbaarheidstoetsen van Regelgeving.
    • Publieke Handhaving
    • Politie als handhaver
    • Private Handhaving
    • De diverse vormen van handhaving:
      • Top-down: van wetgever naar burger (wetten en procedures die worden nageleefd)
      • Bottom-up: van burger naar wetgever (sociale druk en interpretaties die de noodzaak aan wetten beïnvloeden)
    • Verschillende handhavingsstrategieën (vb. aantreden & controleren vs. verleiden & overtuigen).

    College 6: Formele Geschillenbeslechting:

    • Civiele rechtspraak in België (toename casussen, informele conflictbeslechting, ADR.)
    • Alternative Dispute Resolution (ADR): geschilbeslechting buiten de rechtbank.
    • Juridische conflictbeslechting in de publieke opinie:
      • Toename van rechtszaken na WOII.
      • De "juridische ijsberg" (onbewuste conflicten buiten rechtbanken)
      • Verschillende vormen van geschilbeslechting.

    College 7: Sociologie van de straf:

    • Gastcollege over straf als sociale praktijk.
    • Straftoemeting als sociale praktijk in een veranderende context.
    • Sociale betekenis van straffen in de rechtspraak.
    • Herkennen zichzelf in het recht (geen algemeenheid).
    • Straftoemeting als product van interactie.
    • Straftoemeting als sociale praktijk.
    • Rollen van rechters, parkieten, advocaten.
    • Factoren die straftoemeting beïnvloeden.

    College 8: Informele conflictbeslechting:

    • Informele conflictbeslechting in de maatschappij.
    • Alternative Dispute Resolution (ADR): Onderhandeling, Bemiddeling, Arbitrage.
    • Rol van participatie.
    • Voor- en nadelen van ADR.
    • Integratie van ADR in het rechtssysteem.
    • Rechtsvervreemding (macht, controle, onoverzichtelijkheid, anomie).

    College 9: Sociologie deel 3: Werkwijze & scholen:

    • Herhaling van de drie klassieke wegbereiders.
    • Sociologie als wetenschap:
      • Methodologie (variatie aan methodes voor sociaal onderzoek)
      • Sociale verschijnselen (variatie aan subjecten voor sociaal onderzoek)
      • Sociologische thema's (bv. verstedelijking, industrialisering, sociale problemen).
      • Verschillende sociologische scholen.
      • Verschillende paradigma's (vb. functionalisme, conflictperspectief, ruiltheorieën)
      • Bouwwerk: verbindingen tussen sociale feiten in structuren.

    College 10: Juridische beroepen:

    • Juridische beroepen (traditioneel en niet-traditioneel)
    • Rechtssociologie van Juridische beroepen.
    • Oorsprong van Juridische beroepen (ontwikkeling, organisatie, specialisatie, diversificatie.)
    • Organisatie van Juridische beroepen.
    • Sociologie van de advocatuur (voorbeelden).
    • Economische betekenis van recht in bedrijfsleven (context).
    • Historische ontwikkeling van juridische beroepen (ontwikkelingen in de rechtseconomie, toename rechtszaken).

    College 11: Legitimiteit van Recht: Justitie en burger:

    • Legitimiteit van Recht (publieke opinie over recht en justitie, vertrouwen, kritiek, onderzoek naar verschillende groepen met verschillende perspectieven).
    • Publieke Opinie & recht: recht als middel, maar ook iets waar je in gelooft vs geen vertrouwen.
    • Kennis en ervaring met het recht bij burgers.
    • Vier typen burgerschap ten aanzien van het recht.
    • Vier typen opinies over Justitie.
    • Verband tussen opinie en beleid (juridische barometers, etc.)
    • Vertrouwen in justitie (en politiek) in België.
    • Opinieonderzoek: Methode.

    College 12: Recht en de Risicomaatschappij.

    • Modernisering en de risicomaatschappij
    • Risico's (technologisch, politiek, economisch, sociaal)
    • Recht en Risico's (historisch, verschuiving van individuele naar collectieve verantwoordelijkheid).
    • Maatschappelijke gevolgen van risico.
    • Conflicten over risico's.
    • Juridische aanpak van risico's.
    • Recht als antwoord op risico's (reactie op risico's, veranderende rol rechtssysteem, overheden).
    • Politieke conflicten (vb. oorlogen, terrorisme)
    • Private bedrijven (vb. industriële ongevallen, milieuvervuiling)
    • Rol van experts en opinie.
    • Risicomaatschappij (oorzaken, aanpakken, effecten).

    College 13: Sociaal Bereidheid tot Naleving van Wetten:

    • Sociale bereidheid tot naleving van wetten (in de maatschappij).
    • Handhavingsstrategieën
    • Diverse vormen van handhaving.
    • Perspectieven in handhaving (Handhavinginstantie, doelgroep, externe factor)
    • Perspectieven van de handhavingsstrategie (Top-down, Bottom up)
    • Effecten van wetgeving. Instrumenten (vb. checklijsten)
    • Verhouding recht en maatschappij.

    Studying That Suits You

    Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

    Quiz Team

    Related Documents

    Description

    Dit quiz gaat over belangrijke concepten in de rechtssociologie, zoals naturaliserende dimensie, rechtspositivisme en de invloed van de naoorlogse sociologie. Test je kennis over de vader van de rechtssociologie en de rol van informele normen binnen de maatschappij. Ontdek hoe deze onderwerpen met elkaar verbonden zijn.

    More Like This

    Sociology of Law: Definition and Concepts
    18 questions
    Sociology of Law Definitions
    18 questions

    Sociology of Law Definitions

    ExtraordinaryViolet avatar
    ExtraordinaryViolet
    Sociology of Law Chapter 1 Flashcards
    44 questions

    Sociology of Law Chapter 1 Flashcards

    SensationalChrysoprase468 avatar
    SensationalChrysoprase468
    Understanding Law and Legal Principles
    41 questions
    Use Quizgecko on...
    Browser
    Browser